ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ የሃይለመድህን አበራን ጉዳይ ለመከታተል ወደ ጄኔቫ አመራ

May 13, 2014

 የኢትዮጵያ አየር መንገድ ረዳት ፓይለት ሃይለመድህን አበራን ጉዳይ ለመከታተል ኢትዮጵያዊው የህግ ባለሞያ ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ ባለፈው ሳምንት ወደ ጄኔቭ-ስዊዘርላንድ ተጉዟል።

ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ ጄኔቭ-ስዊዘርላንድ

ሼክስፒር ፈይሳ የረዳት ፓይለቱን ጉዳይ ከሚኖርበት ከሲያትል ከተማ በቅርብ ሲከታተል ቆይቶ ነው ወደ ጄኔቭ ያመራው። ጄኔቭ እንደደረሰም የሃይለመድህን አበራን ጠበቃና ጉዳዩን ከሚከታተሉ አካላት ጋር በስፋት ተወያይቷል። በተለይ ከረዳት ፓይለቱ ጠበቃ ጋር ረጅም ሰዓታት በመውሰድ በበርካታ የህግና የቴክኒክ ጉዳዮች ላይ በጥልቅ ተነጋግሯል።

ረዳት ፓይለቱ ሙሉ በሙሉ ጤነኛ እንደሆነም ለማወቅ ተችሏል።

ኢትዮጵያዊ የህግና እንዳስፈለጊነቱ የህክምና ባለሞያዎች ጋር እንዲገናኝም ዶ/ር ሼክስፒር ምክር ሰጥቷል።

የረዳት ፓይለቱ ጠበቃ የስዊስ መንግስት ሃይለመድህን አበራን ለኢትዮጵያ አሳልፎ እንደማይሰጥና ግዚያዊ የስደት ፈቃድ እንዲሰጠው ውሳኔ መተላለፉን ያረጋገጠ ሲሆን – ጉዳዩ በቅርብ ጊዜ በሚሰየመው ግልጽ ችሎት እልባት እንደሚያገኝ አመላክቷል።

የሃይለመድህን አበራን ወደ ኢትዮጵያ ለማስመለስ በአቶ አስመላሽ ወልደ-ስላሴ የተመራ ከፍተኛ የኢህአዴግ ቡድን ጄኔቭ፣ ከርሞ ጥያቄው በስዊዘርላንድ መንግስት ውድቅ መደረጉ ይታወሳል።

ቡድኑ የስዊስ ፌዴሬሽን የህግ አካላትን ለማሳመን ካቀረበው ምክንያት ዋነኛው፣ ረዳት ፓይለት ሃይለመድህን አበራ የአእምሮ በሽተኛ መሆኑን እና ይህንንም የራሱ ቤተሰብ አባላት እንዳረጋገጡላቸው ገልጸዋል። የስዊዝ መንግስት ግን ጥያቄውን ውድቅ አድርጎታል። ለዚህም የሰጠው ዋነኛ ምክንያት፤ የሞት ፍርድን ተግባራዊ ለሚያደርግ መንግስት ማንንም አሳልፌ አልሰጥም የሚል ሲሆን ይህ ባይሆንም፣ በስዊዘርላንድ እና በኢትዮጵያ መሃል ተጠርጣሪ እስረኛን የማስመለስ ውል የለም ብለዋል።

ረዳት ፓይለቱ ለግዜው ሰው ማግኘት እንደማይፈልግ የተነገረ ሲሆን: ወንድሙ ዶ/ር እንዳላማው አበራ እና በጀርመን የምትኖር እህቱ ሃይማኖት አበራ ጄኔቭ ድረስ በመሄድ ሃይለመድህን አበራን ከሚገኝበት እስር ቤት ጎብኝተውታል።

ወጣት ሃይለመድህን አበራ ባለፈው የካቲት 10፣ 2006 ዓ.ም. የኢትዮጵያ አየር መንገድ ንብረት የሆነውን ቦይንግ 767 አግቶ ጄኔቭ ስዊዘርላንድ ላይ በማሳረፍ እዚያው የፖለቲካ ጥገኝነት መጠየቁ ይታወሳል። የአለም ዜና ርዕስ ሁሉ ትኩረት ስቦ የነበረው ይህ ልዩ ክስተት የኢትዮጵያን የሰብአዊ መብት ሁኔታና የአስተዳደር በደል አደባባይ በማውጣቱ የገዢው ፓርቲ አባላትን እጅግ እንዳበሳጨ ይነገራል።

አንዳንድ መገናኘ ብዙሃን እንደገለጹት የአጎቱ ድንገተኛ ህልፈት ርዳት ፓይለቱን አስቆጥቶት ነበር። የሃይለመድህን አበራ አጎት፤ ዶ/ር እምሩ ሥዩም ህይወት በድንገት ማለፍ ለብዙዎች ያልተፈታ እንቆቅልሽ ነው። ዶ/ር እምሩ ሥዩም የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ መምህር ነበሩ።

በአለም ዙሪያ ያሉ ኢትዮጵያውያን ወጣቱ ፓይለት ሃይለመድህን አበራን መደገፋቸውን እንደቀጠሉ ሲሆን በረዳት ፓይለቱ ስም የተከፈቱ ድረ-ገጾች እና የፌስቡክ መድረኮች ላይ አሁንም ሰፊ ዘመቻ በማድረግ ላይ ይገኛሉ።

ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ በረዳቱ ጉዳይ ላይ ማንኛውንም ትብብር ለማድረግ ቃል የገባ ሲሆን የስዊስ ጠበቆችም በዚህ ከክፍያ ነጸ የሆነ ትብብሩ አድናቆታቸውን ገልጸዋል።

ETHIOPIA Government quietly disintegrating

May13/2014
Indian Ocean Newsletter

The general election looming ahead in 2015 is already casting a shadow over the Ethiopian government, whose sole uniting bond would seem to be its praise for the memory of its late Prime Minister Meles Zenawi.

His portraits are on all the walls in Addis Ababa, which was not the case when he was alive, and in the Federal Assembly a video projector plays his - See more at: http://satenaw.com/ethiopia-government-quietly-disintegrating/#sthash.AguStlIl.dpuf
speeches with the aim of inspiring the new MPs. And yet, since Meles Zenawi died in August 2012, the federal government has been rudderless, lacking a descendent.

His successor as Prime Minister, Haile Mariam Desalegn, has neither the grip nor the political clout and has not managed to impose himself on the other political leaders. He frequently has to be content with merely dealing with everyday business. While it is true the Ethiopian State, whose tradition goes back a long way, has not fallen into decadence, the different factions and regionalist tendencies are making federal power increasingly fragmented.

Divisions produce inertia ; Going beyond appearances, the ruling coalition Ethiopian People Revolutionary Democratic Front (EPRDF) is in an embryonic crisis state. Its central core, the Tigray People Liberation Front (TPLF), is deeply divided between the faction led by Tigray Regional State President Abay Woldu, and the faction headed by Deputy Prime Minister Debretsion Gebremichael, not to forget the various other Tigrayan sub-factions such as those of the elderly Marxist Sebhat Nega and the Meles Zenawi’s widow Azeb Mesfin.

Facing this inter-Tigrayan squabble, the Amhara in the ANDM and the Oromo in the OPDO (two of the parties in the ruling coalition) are watching from the wings, biding their time before they go into the arena. This freezes the decision-making power, as each faction does not want to make the wrong decision and yield an advantage to its rivals. In early April, speaking on a live TV debate (a rare event in itself), Amare Aregawi the editor of The Reporter asked the Prime Minister who is it that makes the decisions in his office and whether he is capable of making any himself. Much to the surprise of the viewers who are used to seeing decisiveness on their screens, Haile Mariam Desalegn mumbled an unconvincing response, confirming that the question had indeed struck home.

The economy and diplomacy are broken Ethiopian diplomacy suffers from a lack of leadership at the top of country. Questions about the situation in Somalia are left to the head of the Ethiopian army which is intervening directly in its neighbour territory. In the case of the IGAD mediation in the South Sudan crisis, the former foreign affairs minister Seyoum Mesfin was recalled from his post of ambassador to Beijing to lead the mediation. He nevertheless played a fairly effective role of mediator, which was largely taken over by the Ugandan President Yoweri Museveni even though Ethiopia did at the time hold the presidency of IGAD.

Similar blockages have produced similar effects in the management of the State-owned companies. The telephone network run by Ethio Telecom (formerly ETC) provides a very poor service, mainly because of frequent electricity outages which also affect the water distribution system when the electric pumps stop running. The cause is breakdowns of the aging transformers purchased from India by the Ethiopian Electric Power Corporation (EEPCO) several years ago. Today, EEPCO and ETC are squabbling over who should pay the cost of renovating the electricity system, a problem which Debretsion Gebremichael, the chairman of the EEPCO and ETC boards, has been unable to settle.

Regionalism becoming more intense Since the end of April, the federal police have brutally repressed student protests against the Master Plan in several universities in the Oromia Regional State. This Master Plan involves the expansion of Addis Ababa whose mayor, Diriba Kuma, is also an Oromo.
In the students view, this project would eat into Oromo land and reduce the area their language is used. This regionalist exacerbation is illustrated by certain of the student slogans, proclaiming “Oromia for the Oromos and by the start of misdemeanours against Amhara farmers obliged to leave their land and take refuge in Addis Ababa.

Certain TPLF officials have no qualms to explain that in their view, some ultra-regionalist elements of the ruling OPDO are discreetly fuelling this student protest movement against the Master Plan. - See more at: http://satenaw.com/ethiopia-government-quietly-disintegrating/#sthash.AguStlIl.dpuf

በሪያድ የአባይ ግድብ 3ኛ አመት ከብረ በዓል ላይ ኢትዮጵያውያን የሃገር ሽማግሌዎች እና የሃይማኖት አባቶች በአሸባሪነት መፈረጃቸው ተቃውሞ አስነሳ

May 13/2014

በቅርቡ በሪያ የኢትዮጵያ ኮሚኒቲ አዳራሽ የተከበረውን የአባይ የኤሌክትሪክ ሃይል ማመንጫ ግደብ 3ኛ አመት  ክብረ በዓል አሰመልክቶ ኤምባሲው በጠራው ስብሰባ ላይ  ሪያድ ከተማ የሚኖሩ ኢትዮጵያውያን የሃይማኖት አባቶች እና የሃገር ሽማግሌዎች እንዳይገኙ  በሳውዲ አረቢያ የኢትዮጵያው አምባሳደር መሃመድ ሃሰን ባስተላለፉት ቀጨን ተዕዛዝ አዛውንቱ በአሸባሪነት ተፈርጀው በአሉን እንዳይታደሙ መታገዳቸው ሪያድ በሚኖሩ ኢትዮጵያውያን ዘንድ ከፈተኛ ቁጣን ቀስቅሷል።

በተለይ ሰሞኑን  ውስጥ ወስጡን ሲነገር የነበረው የአምባሳደሩ መሃመድ ሃሰን ነውረኝነት ተግባር አርብ ሜይ 9 2014 ምሸት በሪያድ የኢትዮጵያ ኮሚኒት አዳራሽ ውስጥ ለአንድ ኢትዮጵያዊ በተዘጋጀ የእርዳታ ገቢ ማሰባሰቢያ ፕሮግራም ላይ ህዝቡ ተቃውሞውን ማሰማቱን ለማወቅ ተችሏል። በወቅቱ አንድ የሃይማኖት አባት ሪያድ ከተማ ውስጥ መኖር ከጀመሩ 35 አመታትን እንዳስቆጠሩ በማውሳት በሪያድ የሚኖረው ኢትዮጵያዊ ማህበረሰብ በተለያዩ ግዜያት ከሚፈራረቁ መንግስታት አምባሳደሮች እና ዲፕሎማቶች ጋር በተለያዩ የሃገር ጉዳዮች ከኤንባሲው ጎን ቆመው ህዝብን በማስተባበር በሰላም እና በፍቀር እየሰሩ ማሳለፋቸውን ጠቅሰው ዛሬ በማን አለብኝነት የሚከተሉትን የተሳሳተ አቅጣጫ እንዲያርሙ የሚመክሯቸውን ሁሉ በጠላትነት በሚፈርጁ ስረአት አልበኛ የመግስት ሹማምንቶች ኤምባሲያችን እየተመራ በፀረሰላም እና በአሸባሪነት መፈረጃችን በህግ ደረጃ አነጋጋሪነቱ እንደተጠበቀ ሆኖ የስም ስያሜው የተለመደ እና ለታላላቅ ኢትዮጵያውያን እየተሰጠ የሚገኝ የኢትዮጵያውያን መለያ በመሆኑ ልንኮራበት እንጂ ልንሸማቀቅ እና ልናፍርበት አይገባም በለው እምባ እየተናነቃቸው ባሰሙት ንግግር በተሰብሳቢው የድጋፍ ጭብጨባ የአዳራሹ ድባብ ተለውጦ መዋሉን  ለማወቅ ተችሏል።

