“አማራንና አማርኛን ማጥፋት የህወሃት ፕሮግራም ነው”

 

አማርኛ ተናጋሪዎችን የማመናመን፣ የማደህየት፣ የማራቆትና ክልላቸውን እያሳነሱ የማጥፋት እቅድ በህወሃት መርሃግብር ውስጥ የተካተተ ዋና ተግባር እንደሆነ ተገለጸ። አማርኛ ቋንቋንም ማሽመድመድ የዚሁ እቅድ አካል መሆኑ ተዘግቧል።

 

አቶ ገ/መድህን አርአያ ከኢሳት ሬዲዮ ጋር ባካሄዱት ቃለ ምልልስ በህወሃት ፕሮግራም ገጽ 18 አካባቢ “አማራ የትግራይና የኤርትራ ህዝብ ጠላት እንደሆነ ተመልክቷል” ብለዋል፡፡ አያይዘውም አማራ ማጥፋት የቅስቀሳው ዋና መሳሪያ ቢሆንም የትግራይ ህዝብ አልተቀበለም ብለዋል። ቅስቀሳውን አንቀበልም ያሉ “የትግራይ ሸዋ” ተብለው መገደላቸውን ይፋ አድርገዋል።

 

በተለይ የድርጊቱ ዋና አስተባባሪ በማለት የጠቀሷቸው አቶ መለስ ዜናዊ፣ አቶ ስብሃት፣ አቶ ስዩም መስፍን፣ አቶ አባይ ጸሐዬን የጠቀሱት አቶ ገ/መድህን፣ በ1972 በሰሜን ጎንደር የዘር ማጥፋት ወንጀል መፈጸሙን አጋልጠዋል። በወቅቱ የተካሄደው ጭፍጨፋ ከፍተኛ የዘር ማጥፋት ወንጀል እንደሆነም አመልክተዋል። “በሰላም እጃቸውን የሚሰጡ ወታደሮች እንኳ አማርኛ የሚናገሩ ከሆነ ይረሸኑ ነበር” ሲሉ እነ መለስ ያለቸውን በዘር ላይ የተመሰረተ ቆሻሻ አመለካከት አጋልጠዋል።

 

“ኢትዮጵያ የምትበተነው አማራ ሲጠፋ ነው” በሚለው የነመለስ ሃሳብ መተግበር የጀመረው ህወሃት አዲስ አበባ ከገባበት ጊዜ ጀምሮ መሆኑንን ያወሱት አቶ ገ/መድህን፣ ህወሃት ያሰማራቸው ከ350ሺህ በላይ ካድሬዎች ቁጥራቸው በውል የማይታወቅ አማራዎች በተለያዩ ምክንያቶች እንዲጨፈጨፉ ማድረጋቸውን አመልክተዋል።

 

ብአዴንን “አማራን ለማጥፋት የተፈጠረ፣ ጸረ አማራ ድርጀት” ሲሉ የሰየሙት አቶ ገ/መድህን፣ አመራሮቹ የኤርትራና የትግራይ ተወላጆች መሆናቸውን በርግጠኛነት ተናግረዋል። የትግራይ ህዝብ የተወከለው “በባንዳ ልጆችና የኤርትራ ተወላጆች ነው” ሲሉም ህዝቡ አደጋ ላይ እንደሚገኝ ጠቁመዋል። የክልሉ ፕሬዚዳንት አቶ አባይ ወልዱን “የባሻ ወልዱ ልጅ ነው” በማለት የትግራይ ህዝብ በባንዳ ኤርትራዊ ልጅ እንደሚመራ ያመለከቱት አቶ ገ/መድህን፤ ብርሀነ ገብረክርስቶስ፣ ቴድሮስ ሃጎስ፣ ቴድሮስ አድሃኖም፣ በማለት በመዘርዘር የባንዳ ልጆች መሆናቸውን ይፋ አድርገዋል።

 

“አማራው የሚኖርበትን መሬት በመውሰድ መሬቱን ያጠቡበታል፣ ከሌላው ክልል በማባረር የሚኖርበትን ክልል ያጠቡታል” ያሉት አቶ ገ/መድህን፣ ይህ የሚደረገው ከመጀመሪያው እንዲጠፋ የተወሰነበትን ህዝብ አጥብቦ በማፈን በችግር ለመግረፍና ለመቆጣጠር ተብሎ እንደሆነ ገልጸዋል።

 

ዘር የማጥራት የህወሃት የቀደመ ድርጅታዊ መዋቅር እንደሆነ በማመልከት መለስን የጠቀሱት አቶ ገ/መድህን፣ “አማራውን ዝም ካልነው አያስቀምጠንም” የሚለው የመለስ መፈክር አካል የሆነው የቤኒሻንጉል ክልል ርምጃ የህወሃት ቤት ስራ እንደሆነ አረጋግጠዋል። አማራውን ፋታ ማሳጣት፣ ማንገላታት፣ ስነልቦናውን መግፈፍ ህወሃት በፕሮግራም ደረጃ የያዘው እቅድ ስለሆነ ወደፊትም እንደሚቀጥል አቶ ገ/መድህን ተናግረዋል።

 

“ሞት መፍራት አያስፈልግም። የተቀደሰ ሞት መሞት ክብር ነው” ሲሉ በቃለ ምልልሳቸው መጨረሻ የተናገሩት የቀድሞው የህወሃት የፋይናንስ ሃላፊ ህዝቡ ተባብሮ ህወሃትን ማስወገድ ካልቻለ ማፈናቀሉና መሰደዱ ተጠናክሮ እንደሚቀጥል አስጠንቅቀዋል።

 

 ጎልጉል ድረ ገጽ

እነ ማን ነበሩ? አሁንስ ማን ናቸው?

ገብረመድህን አርአያ
ፐርዝ፤ አውስትራሊያ
ይህ ጽሑፍ ትኩረት የሚሰጠው በትግል በረሃ በነበርንበት ወቅት ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ (ህ.ወ.ሓ.ት.) በክርስትና እና በእስልምና ሃይማኖቶች ላይ ሲከተል የነበረውን አቋሙን

አቶ ገብረመድህን እርአያ

ተቀብሮ ከነበረበት ጉድጓድ አውጥቼ ለኢትዮጵያ ሕዝብ እነማን ናቸው የሚለውን ታሪካቸውን እና የተፈጸመውን ጸረ-እምነት ግፍ በአጭሩ ለማሳወቅ ነው።

ህ.ወ.ሓ.ት. ገና ሲፈጠርና ተ.ሓ.ህ.ት. ተብሎ እንደተመሰረተ ሙልጭ ያለ ጸረ-ዲሞክራሲ ድርጅት ነው። በጸረ-ኢትዮጵያነትና በጸረ- ሕዝብነት የተሰማራ ቅጥረኛ ድርጅት መሆኑን ብዙ ጊዜ በጽሑፍና በተለያዩ መገናኛ ብዙሃን ለኢትዮጵያ ህዝብ ተናግሬአለሁ። የአሁኑ ጽሑፌ ህ.ወ.ሓ.ት. በሃይማኖት ላይ ሲከተለው የነበረውን ፖሊሲ ገና ከመጀመሪያ ትግሉ አንስቶ እስከ አሁን ድረስ የነበረውን ጸረ- ሃይማኖት ተግባራቱን የኢትዮጵያ ሕዝብ በግልጽ አውቆታል እኔ ደግሞ የራሴን ልበል።

በ1969 መጀመሪያ ጀምሮ “ወይን” በሚለው የድርጅቱ ልሳን መጽሔት ላይ በተደጋጋሚ “የክርስትና ሃይማኖትና አማራው” በሚል ርእስ ተጽፎ የሚወጣው ጽሑፍ፣ “የክርስትና ሃይማኖት የአማራው ዋና መሳሪያና የግዛቱን ህልውና ማስጠበቂያ ነው፣ በመሆኑም የትግላችን ጠላት አማራውና መሳሪያው የተዋህዶ ክርስትና ስለሆኑ አብረው እንዲጠፉ ማድረግ አለብን” እያለ ያትት ነበር። ይህንን መጽሔት በሰፊው ለታጋዩና ለአባላቱ በማሰራጨት ሰፊ ቅስቀሳ አካሂዶበታል። በነሐሴ 1969 “ወይን” መጽሔት አማርኛ ቋንቋም አብሮ መጥፋት እንዳለበት ሃተታ ይዞ ወጥቷል።

“ወይን” የምትለውን መጽሔት የሚያዘጋጁት ከፍተኛ የአመራር አባላት በፕሮፓጋንዳ ቢሮ ሆነው ለዚሁ ተግባር የተዘጋጁ ጽሑፎችን በስፋት የሚያሰራጩት፣ ስብሃት ነጋ፣ አባይ ፀሃየና መለስ ዜናዊ ነበሩ። እነዚህ ሶስቱ የህ.ወ.ሓ.ት. አመራር አባላት እብዶችና በጸረ- ሃይማኖት፣ ጸረ-አማራ ባህሪያቸውና አቋማቸው በሰላማዊው ህብረተሰብና ታግዩም ጭምር በግልጽ የሚታወቁ ናቸው።

የሕዝብ ግንኙነት ቢሮ የሚመራውም በነዚህ ሶስት እብድ አመራሮች ነበር። ከዚህ በመነሳት መስከረም 1970 በጸረ-ሃይማኖት፣ በተለይም በተዋህዶ ኦርቶዶክስ ላይ ቅስቀሳውን በስፋት ለማካሄድ በማሰብ፣ ሕዝብ ያሳምናሉ ተብለው የሚታመንባቸውን ታጋዮች መርጠው እገላ ወረዳ መሬቶ ተብላ በምትጠራ ቁሽት ውስጥ ተሰብስበው ቦታ ተዘጋጅቶ ከላይ በተጠቀሱት ሶስቱ አመራር ሴሚናር ተዘጋጀ። በሴሚናሩ ላይ የሚከተሉት ታጋዮች ተካፍለው ነበር፤

1. መርሳ ረዳ 9. ጉእሽ ጓእዳን
2. ሃለቃ ፀጋይ በርሄ 10. ቢተው በላይ
3. ቴዎድሮስ ሃጎስ 11. ሃድሽ ገዛኸኝ
4. አባይ ወልዱ 12. ሮማን ገ/ሥላሴ
5. ሃዳስ ዓለሙ 13. አፈራ ተክለሃይማኖት
6. ኃ/ሥላሴ ገ/ኪዳን 14. ወልደገብርኤል ሞደርን
7. ሃሪያ ሰባጋድስ 15. አዲስዓለም ባሌማ
8. ቅዱሳን ነጋ
ከላይ የተጠቀሱት ታጋዮች በተካሄደው ሴሚናር በጸረ-ክርስትና እና በጸረ-እስልምና አስተሳሰብ በሶስት ቀን ውስጥ ተጠምቀው ጨረሱ። እንደጨርሱም በሶስት ሪጅን ተመደቡ፤ አመዳደባቸውም፤ ሪጅን 1 መርሳ ረዳ፤ ሪጅን 2 ሃለቃ ጸጋይ በርሄ፤ ሪጅን 3 አዲስዓለም ባሌማ በሃላፊነት እንዲመሩት ተመረጡ። ቀሪዎቹም በእነዚህ የበላይ ተጠሪዎች ስር ተደለደሉ።
ሪጅን 1 ሪጅን 2 ሪጅን 3

መርሳ ረዳ ተጠሪ ጸጋይ በርሄ ተጠሪ አዲስዓለም ባሌማ ተጠሪ

1-ጉእሽ ጓእዳድ 1-ቅዱሳን ነጋ 1-ቴዎድሮስ ሃጎስ
2-አባይ ወልዱ 2-ሃዳስ ዓለሙ 2-ወ/ገብርኤል ሞደርን
3-ኃ/ሥላሴ ገ/ኪዳን 3-ቢተው በላይ 3-አፈራ ተ/ሃይማኖት
4-ሃርያ ሰባገድል 4-ሃድሽ ገዛኸኝ
5-ሮማን ገብረሥላሴ

በዚህ መልክ ተደራጅተው በየሪጅኑ ተሰማሩ። ድጋፍ ሰጪ የሕዝብ ግንኙነት ካድሬዎችም በየድርጅቱ በስፋት ተሰማሩ። እነዚህም በተጠናከረ ሃይል ጸረ-ክርስትና፣ ጸረ-አማራ፣ ጸረ-እስልምና ቅስቀሳቸውን ቀጠሉበት። በተዋህዶ ክርስትና ላይ ሙሉ ሃይላቸውን በመጠቀም በስፋት ጸረ-ክርስትና ቅስቀሳውን በተከታታይ እሁድና ሌሎች በዓላት እንዳይከበሩና የሥራ ቀን መሆናቸውን በማወጅ በህብረተሰቡ ላይ ካባድ ተጽእኖ አሳደሩበት። ቀሳውስትና ዲያቆናት በማንኛውም በዓላት ቤተ ክርስቲያን ከፍተው ሲቀድሱ ቢገኙ ከባድ እርምጃ እንደሚወሰድባቸው አስጠነቀቁ። አልፎ አልፎ ተቃውሞ ይገጥማቸው ስለነበር በበላይ አመራሩ ለእነ ስብሃት ነጋ ምን እናድርግ እያሉ ሪፖርት ያቀርቡ ነበር። ከአመራሩ የተሰጠው ምላሽ፣ ማንም ያንገራገረ ቄስ፣ ባህታዊ፣ ዲያቆን ወይም ሌላ እዛው ባለበት በሕዝቡ ፊት ግደሉት የሚል መመሪያ ተሰጣቸው። በዚህ መሰረት አድዋ አውራጃ እንዳባጻህማ ወረዳ የሚገኘው እንዳሥላሴ ተብሎ የሚታወቀው ጥንታዊ ቤተ ክርስቲያን መሪ አባ ሃይለሥላሴ የሚባሉ ቄስ፣ “ሃይማኖታችንን አታርክሱት፣ የተቀደሰ ሃይማኖት ነው” ብለው ስላሉ በቦታው የነበረ ጸጋይ በርሄ የሚባል ታጋይ በያዘው አጭር ጓንዴ ተኩሶ ጭንቅላታቸው ላይ በመምታት በሕዝብ ፊት ገደላቸው። ቀሪው ምእመናን ተደናግጦና በርግጎ ተበታተነ። ሃለቃ ጸጋይ በርሄ በቤተ ክርስቲያኑ ውስጥ የነበረውን ንብረትና ሃብት ጠራርጎ ወሰደው። በተመሳሳይ፣ ዛና ወረዳ የሚገኝ ቤተ ክርስቲያን መሪ የነበሩት አባ ቄስ አርአያ ከአንድ የ90 ዓመት አዛውንት ባህታዊ ጋር ሆነው፣ “እባካችሁ ሃይማኖታችንን አታርክሱብን” በማለታቸው ከቢተው በላይ ጋር ተደራቢ ሆኖ የሄድው አርከበ እቁባይ ሁለቱን ንጹሃን ዜጎች በሕዝቡ ፊት ገደላቸው። በስብሃት ነጋ፤ አባይ ፀሃየና መለስ ዜናዊ የሚመራው ጸረ-ክርስትና ሃይማኖት ከላይ የተጠቀሱትን 15 ታጋዮች የተግባሩ ፋጻሚዎች በማድረግ በርካታ ቤተ ክርስቲያናትን አቃጥለዋል። ከአድዋ፣ አክሱምና ተምቤን አውራጃዎች ብዙ ቀሳውስትና ባህታውያን እንዲሁም ዲያቆናት ሌሊትና ቀን እየታፈኑ ተውስደው የውሃ ሽታ ሆነው ቀርተዋል።

የእስልምና ሃይማኖትን በተመለከተ፤ እስልምና ተከታይ ኢትዮጵያውያን ጸሎት ለመድረግ በሚሰበሰቡበት ጊዜ እየጠበቁ ጸረ-እስልምና ሰበካዎችን ለማራመድ በየመንገዱ ቅዱሱን ነብዩ መሃመድን እና ቅዱስ ቁርአንን ማብጠልጠልና ማራከስ በጀመሩበት ወቅት፤ ከሪጅን 1-3 በሚገኘው የእስልምና ተከታይ ሰፊ ተቃውሞ ገጠማቸው። በተለይ በሪጅን 3 አፋሮች የእስልምና ተከታዮች ስለሆኑ ጸረ-ወያኔ ተቃውሞ በማሰማት ለእምነታችን እንሞታለን፤ እንዋደቃለን በማለት ከፍተኛ ተቃውሞ አሰሙ። በሪጅኑ የተመደቡትን የህ.ወ.ሓ.ት. አባላት ተከታትለው በማደን ገደሏቸው። ከተገደሉት መካከል፣ ትእግስት አሰፋ፣ የኋላሸት ገ/መድህን (አላሚን)፣ ፀሃየ አብርሃ ወዘተ ይገኙበታል። የዚህ አይነቱን ተመሳሳይ እጣ በታጋዮች ላይ በተደጋጋሚ አድርሰዋል። የህ.ወ.ሓ.ት. አመራር ስለሁኔታው ሲጠየቅ እስከ አሁን ድረስ ድርጊቱን በመካድ በጦርነት ሞቱ እያለ ይዋሻል። በጦርነት ሳይሆን ነቢዩ መሃመድን በማንቋሸሻቸውና ቅዱስ ቁርአንን በማቃጠላቸው በአፋር ሕዝብ የተገደሉ ናቸው። ቀሪዎቹ ማለትም አዲስዓለም ባሌማ፣ ቴዎድሮስ ሃጎስና አፈራ ተክለሃይማኖት ጨለማን ተገን በማደግ ሸሽተው በዱር በገደል ሲያመልጡ ተሰባብረውና ገርጥተው ባንድ ወር ጊዜ አጋሜ አውራጃ ሶቦያ ደርሰው ሕይወታቸውን አዳኑ። በዚህ ምክንያት ህ.ወ.ሓ.ት. እስከ 1976 ድረስ አፋር ውስጥ መግባት ስለፈራ እንቅስቃሴውን አቆመ።

በዚህ ወቅት በርካታ ቅዱስ ቁርአን እና መጽሐፍ ቅዱስ በህ.ወ.ሓ.ት. የተዘረፈ ንብረት ማጠራቀሚያ ውስጥ ታጉረው ለእሳት ማቀጣጠያ ይደረጉ እንደነበር በርካታ በጊዜው የነበሩ ታጋዮች የሚናገሩት የነበረ ሃቅ ነው።
የእስልምና ታከታዩ ኢትዮጵያዊ በወያኔ ህ.ወ.ሓ.ት. የተጀመረውን ጸረ-እስልምና እንቅስቃሴ በሶስቱ ሪጅን የሚኖረው አማኝ ከፍተኛ ተቃውሞ በማስነሳት በአንድነት ቆመ። ወይ ወያኔ ይጨርሰን አለበለዚያ እኛ እንጨርሳችኋለን እንጂ በሃይማኖታችን አትገቡብንም በማለት የህ.ወ.ሓ.ትን አመራር ጉሮሮ ያዙት። የወያኔ አመራር በሁኔታው ተደናገጠ። በገጠርም ሆነ በከተማ የሚኖረው ሕዝብ ይህንን ድርጊት የሚፈጽሙት የአመራር አባላት የሆኑት ስብሃት ነጋ፣ መለስ ዜናዊና አባይ ፀሃየ መሆናቸውን በማወቁ እነዚህ ግለሰቦች በፍርሃቻ ከቦታ ቦታ መንቀሳቀስ አቆሙ፣ ከተንቀሳቀሱም በታጋይ እየታጀቡ ሆነ። በዚህ ጊዜ ወያኔ በኢ.ዲ.ዩና በኢ.ህ.አ.ፓ. የተወረረበት ወቅት ስለነበረ የአመራሩ የትግል ስሜት መሬት የወረደበት ጊዜ ነበር። ከዚህ በመነሳት ለጸረ-ሃይማኖት ተግባር ለተመደቡት ታጋዮች አስቸኳይ ትእዛዝ በማስተላለፍ ጸረ-እስልምና እንቀቃሴአቸውን እንዲያቆሙ፣ ጸረ-ክርስትና ሃይማኖት ሥራቸውን ግን እንዲቀጥሉበት ታዘዙ። ጸረ- ክርስትናው ቀጠለ። በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት የሚኖሩት የእስልምና ሃይማኖት እህቶቻን እና ወንድሞቻችን ከዛች ቀን ጀምሮ ለወያኔ መታዘዛቸውን አቆሙ። ክርስቲያኑ ወገን የህ.ወ.ሓ.ት. ንብረት አመላላሽ እየሆነ ሲያገለግል የእስልምና ተከታዮች ኢትዮጵያውያን ግን ሳይደፈሩ ተፈርተው ለዓመታት ቆዩ።

የካቲት 1971 የህ.ወ.ሓ.ት. 1ኛው ጉባኤ በተካሄደበት ጊዜ የተመረጠው አመራር ማለትም፤ የድርጅቱ ሊቀ መንበር ስብሃት ነጋ፣ የፕሮፓጋንዳው ሃላፊዎች መለስ ዜናዊን እና አባይ ፀሃየን መረጠ። እነዚህ ሶስቱ ጸረ-ሕዝብ አመራሮች ሃይላቸውን እና ጉልበታቸውን በማጠናከር ድርጅቱ ያወጣውን በርካታ አዳዲስ ፖሊሲ ግንባር ቀደም በማድረግ በሥራ ላይ ማዋል ጀመሩ። እነሱም፣ የተዋቅህዶ ክርስትና ሃይማኖት የአማራው መሳሪያና መገልገያ ስለሆነ፣ እግዚአብሄር የሚባል ነገርም ስለሌለ፣ ከአሁን ጀምረን ከነፃ መሬታችን ጠራርገን ማጥፋት አለብን። ለወደፊትም የሃገራችን የትግራይ መንግሥት ሲቋቋም ሕዝባችን ከማንኛውም አጉል እምነቶች ነፃ የሆነ ሃገር እንመሰርታለን በማለት የህ.ወ.ሓ.ት. አመራር ወሰነ።
ከላይ የተጠቀሰው እንዳለ ሆኖ፣ በአዲስ ጉልበትና አዲስ ጸረ-ተዋህዶ ክርስትናን ማዳከሚያ ፖሊሲ ተጠናክሮ ወጣ። በተግባር ከተፈጸሙት መካከል፣

1. በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት የሚገኙት አብያተክርስትያናት ያላቸውን ሃብትና ንብረት በሙሉ ለህ.ወ.ሓ.ት. እንዲያስረክቡ ታዘዘ፣
2. ቄሶች ቆባቸውን እና ጥምጥማቸውን አውልቀው በመጣል የህ.ወ.ሓ.ት. “ወየንቲ” (ሚሊሻ ማለት ነው) እንዲሆኑ ተወሰነ፤ በተግባርም ታየ። ቄሶች የህ.ወ.ሓ.ት. ምንሽር፤ ጓንዴ፤ አልቤን እየተሸከሙ የህ.ወ.ሓ.ትን ነፃ መሬት ጠባቂ ሆኑ።
3. በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት የሚገኙ ዲያቆናት ትዳር የመሰረተ ትዳሩን አፍርሶ ከነሚስቱ ወደ ትግል ሜዳ እንዲቀላቀሉ፣ ትዳር የሌለው ደግሞ በቀጥታ ወደ ትግሉ እንዲገባ ተብሎ ተወሰነ። ብዙ ትዳር ፈርሶ በውዴታም በግዴታም የህ.ወ.ሓ.ት. ታጋይ ተደረጉ።
ወላጆች ጧሪ አልባ ሆነው ቀሩ። አብያተ ክርስቲያናት ካለ ቀዳሽና አገልጋይ ክፍት ሆነው ቀሩ። አብያተ ክርስቲያናት በዘራፊው የህ.ወ.ሓ.ት. ማፊያ ቡድን ተዘረፉ። በወያኔ አመራር የተዘረፈው ጥንታዊና ታሪካዊ መጽሐፍት፤ ውድና ብርቅ ጥንታዊ ታሪካዊ ንብርቶች ሲዘረፉ፣ በርካታ የግእዝ የብራና መጽሐፍትና ቅዱሳን መጽሀፍት ተቃጠሉ።