የዛሬውን የገቢ ማሰባሰቢያ ፕሮግራም ለጨቆኞች መልዕክታችንን በግልጽ የምናስተላለፍበት መልካም  አጋጣሚ በመሆኑ ፈጣሪን ልናመስግነው የገባል በማለት የመናገር እደል አግኝተው ተቃውሞቸውን ማሰማት የጀመሩ  አንድ በዕድሜ የገፉ የሃገር ሽማግሌ  በአምባሳደር  እርምጃ የተሰማቸውን ቅሬታ ሲገልጹ ለህዳሴው ግድብ 20 ሺህ ሪያል (1 መቶ ሺህ ብር) የቦንድ ግዢ መፈጸማቸውን ጠቅሰው ወዳጅ እና ጠላቶቻቸውን መለየት በተሳናቸው የመንግስት ተወካዮች ኢትዮጵያውያን ወገኖቼ የተሰጣቸው ስም ተችሮኝ ሰንደቃላማችን የተሰቀለበት ግቢ እንዳልገባ መታገዴ መንግስት  በተለያዩ ሃገራት የሚልካቸውን ሹማምንቶች የአምባሳደርነት ብቃት ትዝብት ውስጥ የከተተው ብቻ ሳይሆን የኮሚኒቲውን ንብረት ለግል ለመቆጣጠር አምባሳደሩ በማን አላበኝነት በግሉ የወሰደው እርምጃ ሊሆን እንደሚችል ጥርጣሬያቸውን ገልጸው ህዝብን በአሸባሪነት ፈርጆ  በብሄር እና በሃይማኖት በማተራመስ  ኢትዮጵያውያን በሃገራቸው ጉዳይ ተሳታፊ እንዳይሆኑ በንጹሃን ላይ የሚለጥፍው የአሸባሪነት ውንጀላ በፍጹም ህጋዊ መስረት እና ምክንያት  የሌለው መሆኑን በተጨባጭ አረጋግጫለሁ ብለዋል።

አንዳንድ የልማት ማህበር ስራ አመራር አባላት በአምባሳደር መሃመድ ሃሰን የተቀንባበረውን ስረአት አልበኝነት ለማስፈፀም  በህዳሴው ግድብ 3ኛ አመት  ከበረ በአል ላይ የሚገኙ እና የማይገኙ ኢትዮጵያውያን ስም ዘርዘር በማውጣት ንጹሃን ኢትዮጵያውያንን በአሸባሪነት በማፈርጅ ተግባር ላይ ተስማርተው የልማት አጋር የሆነውን ህዝብ   እየለዩ የጥሪ ወረቀት በማዘጋጀት ሲያከፋፍሉ እንደነበር  ከውስጥ አውቂ ምንጮች ለመረዳት ተችሏል። ይህ በእንዲህ  እንዳለ በአማራ ልማት ማህበር በኩል  በአሉን እንዲታደሙ የጥሪ ደብዳቤ ደርሷቸው  የነበሩ በሪያድ ነዋሪዎች ዘንድ  የተጣላን በማስታረቅ የተራበን በማብላት የታረዘን በማልበስ በአጠቃ ላይ  በሰው ሃገር የቤት ኪራይ ላጣ ገንዘብ በመለገስ እና ማህበረሰቡን በማስተባበር እርዳታ እንዲዋጣ በማድረግ የሚታወቁ እንደነ ፊት አውራሪ አሊ ሙሃመድ (አሊ ደሴ) አይነቱን  የህገር ሽማግሌ እና መስል ታላላቅ የሃይማኖት አባቶች የበአሉ ተሳታፊ  እንዳይሆኑ መታገዳቸውን ተከትሎ  የህዝብ አገልጋይ ነን እያልን  ስለልማት እንዴት መናገር ያስችለናል በሚል አንዳንድ የአማራ ልማት ማህበር  አመራር አባላቶች በአምባሳደሩ ላይ ቅሬታ ማሰማታቸውን ለማወቅ  ተችሏል።

የሰሞኑንን እርምጃ  በሪያድ የኢትዮጵያ ኮሚኒቲ መስራች  እንደነበሩ የሚነገር ላቸውን  የኮሚኒቲው አንጋፋ አባላት እና ደጋፊዎች ወደ ኮሚኒቲው ቀጥር ግቢ እንዳይደርሱ እየተደረገ ያለው ጥረት አንዱ አካል መሆኑን የሚናገሩ ምንጮች ሪያድ ከተማ ውስጥ ተደረገ በተባለው የአባይ ግድብ 3ኛ አመት በዓል ላይ እንዳይገኙ  የታገዱ ኢትዮጵያውያን በአሸባሪነት በመፈረጃቸው በህዝብ ዘንድ የቀሰቀሰው ቁጣ ወደ ከፍተኛ ደረጃ ሊያመራ እንደሚችል አክለው ገልጸዋል።

አምባሳደር መሃመድ ሃሰን በሪያድ ህዝብ ዘንድ ተቀባይነት የሌላቸው ከወገኖቻቸው ይልቅ ለጥቂት የዓረብ ሃብታሞች የሚያጎበድዱ በቅርቡ መፉሃው ውስጥ በተነሳው ሁከት  የዜጎቻቸውን ክቡር ያስደፈሩ ለንዋይ ያደሩ አምባሳደር መሆናቸው ይታወቃል። አምባሳስደር መሃመድ ሃሰን የሃገሪቷን በሄራዊ ክበር ከሚፈታተኑ የተለያዩ ህገወጥ የሃዋላ ነጋዴ የአስሪ እና ሰራተኛ ኤጀንሲ ባለቤቶች ጋር የጥቀም ግንኙነት ፈጥረው በኢትዮጵያውያኑ ህይወት ዶላር ሲሰበስቡ የከረሙ በወገኖቻቸው ሬሳ ገንዘብ የሚበሉ ጨካኝ ሰው መሆናቸው በአብዛኛው ኢትዮጵያዊ የሪያድ ነዋሪ ይነገራል።

ኢትዮጵያውያን የሃይማኖት አባቶች እና የአገር ሽማግሌዎችን በአሸባሪነት በፈረጀው አወዛጋቢው የአባይ ግደብ 3ኛ አመት ክብረ በአል ዙሪያ አርብ ሚይ 09 ምሸት ኢትዮጵያኑ ያሰሙትን ተቃውሞ  አስመልክቶ የዲያስፖራውን ሃላፊ አቶ ተመስገን ኡመር ማብራሪያ እንዲሰጡኝ በስልክ ለማነጋገር ያደረኩት ሙከራ ለግዜው አልተሳካም።

ይህ ሥዕላዊ መግለጫ በዓሉን ለመታደም የመጡ ኢትዮጵያውያን ወደ ኮሚኒቲ ግቢ እንዳይገቡ ታግደው ጥቂቶች የህዳሴውን ግደብ 3ኛ አመት ክብረ በዓል ሲያደርጉ  የሚያሳይ ነው!

Ethiopian Hagere ጅዳ በዋዲ ለጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ የላኩት

የእስረኛው ‹‹ጋዜጠኝነት›› ሌላ ፈተና

May 12/2014
ጽዮን ግርማ
(ፋክት መጽሔት ላይ የታተመ)
የ2012ቱ የአሜሪካ ፕሬዝዳታዊ ምርጫ ከመከናወኑ ጥቂት ቀናት ቀደም ብሎ ስለምርጫውና የአሜሪካ የጋዜጠኝነት ኹናቴ
እንዲወያዩ በአሜሪካ ስቴት ዲፓርትመንት አዳራሽ ከተጋበዙና ከሰማንያ የዓለም አገሮች ከተውጣጡ አንድ መቶ ሠላሣ ተሳታፊ
ጋዜጠኞች መካከል አንዷ ነበርኹ፡፡ ልምዳቸውን እንዲያካፍሉ ከተጋበዙ የአሜሪካ አንጋፋ ጋዜጠኞች መካከል ታዋቂው
የዋሽንግተን ፖስት ጋዜጠኛ ቦብ ውድዋርድ አንዱ ነበር፡፡

ቦብ በስቴት ዲፓርትመንት ሕንፃ አዳራሽ ከሌላ አገር ለመጡ ጋዜጠኞች፤ በምርመራ ጋዜጠኝነት ሥር አጨቃጫቂና አንገብጋቢ
ጉዳዮችን ሲዘግቡ በአሜሪካ መንግሥት የሚያጋጥማቸውን ፈተና እየዘረዘረ፣ ዓለም የሚደነቅበትን የአገሩን የመናገርና የመጻፍ
ነፃነትና ‹ዴሞክራሲያዊ› የምርጫ ሂደት የፕሬዝዳንት ኦባማን ስም ሳይቀር በስም እየጠቀሰ በሒስ ሲሰልቀው ከፍርሃት ነፃ በኾነ
ከፍተኛ የራስ መተማመን መንፈስ ተሞልቶ ነበር፡፡

በወቅቱ የስቴት ዲፓርትመንት ከፍተኛ ባለሥልጣናት “The price of politics” የሚለውን ባለሠላሳ ዶላር መጽሐፉን ፈርሞ
በቦታው ለተገኘነው ጋዜጠኞች በስጦታ እንዳበረከተልን ተናግረው ሲያስጨበጭቡን ቦብ በስጨት ብሎ በማቋረጥ፣ ‹‹መጽሐፌን
ለማንም በነፃ አልሰጠኹም፤ ስቴት ዲፓርትመንቱ ነው ገዝቶ የሰጣችኹ›› በማለት ሲያሸማቅቃቸው በፈገግታ ነበር ያለፉት፡፡
እንግዲህ የዓለም ጋዜጠኞች በተሰበሰቡበት በኢትዮጵያው ጠቅላይ ሚኒስትር ጽ/ቤት አዳራሽ አንድ አንጋፋ ኢትዮጵያዊ ጋዜጠኛ
መሪውንና ሥርዓቱን ሲተች በምናብ ማየት ነው!!

ውይይቱ ሲያበቃም ለጋዜጠኛው ክብር ሲባል በየቡድናችን እየተጠራንባለበት ሔደንየማስታወሻፎቶእንድንነሣስንጋበዝባለሥልጣናቱለጋዜጠኛው ያላቸውክብር በግልጽ ይታይ
ነበር፡፡ ሞጋች ጋዜጠኞችከሚሰደዱበት፣ከሚታሰሩበት አልያም በፍራቻ ሥራከሚያቆሙበት ወይምከፍ ዝቅ ተደርገውእየተመናጨቁ መረጃ

ከሚከለከሉበት፣ ከፖለቲካዊና ገዢዎችን ከሚነካ ዘገባ ይልቅ ወደ ማኅበራዊና መዝናኛ ጉዳዮች እንዲያተኩሩ በእጅ አዙር
ከሚገደድበት አገር ለሔደች ለእንደኔ ዓይነቷ ጋዜጠኛ የስቴት ዲፓርትመንቱ ባለሥልጣናት ለአንጋፋው የዋሽንግትን ፖስት
ጋዜጠኛ ቦብ ውድዋርድ የቸሩት አክብሮት ቢያስደምመኝም የጋዜጠኝነት ሞያ እንዲያ ተከብሮ የሚያስከብር መኾኑን
አላጣኹትም ነበር፡፡

ጋዜጠኝነት እንደሞያ እጅግ የተከበረ ነው፡፡ ጋዜጠኝነት በአቀራረቡ ባለብዙ መልክ ቢኾንም የብልሹ አስተዳደርና አሠራር
ችግሮችን ነቅሶ ለማውጣት፣ ከሕዝብ የተሰወሩ በደሎችን ለማጋለጥ፣ ከሕግና ሥርዓት ውጭ የኾኑ ባለሥልጣናትን በዐደባባይ
ለመተቸትና ለማጋለጥ፣ ለሕዝብ ዋስ ጠበቃ በመኾን የሚያገለግል በተለምዶ አአጠራር ‹አራተኛ መንግሥት› ነው፡፡

ከሚዛናዊነት፣ እውነትና ፍትሕ ጋር የሚሠራ “ሞያዊ ጋዜጠኛነት” (Professional journalism) ለዴሞክራሲዊ አስተሳሰብና
ተግባር ዋናው አንቀሳቃሽ ሞተር ነው፡፡ ከፍርሃትና ስጋት የተጠበቀ፣ ከተገዢነትና አገልጋይነት የጸዳ ጋዜጠኝነት የሚወደድ ሞያ
ነው፡፡ ሞያዊ ጋዜጠኝነት አገልጋይነቱ በቀጥታ ለሕዝብ ስለኾነ ኹሌም ለውጥ በማምጣት ሒደት ውስጥ ዋና ተሳታፊ ነው፡፡
ሞያው ነጻ በወጣባቸው አገሮችም ልክ እንደ ቦብ ውድዋርድ ተከብረው የሚያስከብሩ ጋዜጠኞች ይፈጠራሉ፡፡