ይህንን ጸረ-ሃይማኖት ድርጊትና የማውደም ሥራ እንዲከናወን በተለያዩ ጊዜያት ትእዛዝና አመራር የሰጡት፤ ስብሃት ነጋ፣ መለስ ዜናዊና አባይ ፀሃየ ነበሩ። በተባባሪነት ተጨማሪ እርዳታ የሚያደርጉት ደግሞ፣ አርከበ እቁባይ፣ ኤርትራዊው ጻድቃን ገብረተንሳይ፣ አውአሎም ወልዱ፣ ዘርአይ አስገዶም፤ ስየ አብርሃ፣ ስዩም መስፍን ሳይጠቀሱ የማይታለፉ ናቸው። እነዚህ የአመራር አባላት የነመለስ፣ አባይና ስብሃት ታማኝና አገልጋይ አሽከሮች በመሆን ሕዝበ እስላሙን እና ክርስቲያኑን ሲያቃጥሉ የታዩ ናቸው። ብዙ አብያተ ክርስቲያናትንም በማቃጠል አውድመዋል፡

ይህ በዚህ አይነት እየቀጠለ ባለበት ጉዞ፣ ከየአብያተ ክርስቲያናቱ በውድም በግድም የለቀቁ ቄሶችና ዲያቆናት የካድሬ ሴሚናር ለሳምንታት ለመስጠት የሚከተሉት “መሪሕ ባእታ” ካድሬዎች ተመረጡ፤

1. ሙሉጌታ ጫልቱ 6. ጎበዛይ ወ/አረጋይ
2. ዘርአይ አስገዶም 7. አባይ ወልዱ
3. መርሳ ረዳ 8. ቅዱሳን ነጋ
4. አክሊሉ ደንበአርቃይ 9. ግደይ በርሄ
5. ገብረኪዳን ደስታ 10. ቢተው በላይ

እነዚህ ካድሬዎች በሪጅን 1 እና 2 በመመደብ በተለያዩ ቦታዎች በመሰማራት ቀሳውስትና ዲያቆናትን ከ1973 መጀመሪያ አንስቶ ለስድስት ወራት በመዘዋወር የማርክሲስም ሌኒኒዝም ትምህርት በማስተማር በክለው ጸረ-ክርስትና ሃይማኖት አደረጓቸው። በሚመረቁበት ጊዜ በእነ ኢያሱ በርሄ የሚመራው የባህል ቡድን በበዓሉ ላይ በመገኘት ቀሳውስቱ እስክስታውን (ስእሲኢት) አወረዱት፣ አምላክን አወገዙት፣ “ክርስትና ሃይማኖት ከአማራው ጋር አብረው ይደመሰሳሉ” እያሉ በየስብሰባው መክፈቻ መፈክራቸው አደረጉት።

4. በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት የሚከተሉት በአዋጅ ታግደው ነበር። በሕዝብ ግንኙነት በኩል ተፈጻሚ እንዲሆኑም ትእዛዝ ተሰጥቶባቸው ነበር፣ እነሱም

4.1 በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት ሠርግ ታገደ
4.2 ተስካር (ተዝካር) እና የሞት ፍትሃት ታገደ
4.3 አዲስ ለሚወለዱ ሕፃናት ክርስትና እና ጥምቀት ታገደ
4.4 በየወሩ በመሰባሰብ ጸበል ፀዲቅ ማድረግ ታገደ
4.5 በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት በየትኛውም ቦታ የሚገኙ አብያተ ክርስቲያናት በየዓመቱ የሚያካሂዱት በዓላት ታገዱ።
ከላይ የተጠቀሱትን የህ.ወ.ሓ.ት ትእዛዝ የጣሰ እንደ ጸረ-ህ.ወ.ሓ.ት ተቆጥሮ ሃለዋ ወያነ 06 ገብቶ አስፈላጊው እርምጃ ይወሰድበታል። ሃብት ንበርቱ ለህ.ወ.ሓ.ት ገቢ ይደረጋል። የፓርቲው የሕዝብ ግንኙነት ታጋዮችም ይህንን ተግባራዊ አደርገውታል።

 ስለሆነም ሕዝብ በሃሰት እየተከሰሰ ሃለዋ ወያነ በመግባት የስንቱ ሕይወት በከንቱ ጠፍቷል። ንብረታቸው ተወርሶ እናትና ልጆቿ ለክፉ መከራ ተጋልጠዋል። አብያተ ክርስቲያናት ገንዘባቸውና ሃብት ንብረታቸው ተዘርፏል። ይህ በ1969 የተጀመረው ድርጊት ህ.ወ.ሓ.ት እስከ መጨረሻው ቀጥሎበት ፖሊሲውን በተግባር አውሎታል።

ከዚህ ጎን ለጎን ደግሞ በ1969 መጀመሪያ ህ.ወ.ሓ.ት እንደ ግንባር ቀደም ፖሊሲው ያደረገው አማራ የትግራይ ሕዝብ ጠላት ነው የሚለውን ነበር። ለዚህ ዓለማ ብለው የህ.ወ.ሓ.ት አመራር በፕሮግራሙ (ሕገ ደንቡ) የተጻፈውን ቀዳሚውን ፖሊሲውን በአጭሩ እንመልከት፤

አማራው በትግራይ ሕዝብ ላይ የሚፈጽመውን ተጽእኖ በማጠናከር በትግራይ ሕዝብ ላይ በሚያካሂደው የኢኮኖሚ ብዝበዛ ሕዝባችንን ለድህነት፤ ለረሃብ፤ ለውርደትና መንከራተት ዳርጎታል።

ይህንን ግፍና በደል ጨቋኙ የአማራ ብሄር ሆን ብሎ ፈጽሞታል። በዚህም የተነሳ የትግራይ ሕዝብ በኑሮው እንዲጎሳቆል፤ ለሥራ አጥነት፤ ለሽርሙጥና፤ ለስደት፤ ለለማኝነትና መንከራተት ዳርጎታል። በተጨማሪም የትግራይን ሕዝብ ታሪኩን፣ ቋንቋውን እና ባህሉን እንዲጠፋ አድርጓል። የሶስት ሺህ ዓመታት ታሪካችንን ተነጥቀን የአማራው መመኪያና የግል ታሪኩ አድርጎታል። የዛሬይቱ ኢትዮጵያ ያላት ታሪክ ከንጉሥ ምኒልክ የሚጀምርና እንደሃገር የኖረችውም ከ100 ዓመት አይዘልም። ኢትዮጵያ እንደ ሃገር የተፈጠረችው በአማራው ተስፋፊነት የተነሳ ስለሆነ ከምኒልክ ንግሥና በኋላ ነው።

የአማራው ብሄር የትግራይን ሕዝብ ከአቅሙ በላይ ግብር እንዲከፍል በማድረግና በማስገደድና ጭቆናውን በማራዘም የትግራይን ሕዝብ ከሰብአዊ ፍጡር ውጭ አድርጎታል። የትግራይን ሕዝብ እንደ እንሰሳ በመቁጠር በሚደርስበት ጭካኔ የተሞላ አገዛዝ (ኢሰብአዊነት) ድህነት፣ ረሃብ፣ ውርደትና ስደት እንዲደርስበት አድርጓል። በተጨማሪም የትግራይ ሕዝብ ለረጅም ዘመን ሰብአዊና ፖለቲካዊ መብቱ ተንፍጎ ሲጠላና ሲናቅ እንዲሁም አድልዎ ሲፈጸምበት ቆይቷል። ይህንን በደል ጨቋኟ የአማራ ብሄር ሆን ብላ እንደመንግሥት መመሪያዋ አድርጋ ስትሠራበት ነበር። ከላይ በጥቂቱ የዘረዘርኩት በህ.ወ.ሓ.ት. ፕሮግራም ግጽ 8-14፣ 15-16፤ 18 ላይ ተመልክቷል። በአጠቃላይ ፕሮግራሙ ከመነሻው እስከ መጨረሻው አማራን ይወነጅላል። አሁን ደግሞ ደርግ ቀጥሎበታልም ይላል። የትግራይን ሕዝብ ቂሙን እና ጥላቻውን እያለ ይገልጻል። ጨቋኟ አማራም ሕብረተሰባዊ እርፍትና ስላም አታገኝም ብሎ ይደመድማል። ገጽ 16 ላይ ይመልከቱ። ሁሉም ኢትዮጵያዊ እንደሚያውቀው በኢትዮጵያ ውስጥ የአማራ መንግሥት የሚባል የለም፣ አልነበረምም። ኢትዮጵያ ብዙ ነገሥታትን አፍርታለች። ነገሥታቱም የሚነግሡት በዘር ሃረጋቸው ነበር። ይህም የቤተ መንግሥቱን መቀመጫ በሃይል ሳይሆን በቅብብሎሽ የሚደረግ ነበር። የአክሱም ቤተ መንግሥት ወደ ላስታ ተዘዋወረ፣ ከዚያም ወደ ሸዋና ጎንደር ሲዘዋወር በነገሥታቱም በሕዝቡም ተቀባይነት እያገኘ ነበር። በመጨረሻም ወንበሩ ሸዋ፣ አዲስ አበባ ላይ ሆነ። አፄ ኃ/ሥላሴም በዚሁ በዳግማዊ ምኒልክ ቤተ መንግሥት ውስጥ ነገሡ። የአፄ ኃ/ሥላሴ መንግሥትም ከኦሮሞ፣ ከትግራይ፣ ከኤርትራ፣ ከአማራ፣ አፋር፣ ጉራጌ ወዘተ ኢትዮጵያውያንን ማእከል ያደረገ ከፍተኛ የሚኒስትሮች ምክር ቤት ነበራቸው። ከሚኒስቴር ዲኤታ እስከ መምሪያ ሃላፊዎች ሁሉንም ኢትዮጵያውያን ያቀፈ መንግሥት ነበር።

እንዲያውም ቁልፍ የሆኑትን የሚንስቴር ቦታ ይዘው የነብሩት ትግሬዎች ነበሩ። በሥልጣን ክፍፍሉ አድልዎ አይታይም ነበር። በጤና እና በትምህርት ዋን ተጠቅሚ ትግራይ ነበረች። በዚህም አድልዎ አልታየም። አርመኔያዊ አገዛዝ፣ ኢሰብአዊነት (Dehumanisation) እያለ የህ.ወ.ሓ.ት. ፕሮግራም የሚለፍፈው እንደዚህ አይነት ተግባር በትግራይ አልታየም። እውነቱን እንነጋገር ከተባለ የአፄ ኃ/ሥላሴ መንግሥት ምርጥ ምርጡን ለትግራይ ይሰጥ የሚል ስርዓት ነበረው። የትግራይ ሕዝብም ንጉሠ ነገሥቱን ከልብ ይወዳል፤ ንጉሡም የትግራይን ሕዝብ ይወዱ ነበር። ደርግ አፄ ኃ/ሥላሴን እንደገደላቸው ባወቀ ጊዜ የትግራይ ሕዝብ ከትንሽ እስከ ትልቁ ደርግን ክፉኛ አውግዞት ነበር። የትግራይ ሕዝብ ከአፄ ኃ/ሥላሴ ሞት በኋላ በኑሮው የተጎሳቆለና ለችግር የተጋለጠ ሕዝብ ሆነ። በደርግ ስርዓትም ቢሆን የትግራይ ሕዝብ ለችግርም ሆነ ለረሃብ ብዙ የተጋለጠ አልነበረም። ደርግ የመሬት አዋጁን በትግራይ ውስጥ ተግባራዊ አላደረገውም። ምክንያቱም የእርሻ መሬቱ አነስተኛ በመሆኑ ነበር። ደርግ በሥልጣን ላይ በነበረበት ጊዜ በትግራይ ሕዝብ ላይ የፈጸመው ወንጀል የለም። በኑሮም አልተጎሳቆለም። በቀይ ሽብርም ቢሆን የተጠቃው አማራው ነበር። የትግራይን ሕዝብ ያጠቃ፣ ለድህነት የዳረገ፣ ለስደት፣ ለሸርሙጥና እና ለመንከራተት ያበቃውና ችግርና መከራ ይዞለት የመጣው ህ.ወ.ሓ.ት. ብቻ ነው። የህ.ወ.ሓ.ትን ፕሮግርራምና አፈጻፀሙን ካየን፣ ተግባራዊንቱን ደግሞ እንመልከት።

ወደዚህ ከመግባታችን በፊት ግን መመልከት ያለብን ነጥብ አለ። የአፄ ኃ/ሥለሴ መንግሥት ሃገር አቀፍ የሆነ ስርዓት እንጂ በአማሮች ብቻ የሚመራ መንግሥት አልነበረም። አማራው እንደቀሪው የኢትዮጵያ ሕዝብ እንጂ የተለየ ጥቅም ተቀባይ አልነበረም። እውነታው ይህ ሆኖ እያለ ህ.ወ.ሓ.ት. ለምን አማራውን ብቻ በጨቋኝነት፣ በዝባዥነትና በጸረ-ሰውነት ፈረጀው? ህ.ወ.ሓ.ት. በ48 ገጾች ሆን ብሎ አማራውን ለማጥቃት ያሰናዳው ፕሮግራም ወንጀል ነው። ከትግሉ መነሻ ጀምሮ አማራን ለማጥፋት 48 ገጽ ፕሮግራም ያወጣው ህ.ወ.ሓ.ት. ነው። አሁንም በሥልጣን ላይ ሆኖ በአማራው ላይ የዘር ማጥፋት ድርጊት የሚፈጽመው ህ.ወ.ሓ.ት. ነው።

ፕሮግራሙን አርቅቀው እንዲተገበር ያደርጉት እነማን ናቸው? ዝርዝር ስማቸውን እንመልከት፤

1. አረጋዊ በርሄ 8. ተወልደ ወ/ማርያም
2. ስብሃት ነጋ 9. ገብሩ አስራት
3. መለስ ዜናዊ 10. አርከበ እቁባይ
4. አባይ ፀሃየ 11. ጻድቃን ገብረተንሳይ
5. ሥዩም መስፍን 12. ዘርአይ አስገዶም
6. አውአሎም ወልዱ 13. ግደይ ዘርአጽዮን
7. ስየ አብርሃ

ከነዚህ በተጨማሪ ከዚህ አለም በሞት የተለየው አታክለት ቀጸላ፣ በስብሃት ነጋ የተገደለ፤ አስፍሃ ሃገኦስ፣ ታሞ የሞተ፤ ግደይ ዘርአጽዮን ከ1969 ጀምሮ ህ.ወ.ሓ.ትን በጸረ- ዲሞክራሲነቱና በሽብርተኝነቱ ያወገዘ፤ ራሱን ከማንኛውም አስከፊ ተግባር ያገለለ፣ በታጋዩ ተከብሮና ታቅፎ የቆየና በ1977 ከህ.ወ.ሓ.ት. በመለስና በስብሃት ተባሮ የወጣው ኢትዮጵያዊ ይገኝበታል።

በህ.ወ.ሓ.ት. ፕሮግራም በገጽ 16 ተጽፋ የምትገኘው ደርግንም የአማራ መንግሥት በማለት በመፈረጅ ታወግዛለች። ደርግ ግን የአማራ አልነበረም። ከዘረኝነት የጸዳ ነበር። የደርግ ስርዓት ሁሉንም ኢትዮጵያውያንን ያቀፈ ነበር። ህ.ወ.ሓ.ት. ይህን ሁሉ ውሸት የሚደረደረው ዋናው ምክንያት አማራውን ለማጥቃት የተቀነባበረ “ላም ባልዋለበት ኩበት ለቀማ” ነው። በገጽ 16 መጨረሻ ላይ ጽሑፉ እንዲህ በማለት ያጠቃልላል፣ “ጨቋኟ አማራም ህብረተሰብአዊ እረፍትና ሰላም አታገኝም” ይላል።

“ወይን” የሚባለው የህ.ወ.ሓ.ት. ልሳን መጽሔት ከ1969 መጀመሪያ በአማራው ላይ እንዲፈጸሙ በመሬት ላይ ተግባራዊ መሆን አለባቸው ተብለው በአጭርና በረጅም የትግል ጉዞ የተግባር ዝርዝር ሃታታ በስፋት በመዘርዘር አውጥተዋል። ከተዘረዘሩትም አንዱ የአማራው ሕዝብ እረፍትና ሰላም አያገኝም ለመኖርም አይችልም የምትለው የህ.ወ.ሓ.ት. አቋምና ፖሊሲ ይዛለች። ህ.ወ.ሓ.ት. በአማራው ላይ አጸፋዊ እርምጃ ይወስዳል። እርምጃውም አማራው ከመኖር ወደ አለመኖር ይለወጣል። በዚህ መሰረት በወይን መጽሔት የተዘረዘረው በጥር 1969 ወደ ተግባር ተለውጦ አማራው በተገኘበት መግደል ተጀምሮ ከዛም ወደ ወልቃይት ፀገዴ ተሸጋግሮ የዘር ማጥፋት ተካሂዷል።
1. ማንኛውም በህ.ወ.ሓ.ት. ነፃ መሬት የሚኖር አማራ ከትግራይ ለቆ በአስቸኳይ ይውጣ። በሕዝብ ግንኙነት ከያሉበት እየተለቀሙ በርካታ በጡረታ የተገለሉ ጦር ሰራዊት፣ ፖሊስ፣ ፊናንስ ፖሊስ፣ በሌላ የመንግሥት ሥራ ሲሰሩ የነበሩ በተለያዩ ቦታ ይኖሩ የነበሩ፤ ከትግራይ ሚስት አግብተው፤ ልጆች ወልደው ብዙዎቹም ልጆቻቸው ለትዳር የበቁ የልጅ ልጅ ያዩ ናቸው። ይህ ድንገተኛ ዘረኛ የህ.ወ.ሓ.ት. ፖሊሲ እንደተላለፈ አማራውም ከየቦታው እየተያዘ ሃለዋ ወያነ 06 ገብቶ ይጠፋል፣ ንብረቱም ይወረሳል። የትግራይ መሬት ለትግራይ ሰዎች ብቻ በማለት ከሃገራችን ልቀቁልን ይላል። በትግራይ በ1969 የተጀመረው አሁን አማራው ከተለያየ ቦታ እየተጠረገ ተገፍቶ፣ ተፈናቅሎ በረሃ ላይ ወድቆ ይገኛል። ስለዚህ ከመሬታችን ውጡልን የተጀመረው በ1969 በህ.ወ.ሓ.ት. ሲሆን አሁንም ይህንን ክልል ተብለው የሚጠሩ የረጅም ጊዜ ውጥን ህ.ወ.ሓ.ት. በተግባር እፈጸመው ይገኛል። ከህ.ወ.ሓ.ት. ትግል መነሻ ጀምሮ እስከ ዛሬ አማራ ዘሩ እየጠፋ ነው።

2. ኢ.ህ.አ.ፓ. አባይ ኢትዮጵያ ከትግራይ ውጣ ሲባል፣ ትግራይ ኢትዮጵያ እኛም ኢትዮጵያውያን ነን ብለው አንወጣም በማለታቸው ለጥቃት ተዳረጉ።

“ወይን” መጽሔት ከ1969 ጀምሮ በተከታታይ የሚያወጣው ጽሑፍ በህ.ወ.ሓ.ት. ፕሮግራም ላይ የተቀመጡ የረጅም ጊዜ እቅድ በመተንተን እና በማብራራት ለታጋዩ ለውይይት በማቅራብ ሲያብራራ፣ ኢትዮጵያ ወይም ሞት ብሎ የሚናገረውን አማራ ማጥፋት ከሱም ጋር አብሮ የሚቀበረው አማርኛ ቋንቋ ይሆናል ይላል።

በህ.ወ.ሓ.ት. ፕሮግራምና በወይን መጽሔት እንደተዘገበው፣ አማራው የትግራይ ሕዝብ ጠላት እንደመሆኑ በግንባር ቀደምትነት ህ.ወ.ሓ.ት. አማራውን ማጥፋት ግዴታው ነው ይላል። ኢትዮጵያን ለማጥፋትና ከዓለም ካርታ ፍቆ ለማስወጣት አማራው ሲጠፋ ብቻ ነው በማለት ወይን መጽሔት ይዘረዝራል። ከጎንደር ጠ/ግዛት ከወሎ ለምና ሰፊ መሬት የነጠቀው ወያኔ በፕሮግርራሙ መቅድም V ላይ እንደዘረዘረው እውን ሆኖለታል። በሰፊና ለም መሬት የተከበበች ትግራይ “የትግራይ ዲሞክራሲያዊ ሪፓብሊክ” ነፃ ሃገር ማቋቋም ግብ አማራው ከጠፋ ተቀናቃኝ አይገጥመኝም በማለት የታቀደ የረጅም ጊዜ የስትራተጂ እቅድ ቀስ በቀስ ወደ ተግባር የሚለወጥ ነው።

የህ.ወ.ሓ.ት. አመራር ኢትዮጵያን እገዛለሁ የሚል ተስፋም ህልምም አልነበረውም። ደርግ ተዳክሞ በራሱ ጉዞ እንደጠፋ ህ.ወ.ሓ.ት. በለስ ቀንቶት ግንቦት 1983 ኢትዮጵያን እንደተቆጣጠረ እንደ ዋናው የፖሊሲ ፕሮጀክትና እቅድ በ1984 መጀመሪያ በተግባር ላይ ዋለ። አማራውን ለብዙ ዓመታት ከኖረበት ቦታ ያፈራውን ሃብትና ንብረቱን፤ በትዳር ከኦሮሞው፣ ከሲዳማው፤ ከወላይታው ጋር ከተሳሰረበት ለአማራው “ነፍጠኛ፣ ተስፋፊ” የሚል ተለጣፊ ስም በመስጠት የአማራው ዘር እየተፈለገ በሁሉም እድሜ የሚገኙትን እየሰበሰበ በጥይት በመደብደብ፤ በገደል በመወርወር ፈጅቷል። ይህንን ተግባሩን እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ በመቀጠል በቤንች ማጂና ጉራ ፈርዳ ተመሳሳይ ድርጊት ፈጽሟል። ሊገድላቸው ያልቻለውን ደግሞ የማንገላታት ተባሩን ቀጥሎ የአማራውን ብሄረሰብ እየነጠለ ከጉራ ፈርዳ፤ ከቤኒሻንጉል እንዲባረሩ በማድረግ ለክፉ ሰቆቃ ተዳርገዋል። ህ.ወ.ሓ.ት. ይህንን ሁሉ የሚያደርገው ከመመስረቱ ጀምሮ የወጠነውን እቅድ ተግባራዊ ለማድረግ ነው።

ይህንን ለመተግበር ወያኔ አስቀድሞ ያዘጋጀው እቅድ የአማራውን ቦታ ማጥበብ ነው። ትግራይ ከበጌምድርና ከወሎ ሰፊና ለም መሬት ወስዳለች። ከወሎ ሰፊ መረት ወደ አፋር ተከልሏል፤ የጎጃም መሬት ለአፋርና ለሌሎች ተሰጥቷል፤ ሸዋ እንዳለ የኦሮሞ ሆኗል። በዚህ አይነት የአማራው መሬት ተከፋፍሎ የቀረችው መሬት የበሬ ግንባርም አታክልም። አንድ ነገር ካልተደረገ በስተቀር ነገ ደግሞ ከዚችው ከቀረችው መሬት ውጣ ሊባል ይችላል። ህ.ወ.ሓ.ት. ይህንን አማራውን የማጥፋት “Systematic elimination and genocide” ዋናው ፖሊሲ አድርጎ የተነሳው ገና ትግራይ በረሃ እዳለ ነው። አማራውን መግደል፤ ካልተቻለም በዘዴ ማጥፋት ብሎ ያቀደውን አሁን በግልጽ እያስፈጸመው ነው። አማራው ከሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ ጋር በመሆን እኩል መስዋእትነት ከፍሎ ሃገራችንን ዳር ድንበሯን በማስከበር ለብዙ ሺህ አመታት በነጻነት ያቆየን የሕዝብ አካል ነው።
ህ.ወ.ሓ.ት. አማራውን ለምን በጠላትነ ፈርጆ ያጠቃዋል? ለዚህ ብዙ ምክንያቶች መስጠት ቢቻልም ዋና ዋንዎቹን አንድ ሁለት ልበል፤

1. አማራውም ሆነ ቀሪው የኢትዮጵያ ሕዝብ በኢትዮጵያዊነቱ የሚኮራ ነው። ኢትዮጵያዊነቱን አምርሮ የሚወድና የሚያፈቅር አማራ ነው ብሎ ስለሚያስብ አማራ ካልጠፋ ኢትዮጵያን ማጣፋትም ሆነ ማፍረስ ቀላ አይሆንም የሚል ግምት አለው። ስለዚህ አስቀድሞ የአማራውን አከርካሬ መስበር ከተቻለ ኢትዮጵያዊነትም አብሮ ይሰበራል የሚል ሕልም ስለአለው ነው።
2. ወያኔ ህ.ወ.ሓ.ት. ሃገሪቱን በቋንቋና በሃይማኖት ከፋፍሎ እርስ በርሱ በማፋጨት ቂም በቀል እንዲይዝና አዳክሞ አገዛዙን ማቅለል ከበረሃ ይዞት የመጣው ውስጣዊና ድብቅ ፖሊሲው ነው።

3. በዚች ዓለም ብዙ የተለያዩ ቋንቋዎች ይነገራሉ። ቢሆንም ብሄራዊ ቋንቋ የሌላቸው ሃገሮች የሉም ማለት ይቻላል። ኢትዮጵያ ሃገራችንም ከ85 በላይ የተለያዩ ቋንቋዎች የሚነገርባት ሃገር ናት። ይሁን እና ለብዙ ዘመናት እንደብሄራዊ ቋንቋ ሲያገለግል የቆየው ግን በአማርኛ ነው። በኢትዮጵያ ውስጥ የትኛውም ቦታ ቢኬድ አማርኛ ተናጋሪ አይጠፋም። የአማርኛ ቋንቋ መግባቢያ፣ መወያያና ሃሳብ ለሃሳብ መለዋወጫ ከሆነ በሺህ የሞቆጥር ዘመን አልፏል።
ወያኔ ህ.ወ.ሓ.ት. የአማርኛ ቋንቋ የጠላት ቋንቋ ስለሆነ መጥፋት አለበት ብሎ በፖሊሲ ደርጃ ይዞ የተነሳው ከ1967 ጀምሮ ነው። ኢትዮጵያን በቅኝ ግዛት ስርዓቱ ስር እንደወደቀች፤ ክልል ብሎ ከፋፍሎ እንዲያመቸው በከፋፈላቸው ግዛቶቹ በት/ቤቶች፤ በፍርድ ቤቶች፣ በመንግሥት መስሪያ ቤቶች አማርኛ ጥቅም ላይ እንዳይውል አገደ። ወያኔ ሥልጣኑን ከያዘ ወዲህ የተወለዱ ሕፃናት በትግራይ፣ ኦሮም፣ አፋር፣ ሲዳሞ፣ ጋምቤላ ወዘተ አማርኛ የማይናገረውና የማይሰማው በርክቷል። ይዞት በመጠው የጫካው ፖሊሲ አማካኝነት አማርኛን እያዳከመ በመቅበር ላይ ይገኛል። ወያኔ ህ.ወ.ሓ.ት. የአማርኛ ቋንቋን በማዳከሙ ምን ትርፍ ያገኛል? የሚሉ አይጠፉም። በጥቂቱ ላስረዳ፤

1. የኢትዮጵያዊነት ብሄራዊ እምነትን ያዳክማል፤ ቀስ በቀስም ኢትዮጵያዊነትን ይደመሰስላል፤ ሃገር አልባና ባይተዋር ያደርጋል። የግል መገለጫና ማንነትን ያጠፋል።

2. ብሄራዊ ቋንቋ ስለማይኖር ከተወለድክበት ክልል መውጣት አትችልም። በማንኛውም የኢትዮጵያ ግዛት ተዘዋውሮ መሥራት አይቻልም። ይህ ሁሉንም የኢትዮጵያ ዜጋ የሚመለከት ነው። ይህ የወያኔ ፖሊሲ ወጣቱን ኢትዮጵያዊ አይኑን እና አእምሮውን ሸፍኖ ዜግነቱን እንዲረሳ የታቀደ ተንኮል ነው።

3. ብሄራዊ ቋንቋ እንዳይኖር እየተገበረ ስለሆነ፤ አመለካከትና አስተሳሰብ ከመንደር የዘለለ አይሆንም። ኢትዮጵያዊ ታሪክ፣ ባህልና ማንነት አብሮ ይጠፋሉ።

4. ብሄራዊ ቋንቋ ካልኖረ እድገትና ልማት በምንም ተአምር በሃገሪቱ አይታይም። ይህም አንዱ የህ.ወ.ሓ.ት. ጸረ-ልማት ፖሊሲ ነው።

ወያኔ ህ.ወ.ሓ.ት. ክልል ብሎ ያስቀመጣቅቸው የኢትዮጵያ ሕዝብና ብሄራዊ የሆነውን የአማርኛ ቋንቋ በማዳከምና በማጥፋት ነው። አንዱን ክልል በሌላው ላይ መጠራጠርና ጥላቻ እንዲፈጥር ቢጥርም የፈለጉትን ያህል አልተሳካላቸውም። በሕዝቡ ብርታትና አልበገር ባይነት በተቻለው ሁሉ ኢትዮጵያዊነቱን ጠብቆ የሚኖር ኩሩ ሕዝብ እንደሆነ ይገኛል። የኢትዮጵያ ሕዝብ የህ.ወ.ሓ.ትን ማንነት አውቆ ድርጊቱን በተለያየ መንገድ መግለጽ ከጀመረ ከራርሟል።

ስለዚህ ህ.ወ.ሓ.ት. ይህንን የአማራውን የዘር ማጥፋት (Genocide)የረጅም ጊዜ እቅድና ፖሊሲ በማውጣትና በመተግበር በዋናነት የሚጠየቁት፤ ከነዘር ሃረጋቸው፤ እነማን ናቸው የሚለውን እንመልከት፤

1. መለስ ዜናዊ፣ በአባቱም በእናቱም ሕዝብና ሃገር ያጠፋ የባንዳ ዘር ኤርትራዊ
2. ስብሃት ነጋ፣ በእናቱ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ (በናቱ በኩል)
3. አባይ ፀሃየ፣ የባንድ ልጅ አክሱም
4. ሥዩም መስፍን የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ
5. አርከበ እቁባይ፣ የባንዳ ልጅ አድዋ
6. ዶ/ር ሰሎሞን እንቋይ፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ (በአባቱ በኩል)
7. ጸጋይ በርሄ፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ
8. ጻድቃን ገብረተንሳይ፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ
9. ቴዎድሮስ ሃጎስ፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ
10. አባይ ወልዱ፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ (በአባቱ በኩል)
11. ቴዎድሮስ አድሃኖም፣ የባንዳ ልጅ ኤርትራዊ
12. ደብረጽዮን ገ/ሚካኤል፣ የባንዳ ልጅ (የሻእቢያ ፈዳያን የነበረ) ኤርትራዊ
13. አዜብ መስፍን፣ እድገቷ ኤርትራና ሱዳን ፀገዴ (ጸረ-አማራ)

ከላይ የተዘረዘሩት ሁሉም ወላጆቻቸው የጣልያን ወራሪን በባንዳነት አሽከር ሆነው እያገለገሉ፣ ኢትዮጵያን የወጉና ሕዝቧን ያስፈጁ የጠላት ልጆች ናቸው። የወላጆቻቸውን ፈለግ በመከተል ወላጆቻቸው የሰጧቸውን አደራ በመከተል አሁንም በኢትዮጵያ ሕዝብ ላይ ጥቃትና በደል እየፈጸሙ ነው። ኢትዮጵያን በማፍረስ፣ ሃብትና ንብረቷን በመመዝበርና በዘር ማጥፋት ወንጀል በመሰማራት በሕግ የሚያስጠይቃቸውን ድርጊት እየፈጸሙ ናቸው። ብ.አ.ዴ.ን. እና ኦ.ህ.ዴ.ድ. እንዲሁም የደቡብ ህዝቦች ንቅናቄም በዘር ማጥፋት አስፈጻሚነታቸው በወንጀል ተጠያዊ ናቸው።

ይህንን የወያኔ ህ.ወ.ሓ.ትን እና የግብረአበሮቹን ሃገርና ሕዝብን የማጥፋት ተግባራቸው የመግቻው መፍትሄ ምንድን ነው? ለሚለው፤ እከሌ ከእከሌ፤ ፓርቲ ከፓርቲ፤ ግንባር ከግንባር፣ ወገን ከወገን ሳይለያይ ሁሉም እጅ ለእጅ ተያይዞ አሻፋረኝ፣ አልገዛም፣ በቃኝ ብሎ በአጠቃላይ አንድ ሆኖ የሕዝብ አመጽ ማስነሳት ብቻ መፍትሄ ያመጣል እላለሁ።
ኢትዮጵያና ሕዝቧን እናድን
ኢትዮጵያ ለዘለዓለም ትኑር

የኢትዮጵያ አደገኛ የፖከቲካና ማህባዊ ጉዞ ያሳሰባቸዉ የመከላከያ ሰራዊት አባላት እራሰቸዉን በህቡዕ እያደራጁ መሆኑ ተነገረ

ዘረኛዉ የወያኔ አገዛዝ ባለፉት ሃያ አንድ አመታት የተከተላቸዉ የፖለቲካ፤የኤኮኖሚና ማህበራዊ ፖሊሲዎች ኢትዮጵያ ዉስጥ ያደረሰዉ ጥፋትና አሁንም አገሪቱ የምትጓዝበት አደገኛ አቅጣጫ ያሳሰባቸዉ የመከላከያ ሠራዊት አባላት እራሳቸዉን በህቡዕ እያደራጁ መሆኑን አንድ ምስራቅ ኢትዮጵያ ዉስጥ የሚገኘዉ የዚሁ የህቡዕ ድርጅት ህዋስ መሪ ከግንቦት ሰባት ድምጽ ጋር ባደረጉት የስልክ ምልልስ ገለጹ። እኚህ ለደህንነታቸዉ በመስጋት ቃለምልልሳቸዉ በሬድዮ እንዳይደተላለፍ የጠየቁን ከፈተኛ የጦር መኮንን በህቡዕ የመደራጀቱ እንቅስቃሴ ሠራዊቱ በብዛት በሚገኝባቸዉ ቦታዎች ሁሉ እየተካሄደ ሲሆን በቅርብ ግዜ ዉስጥ ከሌሎች ለለዉጥ ከሚታገሉ ሀይሎች ጋር በመሆን ተግባራዊ እንቅስቃሴ እንደሚጅምሩ ተናግረዋል።

የዚህ “አገርህን አድን” በሚል ስያሜ የሚጠራዉ አገር ወዳድ ቡድን አባላት የወያኔ ደህንነት የሚያደርግባቻዉን የሃያ አራት ሰአት ክትትል ጥሰዉ ለመጀመሪያ ግዜ የተሰባሰቡት ከአራት አመታት በፊት ሲሆን ያሰባሰባቸዉም ወያኔ ሠራዊቱ ዉስጥ የሚከተለዉን ጭፍን የዘረኝነት ፖሊሲ ለመቋቋም እንደሆነ ታዉቋል። ሆኖም ይህ በ“አገርህን አድን” ቡድን ስር በመደራጀት ላይ የሚገኘዉ ሠራዊት አላማ የሠራዊቱን መብትና ነጻነት አስጠብቆ ወደ ሠፈሩ መመለስ ሳይሆን የቡድኑ ተቀዳሚ አላማ ለህዝብ በገባዉ ቃል መሠረት ኢትጵያንና ህዝቧን ከወያኔ ዘረኝነትና ከፋፍለህ ግዛዉ ፓሊሱ ማዳን ነዉ ሲሉ የቡድኑ ቃል አቀባይ ተናግረዋል።

የወያኔ አገዛዝ በአማራዉ ወገናችን ላይ የሚያደርሰዉን ጥቃት በቅርብ እየተከታሉት እንደሆነ የተናገሩት እኚሁ ቃል አቀባይ እንደዚህ አይነቱን የማን አለብኝነት ወንጀልና ባጠቃላይ የወያኔ ዘረኞች በግልጽ የሚያካሄዱት መብት ረገጣ፤ግድያ፤ዝርፍያና የአገርን ብሔራዊ ጥቅም ለባዕዳን አሳልፎ መስጠት ወያኔ አስካልተወገደ ድረስ የማይቆም በመሆኑ ያለን አማራጭ በቻልነዉና በምናዉቀዉ መንገድ ሁሉ ወያኔን ለማስወገድ መታገል ዋናዉ አላማችን ነዉ ብለዋል።

በመጫረሻም ከነማን ጋር ትሰራላችሁ ተብሎ የተጠየቁትን ጥያቄ ሲመልሱ ዛሬ አገራችን ለመዉደቅ በመንገዳገድ ላይ በምትገኝበት ወቅት ያለን አማራጭ አልገዛም ካለና የእኩሎች አገር የምትሆን ኢትዮጵያን ለመገንባት ፍላጎቱና ቆራጥነቱ ካላቸዉ ወገኖች ጋር ሁሉ አብረን እንታገላለን ብለዋል። በአሁኑ ወቅት አያሌ ኢትዮጵአዉያን ወያኔን ለመታገል መሳሪያ ካነሱ ወገኖች ጋር በየቀኑ እየተቀላቀሉ ስለሆነ የኛም አላማ የትግል ስልትና የተለየ የትግል ቦታ ሳንመርጥ ወያኔን ያዋጣናል ባልነዉ ስልትና ይመቸናል ባልነዉ ቦታ ሁሉ እስከእለተ ሞቱ እንታገለዋለን ብለዋል።

Jailed Ethiopian female journalist Reeyot Alemu in critical condition

The Horn Times Newsletter 13 April 2013
by Getahune Bekele, South Africa
*spare Reeyot, CPJ pleads with Berhan Hailu
Her predicament touched millions of hearts around the world in 2012 when it was established that she had a malignant tumor in her breast which prompted her lawyer father and others to plead with the late Ethiopian despot Meles Zenawi for clemency on humanitarian grounds.
However, the fiend fuehrer refused to pardon Reeyot, an iconic figure in Ethiopian free media fraternity and she went under the knife, and rushed back to jail in most brutal show of barbarity by the hateful prison authorities.
But against all odds, even after being forced to recuperate in filthy cell, the courageous Reeyot survived.
Held since 2011 on trumped up terrorism charge alongside blogger Eskinder Nega and young politicians Andualem Aragie and Natinael Mekonnen, in the past two weeks there were reports of heated exchanges between Reeyot and the extremely rigid wardens who threatened to put her in solitary confinement for two months.
Then those reports were followed by yesterday’s disturbing news of her illness, appeared on moonofthesouth BlogSpot written by renowned African journalist Issa Sikiti Da Silva.
According to Da Silva who lamented the terrible state of journalism in countries like Djibouti, Somalia and Ethiopia; CPJ, a New York based media watchdog has written an open letter to Ethiopian justice minister Berhan Hailu, pleading with him to spare the already ailing Reeyot and relax her tight prison condition.
“Prison authorities have threatened Reeyot with two months of solitary confinement as punishment for alleged bad behavior toward them and threatening to publicize human rights violations by prison guards, according to sources close to the journalist who spoke to the international women’s media foundation on condition of anonymity. CPJ has independently verified the information. Reeyot has also been denied access to adequate medical treatment after she was diagnosed with a tumor in her breast” CPJ’s letter sent to Birhan Hailu by its executive director Joel Simon reads.
“We would like to draw your attention to 2011 report by Juan E Mendez, the United Nations special rapporture on torture, in which he urged the prohibition of ‘the imposition of solitary confinement as punishment- either as judicially imposed sentence or a disciplinary measure.’ We would also remind you that Ethiopia is a signatory to the United Nations convention against Torture and other cruel, Inhuman or Degrading Treatment or punishment and is legally bound to uphold these principles.” The letter which was distributed to diplomats and various human rights institutions says.
Nevertheless, it remains to be seen how warlord Berhan Hailu, a Meles Zenawi loyalist who is well aware of the plight of more than 56,000 political prisoners would respond to CPJ’s plea.

ECADF

የአማራ ህዝብ ስቃይ እንዲያበቃ ወያኔን መቅበር ይኖርብናል

          

   ቀን ሚያዝያ 5 2005/ጋዜጣዊ መግለጫ 0002

ዛሬ ወያኔ ከቤንሻንጉል ጉሙዝ ያፈናቀላቸው አማሮች የመጀመሪያዎቹ የወያኔዎች የጥቃት ሰለባዎች አይደሉም። የመጨረሻዎቹም አይሆኑም። ወያኔ ከነ ጸረ አማራ ፖሊሲው በስልጣን እስካለ ድረስና በአማራ ስም አማራውን እያፈኑ፣ እየሰለሉ ከወያኔ ፍርፋሪ እየለቀሙ ለመኖር የቆረጡ ከአማራው መሃል የወጡ ከሃዲዎች አማራውን መቆጠጠር እስከቻሉ ድረስ የአማራ ህዝብ መራቆት፣ ስደት፣ ውርደት፣ ሰቆቃና ሞት የማይለዩት ህዝብ እንደሆነ ይቀጥላል።

 

  

የግንቦት ሰባት ህዝባዊ ሃይል ይህን በእብሪትና በጥላቻ የተሞላ በወያኔ የሚፈጸም በአማራ ህዝብ ላይ ያነጣጠረ የባላጌዎች ጥቃት ማስቆም የሚቻለው የወያኔን እብሪት በጠመንጃ እና በተባበረ የህዝብ አመጽ ማስተንፈስ እስከተቻለ ብቻ ነው ብሎ ያምናል። እስካሁን ወያኔ በከንቱ ያፈሰሰውን የንጹሃን አማሮች ደም መፋረድ የሚቻለው ከጠምንጃ አፈሙዝ በሚወጣ እሳት ብቻ ነው ብሎ በጽኑ ያምናል። ከንፈር መምጠጥ፣ ዋይታ፣ ኡኡታ፣ ጋዜጣዊ መግለጫ፣ ሰላማዊ ሰልፍና በየፈረንጅ በር ደጅ መጽናት ወያኔ የአማራ

ህዝብ ቅስም ለመስበር የወያኔ እንጨት ሰባሪና ውሃ ተሸካሚ አድርጎ፣ ነጻነቱንና ክብሩን ገፎ አዋርዶ ለመግዛት የዘረጋውን መርሃ ግብ

ግብር እንዲያጥፍ አያደርገውም።

ወያኔ ይሉኝታ ያልዘራበት፣ ትእግስትን እንደፍራቻ፣ አርቆ ሳቢነትን እንደሞኝነት የሚቆጥር በአማራው ላይ ቂምና ጥላቻን ሰንቆ የተነሳ ጨካኝ ድርጅት ነው። ይህን ድርጅት ስለጀግንነቱና ስለወርቅ ዘርነቱ እጅግ የተሳሳተና የተጋነነ ግምት ያለው፣ ማንም ምንም አያደርገኝም በሚል ትምክህት ተወጥሮ የሚኖር ድርጅት ነው። ከእንዲህ አይነቱ በራሱ ፕሮፓጋንዳና ከንቱ ውዳሴ ከሰከረ ድርጅት ጋር የሚደረግ ትግል ያለምንም መወላወል በከፍተኛ እልህና ጭካኔ የሚካሄድ ብቻ ነው። የአማራውን ሰቆቃ ለማስቆም ወያኔ “እዩኝ እዩኝ” እንዳለለ “ደብቁኝ ደብቁኝ” እስከሚል የሚዘምቱበት እና ክንዳቸውን የሚያሳዩት ጀግኖችን ይሻል። ከወያኔ ጋር ፊት ለፊት ተጋፍጠው ገድለው ለመሞ ት የቆረጡ የወገን ደምመላሾችን ይጠይቃል። ቤታቸውን ዱርና ገደሉን አድርገው፣ “ወተት ይሸፍታል እንኳን ሰው ሲበደል” የሚሉ ቁጡዎችን ይፈልጋል። የአማራውን ህዝብ እልቂት ለማቆም፣ የወንድ ልጅ እናት በገመድ የምትታጠቅበት፣ ልጇን አሞራ እንጂ ሰው የማይቀብርበት ሌላ ታሪካዊ ዘመን መምጣቱን ሁላችንም መቀበል ይኖርብናል።

የግንቦት ሰባት ህዝባዊ ሃይል አባላት ወያኔ በአማራ ህዝብ ላይ በሚያሳየው እብሪት ተቃጥለናል። በግነናል። የእዚህ እብሪት ማርከሻ ጠመንጃ ነው፡ እሳትና አርር ብቻ ነው ብለናል። ሌላው ሁሉ አማራጭ ተፈትሿል፣ተሞክሯል፣ታይቷል ሌላ አማራጭ የለም ብለናል። የቀረው አንድ ምርጫ ነው፦:መሞ ት ወይም መግደል ። እኛ ይህን አውቀን ከያለንበት ተጠራርተን የአማራን ህዝብ በቀላሉ ልንደርስበት በምንችልበት ምድር እየተሰባሰብን ነው። የከፋህ፣ የመረረህ፣የተበደልክ በቃኝ ያልክ ና ተቀላቀለን፣ የወገናችንን የአሳርና የመከራ ዘመን ማብቃት በወያኔ ቀብር ላይ እናረጋግጥ ።

ውድመት ለአማራ ህዝብ ጠላት ለዘረኛው ወያኔ!!!!!!!!!
ድል በወያኔ ለሚረገጡ ኢትዮጵያውያን በሙሉ!!!!!!!!!!!!!