በጋዜጠኝነት ሞያ የኢትዮጵያን ነባራዊ ኹኔታ ብናይ፤በሥልጣን ላይ ያለው መንግሥት በአገሪቱ ሐሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት
እንደተከበረ በተለያየ መንገድ ያውጃል፡፡ መልሶ ደግሞ ይህን መብት ገደብ አልባ በኾኑ የተለያዩ መንገዶች ሲያፍነውና ሲጨቁነው
ይታያል፡፡ ኢትዮጵያ ውስጥ ባለው አሠራር በተለይ የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያው ነጻነት ሙሉ በሙሉ በመንግሥት ቁጥጥር ሥር
ወድቋል፡፡ ለግል የተፈቀዱት ከአንድ እጅ ጣቶች የማያልፉ ሬዲዮ ጣቢያዎችም ቢኾኑ ነፃነታቸው የተረጋገጠው በመዝናኛ
ዝግጅቶችና በጥቂት የማኅበራዊ ጉዳይ ዘገባዎች ብቻ ነው፡፡ የኅትመት ብዙኃን መገናኛን በሚመለከትም በርካታ ጋዜጣና
መጽሔቶች በየወቅቱ ቢታዩም በተለያየ ምክንያት ስለሚቋረጡ በገበያው ረዘም ላለ ጊዜ የሚቆዩት ጥቂቶቹ ናቸው፡፡

እስረኛው ‹‹ጋዜጠኝነት›› በኢትዮጵያ

ኢትዮጵያ ውስጥ የጋዜጠኝነት ሞያ በራሱ ነፃ ያልወጣ እስረኛ ነው፡፡ በገዢው ግንባር ቁጥጥር ሥር የሚገኙ ብዙኃን መገናኛዎች
በመንግሥት ጥቅም ልክ የሚሠሩና ድጋፍ ብቻ የሚሰጡበት ‹‹ጋዜጠኝነት›› ነው፡፡ ከግንባሩ አስተሳሰብና አሠራር የሚነጨው
ይኸው የሞያው እስረኝነት ላለፉት ኻያ ሦስት ዓመታት ሲሠራበት የቆየ ነውና አያጠያይቅም፡፡ በግለሰብ ባለቤትነት በሚመሩ
የኅትመት ብዙኃን መገናኛዎችና ከቅርብ ጊዜ ወዲህ በተጀመረው የዲጂታል ሚዲያ ላይ ተግባራዊ የሚደረገው ጋዜጠኝነትም
በበርካታ ተጽዕኖች ሥር የወደቀ ጋዜጠኝነት ነው፡፡ በተለይ ከምርጫ 97 ጀምሮ ጠንካራ ክንድ ተጭኖ ይዞታል፡፡
የመንግሥት ባለሥልጣናት በሚሰጧቸው መግለጫዎች ጋዜጠኛውን የሚያንቋሽሹ ቃላትን በመጠቀም በግል ብዙኃን መገናኛ ላይ
የሚሠሩ ጋዜጠኞች አገሪቷን ወደተሳሳተ መንገድ የሚመሩ አጥፊዎች አድርጎ መሣል የተለመደ ነው፡፡ የወንጀል ሕጉ ውስጥ
ጋዜጠኛን በሚመለከት የተካተቱት አንቀጾች፣ የመገናኛ ብዙኃን ዐዋጅና የፀረ ሽብር ዐዋጁ ጋዜጠኝነትን አስረው የሚያስቀምጡ
መቆጣጠሪያ መሣሪያዎች ናቸው፡፡

በመንግሥት ቁጥጥር ሥር ባሉ የኤሌክትሮኒክስና የኅትመት ሚዲያ አማካይነት በየዕለቱ በጋዜጠኞች ላይ የወቀሳ ናዳ በማውረድ
ሞያው ነፃነቱን እንዲያጣ ያደርጉታል፡፡ በመንግሥት ብዙኃን መገናኛዎች ውስጥ ያሉ ጋዜጠኞች የነፃነታቸው ጉዳይ ሳያሳስባቸው
በግል የሚሠሩ ጋዜጠኞችን የሚያንኳስስ ተደጋጋሚ ዘገባ ማቅረብን ለአለቆቻቸው እንደ እጅ መንሻ ይጠቀሙበታል፡፡
በኾነው ባልኾነው ጋዜጠኞችን እየጠሩ ማስፈራራት፣ መክሠሥና ማሰር ሞያውን የበለጠ እንዲኮሰምን ያደርገዋል፡፡ መተቸትን
አብዝቶ የሚጠላው መንግሥት በአገዛዙና በሥርዓቱ ላይ ጠንካራ ትችት የሚያቀርቡ ጋዜጠኞች ሲወጡ ‹‹ከጀርባቸው እገሌ
የሚባል አሸባሪ ድርጅት አለ›› ወይም ደግሞ ‹‹እገሌ ከሚባል አገሪቱን ለማተራመስ ከሚሠራ አካል ላይ ገንዘብ ተቀብለዋል››
በሚል ፈርጆ ሞያውን አስሮ ያስቀምጠዋል፡፡ ለመረጃ ነፃነትና ለጋዜጠኝነት ሞያ ድጋፍ በመስጠት ከማሳደግ ይልቅ ገና ብቅ ሳይል
አናት አናቱን በማለት እዛው ያስቀረዋል፡፡

በሌላ በኩል የመንግሥት ተፎካካሪ የኾኑ የተቃዋሚ ፓርቲ ድርጅቶችም ምንም እንኳን ራሳቸው በበርካታ የመንግሥት ጫና ሥር
የሚገኙ ቢኾኑም ትችት የሚያቀርብባቸውን ጋዜጠኛ ላይ ተጽዕኖ ለማሳረፍ አይሰንፉም፡፡ እነርሱን የሚተች ጋዜጠኛ ቅጥያ
ይለጠፍበትና የመንግሥት ደጋፊ ተደርጎ ይፈረጃል፡፡ በተለይ እርስ በርስ ስምምነት በሚያጡበት ጊዜ ኹሉም ጋዜጠኛውን ወደ
ራሳቸው ጎራ ለመጎተት ይሞክራሉ፡፡ እንቢተኝነትን ያሳየ ወይም ደግሞ ድርጊቱን የተቃወመ ጋዜጠኛ ስሙ ከአንዱ ድርጅት
ወይም ግለሰብ ጋር ተዳብሎ ሞያዊ ክብሩን ይገፈፋል፡፡

ጥቂት በማይባሉ አንባብያን ዘንድ ደግሞ ጋዜጠኛው ያቀረበውን መረጃ ትክክለኛነት በሒደት መዝኖ እውነቱን ከማወቅ ይልቅ
ፍረጃውን ተከትሎ አብሮ የመዝመም ዝንባሌ ይታያል፡፡ በፍረጃ ፍዳውን ባየ ጋዜጠኛ ላይ ውግዘት ይጨምርበታል፡፡ የማንበብ
ፍላጎቱም የሚዘልቀውም የኾነውን የተፈጠረውን ሳይኾን እርሱ እንዲኾን የሚፈልገውን ብቻ ነው፡፡ ጉዳያቸው ብዙኃን መገናኛ
ላይ ለመቅረብ ብቁ የኾነም ያልኾነም ግለሰቦች፣ የንግድ ተቋማት፣ አርቲስቶችና ሌሎች አካላትም የሚጻፉት ነገሮች ኹሉ በእነርሱ
ፍላጎት ልክ እንዲኾን ይወተውታሉ፡፡ ከፍላጎታቸው ውጭ ከተጻፈና ከተዘገበ ደግሞ ከቻሉ መክሰስ ካልኾነ ደግሞ ጋዜጠኛውን
ማንቋሸሽና ጠልፎ ለመጣል ሙከራ ያደርጋሉ፡፡ ምንም እንኳን ሕትመቱ ከመውጣቱ በፊት ቅድመ ምርመራ (censorship)
ባይኖርም ከማቀድና ከመጻፍ በፊት ጋዜጠኛው በግሉ ፤የራስ በራስ ምርመራ (self censorship) በማድረግ የሞያውን ነጻነት
አሳልፎ ይሰጣል፡፡

ሞያው ነጻነት ባጣ ቁጥር ዕድገቱ እየኮሰመነ ስለሚሄድ የሞያው ተፈላጊነት ይቀንሳል፡፡ በዕውቀትና በክህሎት ብቁ የኾኑ አብዛኞቹ
ባለሞዎች ሥራቸውን ይቀይራሉ አሊያም አገር ጥለው ይሰደዳሉ፡፡ ዕለት ከዕለት ሞያውን የሚቀላቀሉት ባለሞያዎችም ብቃት
አነስተኛ ስለኾነ ቁንጽል የሆኑ የጋዜጠኝነት መርሆዎችን ብቻ አንጠልጥለው በመያዝ ሞያውን የበለጠ ያዘቅጡታል፡፡ እንደነዚህ
ያሉ ሰዎች ሞያውን በተቀላቀሉ ቁጥር ገዢው ፓርቲ ይደሰታል፡፡ የጋዜጠኝነት መርሕ ተጥሶ ዘገባ ሲቀርብ የመናገርና የመጻፍ ነፃነት
መብት በአገሪቱ ላይ መከበሩንና ጋዜጠኞቹ ግን ይህን መብት እንዴት እየተጠቀሙበት እንደኾነ ለዓለም ሕዝብ ለማሳያነት ይጠቀምበታል፡፡

በጋዜጠኝነት ዘርፍ ወደ ተለያየ የዓለም አገራት ተጉዘው ትምሕርት ቀስመው የመጡ ምሑራንም ስለ ጋዜጠኝነት ሞያ አስተያየት
ሲጠየቁ ችግሩ ከሥሩ መርምረው ሞያው ነፃነት ያጣበትን ምክንያት ከእነ መፍትሔው በማስቀመጥ ለመቀየር ከመሞከር ይልቅ
በነፃነት ዕጦት በኮሰመነው የግል ብዙኃን መገናኛ የሕትመት ውጤትና ጋዜጠኝነት ላይ ውርጅብኝ ያወርዱበታል፡፡ በከፍተኛ
ትምሕርት ተቋማት የጋዜጠኝነትና ሥነ ጹሑፍ ዕጩ ተመራቂ ተማሪዎች እንኳን ሳይቀሩ በአብዛኛው ለመመረቂያ ጹሑፋቸው
የሚመርጡት ርእስና የሚሠሩት ጥናት የጋዜጠኝነትን ነፃነት የበለጠ የሚያሳጣ ነው፡፡

እነዚህ ኹሉ ችግሮች ተደማምረው ሞያውን አክስመውታል፡፡ አኹን ኢትዮጵያ ውስጥ ያለው ጋዜጠኝነት
ከእስር፣ከስደት፣ከፍረጃ፣ከፍርኃት የተረፈ ‹‹እስረኛ›› ጋዜጠኝነት ነው፡፡ ጋዜጠኝነት በአብዛኛው የራስ በራስ ቅድመ ምርመራ
ራሱን ጠፍንጎ ባሰረ ባለሞያና ለሞያው የጠለቀ ዕውቀት በሌላቸው ሰዎች የመጨረሻ እስትንፋስ እየተንገታገተ ያለ ሞያ ነው፡፡
በመንግሥት በኩል ደግሞ ይቺኑ ትንሽ እስትፋስ እስከ መጨረሻው ለማጥፋት በሚደረገው ጫና ያሉት ጋዜጠኞች ሞያው
የሚጠብቅባቸውን መረጃን ለሕዝብ የማስተላፍ ሥራን ከመሥራት ይልቅ ራስን ወደ መከላከል ሥራ ተሸጋግረዋል፡፡ በተለይ
ካለፉት አራት ዓመታት ጀምሮ ያሉት ጋዜጦችና መጽሔቶች የፊት ገጽ ሽፋንና የድረ ገፆች ዋና መነጋገሪያ ርእስ ጋዜጠኞች ላይ
የሚደረግ እስርና ጫና ላይ ያተኮረ ነው፡፡ ይህ ደግሞ አንዱ የማዳከሚያ ስልት ሊኾን ይችላል፡፡

በየአራት ዓመቱ በሚካሄደውና ለሦስተኛ ጊዜ በተደረገው የተባበሩት መንግሥታት የሰብዓዊ መብት ምክር ቤት መድረክ ላይ
ኢትዮጵያ ለሁለተኛ ጊዜ ተሳታፊ ኾና ቀርባ ነበር፡፡ ስብሰባው የሚደረገው በ197 የዓለም አገሮች መካከል ሲኾን ሲኾን አገራቱ
የሰብዓዊ መብት አያያዛቸውን በሚመለከት ሪፖርት የሚያቀርቡበት እንዲኹም የሚቀርብባቸውን ወቀሳና ትች አዳምጠው
የሚያሳሽሉትን ‹‹አሻሽላለሁ›› የሚሉበት ያልተስማሙበትን ደግሞ ያልተስማሙበትን ምክንያት የሚያስረዱበት ስብሰባ ነው፡፡
ኢትዮጵያ በዚህ ስብሰባ ላይ በ2010 ላይ ስትሳተፍ የመጀመሪያዋ ቢኾንመ የሰብዓዊ መብት ጉዳዮችን በሚመለከት 159
ጉዳዮችን እንድታሻሽል ተነግሯት ዘጠኛ ዘጠኙን መቀበሏን ስልሳውን ግን እንደማትቀበለው ተናግራ ነበር፡፡ስብሰባው በቀጥታ
ከጄኔቭ በቴሌ ኮንፍረንስ የተመራ ሲኾን እያንዳንዱ አገራት ከሚገኙበት አገር ኾነው በስብሰባው እንደተሳተፉት ኹሉ ማክሰኞ
ዕለት በተደረገውና ኢትዮጵያ ለሁለተኛ ጊዜ በተሳተፈችበት በዚህ የምክር ቤቱ ስብሰባ ላይም በውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ሚኒስትር
ዴኤታ አምባሳደር ብርሃነ ገብረክርስቶስ የተመራና ከአምስት በላይ የሚኒስቴር መስሪያ ቤት ምክትል ሚኒስትሮችን የያዘ ቡድን
አዲስ አበባ በሚገኘው የተባበሩት መንግሥታት ጽ/ቤት ተገኝተቶ በውይይቱ ተሳትፎ ነበር፡፡