ዘረኛው የወያኔ አገዛዝ የአማራ ተወላጆችን አሁንም ለተጨማሪ ጥፋት እያዘጋጀ መሆኑ ታወቀ

ለረጂም ዘመናት ከአካባቢው ህብረተሰብ ጋር ተዋደውና ተግባብተው ይኖሩ የነበሩ የአማራ ተወላጆችን ኢሰብዊ በሆነ መንገድ እንዲፈናቀሉና በሰላምም ይኖሩበት ከነበረው ህበረተስብ ጋር ግጭት እንዲፈጥሩ ያደረገው ዘረኛ አገዛዝ እነኝህን ተፈናቃዮች እንደገና በመመለሱ ለሌላ ጥፋት እየተዘጋጀ መሆኑን ዘጋቢያችን ከባህር ዳር በላከልን ዘገባ አመለከተ።

ቁጥራቸው ከ5 ሺ በላይ የሚጠጉ ከፍኖተሰላም ወደ ቤንሻንጉል ጉሙዝ እንዲመለሱ የተደረጉት የአማራ ተወላጆች በሚመለሱበት ቦታ የደህንነት ዋስትና እንደሌላቸው እየገለጡ ሲሆን መሰሪው አገዛዝ በበኩሉ ስህተት መፈጠሩን በማመን ችግሩን የፈጠሩት ታች ያሉ ባለስልጣናት ናቸው። የሚል አሳፋሪ መልስ በመስጠት ላይ እንደሚገኝ ተያይዞ የደረሰን ዘገባ አመልክቷል።

ከትናንት በስቲያና፣ በትናንትናው እለት መኪኖች ተፈናቃዮችን ከአቅማቸው በላይ በመጫን ወደ ቤንሻንጉል ጉሙዝ ማቅናታቸውን የገለፀው ዘጋቢያችን የክልሉ ሆድ አደር ባለስልጣናት ተፈናቃዮች እንዲወጡ የተደረገው በስህተት መሆኑን ተናግረው ይቅርታ ጠይቀዋል ብሏል። የአማራ ክልል ፕሬዘዳንት ተብየውም የዞንና የወረዳ አመራሮችን ተጠያቂ ያደረጉ ሲሆን፣ እርምጃ እንደሚወሰድባቸውም መዛቱ ታውቋል።

ከዚሁ ጋር በተያያዘ የኢትዮጵያ ሳተላይት ቴሌቪዥን ኢሳት እንደዘገበው “እርምጃ ይወሰድባቸዋል የተባሉት የከማሸ ዞን አስተዳዳሪ እና የያሶ ወረዳ አስተዳዳሪ” መሸፈታቸውን የሚገልጥ መረጃ የደረሰው መሆኑን አመልክቷል።

 ባለስልጣኖቹ “የአካባቢውን ተወላጆች አማራ ወረራችሁ ተነሱ እያሉና እየሰበኩ ወደጫካ መግባታቸውን የደረሰው መረጃ ያመለክታል ያለው ኢሳት የፌደራል ፖሊሶችም የሸፈቱትን ባለስልጣናት በመፈለግ ላይ መሆናቸውን አክሎ ገልጧል።

በከማሺ ዞን በአንድ የግብርና ኢንቨስትመንት ስራ ውስጥ ተቀጥረው እስካሁን ያልተፈናቀሉ የአማራ ተወላጅ እንደገለጹት በክልሉ እየተነዛ ያለው ወሬ አደገኛ በመሆኑ ተፈናቃዮች ሲመለሱ ችግር ሊደርስባቸው እንደሚችል ስጋታቸውን መግለጻቸውን ኢሳት አክሎ ዘግቧል።

ወደ ቤንቺ ማጅ ዞን የተመለሱ የአማራ ተወላጆች ጫካ ውስጥ ወድቀናል ይላሉ

ሚያዚያ ፫ (ሦስት) ቀን ፳፻፭ ዓ/ም

ኢሳት ዜና:-ከቤንሻነጉል ጉሙዝ ከከማሺ ዞን ከያሶ ወረዳ ተፈናቅለው ፍኖተሰላም ከተማ ሰፍረው የነበሩት የአማራ ተወላጆች ወደ መጡበት ቦታ እንዲመለሱ ቢደረጉም፣ መጠለያ እና ሌሎች አገልግሎት መስጫ ነገሮች ባልተሟሉበት ጫካ ውስጥ እንዲሰፍሩ መደረጋቸውን በቦታው ደርሰው ያነጋገርናቸው ተፈናቃዮች ገልጸዋል።

 ተፈናቃዮቹ ህጻናቱም ሆኑ አዋቂዎች ምግብ ሳይመገቡ መዋላቸውን፣ ከአንድ ቀን በሁዋላ ዱቄት ተሰፍሮ እንደተሰጣቸው ገልጸዋል። የቀይ መስቀል ሰራተኞች አብረዋቸው እንደመጡ የሚገልጹት ተፈናቃዮች ፣ የተቅማጥ በሽታ በመከሰቱም ሀኪሞቹ ከአቅማችን በላይ ነው እያሉ መሆኑን ገልጸዋል።

 ተፋናቃዮች አንድም ባለስልጣን መጥቶ እንዳልጎበኛቸው ተናግረው የአማራ ክልል ባለስልጣናት መልሰው እንዲወስዷቸው ጥያቄ ማቅረባቸውንም ገልጸዋል። vvvv አሁንም የደህንነት ስጋት እንዳለባቸው የተናገሩ ሲሆን፣ የወረዳው ባለስልጣናት በቦታው ተገኝተው ሊቀበሏቸው ፈቃደኛ ባለመሆናቸው ስጋታቸውን እንደጨመረው ገልጸዋል።

... ይህ በእንዲህ እንዳለ በዚሁ ክልል በመተከል ዞን በቡለን ወረዳ ተፈናቅለው በቻግኒ ከተማ የሚገኙ ከ2 ሺ በላይ አርሶአደሮች አንድም ባለስልጣን እንዳላናገራቸው ገልጸዋል። ተፈናቃዮቹ ከሶስት ቀናት በፊት ሰላማዊ ሰልፍ ያደረጉ ሲሆን፣ 7 አመራሮቻቸው ተይዘው ለ24 ሰአታት ከታሰሩ በሁዋላ በይቅርታ እንዲፈቱ መደረጋቸውን ታስረው የተፈቱ አንድ ተፈናቃይ ገልጸዋል።

 ተፈናቃዩ ” የተዘረፍነው ንብረት ይመለስልን፣ ወደ ቀያችንም እንመለስ” በማለት በሰላማዊ ሰልፍ ጥያቄ ማቅረባቸውን ገልጸው፣ የወረዳው ባለስልጣናትም የቻግኒን ከተማ ህዝብ ጸጥታ ታደፈርሳላችሁ በሚል ሰልፉን እንዲበተን እንዳደረጉና መሪ ናቸው የተባሉትን ሰዎች አስረው እንደለቀቁዋቸው ገልጸዋል። ሰላማዊ ሰልፉን ተከትሎ ከ500 በላይ ሰዎች እንታሰራለን በሚል ከከተማዋ መውጣታቸውን የገለጡት ተፈናቃዮ፣ በአሁኑ ጊዜ ከ1600 በላይ ሰዎች መፍትሄ አጥተው መቀመጣቸውን ገልጸዋል።

 ከከማሺ ዞን የተፈናቀሉት እንደተመለሱ ብንሰማም ከመተከል ዞን ለተፈናቀሉት ግን አሁንም መልስ አልተሰጠንም በማለት ተፈናቃዩ ገልጸዋል።
 በሌላ በኩል ደግሞ በመተከል ዞን እንዲፈናቀሉ ሲደረጉ ድብደባ የተፈጸመባቸው አንድ የአማራ ተወላጅ፣ የደረሰባቸውን ጉዳት ዘርዝረው አቅርበዋል። ተፈናቃዩ እንዳሉት ድብደባው የደረሰባቸው አካባቢውን ለቀው እንዲወጡ ተጠይቀው ፣ አልወጣም የሚል መልስ ከሰጡ በሁዋላ ነው ።

 የክልሉ ፕሬዚዳንት ጉዳት የደረሰባቸው ሰዎች ተገቢውን ካሳ እንደሚያገኙ ለኢሳት መግለጻቸው ይታወሳል።

የቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል ፕሬዚዳንት መግለጫ አነጋጋሪ ሆኗል

ሚያዚያ ፫ (ሦስት) ቀን ፳፻፭ ዓ/ም

ኢሳት ዜና:-የቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል ፕሬዚዳንት አቶ አህመድ ናስር የአማራ ተወላጆችን ለመመለስ የክልላቸው ካቢኔ መወሰኑን በሚመለከት በአገር ቤት ለሚታተ...ሙ ጋዜጦች እና ለኢሳት የሰጡት መግለጫ በተለይ በአዲስአበባ ከተማ አነጋጋሪነቱን ቀጥሎአል፡፡

 “የተፈጠረ ስህተት አምኖ ይቅርታ በመጠየቅ ለማረም መንቀሳቀስ ተገቢ እርምጃ ነው” በሚል ሒደቱን አንዳንድ ምሁራን ያደነቁ ሲሆን ሌሎች ደግሞ “እርምጃው የጭንቅት ውጤት ነው” በማለት አጣጥለውታል፡፡

 እነዚሁ ምሁራን ለአዲስ አበባው ዘጋቢ እንደተናገሩት “በሕገወጥ መንገድ ሰፍረዋል፣ደን ጨፍጭፈዋል” በሚል ካለፉት ሁለት ሳምንታት ወዲህ የአንድ ብሔር ተወላጆች ብቻ ተመርጠው እንዲባረሩ የሚደረግበት መንገድ ከአፓርታይድ የዘር መድልኦ ተለይቶ የማይታይና አደገኛ ጅምር መሆኑን ጠቁመው ይህን ሁኔታ የመንግስት አመራሮች ተረድተው ስህተቱን አምነው ችግሩን ለመፍታት ፍላጎት ማሳየታቸው በበጎ መልኩ ሊታይ ይገባል ብለዋል፡፡

 በጅማ ዪኒቨርሲቲ የሕግ መምህር የሆኑት አንድ አስተያየት ሰጪ በበኩላቸው መንግስት የእሳት ማጥፋት ስራ በማከናወን ችግሩን ከመሰረቱ መፍታት እንደማይችል ተናግረዋል፡፡ ዋናው ነገር ከላይ እስከታች ያለው አመራር የፌዴሬሽን አወቃቀር ጉዳይ አጣሞ በመረዳት አንድ ክልል በራሱ ተወላጆች ብቻ መያዝ አለበት የሚል የተሳሳተ አመለካከት በሰረጸበት ሁኔታ ነገሩ ዓለም አቀፍ ቁጣ በማስከተሉ ብቻ “የተባረሩት ይመለሱ” ማለት ችግሩን ከመሰረቱ የሚፈታ እርምጃ አይሆንም ብለዋል፡፡

 በአንድ በኩል ሰዎቹን ሕገወጥ ሰፋሪዎች ናቸው እየተባለ በሌላ በኩል ስህተት ተሰርቶአል ይመለሱ ማለት እርስበርሱ የተምታታና ጭንቀት የወለደው ምላሽ ይመስላል ሲሉ
አስረድተዋል፡፡

 አይይዘውም ከዚህ ቀደም በተመሳሳይ ሁኔታ ከደቡብ ክልል፣ከሶማሌ ክልል አማሮች እየተመረጡ ተባረዋል ያሉት ምሁሩ በነዚያ ጥፋቶች ምንም የማስተካከያ እርምጃ ሳይወሰድ ዛሬ ብድግ ተብሎ ስህተት መፈጸሙን በአደባባይ መናገሩ ብቻውን ስህተቱን አያርመውም ሲሉ ሃሳባቸውን ሰጥተዋል፡፡

 በግሌ የቤንሻንጉሉ ፕሬዚዳንት መግለጫ አሳዝኖኛል ያሉት ምሁሩ “እንዲመለሱ ተፈቅዶአል፣ተወስኗል፣…ከአማራ ክልል ጋር ተስማምተናል፣ተፈራርመናል..”ሲሉ ምን ማለታቸው ነው፡፡የሰዎችን ተዘዋውሮ የመስራት መብት በኢትዮጵያ ሕገመንግስት ብቻ ሳይሆን በዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብት ድንጋጌዎች ጭምር ተቀባይነት ያገኘ ሆኖ ሳለ እነሱን ማን ፈቃጅ ፣ማን ከልካይ እንዳደረጋቸው የሚያስገርም ነው፡፡ አንድ በአዲስአበባ የሚኖር ዜጋ ብድግ ብሎ በቤንሻንጉል ለመኖር ቢወስን ቤንሻንጉሎች ከሰውየው ብሔር ክልል ጋር ተነጋግረው መስማማት አለባቸው እያሉን ነውን?…ትልልቆቹ አመራሮች ነገሮችን በዚህ ደረጃ የሚገነዘቡ መሆናቸው በራሱ አስደንጋጭ ነው ብለዋል፡፡

 መንግስት ከደቡብ ክልል ጉራፈርዳ ወረዳ ባለፈው ዓመት በመጋቢት ወር የተባረሩትን የአማራ ተወላጆች በተመሳሳይ ሁኔታ ወደተፈናቀሉበት በመመለስ መልሶ የማቋቋም ተግባር መስራት ካልቻለና በየደረጃው ለሚገኙ አመራሮቹ ስለፌዴራሊዝም ጽንሰ ኀሳብ ማስተማር እስካልቻለ ድረስ አሁንም በዘላቂነት ችግሩ ይፈታል ብለው እንደማያምኑ የሕግ ባለሙያው ተናግረዋል፡፡
ሌላ አስተያየት ሰጪ ደግሞ የኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ስለተፈናቀሉት ሰዎች ምንም አለማለቱ እንዳስገረው ገልጿል። “ይህ ትልቅ አገራዊ ጉዳይ ነው፤ ይህ ካልተዘገበ ሌላ ምን ሊዘገብ ነው?’ በማለት አክሏል።
ወጣቱ ፖለቲከኛ ኢንጂነር ዘለቀ ረዲ በበኩሉ የሰዎቹ መመለስ ተገቢ ቢሆንም የደረሰው ቀውስ ግን በምንም ነገር የሚተካ አለመሆኑን ገልጿል።

 “እንኳንስ ቤትን የሚያክል ነገር ቀርቶ አንድ ሰው ጓዳውንና ምኝታ ቤቱን ለመቀየር ቢነሳ ብዙ ችግሮች ይገጥሙታል ” በማለት የተናገረው ኢንጂነር ዘለቀ፣ ሰዎቹ ያጡት ነገር ብዙ በመሆኑ ቢመለሱም እንኳን የደረሰባቸውን ቀውስ በቀላሉ ለመተካት አይቻልም ብሎአል።

 የፌደራል መንግስቱን ከተጠያቂነት ለማዳን የሚደረገው ጥረት ተገቢ አለመሆኑን አስተያየት ሰጪዎች ገለጹ
የቤንሻንጉል ጉሙዝ ፕሬዚዳንት አቶ አህመድ ናስር በአማራ ተወላጆች ላይ ተገቢ ያልሆነ ድርጊት የፈጸሙት የወረዳ ባለስልጣናት ናቸው በማለት የክልሉን ባለስልጣናት እና የፌደራል መንግስቱን ከተጠያቂነት ለማዳን ያደረጉት ሙከራ በማስረጃ ላይ ያልተደገፈ ነው በማለት አንድ ስማቸው እንዳይገለጥ የፈለጉ የህግ ባለሙያ ተናግረዋል።

 ባለሙያው ” በሚያዚያ ወር ውስጥ በ 2004 ዓም ብቸኛው የተቃዋሚ ፓርቲ የፓርላማ አባል የሆኑት አቶ ግርማ ሰይፉ የሚፈናቀሉ ሰዎችን በተመለከተ በወቅቱ ጠ/ሚ ለነበሩት ለአቶ መለስ ዜናዊ ጥያቄ ባቀረቡበት ወቅት፣ አቶ መለስ ዜናዊ የሰጡት መልስ የፌደራል መንግስት እጅ እንዳለበት የሚያመለክት ነው ብለዋል።

 የፌደራል መንግስት ባለስልጣናት ጉዳዩ የክልሉ ችግር ነው በማለት የሚሰጡት መልስ ተገቢ አይደለም የሚሉት ባላሙያው፣ ምናልባትም ዋናው ተጠያቂ የፌደራል መንግስቱ ሊሆን ይችላል ሲሉ አክለዋል።

ዘረኛው የወያኔ አገዛዝ የ አማራ ተወላጆችን አሁንም ለተጨማሪ ጥፋት እያዘጋጀ መሆኑ ታወቀ

ለረጂም ዘመናት ከ አካባቢው ህብረተሰብ ጋር ተዋደውና ተግባብተው ይኖሩ የነበሩ የ አማራ ተወላጆችን ኢ ሰብ ዊ በሆነ መንገድ እንዲፈናቀሉና በሰላምም ይኖሩበት ከነበረው ህበተስብ ጋር ግጭትና እንዲፈጥሩ ያደረገው ዘረኛ አገዛዝ እነኝህን ተፈናቃዮች እንደገና በመመለሱ ለሌላ ጥፋት እየተዘጋጀ መሆኑን ዘጋቢያችን ከባህር ዳር በላከልን ዘገባ አመለከተ።
ቁጥራቸው ከ5 ሺ በላይ የሚጠጉ ከፍኖተሰላም ወደ ቤንሻንጉል ጉሙዝ እንዲመለሱ የተደረጉት የአማራ ተወላጆች በሚመለሱበት ቦታ የደህንነት ዋስትና እንደሌላቸው እየገለጡ ሲሆን መሰሪው አገዛዝ በበኩሉ ስህተት መፈጠሩን በማመን ችግሩን የፈጠሩት ታች ያሉ ባለስልጣናት ነው የሚል አሳፋሪ መልስ በመስጠት ላይ እንደሚገኝ ተያይዞ የደረሰን ዘገባ አመልክቷል ።
ከትናንት በስቲያና፣ በትናንትናው እለት መኪኖች ተፈናቃዮችን ከአቅማቸው በላይ በመጫን ወደ ቤንሻንጉል ጉሙዝ ማቅናታቸውን የገለተው ዘጋቢያችን የክልሉ ሆድ አደር ባለስልጣናት ተፈናቃዮች እንዲወጡ የተደረገው በስህተት መሆኑን ተናግረው ይቅርታ ጠይቀዋል ብሏል። የአማራ ክልል ፕሬዘዳንት ተብየውም የዞንና የወረዳ አመራሮችን ተጠያቂ ያደረጉ ሲሆን፣ እርምጃ እንደሚወሰድባቸውም መዛቱ ታውቋል።
ከዚሁ ጋር በተያያዘ የኢትዮጵያ ሳተላይት ቴሌቪዥን ኢሳት እንደዘገበው “እርምጃ ይወሰድባቸዋል የተባሉት የከማሸ ዞን አስተዳዳሪ እና የያሶ ወረዳ አስተዳዳሪ” መሸፈታቸውን የሚገልጥ መረጃ የደረሰው መሆኑን አመልክቷል። ባለስልጣኖቹ ” የአካባቢውን ተወላጆች አማራ ወረራችሁ ተነሱ እያሉና እየሰበኩ ወደጫካ መግባታቸውን የደረሰው መረጃ ያመለክታል ያለው ኢ ሳት የፌደራል ፖሊሶችም የሸፈቱትን ባለስልጣናት በመፈለግ ላይ መሆናቸውን አክሎ ገልጧል።
በከማሺ ዞን በአንድ የግብርና ኢንቨስትመንት ስራ ውስጥ ተቀጥረው እስካሁን ያልተፈናቀሉ የአማራ ተወላጅ እንደገለጹት በክልሉ እየተነዛ ያለው ወሬ አደገኛ በመሆኑ ተፈናቃዮች ሲመለሱ ችግር ሊደርስባቸው እንደሚችል ስጋታቸውን መግለጻቸውን ኢሳት አክሎ ዘግቧል።

የአቶ መለስ ዜናዊን ስም፣ ምስልና ሥራዎቻቸውን መጠቀምን የሚከለክልና የሚፈቅድ የመመርያ ረቂቅ ቀረበ

ሚያዚያ ፪ (ሁለት) ቀን ፳፻፭ ዓ/ም

ኢሳት ዜና:-ሪፖርተር እንደዘገበው የአቶ መለስ ዜናዊን ማንኛውም ከመንግሥትና ከፓርቲ ሥራዎች ጋር ያልተያያዙ ምስሎች ወይም ፎቶግራፎች ባለቤትነት የቤተሰቦቻቸው ብቻ ነው።

ረቂቅ መመርያው፣ ማንኛውም ሰው ገንዘብ ለማሰባሰብ፣ ለሽያጭ፣ ለባዛር፣ ለጨረታ ወይም ለማንኛውም ዓይነት ጥቅም ማስገኛነት ሊሰቅል፣ ሊለጥፍ፣ ሊቀርጽ ወይም ሊያስቀምጥ እንደማይችል ይከለክላል፡፡

የአቶ መለስን ፍቅርና ክብር ለመግለጽ የሚፈልጉ ምስላቸውን በመኖሪያ ቤታቸው ግድግዳ ላይ ሊሰቅሉ፣ በአልበም ውስጥ፣ በቦርሳቸው፣ በኪሳቸው፣ በተሽከርካሪያቸው ወይም በሌላ የግል መጠቀሚያቸው ሊይዙ እንደሚችሉ ደግሞ መመርያው ይፈቅዳል እንደ ጋዜጣው ዘገባ።

ከፋውንዴሽኑ ቦርድና ከቤተሰቡ በቅድሚያ ፈቃድ በመጠየቅ ስማቸውን ለአርዓያነት፣ ለማስተማሪያነትና ለመታሰቢያነት ማንኛውም ሰው መጠቀም እንደሚችሉ የመመርያው ረቂቅ የሚያስረዳ ሲሆን፣ በተለየ ሁኔታ ለሕዝባዊ ዓላማም ከሆነ ፈቃድ ጠይቆ ገንዘብ ማሰባሰብም እንደሚቻል በረቂቁ ተጠቁሟል፡፡

በአቶ መለስ ስም የታተሙም ሆነ ያልታተሙ ሥራዎች ለቤተሰባቸው እንደሚሆኑ የሚገልጸው ረቂቅ መመርያው፣ በመንግሥት ወይም በፓርቲ ኃላፊነታቸው የሠሯቸው ማናቸውም ሥራዎች ባለመብት መንግሥት፣ የኢትዮጵያ ሕዝብና አባል ድርጅቶች መሆናቸውን ገልጿል፡፡

አንዳንድ ወገኖች አቶ መለስ ዜናዊ እንደጣኦት መመለክ ጀመሩ በማለት በማህበራዊ ድረገጾች አስተያየቶቻቸውን ሰጥተዋል።

የቤንሻንጉል ተፈናቃዮች ተመፅዋች ሆኑ

Written by ናፍቆት ዮሴፍ (ከፍኖተ ሰላም)

“ከእነ ቤተሠቤ እዚህ ለመድረስ ያየሁትን ፈተና ፈጣሪ ያውቀዋል፡፡ ቤተሰቤ ከቁጥር ሳይጐድል ለአገሬ መሬት በቅቻለሁና ከእንግዲህ የፈለገው ይሁን” አሉኝ፤ ከቤኒሻንጉል ክልል ያሶ ወረዳ ተፈናቅለው በፍኖተ ሰላም ድንጋያማ መጠለያ ውስጥ ያገኘኋቸው አዛውንት፡፡ በአማራ ክልል የከሠላ ወረዳ ተወላጅ የኾኑት አዛውንት፤ ኑሮ አልቃና ቢላቸው በ1997 ዓ.ም ሦስት ልጆቻቸውን ከትዳር አጋራቸው ጋር ይዘው፣የትውልድ ቀያቸውን ለቀው የተሻለ ሥራ ይገኝበታል ወደ ተባሉበት ቤንሻንጉል ክልል ያቀናሉ፡፡ ኑሮአቸውንም በቤኒሻንጉል ክልል ካደረጉ በኋላ ተጨማሪ አራት ልጆችን አፍርተው የቤተሠባቸውን ቁጥር ወደ ዘጠኝ ከፍ ያደርጋሉ፡፡ ላለፉት ስምንት ዓመታት ቀን ከሌት እየሠሩም ኑሮአቸውን መምራት ይቀጥላሉ፡፡ ለዓመታት ከኖሩበት መንደር በድንገት እንዲለቁ ሲገደዱ ግራ የተጋቡት አዛውንት የስምንት ልጆች አባት በመኾናቸው ሲፈናቀሉ ከፍተኛ ውጣ ውስጥ ከተታቸው፡፡

በቀላሉ የሚሳካላቸው አልኾነም፡፡ ‹‹ ከያሶ ወረዳ ውጡ ተብለን ድብደባና እንግልት ሲደርስብን እንደ ሌሎቹ እመር ብዬ መሸሽ አልኾን አለኝ፡፡ ልጆቼንና ባለቤቴን እንዴት ላድርጋቸው? ከአንድ ቤት ዘጠኝ ሰው የትስ ነው መውደቂያችን? ስል ጭንቀት ገባኝ›› የአዛውንቱ ዐይኖች እንባ አቀረሩ፡፡ አሁን አዛውንቱ ብዙ ስቃይ አልፈው በአማራ ክልል ፍኖተ ሰላም ከተማ ከሌሎች 3500 ተፈናቃዮች ጋር ከእነ ቤተሠባቸው በችግር ውስጥ ይገኛሉ፡፡ በሚኖሩበት አካባቢ የእርሻ ቦታ ባለማግኘታቸው የተሻለ ሥራ ፍለጋ ከ1997 ዓ.ም ጀምሮ ኑሮአቸውን ከአማራ ክልል ወደ ቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል ያዛወሩ የአማራ ተወላጆች ካለፉት ሦስት ሣምንታት ጀምሮ በወረዳው ባለሥልጣናትና ፖሊሶች ከቀያቸው ተፈናቅለው በምስራቅ ጎጃም በጀቢጠናን ወረዳ ፍኖተ ሰላም ከተማ በሚገኝ መጠለያ ውስጥ እንደሚገኙ በደረሰን ጥቆማ መሰረት ወደዚያው አመራን፡፡

ከመጠለያው ወዲህ ከንፈሯ ክው ብሎ ደርቋል በጥቁር መናኛ ሻሽ እራሷን ጠፍንጋ አስራዋለች፡፡ የለበሠችው ቀሚስ ዳር ዳሩ ተተልትሏል፣ የተጫማችው ላስቲክ ጫማ ብዙ ቦታ ተበሣስቷል፡፡ በጠይም መልኳ ላይ ድካምና ተስፋ መቁረጥ ይነበብባታል- በፍኖተ ሰላም ከዳሞት ሆቴል ጀርባ ከአውቶብስ መናህሪያ ዝቅ ብሎ ባለው ‹‹ፍቶተ ሠላም›› ክሊኒክ መግቢያ በር ላይ ያገኘኋት የ27 ዓመቷ ወጣት የአራት ወር ነፍሰ ጡር ናት፡፡ በጉዞዋ በደረሰባት እንግልት በመታመሟ ከመጠለያው ለህክምና ወደ ክሊኒኩ እንደመጣች ነገረችኝ፡፡ “ራሴን ያዞረኛል፣ ሰውነቴን በጠቅላላ ይቆረጥመኛል፣ ያስለኛል፣ በተለይ ሌሊት ሌሊት እንቅልፍ የለኝም” የምትለው ነፍሠ ጡሯ፤ ባደረገችው ምርመራ ደም ማነስ እና የተመጣጠነ ምግብ እጥረት እንዳጋጠማት ተነግሯታል፡፡

ባለቤቷም የታዘዘላትን መድሀኒት ሊገዛ ሄዷል፡፡ “ቀን ፀሀዩ፤ ማታ ብርዱ በዚያ ላይ ያለ ምንጣፍ ጠጠር ላይ እየተኛሁ ነው ለበሽታ የተጋለጥኩት፡፡ ከዚህ ቦታስ በሕይወት የምገኝ አይመስለኝም” አለች፡፡ ባለቤቷ ተመልሶ ሲመጣ ጨዋታው አላማረውም፡፡ ማንነቴን ጠይቆኝ ከተረዳ በኋላ፤ “እዚህ ያሉ የከተማው አስተዳደሮችና የክልሉ ኃላፊዎች አሁን ያለው ችግር እስኪፈታ ለማንም አትናገሩ ብለውናል” አለኝ፡፡ ‹‹አንዳንድ ጋዜጦች ከመካከላችሁ ያልሆነ መረጃ እየወሠዱና እየጻፉ ጋዜጣ ማሻሻጫ አድርገዋችኋል፤ ስለዚህ ዝም በሉ ተብለናል” የሚል ምላሽ ሠጠኝ፡፡ ችግሩን እንዲነግረኝ ለማግባባት ሞከርኩ፤ “ዋ! ለሠው ቢያወሩት መፍትሄ ካልመጣ ምን መላ አለው እህቴ?” በማለት መልሶ ጠየቀኝ፡፡ በእግራችን እየተጓዝን መጠለያው አካባቢ ደርሰን ነበርና ባለቤቱን ወደመጠለያው አስገብቶ አቧራማው ሜዳ ላይ ተቀምጠን ቀስ በቀስ ወደ ጨዋታ ገባን፡፡

የ31 ዓመቱ ወጣት አዲስ አበባ ውስጥ ለ12 ዓመታት በሎተሪ አዟሪነት ሠርቷል፡፡ ቤተ መንግሥት አካባቢ በሚገኘው ግቢ ገብርኤል ቤተክርስቲያን ፊት ለፊት ኢትዮጵያ አንድነት ት/ቤት ጐን ከአራት ጓደኞቹ ጋር ቤት ተከራይቶ ይኖር ነበር ፡፡ “አሥራ ሁለት ዓመት አዲስ አበባ ስኖር ለውጥ አጣሁ፡፡ ስለዚህ አገሬ ገብቼ ሚስት አግብቼ ወገኖቼ እንደሆኑት እሆናለሁ ብዬ ጐጃም ገባሁ” የሚለው ተፈናቃይ፤ አገሩ ከገባም በኋላ ተስፋ የሚሠጥ ነገር አልተመለከተም፡፡ ሆኖም ቤተሠቦቹ ልቡ እንዲረጋ በሚል አስቀድሜ ክሊኒክ በር ላይ ያገኘኋትን ጠይም ቆንጆ ልጅ ዳሩለት፡፡ የሙሽርነት ወጉን በአግባቡ ሳይጨርስ ሚስቱን አሣምኖ ይዟት ቤኒሻንጉል ያሶ ወረዳ ጥቅሻ ቀበሌ እንደገባ አጫወተኝ፡ ይህ የሆነው በ1999 ዓ.ም ጥቅምት ወር ላይ ነበር፡፡ ቀበሌዋ እጇን ዘርግታ እንደተቀበለችው ይናገራል፡፡ እንደ ሌሎች ያገሩ ልጆች እርሱም ከጉሙዝ ባለ መሬት ጋር ተስማምቶ ግብርናውን ቀጠለ፡፡ ባለ መሬቱ በሠጠው ቦታ ላይ ጥሩ ቤትም ሠራ፡፡

ህይወት ከአዲሶቹ ሙሽሮች ቤት በፈገግታ ገባች፡፡ ላለፉት ስድስት ዓመታት በጥሩ ሁኔታ ከተደላደለ በኋላ ልጅ ለመውለድ ከባለቤቱ ጋር ተመካክሮ ሚስት ፀነሠች፡፡ የአራት ወሩ ፅንስ ግን ዕድለኛ አልኾነም፤ መፈናቀል ተከሠተ፡፡ “አንተ ታመልጣለህ እኔ አቅመ ደካማ ነኝ፤ ከኅብረተሠቡ ጋር ልሣፈርና ልሂድ›› በማለት ባለቤቱ ቀድማው ወደ ፍኖተ ሠላም ትመጣለች፡፡ እርሱ እንዴት የለፋሁበት በቆሎና ሠሊጥ መና ይቀራል በሚል ብቻውን ጫካ ይገባል፡፡ ወደ እህሉ ክምር ሲመጣ፣ ባለ መሬቱ አሠሪው ሌሊቱን ሲወቃ አድሮ በማዳበሪያ ከቶ ያገኘዋል፡፡ “አሠሪዬ መኪና አምጥቶ የራሱ አስመስሎ የኔንም ጫነልኝ፡፡ 40 ኩንታል በቆሎ በ200 ብር ሂሣብ ሸጬ፣ ስንቄን ይዤ ድብደባና እንግልት ከበዛበት ቀበሌ ለማምለጥ ጥሻ ጥሻውን ስመጣ ሊገድሉኝ ለጥቂት አመለጥኩ›› ነበር ያለኝ፡፡

በፍኖተ ሰላም ባከል መንደር ስድስት ወይም በተለምዶ “ቄራ ሰፈር” ተብሎ በሚጠራው አካባቢ ለድንጋይ መጥረቢያነት ሲያገለግል የቆየ ኮረት ድንጋይ የፈሰሰበት ሰፊ ሜዳ ለጠራቢዎቹ ፀሐይ መከላከያ በሚል በተሠራው አምስት ቦታ ላይ ተፈናቃዮቹ ሰፍረዋል፡፡ ወደ መጠለያው ስጠጋ ለእርዳታ ሥራ እንደመጣች የገመትኳት ዩናይትድ ኔሽን ‹‹UN›› የሚል ሰሌዳ የለጠፈች ላንድ ክሩዘር መኪና በመጠለያዎቹ ቦታዎች መሐል ለመሐል ቆማለች፡፡ አምስተኛው መጠለያ አካባቢ ሁለትና ሦስት ፖሊሶች ተመለከትኩና መጠለያው እየተጠበቀ እንደኾነ ገምቼ ራሴን ደበቅ አደረኩ፡፡ ግድግዳ አልባ መጠለያ መጠለያዎቹ በወጣቶች፣ በእናቶች፣ በህፃናትና በአዛውንቶች ተሞልተዋል፡፡ አጠቃላይ ቁጥራቸው ወደ 3500 ይገመታል፡፡ ለመኝታ አይደለም ለመቀመጫ በማይመቸው ድንጋያማ ግርግዳ አልባ ባለ ቆርቆሮ ጣሪያ መጠለያ ውስጥ ደቀቅ ያሉትን ጠጣሮች ደልድለው ጎናቸውን አሳርፈዋል፡፡ ጠንከር ያለ አቅም ያላቸው ደግሞ ራቅ ብለው በመሄድ የባህር ዛፍ ቅጠል መልምለው ለማረፊያቸው ጉዝጓዝ አመቻችተው፣ ቢያንስ ካገጠጡት ጠጠሮች ጉርባጤ ራሳቸውን ይከላከላሉ፡፡ ከዚህ ውጪ ያሉት አብዛኞቹ ግን መሬቱ ላይ ተኝተዋል፡፡ የሸራ ምንጣፍ ያነጠፉ አንዳንድ ሰዎችንም አስተውያለሁ፡፡

የቆርቆሮ ጣሪያ ብቻ ያላቸው ‹‹መጠለያ›› የሚል ስያሜ የተሰጣቸው አምስቱ ቦታዎች በመሙላታቸው ሲመሽ ሜዳው ላይ የሚተኛው ተፈናቃይ ቁጥር እንደሚጨምር ነገሩኝ፡፡ መጠለያውን በዐይኔ ቃኘሁት፡፡ አራስ ሕፃናት ያቀፉ እናቶች፤ ልጆቻቸውን ከንፋስና አቧራ ለመከላከል ይታገላሉ፡፡ ከሞቀ ቤታቸው ወጥተው በደረቅ ሜዳ ተሰጥተው ንፋስና ፀሐይ ሲፈራረቅባቸው ማየቱ መንፈስን ይረብሻል፡፡መብራት የሌለውና እና ለዛ ሁሉ ተፈናቃይ ሁለት የውሃ ቧንቧ ብቻ ባለው መጠለያ፤ እናቶች ባዶ የፕላስቲክ ውሃ መያዣዎችን አንጠልጥለው ውሃ ፍለጋ ወደ ከተማው መሀል ይሄዳሉ፡፡ ተፈናቃዮች በውሃ ችግር የተነሳ በከተማዋ መግቢያ ላይ ወደሚኘው “ላህ” የተባለ ወንዝ እየሄዱ ይታጠባሉ፡፡ ጠዋት እና ማምሻውን ከምግብ ዋስትና የሚቀርብላቸው በነፍስ ወከፍ አንድ እንጀራ በአንድ ጭልፋ ወጥ 11 ሰዓት ላይ ተበልቶ መጠናቀቅ አለበት፡፡

ከዚያ ካለፈ መብራት ስለሌለ ማግኘት አስቸጋሪ ነው፡፡ ያውም ምሳ መመገብ የለም፡፡ ፍኖተ ሠላም አቅራቢያ በምትገኘው ማንኩሳ አካባቢ በአንዲት የገጠር መንደር የተወለደ የ25 ዓመት ወጣት ነው፡፡ የነተበ ቲሸርት ለብሷል፡፡ ቁምጣው ጉልበቱን ሳይነካ ታፋው ላይ ቀርቷል፡፡ የቀኑ ፀሀይና የማታው ንፋስ መፈራረቅ ሰውነቱን ከመሬቱ አፈር ጋር አመሣስሎታል፡፡ የቤተሠቡ መሬት ተሸንሽኖ ለታላላቅ ወንድሞች ሲሠጥ ዕድሜው ገና በመሆኑ ከቤተሠቡ ጉያ አልወጣም ነበር፡፡ “መሬት ጠበበ ደካማ ቤተሠቦቼ ላይ ሸክም አልሆንም ጉልበትና ጤና እያለኝ ሊርበኝ አይገባም፤ በዚያ ላይ ዕድሜዬ ለአቅመ አዳም እየደረሠ ነው ብዬ ነበር፤ በ2000 ዓ.ም ወደ ቤኒሻንጉል የሄድኩት›› የሚለው ወጣቱ፤ በያሶ ወረዳ በብርኮ ቀበሌ ኑሮውን ካደረገ አምስት ዓመታት ተቆጥረዋል፡፡ ከጉሙዝ ገበሬ የእኩል እያረሠ ሠሊጥ እና በቆሎ እያመረተ በመሸጥ ከራሱ አልፎ ደካማ ቤተሠቦቹን መርዳትም ጀምሮ ነበር፡፡ ወጣቱ እንደሚለው የቋጠረውን ጥሪት ለመሠብሠብ እንኳን ጊዜ ያልሠጠው “የአገራችንን ለቃችሁ ውጡ” ወከባ ባዶ እጁን ፍኖተ ሠላም እንዲመጣ አስገድዶታል፡፡

“በጣም ተስፋ የቆረጥኩት እዛው እያለኹ ነው፡፡ አንድ የክልሉ ፖሊስ ስድስት ሠዓት ላይ አግኝቶኝ ከሁለት ሠዓት በኋላ ስመለስ ባገኝህ በነፍስህ ፍረድ ካለኝ በኋላ ነው›› የሚለው ወጣቱ፤ “ከምሞት ነፍሴን ይዤ ላምልጥ በሚል የምቀይረው ልብስ ሳልይዝ 350 ብር ከፍዬ ወደ ፍኖተ ሠላም መጥቼ መሠሎቼን ተቀላቅያለኹ፡፡ እኔ ጉልበት ኖሮኝ አመለጥኩ፤ እዛው የቀሩት ናቸው የሚያሳዝኑኝ” ይላል፡፡ ተፈናቃዩ ጨርቄን ማቄን ያለ፣ ንብረት እና ቤተሰቡን ለመሠብሠብ የተፍጨረጨረ በድብደባ ለስብራትና ለቁስለት መዳረጉን ይናገራል፡፡ ኢትዮጵያዊያን እናቶች የመውለጃ ወራቸው ከመግባቱ ቀደም ብሎ እንደየ አቅምና ፍላጐታቸው የገንፎ፣የአጥሚት እህሉ፣ የህፃኑ ልብስና መታቀፊያ ይዘጋጃል፡፡ እናት ምጥ ስትያዝ በቤተሰብ በወዳጅ ዘመድ ትከበባለች፡፡ ሁሉም ጭንቀቷን ይጋራል፡፡ ተፈናቃዮቹ እናቶች ግን ይህ ዕድል ተነፍጓቸው በጠጠራማውና ገመናን በማይሸፍነው ሜዳ ላይ በስቃይ ልጅ እየተገላገሉ ነው፡፡ በዚህ ዐሥር ቀናት ውስጥ እንኳን አራት እናቶች በመጠለያው መውለዳቸው ተነገረኝ፡፡ አንጀት የሚጠግን ምግብ፣ ጐን የሚያሞቅ የረባ ልብስ ለማግኘት አልታደሉም፡፡ እነዚህን አራስ እናቶች ከ3500 ተፈናቃይ መካከል ለመለየት ብቸገርም የዐይን እማኞች ጠቁመውኛል፡፡

ከቤኒሻንጉል ሲባረሩ አራስ የነበሩ ወላጆችም በመጠለያው ይገኛሉ፡፡ ለነፍስ ያሉ የአካባቢው ነዋሪዎች ክርስትና ያልተነሱ ሕፃናትን ለይተው ክርስትና ሲያስነሱና ሲያጽናኗቸው እንደነበርም ነግረውኛል፡፡ በ17 ዓመት ወጣት ጀርባ ላይ የታዘለው በዐይን ግምት ሁለት ዓመት የሚኾነው ሕፃን አፍንጫው ተገባብጦ ቆስሏል፡፡ ወንድሜ ነው ያለችኝን ሕፃኑን ያዘለችውን ወጣት ምን ኾኖ አፍንጫው እንደቆሰለ ጠየቅኳት “የምንተኛበት መሬት ደንጊያ ስለሚበዛው ሲንፈራገጥ ልጦት ነው” አለችኝ፡፡ ድንጋዩ እንኳን ለሕፃን ለዐዋቂም እንደሚያስቸግር አስተውያለሁ፡፡ ከዛሬ ስምንትና ዘጠኝ ዓመታት በፊት ከአማራ ክልል ከተለያዩ ቦታዎች የተሻለ ሕይወት ለመኖር እና እየተባባሠ በመጣው የእርሻ መሬት እጦት የተነሳ በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል ከማይዞን ያሶ ወረዳ ሀሎ ጥቅሻ፣ ሆኒ፣ ሊጐ፣ ባብርኮ፣ ሻብቲ፣ ድልድል፣ ቲኒጆ መጢና ሌሎችም ቀበሌዎች ኑሯቸውን አደረጉ፡፡ አብዛኛዎቹ በአካባቢው ካሉ የጉሙዝ ተወላጆች ጋር በመስማማትና መሬታቸውን የእኩል በማረስ ጥሪት መቋጠርና የጉሙዝ ተወላጆችንም ሕይወት መቀየራቸውን በአፅንኦት ይናገራሉ፡፡

ጥቂቶች ደግሞ በያሶ ከተማ ንግድ ፈቃድ በማውጣት የንግድ ሥራ ማንቀሣቀስና በሕጋዊ መንገድ ለመንግሥት ግብር እየከፈሉ መኖራቸው ቀጥለው ነበር፡፡ በየዓመቱ በአካባቢው ባለሥልጣናት ውጡ እየተባሉ በስጋት ሲናጡ ይቆዩና ተመልሠው መሥራት እንደሚጀምሩ የሚናገሩት ተፈናቃዮቹ፤ አብዛኛው ገበሬ ከጉሙዝ ተወላጆች ጋር ተዋዶና ተስማምቶ፣ ጥሪት አፍርቶ ወልዶና ከብዶ ይኖር ነበር፡፡ የዘንድሮው የ “ውጡሉን” ጥያቄ ግን በጥያቄ ብቻ አላበቃም፡፡ እንደ ተፈናቃዮቹ ገለፃ ያለ ማስጠንቀቂያ ንብረትና ቤተሠብ ሳይሠበስቡ እየተደበደቡና እየተንገላቱ አካባቢውን እንደለቀቁ ይናገራሉ፡፡ ከአካባቢው ጉልበት ያለው እየሮጠ፣ አቅመ ደካማው እየተደበደበ፤ እየወደቀና እየተነሳ መውጣት የቻለው ወጥቷል፡፡ የወረዳው አመራሮች መኪኖች እየጫኑ እዲያደርሷቸው ለሹፌሮች ትዕዛዝ ሲያስተላልፉ፣ ሹፌሮችም አጋጣሚውን በመጠቀም በ300 ብር የሚሔደውን መንገድ ከ350 እስከ 400 ብር እያስከፈሉ፣ የሕዝቡን እንግልት ቢያባብሱትም ዕድለኛ የሚባሉት ነፍሳቸውን ይዘው በፍኖተ ሠላም ከተማ በአንድ የደረቀ መሬት ላይ በብርድና በፀሀይ እየተቆሉ ይገኛሉ፡፡

ተፈናቃዮቹ እንደሚሉት፤ ከባህርዳርና ከየወረዳቸው ኃላፊዎች መጥተው ስብሰባ እና ፍሬአልባ ውይይት እንደሚያደርጉ ይናገራሉ፡፡ “በየጐጣችን ያሉ የወረዳው ኃላፊዎች ለችግሩ መፍትሔ እስኪገኝ ወደየቤተሰባችን እንድንገባ ይነግሩናል” ያሉት ተፈናቃዮቹ፤ “እኛ ቤተሰብ አፍርተን እንዴት ደካማ ቤተሰቦቻችን ላይ ሄደን ሸክም እንሆናለን” የሚል ጥያቄ ለኃላፊዎች ሲያነሱ “እኛ ከክልሉ ታዘን እንጂ እንኳን እናንተን አንድ በሽተኛ የሚያስጠጋ እንኳን ቦታ የለንም” የሚል ምላሽ ማግኘታቸውን በመጠለያው ያሉት ተፈናቃዮች ይገልጻሉ፡፡

በድንጋጤና በወከባ ምንም ሳይዙ በመፈናቀላቸው ወደየትውልድ ቀያቸው ቢመለሱ የሚልሱት የሚቀምሱት እንደሌለ በስብሰባው ላይ ለኃላፊዎቹ ሲናገሩ “እንደምንም ተጠጋግታችሁ ተቀመጡ፤ ምንም ልንረዳችሁ አንችልም” ይሉናል፤ በዚህ አይነት ባዶ ሜዳ ላይ ከሚወድቁ እዚሁ ሜዳ ላይ መንግሥት የፈለገውን ያድርገን በሚል ወዴትም የመሄድ ፍላጐት እንደሌላቸው ይናገራሉ፡፡ “እኛ ከቤኒሻንጉል ስንባረር የክልሉ ተወላጅ ባለመሬቶች ስብሰባ እየተቀመጡ ከወረዳው ባለስልጣናት ጋር ሲሟገቱልን ከርመዋል” የሚለው አንድ ተፈናቃይ፤ “እኛ ምን መብላት እንዳለብንና እንደሌለብን እንድንለይ ያደረጉን እነዚህ ገበሬዎች ናቸው አርሰውና አምርተው ከሚሰጡን ምርት ሚስቶቻችንን ከእንብርክክ የድንጋይ ወፍጮ አውጥተን ዘመናዊ ወፍጮ እስከመትከል እና ባለሀብት እንድንሆን አድርገውናል” ብለው ለያሶ ወረዳ ኃላፊዎች ይነግሩላቸው እንደነበር ተፈናቃዮቹ ይናገራሉ፡፡

የጉምዝ ገበሬዎችን ሰብስበው “እነዚህ ስደተኞች መጀመሪያ ሲገቡ አባባ ይሏችሁ ነበር፣ ከዚያ አቶ እገሌ ማለት ቀጠሉ፣ አሁን ስማችሁን ብቻ ነው የሚጠሩት፣ ነገ ደብድበውና መሬታችሁን ቀምተው፣ ክብራችሁን አዋርደው የቀን ሠራተኛ ያደርጓችኋል፡፡ እነሱ ከመጡ ብዙ ሃብትና ንብረት አፍርተዋል፣ እናንተን እያሰነፉ ራሣቸው ሃብታም እየሆኑ ነው፤ ስለዚህ በአፋጣኝ መውጣት አለባቸው” እያሉ ሊያሳምኗቸው ቢሞክሩም የጉሙዝ ገበሬዎች ከእኛ መነጠሉን አልወደዱትም፤ እየተደበደብን ንብረታችን የትም ተበትኖ ሲቀር እያለቀሱ ሽኝተውናል” ነበር ያለኝ አንዱ ተፈናቃይ፡፡ ተፈናቃዮቹ ወደ ፍኖተ ሠላም ከገቡ ወደ ሦስት ሳምንት እየተጠጋቸው ሲሆን ገና እንደመጡ ያሳረፏቸው ሌላ ቦታ ነበር ፡፡

በዚህም የከተማው ሰውና የሚመለከተው አካል የማያያቸው ቦታ በመሆኑ ከተፈናቃዮቹ ወጣት ወጣቶችና በትምህርታቸው ትንሽ የገፉት ስደተኞችን በማስተባበር መጀመሪያ ካሉበት ቦታ ዋናውን አስፋልት መሃል ለመሃል ይዘው ግር ብለው ወደ አደባባዩ ሲወጡ የከተማው ሕዝብ ግልብጥ ብሎ ወጣ፡፡ ከዚያም የከተማው ኃላፊዎች አሁን ያሉበትን ቦታ እንደሰጧቸውና፣ አሁን ያሉበት ቦታ በፊት ከነበሩበት የሚሻለው ከተማው ውስጥ በመሆኑ የአካባቢው ሰው ለህፃናቱ ውሃም ዳቦም እንዲያቀብላቸው ረድቷቸዋል፡፡ የአካባቢው አርሶ አደር ወደ 15 ኩንታል የሚጠጋ በቆሎ ከማቀጣጠያ እንጨት ጋር ይዞ በመምጣት እየቆላ እንዲመገባቸው ይናገራሉ፡፡ በቄስ መሪነትም ወደ 200 የሚጠጋ እንጀራ ይዘው የደከሙትን እንዲመገቡላቸው ይገልፃሉ፡፡ እንደ ተፈናቃዮቹ ገለፃ በየዕለቱ ለስብሰባ ነው፡፡ መፍትሔ ግን የለም፡፡ ሰው በችጋርና በህመም እየተሰቃየ ይገኛል፡፡ ቀይ መስቀል አልፎ አልፎ ህክምና ቢሰጥም በቂ አለመሆኑን ነግረውኛል፡፡ አንዲት እናት “በቀን ሁለት ጊዜ ለሚሰጡን ብናኝ እንጀራ 50 ዐይነት ካሜራ እተየደቀነ እንቀረጣለን” ብለው አማረዋል፡፡

እኔ በስፍራው በደረስኩበት ዕለት ከአምስቱ በአንዱ መጠለያ ባለው ሜዳ ላይ ሕዝቡ ጨረቃ መስሎ ተሰብስቦ ነበር፡፡ ነፍሰጡሯ እንደነገረችኝ፤ ከቤኒሻንጉል በመጡት ስደኞች ሰበብ በየቦታው ስደት ሄደው የነበሩ ሁሉ ከእነሱ ጋር ያሰፍሩናል በሚል እየተቀላቀሉ በመሆናቸው፤ አሁን የየወረዳውና የክልል ሃላፊዎች እንለያለን በሚል መታወቂያ እየሰበሰቡ እንደነበር አጫውታኛለች፡፡ መንግሥትን ፍለጋ ተፈናቃዮቹ ከመጡ ሁለት ሳምንት አልፎ ሦስተኛውን ጀምረዋል፡፡ በየጊዜው የየወረዳውና የየ ክልሉ “በአማራ ሰንዲ ወንበርማ በተባለ አካባቢ ቤንሻንጉሎች ሰፍረው በሰላም እየኖሩ ነው፡፡ የእነርሱ ክልል ሃላፊዎች እኛን ጠልተው በግፍ ካባረሩን እነሱ ይውጡና ቦታውን እኛ እንስፈርበት የሚል ጥያቄ ለሃላፊዎቹ አንስተን ነበር” የሚለው አንድ ተፈናቃይ፤ “ይሄ የብሔር ግጭት ስለሚያመጣ እንዲህ ዓይነት ጥያቄ ማንሳት አስፈላጊ አይደለም፤ በድጋሚም እንዳታነሱ” በሚል እንዳስጠነቀቋቸው፤ ይገልፃል፡፡