በልኡካን ቡድኑ አማካኝነት የኢትዮጵያ ሪፖርት ከቀረበ በኋላ፤ኢትዮጵያ ውስጥ ያለውን የሰብዓዊ መብት አያያዝ ፣ የበጎ
አድራጎትና ማኅበራት ዐዋጅን በተለመከተና የፀረ ሽብር ሕጉን በሚመለከት በከፍተኛ ተቃውሞ ገጥሟታል፡፡ በስብሰባው ላይ
የተሳተፉት አብዛኛው አገራት ኢትዮጵያ ላይ በሰጡት አስተያየት፤ኢትዮጵያ የፀረ ሽብር ሕጉን የመናገርና የመጻፍ ነፃነትን
እንዲሁም የፖለቲካን ተቃውሞ ለማፈን እየተጠቀመችበት ስለኾነ ሕጉን እንድታሻሽልና ሕጉም ሲሻሻል የፖለቲካ ተቃውሞን
ለማፈን እንዳትጠቀምበት ዋስትና የሚሰጥ መኾን እንዳለበት በመግለጽ ጠንካራ ወቀሳቸውን ሰንዝረዋል፡፡

የልኡካን ቡድኑ አባል የነበሩት የኮሚዩኒኬሽን ምክትል ሚኒስትሩ አቶ ሽመልስ ከማል በአገራቱ የቀረበውን ወቀሳ
አጣጥለው፤ኢትዮጵያ ውስጥ በሽብር ሕጉ ሰበብ ተደርጎ የታሰረ አንድም ጋዜጠኛ እንደሌለ ጠንከር አድርው በመናገር የሽብር
ተግባር ሲፈጽሙ ተይዘው የታሠሩና ከዚህ ቀደም በጋዜጠኝነት ሥራ ላይ ይሠሩ ነበር የሚባሉ እስረኞች ቢኖሩ እንኳን የታሰሩት
ከጋዜጠኝነት ሞያቸው ጋር በተያያዘ ሳይኾን በፈጸሙት የሽብር ወንጀል መኾኑን አበክረው ተናግረዋል፡፡

አቶ ሽመልስ እንዲህ ያለ መከራከሪያ ሲያቀርቡ የመጀመሪያቸው አይደለም፡፡ በዚህ ጉዳይ ላይ አገር ውስጥ ያሉም የውጭ
ጋዜጠኞች ሲጠይቋቸውም ይህንኑ ነው የሚመልሱት፡፡ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብት ተሟጋች ድርጅቶች ሪፖርት ሲያወጡም
የሚመልሱት ይህኑ ነው፡፡ አሁን ደግሞ የዓለም አገራት ተሰባስበው ኢትዮጵያ የመናገርና የመጻፍ ነፃነት አፈናን
እንድታቆም፣በፖሊስ፣በመከላከያና በደህንንት ሰዎች የሚፈጸመው ‹‹ቶርቸር›› እንዲቆም ፀረ ሽብር ሕጉን ጋዜጠኞችን ለማሠር
እንዳትጠቀምበት የዓለም አገራት ተሰባስበው ቢመክሩም የአቶ ሽመልስ ከማል ምላሽ ተመሳሳይ ኾኗል፡፡ በርካታ ችግሮችን
ተቋቁሞ የሚውተረተረው የእስረኛው ‹‹ጋዜጠኝነት›› ትልቁ ፈታናም እዚህ ጋር ኾኗል፡፡ ጋዜጠኛ ይታሰራል ሲታሰር ደግሞ
‹‹በጻፈው ጹሑፍ ሳይኾን በሽብር ተግባር ላይ ስለተሳተፈ ነው›› የሚል ታፔላ ይለጠፍለታል፡፡ ይህ ደግሞ ሞያውን የበለጠ
ችግር ውስጥ ይዘፍቀዋል፡፡ የ‹‹እስረኛው›› ጋዜጠኝነት ሌላ ፈተና ማብቂያ እንደተባለው ኢትዮጵያ የፀረ ሽብር ሕጉን፣ የመናገርና
የመጻፍ ነፃነትን እንዲሁም የፖለቲካን ተቃውሞ ለማፈን እየተጠቀመችበት ነው በሚል እየተወቀሰችበት ያለውን ሕግ ስታሻሻ ይኾን?

የአንድነታችን ደወል!! ማንኛውም ኢትዮጵያዊ ሊያነበው የሚገባ፡፡

May 12/2014
የአንድነታችን ደወል!!


አንድነት ከመቼውም በላይ እንደሚያስፈልገን ፤ አይደለም አሁን ላይ ወደኋላ ከመቶ ዓመታት በላይ ተጉዘን ብንመለከት እንኳ አስፈላጊነቱ ቁልጭ ብሎ የሚታይ ነው፡፡ ሸዋ፣ ወላይታ፣ ከፋ፣ ትግሬ፣ሶማልያ፣ጎጃም፣ ጎንደር ከመቶ ዓመታት በፊት አንድነትን ከሃይል በፊትም ሆነ በኋላ ቢሰብኩልን፤ At the surface level /ህዝቡ/ በኢትዮጵያዊነት ጥላ ስር መጠለል እየፈለገም ቢሆን የተነሳውና የፈረጠመው ገዥ ለማደብዘዝ ቢሞክርም፤ አንድነትን የመሰለ ጠቃሚ እና ብቸኛ አማራጭ አልተገኘም፡፡

በታሪካችን አንድነት የለም ብለን መደምደም የሚያስችል ልሳን የት አገኘን? የክህደት የቅጥፈት ልሳን እንደምን እንዲህ ተንሰራፋ? ኢህአዴግ በአብዮታዊ ዲሞክራሲና ልማታዊ መንግስት አስተሳሰብ እድገት  ከትግል ጀምሮ፣ በሽግግር መንግስት ሂደት፣ በተሃድሶ  ዋዜማ፣ በተሃድሶ እንቅስቃሴ ብሎ በሰየመው አራት ዓስርታት ውስጥ ልማት ቁልፍ መጠሪያ እና መዳረሻው እነደሆነ ሰብኮናል፡፡ ይህንንም በ24 ሰዓታት ውስጥ ከ24 ጊዜ በላይ እንድንሰማው በእቅዱ አቅርቧል፡፡

የትም ፍጪው ዱቄቱን አምጪው እንዳለው ባል፤ ኢህአዴግም ከልምታዊ መንግስትነት መጠሪያ እስከ ታች ድረስ ልማታዊ ሌባን በሚያበረታታ መልኩ ማንነቱን የመሰከረበት ሂደቱ የማንክደው ሐቅ ነው፡፡ እስኪ ይህን ሐሳብ ማስረጃ እናቅርብበት
‹‹ለፍጆታ የሚውሉ የፍጆታ ዕቃዎች እስከ 12% የሚደርስ ጉቦ ይከፍሉ እንደነበር ታውቋል፡፡ ይህም ከመንግስት ኢኮኖሚያዊ ፓሊሲ ጋር የማይጋጭ የጉምሩክ ሰራተኞች የጣሉት የግል ግብር ነበር ማለት ይቻላል፡፡ ሌባ ሣይቀር ሌብነቱን ልማትን በማይጎዳ መልኩ ለመፈጸም መሞከሩ የልማታዊነት አስተሳሰብ በህብረተሰቡ ውስጥ ምን ያህል ሰርፆ እንደነበር ሊያመለክት ይችላል፡፡ መንግስትም ህዝብም በልማታዊነት አላማ ዙሪያ በአንድ ልብ መሥራታቸው ለስራው ስኬታማነት አስተዋጽኦ እንዳበረከተ ጥርጥር የለውም፡፡ ገጽ 52
ይታያችሁ በተለይ ‹‹ሌባ ሳይቀር…›› ከሚለው ጀምራችሁ በድጋሜ አንብቡት…. ይህ እንግዲህ የተባለው ከዋናው ባለራዕይ መሪ ነው፡፡ በሌብነት የሚደገፍ ልማትንም እውቅና ከመስጠት ባሻገር ለአንድነት ተብሎ የሚደረግን የነገስታት ዘመቻ ቅኝ ግዛት ብሎ መፈረጅ፤ በሌብነት ልማት ላይ የተንጣለለን የምጣኔ ሐብት እድገት ምን ብለን እንፈርጀው? ሌባ ካልተያዘ ሌባ አይደለምን ልብ ይሏል!!

በእጅጉ የሚገርመው ጥላቻው ከሰላማዊ/ከፍትሃዊ ልማቱ ሳይሆን ከአንድነቱ ነው፡፡ ይህንም በዚህቹ መጽሐፍ ላይ በሚገባ የምንመለከተው ነው፡፡ እንዲህ ይላል፡፡

“ተሃድሶውና የብሔር እኩልነት” በሚለው ንዑስ ርዕስ ስር በገጽ 99 እንዲህ ተቀምጧል፡፡ ካድሬዎች የታወረባቸውን የልብ ዓይን እንዲበራላቸው ተማጽነው ቢያበሩ እና ቢያነቡት ትልቅ እድገት የሚመጣ ይመስለኛል፡፡ ይህ ሁሉ የሚገኘው በባለራዕዩ መሪ በተጻፈው እና የአብዮታዊ ዴሞክራሲ ዶግማ ወ ቀኖና ተብሎ ከሚነገረው ‹‹ልማት፣ ዴሞክራሲና አብዮታዊ ዴሞክራሲ›› መጽሐፍ ውስጥ ነው፡፡

‹‹ኢህአዴግ መጀመሪያ መመለስ የነበረበት ጉዳይ የኢትዮጵያ ህዝቦች አንድነት ለምን ያስፈልጋል የሚለውን ጥያቄ ነበር፡፡ ›› /አንድነት ለምን እንደሚያስፈልግ መጠየቁ ምን አይነት ፍቺ አለው?/ ቀጠል ያደርግና
‹‹ይህንን ያህል ጊዜ አብረን የነበርን ስለሆን ለወደፊቱም አብረን መኖር አለብን ብሎ ታሪክን ያለፈው ሂደት መግለጫ ብቻ ሳይሆን የወደፊቱም ጉዞ የሚወስን አገር አድርጎ ማቅረብ የሚያስኬድ አይደለም፡፡ ታሪክ በራሱ ድርሻ ቢኖረውም ህዝቦች በዛሬውና በነገው ጉዳይ ላይ ተመስርተው እንጂ ያለፈውን ለማኖር ብቻ ብለው የሚወስኑት ነገር አይኖርም፡፡ በዚሁ ሂደት ብዝቡ ተዋውቋል፣ ተዋልዷል፣ ተሰባጥሮ መኖር ጀምሯል ስለዚህ አንድ ሆኖ መቀጠል አለበት ሚሉም አልጠፉም፡፡ ይህ ክስተት የራሱ ክብደት የሚሰጠው ቢሆንም፣ በእንደዚህ አይነት ሁኔታ መለያየት የራሱ ጣጣ ሊኖረው እንደሚችል ቢጠቁምም ለአንድነት በቂ ነው ሊባል አይችልም፡፡›› “በዛሬውና በነገው ጉዳይ ላይ ተመስርተው እንጂ ያለፈውን ለማኖር ብቻ ብለው የሚወስኑት ነገር አይኖርም…” የሚለው ሐሳብ የአባቶቻችንን ተጋድሎ ባለዕዳ የሚያደረግ ነው፡፡ ይህንን ሐሳብ ከፋሺሽት በቀር ማን ሰብከዋል??