አያይዞም ከዚህ በኋላ የተሻለ መፍትሔ ለማግኘት እስከ 12ኛ ክፍል የተማሩና የተሻለ ብቃት አላቸው ያሏቸውን በመምረጥ ኮሚቴ ማቋቋማቸውን ይናገራል፡፡ በኮሚቴው አማካኝነት ከተፈናቃዩ በነፍስ ወከፍ አምስት ብር ተዋጥቶ ሃያ ሺህ ብር እንደተሰበሰበ የሚናገረው የኮሚቴው አንድ አባል፤ ይህ ሃያ ሺህ ብር በተፈናቃዩ ለተወከሉ ሰዎች ተሰጥቶ መብታቸውን ለማስከበር ለሚደረግ የትኛውም እንቅስቃሴ ሥራ ማስኬጃ ይሆናል ሲል ነበር ያጫወተኝ፡፡ “ ጉዳያችን በየወረዳችን እና በክልሉ መንግሥት እልባት ስላላገኘ፣ የመጀመሪያ ሥራችን ተፈናቃዩን ወክለን ጠቅላይ ሚኒስትር ኃ/ማርያም ደሳለኝ ጽ/ቤት ለመሄድ ዝግጅት ጨርሰናል” ይላል ወጣቱ ተፈናቃይ፡፡ ሃያ ሺህ ብሩም ለዚሁ እንቅስቃሴ የሚውል ነው፡፡ ከመጠለያው ወጥቼ ኳስ ሜዳውን መሃል ለመሀል ሰንጥቄ ወደመጣሁበት ስመለስ አንድ መልከ መልካም ጐልማሣ ከበረዶ የነጣ ጋቢያቸውን ደርበው፣ ከአንድ ወጣት ጋር ሜዳው ላይ ተቀምጠዋል፡፡

ጥሩ ወዘና ያላቸው በመሆኑ ተፈናቃይ አይመስሉም፡፡ ግምቴም ትክክል ነበር፡፡ ሠላምታ ከተለዋወጥን በኋላ ስለ ስደተኞቹ አንስቼ መጨዋወት ጀመርን፡፡ “እኔ 58 ዓመት ሙሉ ስኖር የሰው ልጅ እንዲህ ያለ ፈተና ሲቀበል ሳይ የ”በኸሬ” ነው (በአካባቢው አነጋገር የበኸሬ ማለት የመጀመሪያዬ እንደማለት ነው) አሉኝ የአካባቢው ነዋሪ፡፡ “ሰሞኑን አራት ሴቶች እዚህ የምታይው ሜዳ ላይ (መጠለያውን ማለታቸው ነው) ሲወልዱ ስመለከት መፈጠሬን ጠላሁ” በማለት የችግሩን አስከፊነት አስረዱኝ፡፡ ወገን ሲንገላታ ማየት ምን ያህል እንደሚከብድ የተናገሩት የዛው መንደር (የባከል) ነዋሪው ጐልማሳ፤ የተፈናቃዮቹን ችግር ለመስማት “ላህ” የተባለ ወንዝ ሲሄዱ አብረው ሄደው ችግሮቻቸውን እንደሚያዳምጡም አጫውተውኛል፡፡

ምንም እንኳ የእኚህ ሰው ቤት ከመጠለያው ፊት ለፊት ኳስ ሜዳው እንዳለቀ የሚገኝ ቢሆንም ወደ መጠለያው ለመግባት አይደፍሩም፡፡ “ጆሮ ጠቢውና አዋሻኪው ማንና የት እንደሆነ አይታወቅም፤ ከእነሱ ጋር ለመጨዋወት ላህ ወንዝ ነው የምሄደው” በማለት ስጋታቸውን ነግረውኛል፡፡ በዛን ሰዓት ሜዳ ላይ ለምን እንደተቀመጡም ጠይቄያቸው ነበር፡፡ “ይሄ ሁሉ ሰው ሜዳ ላይ እንደጥሬ ፈሶ እንዴት በጊዜ እቤቴ እገባለሁ” የሚሉት እኚሁ የመንደሩ ነዋሪ፤ ሁኔታውን ለመቃኘትና የሰዎችን ሁኔታ ለመታዘብ ሁሌም በዚያ ሰዓት እዛ ቦታ እንደሚቀመጡ ነገሩኝ፡፡ በመጨረሻም “ለመሆኑ አንቺስ ከተፈናቃዮቹ ወገን ነሽ” የሚል ጥያቄ አነሱ፡፡ ለአካባቢው እንግዳ መሆኔን ነግሬያቸው ተሰናበትኳቸው፡፡

World Bank Must End its Support for Human Rights Abuses in Ethiopia

 A multi-billion dollar aid program administered by the World Bank is underwriting systematic human rights abuses in Ethiopia. Last September, Ethiopian victims submitted a complaint about the program to the World Bank Inspection Panel, which is tasked with investigating whether or not the Bank complies with its own policies to prevent social and environmental harm. A meeting of the Bank’s board of directors to discuss the Panel’s preliminary findings was postponed on March 19th due to objections from the Ethiopian government.

Ethiopia is one the largest aid recipients in the world,    receiving approximately US$3 billion annually from external donors. The largest aid program, financed by the World Bank, the UK, the European Commission and other Western governments, is called Promotion of Basic Services (PBS). It aims to expand access to services in five sectors: education, health, agriculture, water supply and sanitation, and rural roads. The PBS program objectives are indisputably laudable and aim to meet a number of dire needs of the Ethiopian population. There is evidence, however, that it is contributing to a government campaign to forcibly resettle an estimated 1.5 million people.

In the lowland region of Gambella, the government’s principle means of delivering basic services is through the implementation of the “Villagization Program”. The government claims that “villagization” is a voluntary process, which aims to “bring socioeconomic and cultural transformation of the people” through the resettlement of “scattered” families into new villages. The services and facilities supported by PBS are precisely the services and facilities that are supposed to be provided at new settlement sites under the Villagization Program.

However, Gambellans, now amassing in refugee camps in Kenya and South Sudan, report that the program has been far from voluntary. When I visited the camps last fall, the refugees reported a process involving intimidation, beatings, arbitrary arrest and detention, torture in military custody and extra-judicial killing. Dispossessed of their fertile ancestral lands and displaced from their livelihoods, Gambella’s indigenous communities have been forced into villages with few of the promised basic services and little access to food or land suitable for farming. Meanwhile, many of the areas from which people have been forcibly removed have been awarded to domestic and foreign investors for large-scale agro-industrial plantations.

In September, Human Rights Watch and my organization, Inclusive Development International, arranged a meeting with the World Bank and five newly arrived refugees in Nairobi. One by one, they gave chilling testimony of the abuses that they and their families have experienced under the Villagization Program. Their testimony corroborated detailed reports about the program by Human Rights Watch and the Oakland Institute.

Yet, despite these credible reports and first-hand accounts that Bank staff heard in Nairobi, the Bank has continued to deny the forcible nature of villagization. The Bank also insists that its project is not linked to the Villagization Program, despite its acknowledgement that it finances the salaries of public servants who are tasked with implementing villagization. These arguments are wholly disingenuous. Donors must accept responsibility for human rights abuses they help make possible and do everything in their power to prevent them. There are ways the Bank can support critical investments in human development while ensuring that it is not underwriting human rights violations. It could, for example, require that the Villagization Program comply with its safeguard policy on resettlement as a condition of its $600 million concessional loan for the latest phase of PBS. If this policy were applied, the government would have to ensure, and the Bank would have to verify, that resettlement is truly voluntary and that the program improves people’s lives.

Yet the Bank and bi-lateral donors have instead chosen a strategy of denial. They have invested too much for too long in Ethiopia to admit that things have gone horribly wrong, and they are too worried about upsetting a critical military ally in a volatile part of the world to start attaching human rights conditions to aid packages.

That is why the World Bank Inspection Panel is so important. After undertaking a preliminary assessment, the Panel determined that the link between PBS and villagization was plausible and it recommended to the Board a full investigation in order to make definitive findings. However, Ethiopia’s representative on the Board has stymied approval of the investigation. A meeting to discuss the Panel’s report scheduled on March 19 was postponed due to resistance from the Ethiopian government, which is vying to set the terms of the investigation.

 The Inspection Panel was established as an independent body that people harmed by World Bank lending practices can access in order to hold the Bank to account. Bank managers and member states are not supposed to interfere in the process. The Bank’s president, Jim Yong Kim, should stand up for accountability and tell the Board to let the Panel do its job. The truth that will come out of this investigation may be inconvenient for the Bank and an important client government, but it will be a rare measure of justice for the Ethiopian people

 Ethiomedia.

የኢትዮጵያና የኤርትራ የሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነት ውይይት ተጀመረ

ሚድያ የመሪነቱን ሚና እንዲጫወት ተጠየቀ
በድንበር ግጭቱ ምክንያት የሁለቱም አገሮች መንግሥታት ግንኙነት እስካሁን ሰላምም ሆነ ጦርነት በሌለበት ሁኔታ ያሉ ቢሆንም፣ ከመንግሥታቱ ውጪ የሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነቱ ለማደስ ይፋዊ ውይይት ተጀመረ፡፡

የኢትዮጵያ ሰላምና ልማት ዓለም አቀፍ ኢንስቲትዩት አስተባባሪነት ባለፈው ቅዳሜ በሒልተን ሆቴል በተዘጋጀው ስብሰባ ስድስት መነሻ ጽሑፎች ቀርበው ውይይት የተደረገባቸው ሲሆን፣ በኢትዮጵያ በስደት ላይ የሚገኙና በአብዛኛው በዩኒቨርሲቲዎች የመማር ዕድል ያገኙ የኤርትራ ወጣቶች፣ እንዲሁም ደግሞ ከተለያዩ መንግሥታዊና መንግሥታዊ ያልሆኑ ተቋማት የተወከሉ ኢትዮጵያውያን ተገኝተዋል፡፡

በተለይ ኤርትራውያን ወጣቶች በኤርትራ መንግሥት ሚዲያ ሲነገራቸው የቆየው ፀረ ኢትዮጵያዊነት አስተሳሰብ ቢሆንም፣ ወደ ኢትዮጵያ በስንት መከራ ተሻግረው በስደት የሚገኙት ግን ከየትኛውም አገር ከሚገኙት ኤርትራውያን የተሻለ መሆኑንና በሁለተኛ ቤታቸው ያሉ መስሎ እንደሚሰማቸው ተናግረዋል፡፡ በኤርትራ መንግሥት ሲነገራቸው የቆየው የጥላቻ ፕሮፖጋንዳ ውሸት መሆኑን፣ በኤርትራም ሆነ በሌላ አካባቢ ያሉ ኤርትራውያን ዜጎችን በማስገንዘብ ላይ እንደሚገኙ አክለው ገልጸዋል፡፡ ‹‹የሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነቱ እንዲሳካ በኤርትራ ላሉት ዜጎችስ ምን ሊፈይድ ይችላል?›› በሚል ጥያቄ ያቀረቡም ነበሩ፡፡

ከሁለቱም ወገኖች የሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነቱ እንዴት መጠናከር እንዳለበት ሐሳቦች ቀርበው፣ የመድረኩ መሪ የቀድሞው የአዲስ አበባ ከንቲባ አምባሳደር ብርሃነ ደሬሳ፣ በተለያዩ አገሮች ከኢትዮጵያና ከኤርትራ በባሰ ሁኔታ በደም የተቃቡ ሕዝቦች ይቅር ተባብለው ተቀራርበው በመሥራት ላይ እንደሚገኙ አስረድተዋል፡፡ የሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነቱን ለማደስ የመንግሥትም የግሉ ሚዲያም ግንባር ቀደም ሚና እንዲጫወቱ ሐሳብ ቀርቧል፡፡

በኢትዮጵያ በኩል ወጣት ሰለሃዲን እሸቱ ስለ ወጣቶች ዕይታ፣ አቶ ፀጋልዑል ወልደ ኪዳን የሕይወት ተሞክሮአቸውን፣ ወጣት መርከብ ነጋሽ (ከጅማ ዩኒቨርሲቲ) ስለሕዝብ ለሕዝብ ግንኙነት ዲፕሎማሲ ምንነት ጥናት ሲያቀርቡ፣ በኤርትራ በኩል በአዲስ አበባ የኤርትራ ስደተኞች ተወካይ ወ/ሮ ሳሊሃ ኢብራሒም የሕይወት ተሞክሯቸውን፣ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ተማሪ ሳምሶን ይሳክ የኤርትራ ወጣቶች ዕይታን በተመለከተ ጥናት አቅርበዋል፡፡ እንዲሁም የሪፖርተር ጋዜጣ የፖለቲካ ዓምድ ጋዜጠኛ የማነ ናግሽ የኢትዮ ኤርትራ ሕዝቦችን ግንኙነት ለማደስ የመገናኛ ብዙኃን ሚና ምን መሆን እንዳለበት በተመለከተ ጥናት አቅርቧል፡፡

የአዲስ አበባ ነዋሪዎች ለካድሬዎች የግል መረጃቸውን እንዲሰጡ እየተገደዱ ነው

 

የገዢው ፓርቲ ካድሬዎች፣የፖሊስ አባላትና ደንብ አስከባሪዎች ቤት ለቤት በመዘዋወር የአዲስ አበባ ነዋሪዎች የግል መረጃቸውን እንዲሰጡ በማስገደድ ላይ መሆናቸው ታወቀ፡፡

የቤት ለቤት ምዝገባው ወቅት የሚሰበሰበው መረጃ የነዋሪው የትምህትር ደረጃ፣ ሃይማኖትና የስራ አይነት የሚያጠቃልል ነው፡፡

የፍኖተ ነፃነት የመረጃ ምንጮች እንዳስታወቁት የመረጃ ስብሰባው በምርጫ የሚሳተፈውንና የማይሳተፈውን ለመለየትና መንግስት በቅርቡ የቤቱ ሊጀምረው ላሰበው የአንድ ለአምስት ፖለቲካዊ አደረጃጀት የሚረዳውን መረጃ ለማሰባሰብ ነው፡፡

በአንዳንድ የአዲስ አበባ አካባቢዎች የሚገኙ ነዋሪዎች “ያከራያችኋቸውን ግለሰቦች ስም፣የትምህርት ደረጃና ሃይማኖት ማረጋገጥ አለባችሁ” የሚል ትዕዛዝ እንደተሰጣቸው ለምንጮቻችን ተናግረዋል፡፡ የፍኖተ ነፃነት ምንጮች ጨምረው እንደገለፁት ሙስሊም ነዋሪዎች በብዛት በሚገኙባቸው አካባቢዎች የተጠናከረ የመረጃ ስብሰባ እየተደረገነው፡፡

ፍኖተ ነፃነት

ESAT Daily News Amsterdam April 09 2013 Ethiopia

በቅድስት ስላሴ በይፋ ትምህርት እንዲቋረጥ ተደረገ

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያን ቅድስት ስላሴ ኮሌጅ ከመጋቢት 30 ቀን 2005ዓ.ም. ጀምሮ መቋረጡን የሚገልፅ ማስታወቂያ በኮሌጁ ግቢ ውስጥ መለጠፉ ተገለፀ፡፡ የፍኖተ ነፃነት ምንጮች እንዳረጋገጡት ከሆነ ከመጋቢት 30 ቀን 2005ዓ.ም. ጀምሮ ትምህርት መቋረጡን የሚገልፅ ማስተወቂያው በይፋ በኮሌጁ ግቢ ውስጥ የተለጠፈ ሲሆን ማን እንደለጠፈው የሚያረጋግጥ የኃላፊ ስም አለመኖሩም ተጠቁሟል፡፡

የትምህርቱን ሟረጥ ማስታወቂያ የግቢው አስተዳደር አካላት እንደማያውቁት የተገለፀ ሲሆን የኮሌጁ ምክትል አስተዳደር ዲን የሆኑት ዶ/ር አባ ኃይለማርያምም ጉዳዩን ስለማያውቁት በክፍል ውስጥ ገብተው ማስተማራቸው ታውቋል፡፡ የኮሌጁ ትምህርት የተቋረጠበትን ምክንያት ለማጣራት ወደ ቤተክርስቲያኗ ቅዱስ ሲኖዶስ ዋና ፀሐፊ ወደ ሆኑት ብፁ አቡነ ህዝቄል ጋር ብንደውልም ስብሰባ ላይ ነኝ የሚል መልስ ሰጥተውናል፡፡ በኮሌጁ ከማጋቢት 2 ቀን 2005ዓ.ም. ጀምሮ ተማሪዎች ባነሱት ጥያቄ የምግብ አድማ ማድረጋቸውን ተከትሎ የተቋረጠው ትምህርት ከ2 ሳምንታት በኋላ ከምግቡ በቀር ትምህርቱ ቢጀመርም ተማሪዎቹም ሆኑ አብዛኛው የአስተዳደር አካላት ሳያውቁ በተለጠፈ ማስታወቂያ ትምህርት መቋረጡ ተጠቁሟል፡፡

ፍኖተ ነፃነት

የፍትህ ጋዜጣ አሳታሚ እና የሰማያዊ ፓርቲ አመራር ከመንግስት ሸሽተው ተሰደዱ!

የፍትህ ጋዜጣ አሳታሚ የሆነችው ማስተዋል የህትመት ስራ ድርጅት ስራ አስኪያጅ የነበረው ማስተዋል ብርሃኑ እና የሰማያዊ ፓርቲ ከፍተኛ አመራር እና የፍትህ ጋዜጣ ድረ ገጽ አዘጋጅ የሆነው አርአያ ጌታቸው መንግስትን ሸሽተው ከሀገር ተሰደዱ!
ማስተዋል ብርሃኑ ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ የሚያዘጋጃት ፍትህ ጋዜጣ አሳታሚ የነበረ ሲሆን በተለይ ከጠቅላይ ሚኒስትሩ ሞት በኋላ ፍትህ፤ ”ጠቅላይ ሚኒስትሩ ቢሞቱስ ለምን ሞቱ ትላለች…” ተብላ ከሰላሳ ሺህ ኮፒ በላይ እንድትቃጠል ቢደረግም መንግስታችን በቅጡ ስላልተደሰተ በአዘጋጁ ተመስገን እና በአሳታሚው ማስተዋል ብርሃኑ ላይ ክስ መመስረቱ ይታወቃል፡፡ (የማይታወቅ ከሆነ አሁን ይታወቅ)
እነ ማስተዋል ብርሃኑ በተከሰሱበት በዚህ ክስ በ50 ሺህ ብር ዋስትና ተለቀው ለሚያዝያ 17 2005 የተቀጠሩ ሲሆን በክሱ ጥፋተኛ ከተባሉ እስከ አስራ ሰባት አመት እስር ይጠብቃቸዋል፡፡ ማስተዋል ሸሽቶ ከመውጣቱ በፊት የመንግሰት ደህነነት ሰዎች በተደጋጋሚ እየተከታተሉ የእጅ ስልኩን በመንጠቅ ከማን ጋ እንደተደዋወለ እና ምን አይነት መልዕክት (ሜሴጅ) እንደተለዋወጠ በግድ ያዩበት እንደነበር ነግሮኛል፡፡
በነገራችን ላይ የፍትህ አሳታሚ እና ፍትህ ጋዜጣ በቀጠሮ ከተያዘው ክስ በተጨማሪ ወደ አርባ የሚጠጉ በይደር የተያዙ ክሶችም አሉበት፡፡
በተጨማሪም ከስድስት አመታት በፊት የተቃውሞውን ጎራ የተቀላቀለው ወጣት አርአያ ጌታቸው በበኩሉ በተለይ የፍትህ ጋዜጣ ድረ ገጽን ማሰናዳት ከጀመረ ወዲህ የበረታ ክትትል እና ማስፈራሪያ ከመንግሰት የስጋ ዘመዶች እንደደረሰበት ይናገራል፡፡
ከዚህ በፊት አንድ የፌደራል ፖሊስ ኮማንደር በመኪና አፍኖ የማያውቀው ቦታ ከወሰደው በኋላ ለተመስገን ደሳለኝ ከውጪ ሀገር ያሉ አሸባሪ ዲያስፖራዎች የሚያደርጉለት የገንዘብ እርዳታ መኖሩን እና በመሃል ሆኖ ገንዘቡን የሚያቀባብለው ደግሞ እርሱ እንደሆነ ነግሮት፤ ይህንን ድርጊቱን የማያቆም ከሆነ በእህትህ እና በእናትህ ላይ ፈርደሃል ማለት ነው… የሚል ዛቻ አድርሶበታል፡፡
ከአመት በፊት ይህ ማስፈራሪ የደረሰው አርአያ፤ ለቤተሰቦቹ ደህንነት ሲል ቤት ተከራቶ መኖር ቢጀምርም፤ ከአመት በላይ የዘለቀው ይኸው ማስፈራሪያ አሁንም እጅግ ተባብሶ “ከፍትህ ጋዜጣ ጋር ያለህን ግንኙነት አቁም ብለንህ እስካሁን አላቆምክም ስለዚህ እንገድልሃለን!” በሚል ቃል በቃል ማስጠንቀቂያ ሲደርሰው “ገዳዮቹን” መሸሹን ይናገራል፡፡ አርአያ የፍትህ ጋዜጣ ድረ ገጽ አዘጋጅ የነበረ ከመሆኑም በላይ ሰማያዊ ፓርቲን ከመሰረቱት ግንባር ቀደም ወጣቶች አንዱ ነው፡፡
በፍትህ ምክንያት የተሰደዱት ማስተዋል ብርሃኑ እና አርአያ ጌታቸው አሁንም የደህንነታችን ነገር ስጋት ላይ ነው፤ ብለው ያሉበትን ቦታ እንዳልናገር አደራ ብለውኛል፡፡ የምናገረው ነገር ግን አለኝ፤ በአዲስ መስመር እንዲህ እላለሁ፤
እንደዚህ እያባረሩ እና እንደዚያ እያማረሩ ስንት አመት መዝለቅ ይቻላል፡፡ እውነት እውነት እላችኋለው ከጥቂት እርምጃ በኋላ እግራችሁ እግራችሁን ጠልፎ ይጥላችኋል!

 አቤ ቶኪቾው

“መንግስት ለትውልድ የሚተርፍ የማያልቅ እዳ ውስጥ እየገባ ነው”

መንግስት ለትውልድ የሚተርፍ የማያልቅ እዳ ውስጥ እየገባ ነው” መንግሥት የሱቅ ነጋዴ ቢሆን በአንድ ሳምንት ሱቁን ይዘጋ ነበር ትልቁ ሙያ ግሽበቱን ቀንሶ፣ ብሄራዊ ምርቱን አሳድጐ፣ ስራ አጥነትን መቀነስ ነው የዋጋ ግሽበቱ የቱ ጋ ነው የወረደው ---- ስኳር ላይ ነው? ዘይት ላይ ነው? ጤፍ ላይ? ኢህአዴግ በቅርቡ ባህርዳር ላይ ባካሄደው ድርጅታዊ ጉባኤው አጠቃላይ የአገሪቱ ኢኮኖሚ መቀዛቀዝ እንዳሳሰበው ገልጿል፡፡ በሌላ በኩል የዋጋ ግሽበት በከፍተኛ ደረጃ እየቀነሰ መምጣቱን ከማዕከላዊ ስታትስቲክስ ቢሮ የወጡ መረጃዎች ያመለክታሉ፡፡ አንዳንድ የኢኮኖሚ ባለሙያዎች እንደሚሉት ኢህአዴግ ቀደም ሲል የተሰጡትን ሙያዊ ምክሮች አለመስማቱ አሁን በኢኮኖሚው ማሽቆልቆል ዋጋ እያስከፈለው ነው፡፡ በ97 ምርጫ ቅንጅትን ወክለው በመወዳደር ፓርላማ የገቡትና በኢኮኖሚ ጉዳዮች ላይ ከአገሪቱ የቀድሞ ጠ/ሚኒስትር መለስ ዜናዊ ጋር ክርክርና ሙግት በመግጠም የሚታወቁት አቶ ተመስገን ዘውዴ፤ በአሁኑ ሰዓት መንግሥት ቀንሷል የሚለው የዋጋ ግሽበትም እንደተባለው አለመቀነሱን ይናገራሉ፡፡

የአንድነት ፓርቲ የውጭ ጉዳይ ሰብሳቢና የመድረክ ስራ አስፈፃሚ አባል የሆኑትን አቶ ተመስገን ዘውዴን በአገሪቱ ኢኮኖሚያዊ ጉዳዮች ዙሪያ አድማስ አነጋግሯቸዋል፡፡ ከፓርላማ ከወጡ በኋላ ለምን ከሚዲያው ጠፉ? ወድጄ አይደለም፡፡ አብዛኛው ሚዲያ በገዢው ፓርቲ ቁጥጥር ስር ነው ያለው፡፡ ይኼ ደግሞ ሃቁን የሚናገሩ ተቃዋሚ ፓርቲዎች የሚናገሩት ነገር ለገዢው ፓርቲ ሊዋጥለት ስለማይችል ነገሩን አድበስብሰው ከሚያልፉት ጋር ብቻ ከማቀንቀን ብዬ ነው የጠፋሁት፡፡ የሚዲያ አማራጭ የለንም፡፡ አሉ የሚባሉትን ነፃና ገለልተኛ የፕሬስ ውጤቶች ገዢው ፓርቲ እንዳይታተሙ በማድረጉ ብዙም የሚዲያ እድል ስለሌለኝ ነው እንጂ የምናገረው ነገር በማጣት አይደለም፡፡ አሁን ምን እየሠሩ ነው? ከፓርላማው ከወጣሁ በኋላ በፓርቲዬ “አንድነት” ውስጥ እያገለገልኩ ነው፡፡ የፓርቲው የውጭ ግንኙነት ጉዳይ ኃላፊ ሆኜም እየሰራሁ ነው፡፡

አሁን ያለው ፓርላማ እርሶ ከነበሩበት ፓርላማ አንፃር በሀገሪቱ ወሳኝ ጉዳዮች ላይ የሚያደርጋቸውን ውይይቶችና የሚያስተላልፋቸውን ውሳኔዎች እንዴት ይገመግሙታል? እኔ በነበርኩበት ፓርላማ ይብዛም ይነስም 172 የተቃዋሚ ፓርቲ አባላት ነበሩ፡፡ እነዚህ አባላት በሙሉ አቋማቸው ግልፅ ነበር፡፡ እዚያ ውስጥ ያለነው የፓርላማ አባላት በተለይ እኔ የነበርኩበት የመጀመሪያው ቅንጅት፣ ቀጥሎም አንድነት የህዝብን አንገብጋቢ ጥያቄዎችና የመንግሥትን ፖሊሲ የመሳሰሉትን አንስተን ወደ ፓርላማው ለማቅረብ ባንችልም በነዚህ ዙሪያ የሚነሱ ሃሳቦችን በቀጥታ በመጋፈጥ ለህዝብ ይጠቅማሉ ያልናቸውን ሃሳቦች በትክክል ህዝቡ እንዲሰማ አድርገን እናቀርብ ነበር፡፡ አሁን ግን ገዢው ፓርቲ ሙሉ ለሙሉ ፓርላማውን ስለተቆጣጠረ የሚወጡት አዋጆች የኢትዮጵያን ህዝብ ሰላም፣ ዲሞክራሲያዊ ነፃነት እና የሰብአዊ መብት ጥበቃ ወደ ኋላ የሚጐትቱ መሆናቸውን ለማሰማት የሚደረጉ ጥረቶች ደካማ ናቸው፡፡

ይሄም ከገዢው ፓርቲ ተፅእኖ የሚመጣ ነው ለማለት እችላለሁ፡፡ ባለፈው ግን ቁጥራችንም ብዙ ስለነበረ በምትሰጠን ጥቂት ደቂቃ ውስጥ ከፍተኛ የህዝብ ስሜትን ሊይዝ የሚችል ክርክር በፓርላማው ውስጥ በማድረግ ለህዝቡ ያለንን ታማኝነትና ቆራጥነት ለማሳየት የቻልንበት ሁኔታ ነበር፡፡ አጠቃላይ የሀገሪቱ ኢኮኖሚ እየተቀዛቀዘ መሆኑን መንግሥትም አለማቀፍ ተቋማትም ገልፀዋል፡፡ ምክንያቱ ምን ይሆን? እንግዲህ እዚህ ሀገር አንድ ገዢ ፓርቲ ከማዕከል እስከ ቀበሌ ፍፁም በሆነ አስተዳደራዊ የበላይነት እያስተዳደረ ነው፡፡ ኢኮኖሚው በሁለት አሃዝ ጨምሯል ሲባል በእርግጥ ጨምሯል ወይ ብለን ከሦስተኛ ወገን የምናጣራበት መንገድ የለም፡፡ ኢኮኖሚው ላለፉት ሦስትና አራት አመታት እያደገ ነው ሲባል እየሰማን ነው፡፡ የኢኮኖሚ እድገት ዞሮ ዞሮ ተጠቃሚ ማድረግ ያለበት ህብረተሰቡን ነው፡፡ መሠረታዊ የሆኑ ነገሮችን እንደ ምግብ፣ መጠለያና አልባሳትን ማሟላት አለበት፡፡ የኢኮኖሚ እድገቱም በዚህ ነው የሚታየው፡፡ ገዢው ፓርቲ ኢኮኖሚው በሁለት አሃዝ አድጓል ሲል እኛ አልተቀበልንም፡፡ ብሄራዊ ምርት (GDP) ከዓመት ዓመት አድጐ እንኳ ቢሆን ኖሮ የማክሮ ኢኮኖሚ አስተዳደር የሚጠይቀው ብሄራዊ ምርቱን ማሳደግና የዋጋ ግሽበቱን መቆጣጠር ነው፡፡

በማክሮ ኢኮኖሚ አስተዳደር ሙያ፤ ብሄራዊ ምርት (GDP) ማሳደግ ብቻ አይደለም ትልቁ ነገር፣ ኢኮኖሚውን እያሳደጉ የዋጋ ግሽበትን መቆጣጠር ነው፡፡ ትልቁ ነገር ስራ አጥነትን መቀነስ መቻል ነው፡፡ ገዢው ፓርቲ ግን እያየው ያለው ከፖለቲካዊ አንድምታው አንፃር ብቻ ነው፡፡ ብሔራዊ ምርቱ በማደጉ ምክንያት ዜጐች በገቢያቸው ለመተዳደር አለመቻላቸውን እንደ ቁምነገር አይቆጥረውም፡፡ ግን ትልቁ ቁምነገር እሱ ነው፡፡ የዋጋ ግሽበትን መቆጣጠር ሳይቻል ብሄራዊ ምርት አድጓል ማለት በቀኝ ሰጥቶ በግራ እጅ መቀበል ነው፡፡ ምክንያቱም ዜጐች በዋጋ ግሽበት ምክንያት በገቢያቸው መተዳደር ካልቻሉ የብሄራዊ ምርት ማደጉ ትርጉም የለውም፡፡ በማክሮ ኢኮኖሚ አስተዳደር ሙያ፤ ብሄራዊ ምርት አድጓል ማለት መንግሥት ወጪውን ሳይቀንስ ብር እያፈሰሰ ነው ማለት ነው፡፡ ትልቁ ሙያ ያለው ግሽበቱን ቀንሶ፣ ብሄራዊ ምርቱን አሳድጐ ስራ አጥነትን መቀነስ መቻሉ ላይ ነው፡፡ ብሄራዊ ምርቱ በማደጉ ምክንያት ዜጐች ተጠቃሚ ሆነዋል ወይ የሚለው ያልተመለሰ ጥያቄ ነው፡፡

በምሳሌ ላስረዳ፤ የዛሬ አራት ዓመት አምስት ብር በኪሎ የሚሸጥ ሙዝ ዛሬ 12 ብር ነው፣ በተቃራኒው የዛሬ አራት ዓመት 3ሺህ ብር በወር የሚያገኝ የመንግሥት ተቀጣሪ ዛሬም 3ሺህ ብር እያገኘ ነው፡፡ ታዲያ ይኼ ዜጋ እንዴት ነው ከእድገቱ ተጠቃሚ የሆነው፡፡ የብር የመግዛት አቅሙ መሬት ወድቋል፡፡ መንግሥት ግን ብሄራዊ ምርቱ አደገ እያለ ነው፡፡ ምን ጥቅም አለው ይሄን ማለቱ? ዜጐች በገቢያቸው መተዳደር ካልቻሉ፣ ሸማቹ ህብረተሰብ በገቢው መተዳደር ካልቻለ ዋጋ የለውም እያልን ነው፡፡ አሁን የዋጋ ግሽበቱ ወረደ እያሉን ነው፡፡ የቱ ጋ ነው የወረደው? እንደ ኢትዮጵያዊ የምንመገባቸውን ምግቦች እናውቃቸዋለን፡፡ የሰብል ምግቦች ዋጋ ላይ ነው የተሻሻለው? ስኳር ላይ ነው? ዘይት ላይ ነው? ጤፍ ላይ ነው? እስቲ የቱ ላይ ነው የወረደው፡፡ ይኼንን በተገቢው መንገድ ማስረዳት አለባቸው፡፡ የዋጋ ግሽበቱ በአይ ኤም ኤፍ የሐምሌ 2004 ዓ.ም መረጃ መሰረት፤ 33 በመቶ ደርሷል ይላል፡፡

አሁን ደግሞ እነሱ ወደ 12.9 በመቶ ዝቅ ብሏል እያሉን ነው፡፡ በጣም የሚገርም ሂደት ነው፤ የዋጋ ግሽበት ወደ ላይ ለመውጣትም ጊዜ ወስዶ ነው የሚወጣው፡፡ አወጣጡም አወራረዱም የራሱ መንገድ ስላለው የዋጋ ግሽበቱ በአራት እና አምስት ወር ጊዜ ውስጥ ከ33 በመቶ ወደ 12.9 በመቶ ወረደ ማለት መቶ ኪሎ ሜትር በሰዓት እየበረረ የሚሄድ መኪና ከመቅፅበት ቆመ እንደማለት ነው፡፡ ይህ ደግሞ ሌላ የሚያስከተለው ጉዳት አለ፡፡ ወረደ ከተባለ በምን ምክንያት ነው የወረደው? የወጣውስ በምን ምክንያት ነው? የሚለው ተተንትኖ ሊቀርብ ይገባዋል፡፡ ይህ ባልሆነበት ሁኔታ ንግግራቸው የሃቅ ነው ማለት አይቻልም፡፡ ለፖለቲካ ፍጆታ የሚነገር ብቻ ይሆናል፡፡ ዛሬ አብዛኛው የኢትዮጵያ ህዝብ በገቢው መተዳደር፣ ልጆቹን ማስተማር፣ የቤት ወጪውን መሸፈን ባልቻለበት ሁኔታ እንዲህ አይነት የፕሮፓጋንዳ ምላሾች አስገራሚ ናቸው፡፡ ገዢው ፓርቲ የመንገድ መሰራትና የህንፃዎች መብዛትን ከፍተኛ የልማት ስኬት አድርጐ ነው የሚወስደው፡፡ ሃቁ ግን ይህ አይደለም፡፡

አስቀድሜ እንዳልኩት የህዝቦች የኑሮ ደረጃ የሚለካው በብሄራዊ ምርት (GPD) እድገት ብቻ አይደለም፡፡ የተባበሩት መንግሥታት ሂውማን ዴቨሎፕመንት ኢንዴክስ (የሰብዓዊ ልማት መለኪያ) የሚል ሪፖርት አውጥቷል፡፡ በዚያ መለኪያ መሰረት ኢትዮጵያ ከ178 ሀገሮች 174ኛ ደረጃ ነው የተሰጣት፡፡ የመጨረሻውን ረድፍ ነው የያዘችው፡፡ ይኼ ያለ ምክንያት አይደለም፡፡ እስከ 12 ሚሊዮን የሚደርስ ህዝብ የምግብ ሰቆቃ ያለበት ሀገር ኢኮኖሚው አድጓል ቢባል ትርጉም የሚሰጥ አይደለም፡፡ አሁን ግን እድገቱ ቀንሷል እያለ ነው መንግሥት፡፡ ይኼ ምንን ነው የሚያመለክተው? እንግዲህ ትክክለኛውን እንናገር ከተባለ የዋጋ ግሽበት የሚባለውን ኢህአዴግ አልፈጠረውም፡፡ በማንኛውም ኢኮኖሚ ውስጥ የሚያጋጥም ጉዳይ ነው፡፡ የተለያዩ የኢኮኖሚ “ሳይክሎች” አሉ፡፡ ግሽበት ውስጥ የምንገባው፣ ኢኮኖሚው ሊሸከመው ከሚችለው በላይ ገንዘብ እየታተመ ወደ ኢኮኖሚው ሲገባ ነው፡፡ በመሰረቱ ግሽበት ማለት “ጥቂት ምርትን ብዙ ገንዘብ ሲያሳድድ” ማለት ነው፤ ሌላ ትርጉም የለውም፡፡ አሁን ምርቱ የለም፤ ብዙ ገንዘብ አለ ማለት ነው፡፡ ለዚህ ነው አንድ ዶላር 20 ብር ድረስ እየተመነዘረ ያለው፡፡

እንደዚህ ያሉ የግሽበት ሂደቶች ውስጥ ሲገባ ኃላፊነት የሚሰማው ገዢ ፓርቲ ሊወስዳቸው የሚገቡት እርምጃዎች አሉ፡፡ አንደኛው የመንግሥት ወጪን መቀነስ ነው፡፡ የመንግስት ወጪ እንዲቀንስ የሚደረግበት ምክንያት አለው፣ ኢኮኖሚው መሸከም ከሚችለው በላይ የብር ፍሰት ካለ መንግሥት ወጪውን መቀነስ አለበት፡፡ ይሄን ሌሎች ሀገራት እያደረጉ ያሉት ሞኝ ስለሆኑ አይደለም፤ “ኮንቬንሽናል የማክሮ አስተዳደር” የግዴታ ይሄን ስለሚጠይቅ ነው፡፡ ሌላው የበጀት ጉድለት እንዲጠብ መደረግ አለበት፡፡ እዚህ ግን የበጀት ጉድለቱ እንዲሰፋ እየተደረገ ነው፡፡ ሌላው ዜጐች ከባንክ የሚያገኙት የወለድ መጠንና የባንኮች ተቀማጭ ገንዘብ ከፍ እንዲል ይደረጋል፡፡ ምክንያቱም ገንዘብ ከኢኮኖሚው ውስጥ ለመሰብሰብ ይጠቅማል፡፡ ሌሎችም ብዙ መንገዶችም አሉ፤ መንግሥት ይሄን ለማድረግ አይፈልግም፡፡ ከዚህ አንፃር አሁን እድገቱ ቀነሰ ሲባል ምን ሆኖ ቀነሰ የሚለውን እናነሳለን፡፡ የመንግሥት ወጪ ቀንሶ አይደለም እንዲያውም እየጨመረ ነው ያለው፡፡ የበጀት ጉድለቱ እየጠበበ ነው? አይደለም እንደውም እየሰፋ ነው፡፡ የወለድ መጠኑም እየጨመረ አይደለም፣ ብሄራዊ ባንክም ገንዘብ እያተመ ወደ ገበያው ማሰራጨት አቁሟል ማለትም አይደለም፡፡

ስለዚህ በየትኛውም መንገድ ሚዛን ላይ ሊቀመጥ የሚችል ገለፃ የሌለው ነው፡፡ አሁን ብሄራዊ ምርቱ (GDP) ወርዷል ነው ያሉት፡፡ ቢወርድም እኛ እያየን እንዳለነው የዋጋ ግሽበቱ እየቀነሰ አይደለም፣ የስራ አጥ ቁጥር እየቀነሰ አይደለም፡፡ በተመሳሳይ ኢኮኖሚው ከፍተኛ መቀዛቀዝ ውስጥ ገብቷል እያሉን ነው፡፡ ከ11.5 ወደ 8.5 በመቶ በአራትና በአምስት ወር ጊዜ ውስጥ መውረድ ከፍተኛ ለውጥ ነው፡፡ ኢኮኖሚው የሚመራው በፖለቲካው ስለሆነ የትኛውንም ዓይነት መረጃ ለመቀበል ያስቸግረናል፡፡ ያኔም የሚናገሩት ችግሮችና መፍትሄዎቹ የተዛቡ ናቸው፤ አሁንም የሚናገሩትና መፍትሄ የሚሉት ነገር የላቸውም፡፡ ስለዚህ ኢኮኖሚውን በሙያ፣ በግንዛቤ መተንተን ሳይሆን ለፖለቲካ ፍጆታ ብቻ መጠቀም ነው የያዙት፡፡ የኢኮኖሚው መቀዛቀዝ ምናልባት የገበያ (ግሽበት) መረጋጋት ይፈጥር ይሆን? የኢኮኖሚውን መቀዛቀዝ ከአቶ መለስ ህልፈት ጋር የሚያያይዙትም አሉ፡፡ እርስዎ ምን ይላሉ? አሁን እኮ የኢኮኖሚም ሆነ የገበያ መረጋጋት የለም፡፡ ሀገሪቱ ከፍተኛ የውጭ እዳ አለባት፣ የብር የመግዛት አቅም ተዳከሟል፡፡ በዚህ ሁኔታ መረጋጋት የሚታሰብ አይደለም፡፡ ሀገሪቱ መመራት ያለባት በሲስተም እንጂ በሰዎች ማንነት አይደለም፡፡ በሰዎች ማንነት የሚመራ ኢኮኖሚ አሁን ላለንበት ሁኔታ አስተዋፅኦ ይኖረዋል፡፡ ያለመረጋጋት እና ከሲስተም ውጪ የሆነ ስራ ነው ውጤቱ፡፡

ኢኮኖሚው በተቀዛቀዘበት፣ ግሽበቱ ባልቀነሰበት ሁኔታ የሀገሪቷ እጣፈንታ ምን ሊሆን ይችላል? አንድ ጊዜ ፓርላማ እያለሁ ትንቢታዊ የሆነ ነገር ተናግሬ ነበር፡፡ በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ጀርመን ውስጥ የጀርመን መገበያያ ገንዘብ ወርዶ መሬት ስለነካ፣ አንድ ቲማቲምና አንድ ድንች ለመግዛት ጀርመናውያን በከረጢት ሙሉ ብር እየያዙ ይዞሩ ነበር፡፡ ይኼን ለፓርላማ ስናገር፣ ይኼንና የኛን ሀገር ሁኔታ ምን ያገናኘዋል? የሚል ምላሽ ነበር የቀረበልኝ፡፡ አሁን እንግዲህ ወደዚያ ደረጃ እየደረስን ነው ማለት ነው፡፡ ግሽበት “ሀ” ብሎ ሲጀምር ነው ኢኮኖሚው ብዙ ማስታገሻ መርፌ መወጋት ያለበት፡፡ ልማታዊ መንግሥት ነኝ ለሚል የሚቀርቡ መራራ ክኒኖች አሉ፡፡ ከእነዚያ መራራ ክኒኖች አንዱ የምታወጣውን ወጪ ቀንስ የሚለው ነው፡፡ ያንን መራራ ኪኒን አልውጥም በማለቱ ነው ዛሬ ከዚህ ደረጃ ያደረሰን፡፡ ያንን መራራ ኪኒን ውጦ ወጪውን ቢቀንስና በጀት ቢያጠብ ኖሮ፣ እዚህ አንደርስም ነበር፡፡ አሁንም እነዚህ የቀበቶ ማጥበቅ ስራዎች ካልተሰሩ የሚገነባው ልማት ዝም ብሎ ገንዘብ አትሞ ከማፍሰስ ውጪ በምርታማነት ሊገኝ ስለማይችል ኢኮኖሚው ከፍተኛ ችግር ውስጥ ይገባል፡፡ ይኼ ላይ ላዩን የተቀባባ ነገር እየቀጠለ በህዝቡ ላይ ግን የከተማ ድህነት እየጨመረ፣ የመንግሥት ሠራተኛው በገቢው መተደደር እየተቸገረ፣ ምርት እየጠፋ በሚሄድበት ጊዜ ከፍተኛ የማክሮ ኢኮኖሚ ቀውስ ውስጥ እየገባን ነው የምንሄደው፡፡

ገዢው ፓርቲ አሁን አለች የምትባለውን የኢኮኖሚ እድገት ሊያስመዘግብ የቻለው፣ ከ1997 ዓ.ም በኋላ በወቅቱ “ኦርጅናሉ ቅንጅት” በፈጠረው የሰላማዊ ተቃውሞ ህዝቡ ሌላም አማራጭ አለ ብሎ ማሰቡን መንግሥት ተገንዝቦ ከእንቅልፉ በመንቃቱ ነው፡፡ አሁንም ግን እድገቱ ተገኘ የተባለው ትውልድን ከፍተኛ የውጭ እዳ ውስጥ በማስገባት ነው፡፡ አሁን እኮ መንግሥት ለሁለት ወር የሚበቃ የገቢ እቃ ለማስመጣት የሚያስችል ገንዘብ የለውም፡፡ አንዳንድ ነጋዴዎች ባንክ ውስጥ “ሌተር ኦፍ ክሬዲት” ለመክፈት ቆዩ እየተባሉ ነው፡፡ ሁለተኛ ደግሞ የውጭ እዳው አሳሳቢ ነው፡፡ ለትውልድ የሚተርፍ ተከፍሎ የማያልቅ እዳ ውስጥ እየገባ ነው፡፡ ኢትዮጵያ በንግድ ከተሻረከቻቸው ሀገራት ጋር በሙሉ ኢ-ሚዛናዊ በሆነ የንግድ ሂደት ውስጥ ነው ያለችው፡፡ ሚዛናዊ ወይም ትርፋማ የሆነ የንግድ ጥምርታ የላትም፡፡ ይኼ መንግሥት እኮ የሱቅ ነጋዴ ቢሆን ኖሮ በአንድ ሳምንት ነው ሱቁን መዝጋት ያለበት፡፡ ምክንያቱም የሚገዛው ከሚሸጠው በእጥፍ የሚበልጥ ነው፡፡ ስለዚህ አንድ ገዢ ፓርቲ በዚህ አይነት ሁኔታ ማስተዳደር አይችልም፡፡

ከዚህ ሁኔታ ውስጥ ለመውጣት ደግሞ አንደኛ ለውጭ ግብይት የሚያቀርበውን ሸቀጥ በአይነት መጨመር አለበት፡፡ ሁለተኛ (Import substitution) የሚባል አለ፡፡ እነዚህ ከውጭ በከፍተኛ ምንዛሬ ተገዝተው የሚገቡትን ተክተን በራሳችን ልንሰራቸው የምንችላቸው ማለት ነው፡፡ ይሄን ለማድረግ የሚችሉ ስራ ፈጣሪዎችን መንግሥት ሊያበረታታቸው ይገባል፡፡ ይኼ እየተደረገ አይደለም፡፡ ስለዚህ መንግሥት ከተቃዋሚ ፓርቲዎችም ጋርም ሆነ ከሌላው ዜጋ ጋር በመመካከር ችግሮች በዘላቂነት የሚቀረፉበትን መንገድ መፈለግ አለበት፡፡ ኢኮኖሚን መገንባት ይቻላል፤ ጤናማ ኢኮኖሚን ለመገንባት ግን የተለየ ሙያዊ ብቃት ይጠይቃል፡፡ ጤናማ ኢኮኖሚ የሚባለው የዋጋ ግሽበትን የተቆጣጠረ፣ ስራ አጥነት እንዲቀንስ የሚያደርግና ብሄራዊ ምርት (GDP) እድገትን የሚያመጣ ነው፡፡ ይሄን ማድረግ ደግሞ ይቻላል፡፡ ከፖለቲካ እይታ ውጪ ብቃቱ ያላቸው ሙያተኞችን አሳትፎ፣ ጤናማ የኢኮኖሚ እድገትን ማረጋገጥ ይቻላል፡፡ መንግሥት በአሁን ሰዓት ከ70 በመቶ በላይ የሚሆነው ኢትዮጵያዊ ከድህነት ወለል በላይ መሆኑንና 30 በመቶው ብቻ በድህነት ውስጥ ያለ መሆኑን እየገለፀ ነው፡፡ እርሶ ይሄን ይቀበሉታል? በመሰረቱ ይኼ ታማኝነት አለው ወይ? የሚለውን ማየት ያስፈልጋል፡፡ ገዢው ፓርቲ ብዙ ጊዜ የሚያወጣቸው መረጃዎች ታሽተው ነው እኛ ጋር የሚደርሱት፡፡