 ልብ ይበሉ፡፡ የመዋለድ፣የመተዋወቅ እና የመሰበጣጠር ትርጓሜ ኢትዮያዊነት መሆኑን ጸሐፊው እንደማይዘነጋው እንዳንሸወድ!! የመዋሃድ እና አድነትን የመፍጠር ማንነት ኢትዮያዊነት መሆኑን እንዳንክድ! ኢትዮጰያዊነት ለአንድነት መሰረት መሆኑ ባይጠቀስልን፣ ተድበስብሶ እና ተጨቁኖ ቢታለፍም አዳማዊነት/ሰብአዊነት ለአንድነት በቂ ምክንያትን ሊፈጥርልን ይችላል፡፡ በባቢሎን ውድቀት በደረሰው መለያየት/ቋንቋ፣ጎሳ…./ ላይ ተኮፋፍሰን/ተከፋፍለን ልዩነትን የምንሰብክ ከሆነ ከዲያቢሎስ ቁራጭነት የተለየ ስያሜ የሚያሰጠን ነገር አይኖርም፡፡ የሰው ልጅ በቀለም፣ በዘር፣ በቋንቋ እና በጎሳ ቢለያይ ‹‹የሰውነቱ›› ማንነት አንድ ሊያደርገው ይችላል፡፡ ፍትሃዊ፣ የሁሉም ዘር፣ ቋንቋ ጎሳ ስብጥር የሆነ መንግስታዊ አስተዳደር ከተፈጠረ ሊያበታትነን የሚችለው ምክንያት ምንድን ነው? ከኋላ ታሪካችን ውስጥ ያለያዩንን ህጸጾች እየጠቀስን አንድታችንን ከማናጋት እና የወደፊት እኛነታችንን ከማበላሸት ከኋላ ታሪካችን አንድነትን የሚፍሩብንን እሴቶች እየሰበክን አንድነትን ለምን አልመሰረትንም?
አጼ ዮሐንስ በቦሩ ሜዳ የቆረጡትን ምላስ ሀውልት ከምንሰራ፣ አጼ ዮሐንስ አንገታቸውን የተቆረጡበትን ቦታ ሐውልት ብንሰራ አንድነታችን አይሰብክልንምን? አኖሌ ላይ ጡት እና እጅ ከምንገነባ አድዋ ላይ የአንድነታችንን ምስጢር ሐውልት ብንገነባ አይመረጥምን? ጣልያን አድዋን ሲያስብ እንደሚያንገፈግፈው ሁሉ እኛን ለምን አንገፈገፈን?

አለም እየከዳው እና እየከደነው የሚሄደውን የአድዋን ድል በአፍሪካ አገራት ሁሉ ሐውልት ማስቆም ሲገባን አንድ የሚያደርገን በቂ ምክንያት የለም ብሎ መደምደም ኢትዮጵያዊነት ወይስ ጣልያናዊነት? አንድነታችንን እንደማይፈልጉት በግልጽ እየተነገረን እና ጊዜ እያሳየን እኛ ለምን አንድ አንሆንም? ከቦንጋ አድዋ የሚወስደው የንግድ መስመር ለአንድነታችን መሰረት ሆኖ ሊገነባ፣ ሊሰበክ እንዲሁም በርካታ የጥበብ ትሩፋቶች ሊለቀሙበት ሲገባው ለምን መስመሩ እንዲህ በእሾህ ታጠረብን? የአንድነታችን መሰረት ኋላቀርነትን ለማስወገድ ልማታዊነታችንን ለማስቀጠል ብሎ የሚሰብክ መሪ/ የሌባውን ልማታዊነትም ሳንዘነጋው/ ለዚህች አገር መሰረት ‹‹ትላንት ሳይሆን ዛሬ›› ብሎ መሸምጠጥ  ‹‹የአንድነታችን መሰረትም ኢህአዴግ፣ አብዮታዊ ዴሞካራሲ ነው!›› ብሎ ማፍጠጥ ምን የሚሉት የዘመን ውራጅ ነው?

ከፋ፣ ቅማትን፣ ወይጦ፣ ወላይታ፣ ሲዳማ፣ ቦንጋ፣ አርሲ፣ ሸዋ፣ ጅግጅጋ፣ ሀድያ፣ ሐረር፣ ጎንደር፣ መቀሌ፣ አስመራ፣ አፋር፣ ጎጃም፣ ወሎ፣ በአራቱ ብቻ ሳይሆን በስምንቱም ማዕዘን የምትገኝ ሰው መሰረትህ አዳም መሰረትህ ሰብኣዊነት፣ አንድነትህ ኢትዮጵያዊነት ነው!! ትላንትም ነበረ፣ ዛሬም አለ፣ ነገም የሚቀጥል ነው፡፡ የሚሰበክልንን ዘመነኛ ፖለቲካ ትተን አንድ ቀይ ደማችን፣ ስጋችን እና አጥንታችን በሰብኣዊነት መንፈስ ተዋህዶ አትዮጳዊነትን ሊፈጥርልን ይገባል!! እኔ ትግሬ ሆኘ ስለምን ኦሮምኛ ቋንቋን ለመቻል እና አንድ ለመሆን አይረዳኝም? ኢትዮጵያዊነት የኦሮሞት እና የትግራይነት ውህደት ነው!! “አማራ” እና ቅማንት ከሚያገናኛቸው እልፍ መስተጋብሮች አልፎ ልዩነቱ ለምን ተለይቶ ይሰበካል? ጎንደሬው ቅማንትኛ ለማጥናት እና ቅማንቱ ጎንደሬ ነኝ ብሎ መዋሃድን ለምን አልተሰበከም??

ነገሩ ሁሉ ግልጽ ነው! ጨቋኝ መሪዎቻችን የአንድነታችንን መሰረት እነደማይሰብኩልን 2 ዓስርታት መስክረውልናል፡፡ ከመቼውም የበለጠ የአንድነት ትርጉም እና ዘላለማዊ ዋጋ አሁን የምንንረዳበት ጊዜ ነው፡፡ ዋለልኝ መኮንን እንዲያ ጽፎ ያቀረበው የብሔር ጥያቄ የአንድነት መሰረት ቢታከልበት ኢትዮጵያ እንዲህ ባልተፈረካከሰች ነበር፡፡

አሁን ግልጽ ነው፡፡ የአንድነታችን መሰረት በተናጋ ቁጥር ገዥዎቻችን የጭቆና ወንበሮቻቸው ይበረታሉ፡፡ አንድነት አሁን ይደውላል!! ከተለያየን አለያዮቻችን በደወሉ ይጨፍራሉ፣ በእኛ እንባ እና ደም ይሰክራሉ… ኢትዮጵያ ትጮሃለች!! የአንድነታችን ደወል…!!

ከኢትዮጵያዊነት የአንድነትና የፍቅር መንፈስ ጋር የሚጣሉ ሁለ ይደቃሉ!

May 12, 2014

በዲ/ን ኒቆዲሞስ (ምንጭ ፋክት) መጽሔት

“… ኢትዮጵያን አምላኬ ምትለው እግዚአብሔር ከኃያሉና ከብርቱ መዳፌ የሚያድናት፣ የሚታደጋት ከሆነ የእኔንም እግዚአብሔር ልጨምርላት እችላለሁ …፡፡” ቤኒቶ ሞሶሎኒ

ይህን ንግግር በሮማ አደባባይ የተናገረው ኢጣሊያዊ የፋሽስት መሪ ቤኒቶ ሞሶሎኒ ነው፡፡ ሞሶሎኒ ሮማውያኑ አያቶቹና አባቶቹ በዓድዋ የጦር ግንባር የተከናነቡትን ሽንፈትና ውርደት ከታሪክ መዛግብት እየቀፈፈውና እየዘገነነውም ቢሆን አንብቦ ነበር፡፡ ከዚህ ለማሰብ ቀርቶ ለማለም እንኳን ከሚከብድ የታሪክ ሐቅ ጋር የተፋጠጠው ሞሶሎኒ አምኖ ሊቀበለው የከበደውን ግን ደግሞ ሊፍቀው ያልቻለውን ይህን የታሪክ ውርደት፣ ይህን የታሪክ ስብራትና ክፉ ጠባሳ በሮማና በመላው አውሮጳ ምድር ይሻር ዘንድ ራሱን ታሪክን አዳሽ፣ ኃያልና ብርቱ የዘመኑ ጦረኛ ጎልያድ መሆኑን ለራሱም ለሕዝቡም አሳመነ፡፡

ሞሶሎኒ ሮማውያንን ብቻ ሳይሆን የመላውን አውሮጳውያን ቅኝ ገዢ ኃይሎችን ያዋረደ፣ ልክና ወደር ያጣውን ትዕቢታቸውንና ንቀታቸውን እንደ እንቧይ ካብ የናደውን ይህን የዓድዋውን ሽንፈት በመበቀል በአውሮጳ አዲስ አንጸባራቂ የድል ታሪክ ሊያስመዘግብ ቆርጦ ተነሣ፡፡ ሞሶሎኒ ሮማና መላው የአውሮጳ ቅኝ ገዢ ኃይሎች በኢትዮጵያና በኢትዮጵያውያን የደረሰባቸውን የውርድትና የሽንፈት አሳፋሪ ታሪክ ለማደስ በሮማ አደባባይ ለተሰበሰቡ የኢጣሊያ ሕዝብ እንዲህ ሲል በእብሪት ተሞልቶ ሮማ ዛሬም ኃያልና ታላቅ መሆኗን ለራሱና ለሕዝቡ ዳግም አበሰረ፡፡

ሞሶሎኒ ለ700 ዓመታት የዘለቀውን ታላቁን የሮማን ሥልጣኔና ታላቅነት እያስታወሰ ይህን አይደፈሬ የሆነውን የሮማን ታላቅነትና ክብር የተደፋፈሩትን ኢትዮጵያንና ኢትዮጵያውያንን ለመቅጣት ጊዜው አሁን መሆኑን በአደባባይ አወጀ፡፡ ይህ በኢትዮጵያውያን የደረሰውን የሮማን የታሪክ ስብራት ለመጠገን ሞሶሎኒ የኢጣሊያ ሕዝብ ሁሉ ከጎኑ ይቆም ዘንድ ቀጭን ትዕዛዝ አስተላለፈ፡፡

እናም ይህ አረመኔና ያልተገራ የኢትዮጵያን/ጥቁር ሕዝብን እንደ ሰም አቅልጬ፣ እንደ ገል ቀጥቅጬ በባርነት እገዛው ዘንድ የሚያግደኝ ማን ነው፣ የትኛው ጎበዝ፣ የትኛውስ ኃይል ነው ሲል ሮማዊው ጎልያድ፣ ሞሶሎኒ እንዲህ በኢትዮጵያና በኢትዮጵያዊነት ላይ ተሳለቀ፡፡ በኢትዮጵያ አምላክም ላይ በድፍረት አፉን አላቀቀ፡፡ እናም እንዲህ ሲል በሮማ አደባባይ ላይ ከፍ ባለ ድምፅ አወጀ፡፡

‹‹… ኢትዮጵያን አምላኬ ምትለው እግዚአብሔር ከኃያሉ መዳፌ የሚያድናት ከሆነ የእኔንም አምላክ ልጨምርላት እችላለሁ …፡፡›› ሲል በኢትዮጵያ አምላክ ላይ ተሳለቀ፣ በልዑል እግዚአብሔር ላይ የትእቢትንና የድፍረትን ነገርን ተናገረ፡፡ በሮማ ምድርም በእምዬ ኢትዮጵያ ላይ የጥፋት ቀን ተቀጠረላት፡፡ ማን ኃያል፣ ማን ብርቱ ነው ሊያቆመን የሚቻለው ያሉ የሮማ የጥፋት አበጋዝ፣ ታላቅ ሠራዊት በኢትዮጵያ ምድር ላይ ያለ ምንም ከልካይና ሃይ ባይ ተመመ፣ ዘመተ፤ ምድሪቷንም ክፉኛ አስጨነቋት፡፡
ኢትዮጵያንና ኢትዮጵያዊነትን የአንድነትና የፍቅር መንፈስ እንደ ከንቱነት የቆጠሩ፣ የኢትዮጵያን አምላክም ያቃለሉ እብሪተኞች በበቀል መንፈስ የጥፋት ሰይፋቸውን በሕዝባችን ላይ መዘዙት፡፡ ይህ የጥፋት ሰይፋቸውም ሕፃን፣ ሽማግሌ፣ ሴት ወንድ ሳይል ሁሉንም ያጭደው ያዘ፡፡ የመርዝ ጋዝን፣ የሞት አረርን የጫኑ አውሮፕላኖችም በኢትዮጵያ ሰማይ ላይ እየተገለባበጡና እያጓሩ ሰውና እንሰሳ ሳይሉ ይሄ ነው የማይባል ዘግናኝና አሰቃቂ የሆነ መአትንና መቅሰፍትን በሕዝባችን ላይ አወረዱበት፡፡

እነዚህን የኢትዮጵያን ሰማይ እያረሱ፣ እየሰነጠቁና እያጓሩ የሞት መርዝን የሚረጩ አካላትን አይቶም ሰምቶም የማያውቀው የአገሬ ሕዝብና ባለ ቅኔም፡-

የለህም እንዳልል ይመሻል ይነጋል፣
አለህም እንዳልል እንዲህ ይደረጋል፡፡
አምላክ ለአንተው ፍራ፣
በቤትህ አግድመት ጎዳና ተሠራ፡፡