የመረጃ ምንጫችንም ይኸው ገዢው ፓርቲ ብቻ ነው፡፡ ነፃና ገለልተኛ በሆነ አካል ይህን ማረጋገጥ አንችልም፡፡ እኛ ግን አሁን ባለንበት ሁኔታ መጠየቅ የምንችለው፣ የድህነት መጠኑ ወደ 30 በመቶ ወርዷል ከተባለ እንዴት ነው ይሄ ነገር የተፈፀመው? የሚለውን ጥያቄ ነው፡፡ የህዝብ ቁጥር ስለቀነሰ ነው? እንግዲህ የህዝብ ቁጥር በጨመረ ቁጥር ብሄራዊ ምርቱ ለብዙ ህዝብ ነው የሚከፋፈለው፡፡ አሁንም የሚሆነው ፍትሃዊ የሆነ የሀብት ክፍፍል አለ ነው፡፡ አሁን ግን የህዝብ ቁጥር አልቀነሰም፤ መረጃዎች የሚያመለክቱት እንደጨመረ ነው፤ ስለዚህ እንዴት ሆኖ ነው ይኼ ድህነት ቅነሳ ሊመጣ የቻለው? በብሄራዊ ምርት እድገት ነው ከተባለ ደግሞ እድገቱ የከተማ ድህነትን ጨምሯል፡፡ ምክንያቱም የዋጋ ግሽበቱ ትልቁ ቀንበር የሚያርፈው ድሃው ህብረተሰብ ላይ ነው፡፡ ገቢው የተወሰነና ሊጨምር የማይችል ሆኖ የዋጋ ግሽበቱ ግን በልጦታል፡፡ ስለዚህ የከተማ ድህነት እየጨመረ ነው ያለው፣ የገጠሩም በተመሳሳይ ነው፡፡ ከህዝቡ 12.5 ሚሊዮን ያህሉ ከግማሽ ሄክታር በታች ይዞታ ያላቸው ገበሬዎች ናቸው ዝናብ ሲዘንብ ጠብቀው ራሳቸውን መግበው፣ ሌላውን ህብረተሰብ ለመመገብ የሚታትሩት፡፡ ዝናብ ሳይዘንብ ደግሞ እነሱም ተርበው ህብረተሰቡም ይራባል፡፡

ስለዚህ ከድህነት ወጡ የተባሉት የመሬት ይዞታቸው ጨምሮ ነው? ምርታማ ሆነው ነው የሚለውን መመለስ ያስፈልጋል፡፡ እነዚህ 12 ሚሊዮን ገበሬዎች በከፍተኛ ድህነት ላይ ነው ያሉት፡፡ በአለም ባንክ ሪፖርት፤ የገቢ ድህነት ያለባቸው መሆኑ ተገልጿል፡፡ እሱ ብቻ አይደለም፤ የይዞታ ድህነትም አለባቸው፡፡ እነዚህ ገበሬዎች አሁን ላይ ራሳቸውን የሚያዩት እንደመንግሥት ተቀጣሪ ነው፡፡ ምክንያቱም አሁን ያሉበት መሬት መጥበብና ማነስ ብቻ ሳይሆን ያችም ብትሆን በገዢው ፓርቲ ፈቃድ ስር የዋለች ናት፣ የፖለቲካ ጥገኞች ናቸው፡፡ ስለዚህ በምን ምክንያት ነው እነዚህ ሰዎች ከድህነት የወጡት? የመሬት ይዞታቸው ጨምሯል፣ የአስተራረስ ዘይቤያቸው ተሻሽሏል፣ የምርት ግብአቶች ተሻሽሎ ነው ተብሎ መጠየቅ አለበት፡፡ ቀንሷል የሚለው ሪፖርት እውነት ከሆነ ደስ ይለን ነበር ግን በአይናችን እያየነው አይደለም፡፡ ምክንያታዊም አይደለም፡፡ የገዢው ፓርቲ ኃላፊዎች ይሄን ሲናገሩ ምክንያታዊ በሆነ መንገድ ሊያስረዱን ይገባል፡፡ መንግሥት በ2004 የበጀት ዓመት የግብርና ምርቱም ቀንሷል፤ የታሰበውን ያክል አይደለም የሚል መረጃም አቅርቧል፡፡

የግብርና ምርታማነት ማሽቆልቆሉ ከምን ጋር ነው የተያያዘ ነው? እንግዲህ እነዚህ ሰዎች በአንድ በኩል የድሃው ቁጥር ቀንሷል እያሉ፣ በሌላ በኩል የግብርና ምርቱ ቀንሷል እያሉን ነው፡፡ ግን ጥያቄው መሆን ያለበት ይህ ለምን ሆነ የሚለው ነው፡፡ ከግብርና ኢኮኖሚ ወደ ኢንዱስትሪ ገብተናል? ወደ አገልግሎት ዘርፍ ገብተናል? እነዚህ ናቸው ሊነሱ የሚገባቸው፡፡ አሁን ምርት ቀንሷል እያሉን ነው፡፡ ምርት በአስገዳጅነት የሚመጣ አይደለም፡፡ በአዋጅም የሚገኝ አይደለም፡፡ በነፃ ገበያ፣ በፍላጐት፣ በአቅርቦት አርሶ አደሩ የመሬቱ ባለቤት ሲሆን፣ የግል ፍላጐቱ ሲጨምር፣ ራሱን እንደመንግስት ተቀጣሪ ሳይሆን እንደነፃ ዜጋ መመልከት ሲችል፣ ለራሱ ጥቅም ብሎ መንቀሳቀስ ሲጀምር ነው ምርት የሚጨምረው እንጂ ምርት በአዋጅ አይጨምርም፡፡ ዜጐች በነፃነት ሲንቀሳቀሱ ብቻ ነው ምርት ሊጨምር የሚችለው፤ በትክክል ነገሩ የገባቸው አልመሰለኝም፡፡

ገዢው ፓርቲ ለህዝብና ለሀገር የሚበጁ ደንቦችን ማውጣት ነው እንጂ እዚህ ጋ ስንዴ እዚያ በቆሎ ቀንሱ ብሎ ገበያ ውስጥ ገብቶ የሚያተራምስበት ስርአት እኛ የምናውቀው የለም፡፡ በዚህ መንገድ ደግሞ አንድ አውራ ገዢ ፓርቲ ከማዕከል እስከ ቀበሌ ያስተዳድራል፡፡ ኢኮኖሚውንም እኔ በምለው መንገድ አስተዳድራለሁ በማለት ወደ ባሰ ችግር ውስጥ እያስገባን ነው፡፡ አሁን ጠቅላይ ሚኒስቴሩ የሚሉት ነገር የእሳቸው የአስተዳደር ስራ አይደለም፡፡ በእርግጥ አበዳሪ ድርጅቶችና ሀገራት እንደሚናገሩት አይነት የገበያ ስርአት የምንመሰርት ከሆነ ይኼ የገበያው ድርሻ ነው፡፡ ይሄን በ18ኛው ክ/ዘመን ነው አዳም ስሚዝ የተናገረው፡፡ በዚህ ነው የነፃ ገበያ ስርአት የሚተዳደረው እንጂ በአዋጅ አይደለም፡፡ በአዋጅ ሲተዳደር ነው አሁን ያለበት ቀውስ ውስጥ የምንገባው፡፡ ስኳር በዚህን ያህል ዋጋ ትገዛለህ፣ ጤፍ ከዚህ ቦታ ትገዛለት ሲባል ችግር አለው፡፡

ከፍተኛ መተራመስ የሚያመጣ ኢኮኖሚውን ለማረጋጋት የማይችልበት አዘቅት ውስጥ የሚያስገባ ነው፡፡ የግብርና ምርታማነት እንደታሰበው አለመሆኑ በአቅርቦት ላይ የሚፈጥረው ተፅእኖ እንዴት ይታያል? ከወራት በፊት በሰማሁት ሪፖርት የግብርና ምርታችን በ5 በመቶ ጨምሯል ብለው ነበር፡፡ አሁን ምርት ከአይን እየጠፋ በመምጣቱ እንደገና ቀንሷል እያሉን ነው፡፡ የቀሰነበትን ምክንያትም በትክክል አያውቁትም፡፡ የዛሬ ዓመት ፓርላማ በነበርኩ ጊዜ የዋጋ ግሽበት ምክንያቱ በጥናት መታወቅ አለበት ብዬ እየጠየቅሁ ነበር፡፡ አሁንም ምርት ጨምሯልም ቀንሷልም ሲሉ ምክንያት የላቸውም፡፡ ከጥቂት ካድሬዎች የሰሙትን ወሬ እያስተጋቡ ነው፡፡ መሰረታዊ የሆነ የምርምር ውጤት ቢኖራቸው ኖሮ የዛሬ ሁለት ወር በ5 በመቶ ጨምሯል የተባለው አሁን ቀንሷል ሊባል አይችልም ነበር፡፡

ይሄ የምርት መቀዛቀዝና የገበያ አለመረጋጋት በህዝብ ዘንድ ሰቆቃ ሊያመጣ፣ ከፍተኛ የኢኮኖሚ ቀውስ ሊያስከትልና ዜጐችን አደጋ ላይ ሊጥል የሚችል ነው፡፡ አሁንም ቢሆን ይሄ ገዢ ፓርቲ የማክሮ ኢኮኖሚ አስተዳደሩን ለመምራት ከፍተኛ ችግር አለበት፡፡ ከፖለቲካ አመለካከት የፀዱ ባለሙያዎች የማግኘት ችግር አለበት፡፡ ከዚያ ውጪ ይሄንን ነገር ለማየት ካልተቻለ በአብዮታዊ ዲሞክራሲና በአንድ ገዢ ፓርቲ አመለካከት ብቻ ይሄን ሰፊ ሀገርና 90 ሚሊዮን ህዝብ አረጋግቶ ለመምራት ያስቸግራል፡፡ እርሶ ፓርላማ በነበሩ ጊዜ ስለፊሲካልና ሞኒተሪ ፖሊሲ ደጋግመው ሲናገሩ ይደመጡ ነበር፡፡ ይሄ ነገር ለአብዛኛው ሰው ግልፅ አይደለም፡፡ ሞኒተርና ፊሲካል ፖሊሲ ማለት ምን ማለት ነው? በእውነት ይሄን ጥያቄ በደንብ ማብራራት የምፈልገው ጉዳይ ነው፡፡ ባለፈው ጊዜም ሆነ አሁን ያለው የሞኒተሪና ፊስካል ፖሊሲ አመራር በከፍተኛ ሁኔታ ስሜቴን የሚነካኝ ነው፡፡ ገዢው ፓርቲ እነዚህን ሃቀኛ በሆነ መንገድ ለማስተዳደር ባለመቻሉ፣ የኢትዮጵያን ህዝብ የኢኮኖሚ ችግር ላይ ጥሏል፡፡

ማክሮ ኢኮኖሚ አስተዳደር ላይ ችግር የፈጠረውም በዚሁ ምክንያት ነው፡፡ ገዢው ፓርቲ በፊሲካል ፖሊሲው ግብር የመጣልና የመሰብሰብ፣ አዲስ ግብር ከፋዮችን ማካተት፣ ፍትሃዊ የሆነ የግብር ስርአት እንዲኖር ማድረግ… እነዚህ ሁሉ የስራ አስፈፃሚው ኃላፊነቶች ናቸው፡፡ ፊሲካል ፖሊሲ የሚባለው ይሄ ነው፡፡ አንድ ኃላፊነት የሚሰማው ገዢ ፓርቲ በሚሰበስበው ግብር ይተዳደራል ማለት ነው፡፡ ሁላችንም በገቢያችን መጠን ለመተዳደር እንደምንሞክረው ማለት ነው፡፡ ከገቢያችን በላይ የምንተዳደር ከሆነ ችግር አለ ማለት ነው፡፡ በፊሲካል ፖሊሲው ያልሰበሰበውን ወይም ያላመረተውን እየበላ ያለው ገዢ ፓርቲ ነው፡፡ ይሄ እንዴት ነው የሚገለፀው ከተባለ፣ ወደ 12 ቢሊዮን ዶላር የውጭ እዳ አለበት፣ የበጀት ጉድለቱ ከገቢው በላይ እየተዳደረ መሆኑን የሚያሳይ ነው፡፡ የሀገሪቱ ብር የመግዛት አቅም የመጨረሻው ደረጃ ላይ ነው፡፡ ፊሲካል ፖሊሲውን በተገቢው መምራት ያለበት ገዢው ፓርቲ፣ ይሄን በስርአቱ መምራት ሳይችል ሞኒተሪ ፖሊሲውንም ተቆጣጥሮታል፡፡ ብሄራዊ ባንክ ነፃና ገለልተኛ ሆኖ ነው ሞኒተሪ ፖሊሲውን መምራት ያለበት፡፡ ያ ማለት ብሄራዊ ባንኩ ወደ ኢኮኖሚው ውስጥ የሚገባ የገንዘብ መጠንን ያውቃል፡፡ ዜጐች በቁጠባ ሂሳባቸው ምን ያህል ወለድ ማግኘት እንዳለባቸው ያውቃል፡፡ ያ ዜጐች ያስቀመጡትን ገንዘብ በምን ያህል ለኢንቨስተሮች ማበደር እንዳለባቸው ያውቃል፡፡

ስለዚህ ከስራ አስፈፃሚውና ከህግ አውጭው ተፅእኖ ነፃ ሆኖ መምራት አለበት፡፡ ለምሳሌ በአሜሪካ ፌዴራል ሪዘርቭ ቦርድ የሚሉት ነገር አለ፡፡ ይኼ ቦርድ በነፃነት ከገዢው ፓርቲና ከህግ አውጪው ቁጥጥር ውጪ ወደ ኢኮኖሚው የሚገባውንና የሚወጣውን የገንዘብ መጠን - የወለድ መጠን፣ የባንክ ሪዘርቭ መጠንን ቦንድ ሲሸጥ የሚከፈል የወለድ መጠን… እነዚህን ሁሉ በሞኒተሪ ይቆጣጠራል፡፡ አሁን ይሄን በኢትዮጵያ ነባራዊ ሁኔታ ብናመጣው ሁለት ነፃና ገለልተኛ የሆኑ አካሎች አሉ፡፡ አንዱ ስራ አስፈፃሚው ነው፤ ፊሲካል ፖሊሲውን የሚመራው፡፡ ሌላው ሞኒተር ፖሊሲውን የሚመራው ብሄራዊ ባንክ ነው ማለት ነወ፡፡ እነዚህ እየተነጋገሩ፣ እየተወያዩ ሚዛናዊና ፍትሃዊ ኢኮኖሚ እንዲኖር ያደርጋሉ ማለት ነው፡፡ አሁን ግን እየሆነ ያለው ጨርሶ ሊጠግብ የማይችለው ስራ አስፈፃሚው፤ ብሄራዊ ባንኩን ብር አትም ይለዋል፣ በራሱ ተፅእኖ ስር የወደቀ ብሄራዊ ባንክ ደግሞ ደሞዙን የሚከፍለው ማን እንደሆነ ስለሚያውቅ የሚፈልገውን ያክል ያትምለታል፡፡ ኢኮኖሚው ግን ያንን ሊሸከም አይችልም፡፡

ስለዚህ ማነው ዋጋ እየከፈለ ያለው? ስንል የኢትዮጵያ ሸማቹ ህዝብ ነው፡፡ እንግዲህ በግልፅ ለማስቀመጥ ፊሲካል ፖሊሲ የምንለው፣ የግብር አሰባሰብና አጠቃቀም ሲሆን ሞኒተሪ ፖሊሲ የምንለው የብሄራዊ ባንኩን ተግባራት የሚያመላክት ነው፡፡ የግብር አሰባሰቡን ማስፋት አለበት ሲባል እንዴት ነው? አሁን ከትናንሽ ነጋዴዎች ላይ ሳይቀር ታክስና ግብር እየተሰበሰበ ነው… እንግዲህ የእኔም ፓርቲ ቢሆን ስልጣን ሲይዝ ግብር ማስከፈሉ አይቀርም፡፡ ግብር ለልማት ከፍተኛ አስተዋጽኦ አለው፡፡ አስፈላጊም ነው፡፡ ዜጐች ፍትሃዊ የሆነ ግብር መክፈላቸው የሚደገፍ ነው፡፡ አሁን ችግር እየሆነ ያለው የተሰበሰበው ግብር ፍትሃዊ በሆነ መንገድ ለልማት እየዋለ ነው? የሚለው ነው፡፡ ግን እንደዚህ አይነት የግሽበት አጋጣሚ ውስጥ ስንኖር ገዢው ፓርቲ ግብር የሚከፍሉትን ብቻ ከፍተኛ ተፅእኖ ውስጥ እንዲወድቁ ማድረግ ሳይሆን የማይከፍሉት እንዲከፍሉ መረቡን ማስፋት ነው ያለበት፡፡

ሁሉም የዜግነት ግዴታውን እንዲወጣ ማድረግ ነው ያለበት እንጂ የተወሰኑ የህብረተሰብ ክፍሎችን እንዲጐዱና ለመኖር እንዳይችሉ ማድረግ አይደለም፡፡ አሁን ባለው ሁኔታ ግን ህዝቡ እያማረረ ያለው ይሄንን ነው፡፡ ፍትሃዊ ባልሆነ ሁኔታ ግብር ተጣለብን ነው ምሬቱ፡፡ ይሄ ደግሞ ግልፅ በሆነ መንገድ የግብር አጣጣልና አሰባሰብ ሊታይ ይገባል ወደሚለው ይወስደናል፡፡ ድብቅ መሆን የለበትም፡፡ ሌላው ይሄ ገዢ ፓርቲ ማፅዳት ያለበት ሙስናን ነው፡፡ በተለይ ከዚህ ከግብርና ከሌሎች ነገሮች ጋር በተያያዘ ዛሬ ከፍተኛ ሙስና እየተፈፀመ ነው፡፡ በ2009 እ.ኤ.አ ወደ 15 ቢሊዮን ዶላር ከዚች ደካማ ሀገር ወደ ውጭ ወጥቷል የሚል ሪፖርት ቀርቦ ነበር፡፡ ይሄ የገዢው ፓርቲ ባለስልጣኖች ሊያፀዱት የሚገባ ተግባር ነው፡፡ እነሱ የሚነግሩን እዚህ ቦታ የ5 ሺህ ብር ሙስና ተፈፅሟል የሚለውን ነው፡፡ እኛ ግን ማወቅ የምንፈልገው ትላልቆቹን አሳዎች ነው፡፡ ከተማ ውስጥ ያሉት የገዢው ፓርቲ ትላልቅ ባለስልጣኖች ምን እያደረጉ እንዳለ ህብረተሰቡ ያውቃል፤ የማን ህንፃ እንደሆነ፣ የትኛው የገዢው ፓርቲ አመራር ቦታ እንደሆነ ያውቃል፡፡ ስለዚህ ቤቱን የማፅዳት ስራ ከራሱ መጀመር አለበት፡፡

   ምንጭ   አዲስ አድማስ 

አንዱዓለም አራጌ እና ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ ሰኞ በዳግም ቀጠሮ ፍርድ ቤት ይቀርባሉ

የአንድነት ፓርቲ ከፍተኛ አመራር  አቶ አንዱዓለም አራጌ፣ አቶ ናትናኤል መኮንን እና እውቁ ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ ፣ አቶ አንዱዓለም አያሌው፣አቶ ዮሐንስ ተረፈ፣ ሻምበል የሺዋስ ይሁንዓለም፣ አቶ ክንፈሚካኤል ደበበ እና አቶ ምትኩ ዳምጤን ጨምሮ 24 ሰዎች በተከሰሱበት ክስ ከላይ ስማቸው የተጠቀሱ 8ቱ የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ 3ኛ ወንጀል ችሎት የወሰነውን የጥፋተኝነት ውሳኔ በመቃወም ለፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ቢጠይቁም እስካሁን ውሳኔ ሳይሰጥ ለ
አራተኛ ጊዜ ተቀጥሮ ነበር፡፡

 ይሁን እንጂ ሰኞ መጋቢት 30 ቀን 2005ዓ.ም. 6 ኪሎ በሚገኘው የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት በተቀጠረው መሰረት ከጠዋቱ 3ሰዓት ውሳኔ እንደሚሰጥ ይጠበቃል፡፡

 ይህ በእንዲህ እንዳለ ከላይ በተጠቀሰው ክስ ተፈርዶበት አቃቂ ቃሊቲ በሚገኘው ቂሊንጦ ወህኒ ቤት በልዩ ጥበቃ ያለው አቶ ናትናኤል መኮንን የጥበቃ ኃላፊዎች ለአንድ ወር ከቤተሰብ እንዳይገናኝ የወሰኑበትን ቅጣት በመቃወም ለአንድ ሳምንት ምግብ ሳይበላ የርሃብ አድማ ማድረጉን ተከትሎ በእስር ቤት ያሉ ጓደኞቹና ከተከላካይ ጠበቆቹ አቶ አበበ ጉታ እና አቶ ደርበው ተመስገን ጋር ባደረጉት ውይይት አሁን ምግብ መብላት መጀመሩን ጠበቃው አቶ አበበ ጉታ በተለይ ለፍኖተ ነፃነት ገልፀዋል፡፡
አቶ አበበ ጉታ አያይዘውም “አቶ ናትናኤልን ካነጋገርን በኋላ ከጥበቃ ክፍል ኃላፊ ከሆኑት ሐጎስ ጋር በጉዳዩ ዙሪያ ብንነጋገርም በቀጥታ የሚመለከተው ኃላፊ ልናገኛቸው ባለመቻላችን የተጣለበት ቅጣት አግባብ እንዳልሆነ እና ቅጣቱም በአስቸኳይ እንዲነሳ በወቅቱ ላገኘናቸው መልዕክት አስተላልፈናል፤ እነሱም ለሚመለከተው የበላይ ኃላፊ መልዕክቱን እንደሚያደርሱ አረጋግጠውልናል” ሲሉ ገልፀውልናል፡:

የአንድነት ፓርቲ ከፍተኛ አመራር አቶ አንዱዓለም አራጌ፣ አቶ ናትናኤል መኮንን እና እውቁ ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ ፣ አቶ አንዱዓለም አያሌው፣አቶ ዮሐንስ ተረፈ፣ ሻምበል የሺዋስ ይሁንዓለም፣ አቶ ክንፈሚካኤል ደበበ እና አቶ ምትኩ ዳምጤን ጨምሮ 24 ሰዎች በተከሰሱበት ክስ ከላይ ስማቸው የተጠቀሱ 8ቱ የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ 3ኛ ወንጀል ችሎት የወሰነውን የጥፋተኝነት ውሳኔ በመቃወም ለፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ቢጠይቁም እስካሁን ውሳኔ ሳይሰጥ ለ 4 ጊዜ ተቀጥሮ ነበር፡፡

ይሁን እንጂ ሰኞ መጋቢት 30 ቀን 2005ዓ.ም. 6 ኪሎ በሚገኘው የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት በተቀጠረው መሰረት ከጠዋቱ 3ሰዓት ውሳኔ እንደሚሰጥ ይጠበቃል፡፡

ይህ በእንዲህ እንዳለ ከላይ በተጠቀሰው ክስ ተፈርዶበት አቃቂ ቃሊቲ በሚገኘው ቂሊንጦ ወህኒ ቤት በልዩ ጥበቃ ያለው አቶ ናትናኤል መኮንን የጥበቃ ኃላፊዎች ለአንድ ወር ከቤተሰብ እንዳይገናኝ የወሰኑበትን ቅጣት በመቃወም ለአንድ ሳምንት ምግብ ሳይበላ የርሃብ አድማ ማድረጉን ተከትሎ በእስር ቤት ያሉ ጓደኞቹና ከተከላካይ ጠበቆቹ አቶ አበበ ጉታ እና አቶ ደርበው ተመስገን ጋር ባደረጉት ውይይት አሁን ምግብ መብላት መጀመሩን ጠበቃው አቶ አበበ ጉታ በተለይ ለፍኖተ ነፃነት ገልፀዋል፡፡

አቶ አበበ ጉታ አያይዘውም “አቶ ናትናኤልን ካነጋገርን በኋላ ከጥበቃ ክፍል ኃላፊ ከሆኑት ሐጎስ ጋር በጉዳዩ ዙሪያ ብንነጋገርም በቀጥታ የሚመለከተው ኃላፊ ልናገኛቸው ባለመቻላችን የተጣለበት ቅጣት አግባብ እንዳልሆነ እና ቅጣቱም በአስቸኳይ እንዲነሳ በወቅቱ ላገኘናቸው መልዕክት አስተላልፈናል፤ እነሱም ለሚመለከተው የበላይ ኃላፊ መልዕክቱን እንደሚያደርሱ አረጋግጠውልናል” ሲሉ ገልፀውልናል፡፡

ምንጭ  ፍኖተ ነፃነት http://www.fnotenetsanet.com/wp-content/uploads/2013/04/Finote-Netsanet-News-PaperNo-71.pdf