ሲል ጭንቅ ጥበብ ብሎት ይህን አቤቱታ ለአምላኩ በቅኔው አሰማ፡፡

እማማ ኢትዮጵያ በሰይፍ ለወደቁ፣ በመርዝ ጋዝ ጭስ ላላቁ ልጆቿ፣ ወገቧን በገመድ ታጥቃ ብርቱ ጩኸትን ጮኸች፣ እንደ አይሁዳዊቷ ራሄል ያለ ብርቱ እንባዋንም ወደ አርያም፣ ወደ ፀባዖት ረጨችው፡፡ የሕፃናት፣ የጎበዛዝቱ፣ የእናቶችና የሽማግሌዎች ደም ምድሪቱን አጨቀየው፡፡ ዕንባ በሥፍር ተቀዳ፣ ደም እዚህም እዛም እንደ ጎርፍ ጎረፈ፡፡ ቅዱሳት መካናትና ገዳማት ሳይቀሩ በሮማውያኑ ሠራዊቶች ተደፈሩ፣ መነኮሳት፣ ካህናትና ዲያቆናት ያለ ምንም ርኅራኄ በጭካኔ ታረዱ፣ ተጨፈጨፉ፡፡

በወቅቱ ግራዝያኒ በኢትዮጵያውያን ላይ መጠቀም ስለሚገባው የመሣርያ ዓይነት በሚስጥር ያስተላለፈውን መልእክት የአሜሪካው ‘ላይብረሪ ኦፍ ኮንግረስ’ የሚገኝ አንድ ዶሴ እንደሚከተለው በሚስጢር ጽፎ እንደነበር ያጋልጣል፡፡ “ተልእኳችን እንዲሳካ ከተፈለገ በኢትዮጵያውያን/በጠላት ላይ እጅግ ከፍተኛ ውድመት ከዚህም በላይ የሞራል ስብራት የሚያስከትለውን ልዩ የሆነ ፈሳሽ ቦምብና መርዝ ሼል እንደፈለጉ በስፋት መጠቀም ያስፈልጋል፡፡”

የአገሬን ክብርና ነፃነት ለባዕድ አሳልፌ አልሰጥም፣ በኢትዮጵያዊነት ልዑላዊነትና የአንድነት መንፈስ ላይ በጭራሽ አልደራደርም ያሉት አቡነ ጴጥሮስም በሮማውያኑ መትረየስ በአደባባይ በጭካኔ ተደብደበው ሰማዕት ሆነው አለፉ፡፡ ኢትዮጵያ ፈጽማ በኀዘን ድባብ ተዋጠች፣ ክፉኛም አነባች፡፡

የኢትዮጵያ ታላቅ ባለውለታ የነበሩትና የኢጣሊያን ፋሽስት ግፍ ለዓለም ሁሉ በመግለጽ ከኢትዮጵያውያን ጎን የቆሙት ሲሊቪያ ፓንክረስት፣ የፋሽስቱ መሪ ቤኒቶ ሞሶሎኒ በኢትዮጵያውያን የሃይማኖት አባቶች ላይ እየተወሰደ ያለው እርምጃ ሌሎች ኢትዮጵያውያንን ሊያሸማቅቅ እንደሚችልና ጭፍጨፋውም ውጤታማ እንደሆነ በወቅቱ ለቅኝ ግዛት ሚ/ሩ ለግራዚያኒ ያስተላለፈውን ምስጢራዊ የቴሌግራም መልእክት Ethiopia and Eritrea በሚለው መጽሐፋቸው እንዲህ ገልጸውታል፡-

…The execution of Abune Petros, one of the four Ethiopian bishops, has terrified the leaders and the public. The work of repression against armed groups dispersed in the forest continues.

አቡነ ጴጥሮስም በመጨረሻ ቃላቸው፡- እምዬ ኢትዮጵያ … እናት አገሬ … ደሜ ለነፃነትሽ፣ ለክብርሽ፣ ለአንድነትሽ ንጹሕ የፍቅር መሥዋዕት ሆኖ የፈሰሰ ነውና ጽኑና ኃያል በሆነው አምላክሽ ፊት ልክ እንደ አቤል ደም ፍርድን የሚሻ፣ ፍትሕን የሚጠይቅ ይሁን፡፡ ሲሉ ዓይናቸውን ወደ ሰማየ ሰማይ አቅንተው አምላካቸውን እግዚአብሔርን በዕንባ ተለማመኑት፣ ተማጠኑት፡፡

እመብርሃን፣ ድንግል ሆይ … ይኸው ለቃል ኪዳን ምድርሽ እንባዬን ከደሜ ጋር ቀላቅያለሁና… ይህን በሕዝብሽ፣ በአገልጋዮችሽ ላይ እየወረደ ያለውን ግፍና መከራ በልጅሽ ፊት አዘክሪ፣ አሳስቢ፡፡ እናቴ ሆይ አዛኝቱ ያለ አንቺ ማን አለኝ፤ ድንግል ሆይ ‹‹ስምዒ ሐዘና ወብካያ ለሀገሪትነ ኢትዮጵያ!›› ሲሉ የኢትዮጵያን ሰቆቃዋን፣ ጣሯንና ጭንቀቷን አሳስቢ ሲሉ ተማፀኑ፡፡

ያ ለነጻነት ክቡር መንፈስ የፈሰሰ ዕንባቸውና ደማቸው በኢትዮጵያ ተራሮች፣ ሸንተረሮች፣ ዱርና ጫካ ታላቅ የሆነ የነጻነት ደወልን አሰማ፣ አስተጋባ፡፡ እምቢ ለነጻነቴ ያሉ የኢትዮጵያ የቁርጥ ቀን ልጆች ዘር፣ ጎሳ፣ ቋንቋና ሃይማኖት ሳይለያቸውና ሳይከፋፍላቸው ነፃነታቸውን በደማቸው ለማስመለስ ዱር ቤቴ ብለው ከተሙ፡፡ የእናት ኢትዮጵያን ህመሟን፣ ስቃይዋንና መከራዋን በዕንባቸውና በላባቸው፣ በደማቸውና በአጥንታቸው ታላቅ መሥዋዕትነት ይካፈሉ ዘንድ ዱር ቤቴ አሉ፡፡

የኢትዮጵያዊነትን የአንድነትንና የፍቅር ቅዱስ መቅደስ በደማቸው ዳግም ሊቀድሱና ሊያከብሩ በነፍሳቸው የተወራረዱ ኢትዮጵያውያን ጀግኖች በሮም አደባባይ በደማቸው ሕያው ታሪክን ጻፉ፡፡ የኦሮሞ ምድር ፍሬ የሆኑት ጀግናው ኮ/ል አብዲሳ አጋና ኤርትራዊው ዘርአይ ደረስ፡- በባዕድ ምድር፣ በግዞት እንኳን ሆነው፡- ‹‹ኢትዮጵያ ሆይ ብረሳሽ ቀኜ ትርሳኝ፣ ባላስብሽ ምላሴ በጉሮዬ ይጣበቅ፡፡›› በማለት የእናት ምድራቸውን አረንጓዴ፣ ቢጫና ቀዩ ሰንደቀ ዓላማቸውን በሮም አደባባይ ከፍ አድርገው በማውለብለብ ኢትዮጵያዊነት የአንድነት እና የፍቅር ቅዱስ መቅደስ መሆኑን በደማቸው መሰከሩ፡፡

በርካታ ኢትዮጵያውያን በአርበኝነት በአገራቸው ዱርና ተራራ ተሰደዱ፣ ሌሎች ደግሞ በዕንባና በለቅሶ እግዚአብሔር ኢትዮጵያን ይታደጋት ዘንድ ሱባኤ ገቡ፡፡ በኢየሩሳሌምም በሚገኘው የዴር ሱልጣን ገዳምም የተሰደዱ በርካታ ኢትዮጵያውያን መነኮሳት፣ ካህናትና ሹማምንቶች የኢትዮጵያ አምላክ ለአገራቸው ነጻነትን ይመልስላት ዘንድ በጸሎት መጋደል ያዙ፡፡

ኢየሩሳሌምን በሚገኘው ገዳማችንን ተሳልመው የጥቂት ቀናት ቆይታ አድርገው መንገዳቸውን ወደ ጄኔቭ ያደረጉት ዓፄ ኃይለ ሥላሴም በሊግ ኦፍ ኔሽን አቤቱታቸውን አቀረቡ፡፡ ንጉሡ በንግግራቸውም የኢጣሊያ የፋሽስት መንግሥት በአገራቸው ሕዝብ ላይ እያደረሱ ያሉትን ግፍና በዓለም መንግሥታት የተከለከለ መርዛማ ጭስ በአገራቸው ሕዝብ ላይ እያወረደ መሆኑን በመጥቀስ ይሄን ዘግናኝና አሰቃቂ መዓት ኃያላኑ ጣልቃ ገብተው እንዲያስቆሙ በብርቱ ተማፀኑ፡፡ የሕዝባቸውም አቤቱታ አሰሙ፡፡

የቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ አቤቱታና የሕዝባቸው ለቅሶና መከራ ግን ለአውሮጳውያኑ እምብዛም የሚያስጨንቃቸው ጉዳይ አልነበረም፡፡ እንደውም ለአንዳንዶቹ አውሮጳውያን ራሷን ከነጭ እኩል አድርጋ ለምታስበው ኢትዮጵያ ይህ ቅጣት የሚገባ፣ ልኳን እንድታውቅ የሚያደርግ መሆኑን በማመን ለሞሶሎኒ በግልጽና በስውር በርታ ሲሉ ቀኝ እጃቸውን አዋሱት፡፡

በሊግ ኦፍ ኔሽን መድረክ ተግባራዊ ምላሽ ያላገኙት ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴም፣ ‹‹… ይህን የአገሬንና የሕዝቤን ግፍና መከራ ችላ ብላችሁ ብታልፉት ታሪክና እግዚአብሔር ፍርዳችሁን ይሰጣችኋል … ፡፡ ሲሉ ትንቢታዊ የሚመስል ታሪካዊ ንግግርን አደረጉ፡፡ የኢትዮጵያን በአምባገነኑ የፋሽስት ሠራዊት መወረርና የሕዝባችንም ግፍ በዝምታ ያለፉ አውሮጳውያኑ አገራት ብዙም ሳይቆይ ከጀርመን በተነሳው በናዚ ሂትለርና በፋሽስቱ መሪ ሞሶሎኒ የጦር ክተት ታወጀባቸው፡፡

አምባገነኖችን በጊዜው ተው፣ እረፉ ለማለት የሞራል ብቃት፣ ጉልበት ያነሰውና ‹‹ጥርስ የሌለው አንበሳ›› የሚል ፖለቲካዊ ስላቅን ያተረፈው ‹‹ሊግ ኦፍ ኔሽንም›› በዓይኑ ፊት በአምባገነኖቹ ሂትለርና ሞሶሎኒ አገራት በግፍ ሲወረሩ የኃይለ ሥላሴ ትንቢታዊ ንግግር እየተፈጸመ እንደሆነ በወቅቱ ቀውሱን የታዘቡ ፖለቲከኞችና የታሪክ ምሁራን በሰፊው ጻፉ፣ መሰከሩ፡፡ በኢትዮጵያ ላይ የደረሰውን ኢፍትሐዊ ወረራና ግፍ በዝምታ ያለፉ አውሮጳውያን በራሳቸው ሲመጣ ግን ለመታገሥ አልቻሉም ነበር፡፡ ሳይወዱ ተገደው ወደ ጦርነት ገቡ፣ እናም የሁለተኛው የዓለም ጦርነት በአውሮጳ ሊፈነዳ ግድ ሆነ፡፡

የታሪክ ምሁራንና የፖለቲካ ተንታኞች እንደጻፉት ለሁለተኛው የዓለም ጦርነት መፈንዳት ሊግ ኦፍ ኔሽን ኢትዮጵያ በፋሽስት ኃይል ስትወረር ያሳየው መለሳለስና ደካማ አቋም እንደ አንድ ትልቅ ምክንያት ከሚጠቀሱት መካከል መሆኑን ያስመሩበታል፡፡ ‹‹አክሲስ ፓወር›› በሚል በጀርመኑ ሂትለር፣ በፋሽስቱ ሞሶሎኒና በቶኪዮ/ጃፓን የተባባረ ኃይል ዓለምን በራሳቸው ቁጥጥር ስር ለማድረግ የተነሡ ሮምንና ጀርመንን ለመመከት እንግሊዝና ፈረንሳይ ሌሎችን አገሮችን በማስተባበር ወደ ጦርነት ከተቱ፡፡

የኢትዮጵያና የሕዝቦቿም ለቅሶ በእግዚአብሔር ፊት ታሰበ፡፡ የግፍ ጽዋም ሞልቶ ፈሰሰ፡፡ እናም፣ ‹‹ስለ ድሆች፣ ስለ ምድሪቱ ግፉአን፣ ፍትሕንና ፍርድን ስለተነፈጉ ምንዱባን እግዚአብሔር አሁን ይነሳል፡፡››፣ ‹‹እግዚአብሔር ተዋጊ ነው ስሙም እግዚአብሔር ነው፡፡›› ተብሎ በአባቶቻችን ቅዱሳን ነቢያት የተነገረለት የሠራዊት አምላክ እግዚአብሔር የመዓቱን ጽዋ በአውሮጳ ምድር ላይ አፈሰሰው፡፡ አውሮጳ እስከዛሬ አይታው በማታውቀው መከራና ሰቆቃ ውስጥም ተዘፈቀች፡፡

በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች ያለቁበትና የአካል ጉዳተኛ የሆኑበት የሁለተኛው የዓለም ጦርነት ከፍተኛ የሆነ ፖለቲካዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ማኅበራዊና ሥነ ልቦናዊ ቀውስ አስከትሎ የናዚውን ሂትለርና የፋሽስቱን ሞሶሎኒ ታሪክ በውርደት ደመደመው፡፡ የትኛው አምላክ ነው ኢትዮጵያን ከኃያሉ ክንዴ የሚያስጥላት ያለው ሞሶሎኒም በሮም አደባባይ አይወርዱ ውርደትን ተዋርዶ የሞት ስቅላት ተፈረደበት፡፡

‹‹ኢትዮጵያን ከሕዝቦቿ ጋር ካልሆነም ኢትዮጵያን ገጸ-በረከት አድርጌ አቀርብልሃለሁ፡፡›› ብሎ ለአለቃው ለሞሶሎኒ ቃል የገባው ማርሻል ግራዚያኒም በአርበኞቻችንና በእንግሊዛውያን የጦር ሠራዊት ዕርዳታ ከነሠራዊቱ አፍሮና ተዋርዶ አገራችንን ለቆ ወጣ፡፡ በኢትዮጵያ ሰማይ ላይ በልጆቿ ደም የተቀደሰው አረንጓዴ፣ ቢጫና ቀዩ ሰንደቀ ዓላማዋ ዳግመኛ ከፍ ብሎ ተውለበለበ፡፡ እነ ዘርአይ ደረስ፣ እነ አብዲሳ አጋ፣ እልፍ ኢትዮጵያውያን አርበኞች በሮም አደባባይ ሳይቀር በደማቸው ከፍ ያደረጓት ሰንደቀ ዓላማችን ሚያዚያ 27 ቀን 1933 ዓ.ም. በክብር ዳግመኛ ከፍ ብላ ተውለበለበች፡፡

ዳግመኛ ኢትዮጵያዊነት ለጊዜው የሚያንቀላፋ እንጂ የማይሞት ጽኑና ሕያው ቃል ኪዳን መሆኑ ተበሰረ፡፡ ከኢትዮጵያና ከኢትዮጵያዊነት ጽኑ ቃል ኪዳን ጋር የተገዳዳሩ ሁሉ ዕድል ፈንታቸው፣ ጽዋ ተርታቸው ድቀት፣ ውርደትና ጥፋት ሆነ፡፡ የኢትዮጵያዊነትን የአንድነትና የፍቅር ቅዱስ መቅደስን ሊያረክሱና ሊያራክሱ የተነሡ ሁሉ ለድቀት፣ ለውርደትና ለአሳፋሪ ሽንፈት መዳረጋቸው የታወቀ ሐቅ መሆኑ ተመሰከረም፡፡ በምንም የማይረታና የማይሸነፍ በዓድዋ የተበሰረው ጽኑ የኢትዮጵያዊነት ታላቅ መንፈስም ዳግመኛ በሮማ ውርደት የተነሣ ከዓለም ጫፍ እስከ ጫፍ ተሰማ፡፡

ይህ የኢትዮጵያዊነት ክቡር የአንድነትና የፍቅር መንፈስ የቋራው ካሣ/ቴዎድሮስ በመቅደላ አፋፍ የተሰውለት፣ አፄ ዮሐንስ፣ ‹‹ኢትዮጵያ አገርህ ልጅህ፣ ሚስትህ፣ እናትህ፣ ዘውድህ፣ ክብርህና መቃብር ናት፡፡› በሚል በመተማ አንገታቸውን ለሰይፍ፣ ደረታቸውን ለጦር የሰጡለት፣ እምዬ ምኒልክ፣ እቴጌ ጣይቱ፣ እልፍ የኢትዮጵያ ጀግኖች በዓድዋ ጦር ግንባር በደማቸው የቀደሱት፣ ያከበሩትና ያወደሱት ነው … ይህ ዘመን የማይሽረው የኢትዮጵያዊነት ቃል ኪዳን፣ ክቡርና ታላቅ መንፈስ!!

በየዓመቱ የምናከብረው፣ የምንዘክረው ሚያዚያ 27 ቀንም ክቡር አባቶቻችንና እናቶቻችን ለኢትዮጵያ ነጻነት፣ ልዑላዊነት፣ ለሰንደቀ ዓላማዋ ክብርም ያለ ምንም መሳሳት ውድ ሕይወታቸውን የከፈሉበት ነጻነታችንን ምናስታውስበት ታላቅ ቀን ነው፡፡

ደግሞም የኢትዮጵያዊነትን የአንድነትንና የፍቅርን ሸማ የተላበስን ሁሉ በኢትዮጵያዊነት የአንድነትና የፍቅር መንፈስ ላይ ለመገዳዳር ለሚነሡ ሁሉ ሌሎች የደረሰባቸውን ውርደትና ድቀት ከታሪክ ይማሩ ዘንድ የምናሳስብበት ቀንም ነው፡፡ የኢትዮጵያዊነት ክቡር መንፈስ የዘር፣ የነገድ፣ የቋንቋ፣ የሃይማኖት ድንበር የማያግደው ሕያውና ጽኑ ቃል ኪዳን፣ ቅዱስ የፍቅር መቅደስ መሆኑን ያስታውሱና ራሳቸውንም ከውርደት፣ ከጥፋትና ከድቀት ያድኑ ዘንድም እንነግራቸዋለን፣ ግድ እንላቸዋለንም!!

ኦባማ ከትክክለኛው የ(ኢትዮጵያ)ታሪክ ምዕራፍ ጎን ተሰልፈዋልን?

May 12, 2014

ከፕሮፌሰር አለማየሁ ገብረማርያም
ትርጉም በነጻነት ለሀገሬ

የታሪክ ሸፍጥ

ፕሬዚዳንት ኦባማ “በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ” መሰለፍ አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦ ሰጥተው በመግለጽ እራስን በሚያወድስ መልኩ በተግባር ሳይሆን በንግግር ብቻ በማነብነብ እርሳቸው “በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ” ተሰልፈዋል ብለው የፈረጇቸው ሰዎች አቋማቸውን እንዲያስተካክሉ በነገር ሸንቁጠዋቸዋል፡፡ እ.ኤ.አ በ2012 በተደረገው ፕሬዚዳንታዊ ምርጫ ተቀናቃኛቸው ከነበሩት ከሚት ሮምኔይ ጋር ባደረጉት ክርክር ፕሬዚዳንት ኦባማ የእራሳቸውን ክብር ለመጠበቅ ሲሉ እንዲህ ብለው ነበር፣ “…ያሜ ሪካን መንግስትና ያሜሪካ ፕሬዝደንት በታሪክ ቀኝ ምዕራፍ ቆመዋል ብለው አስረዱ፡፡ “በብዙ አጋጣሚዎች ፕሬዚዳንት ኦባማ “በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ” ላይ መሰለፍ የሞራል ልዕልናን የሚጠይቅ እንደሆነ በተደጋጋሚ ጥሪ ያቀረቡ ሲሆን በተለዬ መልኩ አሜሪካ በሰብአዊ መብት ጥበቃ መስክ ላይ ትኩረት ከማድረግ አንጻር ብቸኛዋ ልዕለ ኃያል እንደሆነች ተናግረዋል፡፡ እ.ኤ.አ በ2009 የኢራን ተቃዋሚዎች ወደ መንገዶች ሰልፍ ለማድረግ በወጡበት ጊዜ ኦባማ እንዲህ ብለው ነበር፣ “ለፍትህ በጽናት የቆሙ ሁሉ በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ የተሰለፉ ናቸው፡፡“ የተባበሩት መንግስታት ጠቅላላ ጉባኤ ከተካሄደ ጥቂት ዓመታት በኋላ ኦባማ ባደረጉት ንግግር እንዲህ የሚል ጥያቄ አቅርበው ነበር፣ “ማንኛችሁ ናችሁ በዚህ የስብሰባ አዳራሽ የተገኛችሁ ተሳታፊዎች መጭው ጊዜ ህዝቡን ነጻ ከሚያወጡት ይልቅ ሀሳብን ወይም ለውጥን የሚያፍኑ ይሆናል ብላችሁ የምትከራከሩ? ዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ በየትኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ እንደምትሆን አውቃለሁ፡፡“ በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ነውን?!

ፕሬዚዳንት ኦባማ በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ባልተሰለፉት ላይ ጩኸታቸውን አሰምተዋል፡፡ ቭላድሚር ፑቲን ክሪሚያን በመውረር እና የሶሪያን አምባገነን መሪ የሆኑትን ባሽር አላሳድን እየደገፉ ስለሆነ “በተሳሳተ የታሪክ ምዕራፍ ላይ ናቸው”፡፡ አላሳድ በእራሳቸው ህዝቦች ላይ አሰቃቂ የሆነ ግፍ እየፈጸሙ ስለሆነ በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ናቸው፡፡ በመካከለኛው ምስራቅ የአረብ አገሮች የሚገኙ ሁሉም አምባገነኖች ፕሬዚዳንት ኦባማ ወደ ትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ እንዲሰለፉ እስከሚነግሯቸው ድረስ ለአጭር ጊዜም ቢሆን በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ነበሩ፡፡ “ዩናይትድ ስቴትስ ከቀጥታው እና ከጠባቡ ትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ያላትን አቋም በፍጹም አታለሳልስም፡፡ “በአሁኑ ጊዜ በሁሉም የመካከለኛው የአረብ አገሮች ላይ ያለን አቋም በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ መሆናችንን ያመላክታል ምክንያቱም ንጹሀንን በአሰቃቂ እልቂት ከመታረድ እየጠበቅናቸው እና ለሁሉም ህዝቦች ሰብአዊ መብቶቻቸው እንዲጠበቁላቸው እምነት ይዘን አቋማችንን እያራመድን ስለሆነ ነው፡፡“ በማለት ፕሬዚዳንት ኦባማ ንግግር አድርገዋል፡፡ ተቃዋሚዎች ቀስ እያሉ በአረብ ከተሞች ወደ መንገዶች ለአመጽ በወጡ ጊዜ በብርሀን ፍጥነት ተገልብጠው የአረብ አገር አምባገነኖችን በመቀላቀል በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ እረድፍ ላይ ሰልፋቸውን አስተካክለዋል፡፡ ባለፈው ሳምንት ኦባማ ባለው ዓመት በግብጽ የተካሄደውን መፈንቅለ መንግስት ተከትሎ የዩናይትድ ስቴትስ ወታደራዊ እርዳታ ላይ የዓመቱን ግማሽ እርዳታ በመልቀቅ “በዓለም ላይ በጣም ጠንካራ የሆኑ ተዋጊ ሄሊኮፕተሮችን“ በትዕዛዝ ማስተላለፍ እንዲቆም በከፊል ማዕቀብ ጣሉ፡፡ የኦባማ አስተዳደር ከግብጽ ጋር እንደ ቀድሞው ሁኔታ መሞዳሞዱን በቀጠለበት ጊዜ የግብጽ ወታደራዊ ጦር የሙስሊም ወንድማማቾችን ይደግፋሉ ብሎ የወነጀላቸውን 683 ዜጎች በይስሙላው ፍርድ ቤት የሞት ቅጣት እንዲበየንባቸው አድርጓል፡፡ ከዚህ አንጻር ሲገመገም በእርግጥ ኦባማ በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ነው ወይስ ደግሞ በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ ላይ ነው የተሰለፉት?!
“ስለታሪክ” ማስመሰያነት እየተነገረ ያለው የተገላቢጦሽ ሁኔታ የሚያስገርም ነገር ነው፡፡ ማርክስ በማኒፌስቷቸው ላይ እንዲህ ብለው ነበር፣ “እስከ አሁን ድረስ ያለው የህብረተሰብ ትግል የመደብ ትግል ነው፡፡“ ሄግል የታሪክ ሂደት በፍጹም ሊገለበጥ አይችልለም ብለው ነበር፡፡ ማህተመ ጋንዲ በዚህ ጉዳይ ላይ የማይስማሙ መሆናቸውን በመግለጽ እንዲህ ብለው ነበር፣ “በጣም ውሱን የሆኑ ጽናት ያላቸው ያልተገደቡ መንፈሶች እና እምነቶች የታሪክን ሂደት ሊቀይሩ ይችላሉ፡፡“ ዱራንት “ከታሪክ ስህተቶች ትምህርት የማንቀስም ከሆነ እነርሱን ባሉበት ሁኔታ እንደግማቸዋለን“ ብለው ነበር፡፡ ናፖሊዮን “ታሪክ ምንም ነገር ሳይሆን ሰዎች በመግባባት የፈጠሩት አፈ ታሪክ ነው“ ብለው ነበር፡፡ ያም ሆነ ይህ ናፖሊዮን እና ከእርሳቸው በኋላ የመጡት ሌሎች ሁሉም አምባገነኖች ተጠራርገው በታሪክ የቆሻሻ ማስቀመጫ ውስጥ ለዘላለም ይኖራሉ፡፡

ኦባማ እና ኬሪ የአፍሪካን አምባገነኖች ተሸክመዋል፡ ፕሬዚዳንት ኦባማ በትክክለኛው ወይስ በተሳሳተው የታሪከ ምዕራፍ ላይ ነው ተሰልፈው ያሉት?

እ.ኤ.አ በ2009 ፕሬዚዳንት ኦባማ በጋና አክራን ሲገበኙ ያሉት ታሪክ በጀግኖች አፍሪካውያን ላይ የሚኖር ነው፡፡ ለጀግና አፍሪካውያን/ት ያስተላለፉት መልዕክት የሚያበረታታ፣ በብሩህ ተስፋ የሚያስሞላ እና ጠንካራ ስሜትን የሚፈጥር ነበር… መሪዎቻችሁን ተጠያቂ እንዲሆኑ እና ህዝቡን ለማገልገል የሚያስችሉ ተቋማትን ለማቋቋም ስልጣን አላችሁ፡፡ በሽታን ልታሸንፉ ትችላላችሁ፣ የእርስ በእርስ ግጭቶችን ማቆም ትችላላችሁ፣ እናም ለውጥን ከታች ጀምሮ ማምጣት ትችላላችሁ፡፡ ይህንን ማድረግ ትችላላችሁ፡፡ አዎ ትችላላችሁ፡፡ ምክንያቱም በአሁኑ ጊዜ ታሪክ በእንቅስቃሴ ላይ ነው፡፡ ኦባማ ቦቅቧቃዎቹን የአፍሪካ መሪዎች በአጽንኦ እስጠንቅቀዋቸዋል፡፡ “…ምንም ዓይነት ስህተት እንዳትሰሩ፣ ታሪክ በእነዚህ ጀገኖች አፍሪካውያን/ት ጎን ናት እናም መፈንቅለ መንግስት በሚያደርጉ ወይም በስልጣን ላይ እንደ መዥገር ተጣብቀው ለመቆየት ሲሉ ህገመንግስትን በሚያሻሽሉ አምባገነኖች ጎን አይደለችም፡፡ አፍሪካ ጠንካራ ግልሰቦችን አትፈልግም፣ የምትፈልገው ጠንካራ ተቋማትን ነው…የዜጎቻቸወን ፍላጎት የሚያከብሩ መንግስታት የበለጸጉ የበለጠ የተረጋጉ እና የበለጠ ስኬታማ ናቸው…“

እ.ኤ.አ ጁን 2013 “የአፍሪካን አምባገነኖች መንከባከብ“ በሚል ርዕስ ትችት አቅርቤ ነበር፡፡ በዚህ ትችት ላይ የአሜሪካ “ዲፕሎአገዛዝ” እና “ዲፕሎቀውስ” (በእራሴ አባባል የአሜሪካንን መንታ ምላስ የሰብአዊ መብት አስመሳይ ዲፕሎማቶችን አመለካከቶች፣ ድርጊቶች እና ባህሪያት ለመግለጽ የተጠቀምኩበት) ነበር፡፡ በዚያ ትችቴ ላይ የአሜሪካው የመንግስት መምሪያ ጸሐፊ ኬሪ በጸሐፊነት ዘመናቸው ብዙም የማይጠቅሙ እና በደንብ ጎልተው የማይታዩ የሰብአዊ መበት አጠባበቅ በኢትዮጵያ እንዲሁም በመላው አፍሪካ የሚያራምዱ መሆናቸውን ለመተንበይ ሞክሬ ነበር፡፡ “የኬሪ የዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ በአፍሪካ የሰብአዊ መብት ፖሊሲ“ ላይ በአስመሳይነት በባዶ ቃላት ታጅቦ የሚሽከረከር ምናባዊ እንጂ “ትርጉም ያለው የሰብአዊ መብት ፖሊሲ ሽግግር በኢትዮጵያ በማድረግ ላይ ያተኮረ አይደለም፡፡“ በኬሪ የዉጭ ጉዳይ አስተዳደር ዘመን ቀደም ሲል ከነበሩት ከሂላሪ ክሊንተን በኢትዮጵያ እና በአፍሪካ የተለየ ፖሊሲ እንደማያራምዱ እና ተመሳሳይ እንደሚሆን ለፖለቲካ መድረክ ትወና ምቹነት እና “በሽብርተኝነት ላይ ዓለም አቀፍ ጦርነት” ለማካሄድ በሚል ማካካሻ የተረሳ እንደሆነ ትንበያ ሰጥች ነበር፡፡ የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ህልውናቸው በአምባገነኑ ገዥ አካል ሲሸበብ፣ በጠራራ ጸሐይ የህዝብ ድምጽ ሲዘረፍ፣ ሰላማዊ አመጸኞች መብቶቻቸው ሲደፈጠጡ፣ እና የተቃዋሚ ኃይሎች ሀሳቦቻቸውን እንዳይገልጹ ሲታፈኑ፣ የፕሬስ እና የኢንተርኔት ገደብ ሲጣል እንዲሁም ሙስና በኢትዮጵያ እንደ ካሰንሰር እየተስፋፋ የአገሪቱን ሀብት እያሽመደመደ ባለበት ሁኔታ የኦባማ አስተዳደር ለሁኔታዎች አይቶ እንዳላየ እያለፈ ነው፣ ለጉዳዩም ምንም ትኩረት ባለመስጠት ጆሮ ዳባ ልበስ ብሏል፣ ከንፈር ከመምጠጥ ያለፈ ተጨባጭነት ያለው ስራም አልሰራም፡፡ ቃል እና ተግባር ለየቅል ሆነዋል፡፡ በአሁኑ ጊዜ የኦባማ የአፍሪካ ፖሊሲ የሰብአዊ መብት ጥበቃን አያካትትም፡፡

ኬሪ ባለፈው ሰኔ ኢትዮጵያን በጎበኙበት ጊዜ በሰቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ላይ እየተደረገ ያለውን የኃይል እርምጃ እዲቆም፣ ሁሉም የፖለቲካ አስረኞች እንዲፈቱ እንዲሁም ነጻውን የመገናኛ ብዙሀን መጨቆኑን እንዲያቆም፣ ነጻ ጋዜጠኞችን፣ ሰላማዊ አመጸኞችን እና የተቃዋሚ ፖለቲካ አመራሮችን ማሸማቀቁን እና ወደ እስር ቤት ማጋዙን እንዲያቆም ይማጸ ናሉ ወይም ደግሞ እንዲያቆም ያደደርጋሉ የሚል እምነት ነበረኝ፡፡ ይህንን ትንበያ በዘፈቀደ ወይም ደግሞ ከእውነታው በራቃ መልኩ ተምኔታዊ የሆነ አስተሳሰብም አልነበረም፡፡ ኬሪን እና ኦባማን በተናገሩት ቃላት ብቻ ነው እየመዘንኳቸው ያለሁት፡፡ እ.ኤ.አ በ2008 ዕጩ ተመራጮች የነበሩት ኦባማ እና ጆይ ቢደን የሚከተለውን ቃል ገብተው ነበር፣ “የታሰሩ ምሁራን፣ አክቲቪስቶች እና በግብጽ እንደ አይማን ኑር ያሉት የፖለቲካ የተቃዋሚ የፖለቲካ እስረኞች እንዲፈቱ እንሰራለን፡፡” እ.ኤ.አ ጃንዋሪ 24/2013 በድምጽ ማሰባሰብ ሂደታቸው ላይ ኬሪ እንዲህ ብለው ነበር፣ “አንድ ወይም ሌላ አገር በምጎበኝበት ጊዜ ያለንን ቀዳሚ ዓላማ እና ይህም ተግባራዊ እንዲሆን በሚሉት ላይ አንዳንድ ጊዜ እጋፈጥ ነበር፣ ሆኖም ግን የሰብአዊ መብትን ጉዳይ በተለይም በእስር ቤት የሚገኙ ግለሰቦች እንዲለቀቁ ያላነሳሁበት ጊዜ አልነበረም፣ ይህንንም አቋሜን አጠናክሬ እቀጥልበታለሁ…“

ሴክሬታሪ ኬሪ እ.ኤ.አ በጁን 2013 ኢትዮጵያን በጎበኙበት ጊዜ በዲፕሎማክራሲያዊነት ጸጥ የማለት መብታቸውን ተጠቅመዋል፡፡ ኬሪ ለአምባገነኖቹ ስለሰብአዊ መብት ጥበቃ አንዲትም ቃል ትንፍሽ አላሉም፡፡ “የታሰሩ ምሁራን፣ አክቲቪስቶች እና የተቃዋሚ የፖለቲካ እስረኞች ማለትም እስክንድር ነጋ፣ ርዕዮት ዓለሙ፣ ውብሸት ታዬ፣ አንዷለም አራጌ፣ ኦልበና ሌሊሳ፣ በቀለ ገርባ፣ አቡባከር አህመድ፣ አህመዲን ጀበል፣ ካሚል ሸምሱ እና ሌሎችም በርካቶች እንዲፈቱ እንሰራለን፡፡” የሚለው ይቅር እና ስለሰብአዊ መብት ጥበቃ አንዲትም ቃል ትንፍሽ አላሉም፡፡

በኦባማ አስተዳደር የሰብአዊ መብት ዲፕሎክራሲ ይዞታ፣

ኬሪ ባለፈው ሳምንት ኢትዮጵያን በጎበኙበት ጊዜ የእርሳቸው አስተናጋጆች አሸርጋጅ የገዥው አካል አዲስ በቁጥጥር ስር ያዋሏቸውን እና ወደ እስር ቤት የወረወሯቸውን የተቃዋሚ ፖለቲካ ፓርቲ አመራሮችን እና አባላትን፣ ነጻ ጋዜጠኞችን እና ጦማሪስቶችን እንዲሁም የዩኒቨርስቲ ተማሪዎችን በጥይት እየቆሉ የመቀበያ ስጦታ አድርገው ሰላምታ አቅርበውላቸዋል፡፡ ይኸ በእውነቱ ታላቅ ዘለፋ ነው፡፡ በኢትዮጵያ በስልጣን ላይ ያሉት ወሮበሎች በኦባማ የማስመሰያ አስተዳደር ላይ ምን ያህል መተማመን እንዳለባቸው የሚያመላክተው ተጫባጭ የግድያ እና የዘፈቀደ የእስራት ወንጀለኝነት መረጃ በመያዝ ኬሪ ከአውሮፕላን ሲወርዱ አቅርበውላቸዋል፡፡ “እህስ ኬሪ እንግዲህ ምን ይፈጠር!?“
ኬሪ “የደህንነት ጉዳዮችን” ለመወያየት ኢትዮጵያ ውስጥ ነበሩ፡፡ ሆኖም ግን በዘፈቀደ እየተጋዙ በእስር ቤት ስለሚማቅቁት እና የዘፈቀደ ግድያ ስለሚፈጸምባቸው የኢትዮጵያ ዜጎች ደህንነት ጉዳይ እልነበረም፡፡ ኬሪ ከእራሳቸው ፍላጎት ውጭ በተጽዕኖ ባለፈው ሳምንት በሸፍጥ ክስ ተመስርቶባቸው በእስር ቤት የሚገኙትን የሰማያዊ ፓርቲ አመራሮቸን እና ደጋፊዎችን በማስመልከት የይስሙላ ንግግር አድርገዋል፡፡ የእስር ቤቱ ሰለባ ከሆኑት ከብዙዎቹ ጥቂቶች መርከቡ ኃይሌ፣ ሶሎሞን ፈጠነ፣ ዘሪሁን ተስፋዬ፣ አናኒያ ኢሳያስ፣ ፋሲካ ቦንገር፣ ጀሚል ሽኩር፣ ሰይፈ ጸጋየ፣ የሽዋስ አሰፋ፣ እመቤት ግርማ፣ ዮናስ ከድር፣ እየሩሳሌም ተስፋው፣ አበራ ኃይለማርያም፣ አበበ መከተ፣ ብሌን መስፍን፣ አስናቀ በቀለ፣ መስፍን፣ ተስፋዬ አሻግሬ፣ እዮብ ማሞ፣ ኩራባቸው፣ ተዋቸው ዳምጤ፣ ፍቅረማርያም አስማማው፣ እያስፔድ ተስፋዬ፣ ጋሻው መርሻ፣ ተስፋዬ መርኔ፣ ሀብታሜ ደመቀ፣ ጌታነህ ባልቻ፣ ንግስት ወንድይፍራው፣ ሜሮን አለማየሁ የሚባሉ ለሀገራቸው ብሩህ ራዕይ ያላቸው ወጣቶች ይገኙበታል፡፡

“ከውጭ የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅቶች ጋር በመገናኘት እና የማህበራዊ መገናኛዎች ዘዴዎችን በመጠቀም በአገሪቱ ውስጥ አለመረጋጋትን ለመፍጠር“ በሚል ሰበብ ገዥው አካል በሸፍጥ ያሰራቸውን ጋዜጠኞች እና ጦማሪስቶች እንዲፈታ ኬሪ የተማጽዕኖ ያቀርባሉ ተብሎ ይጠበቃል፡፡ ከእነዚህ ከታሰሩት ውስጥ አስማማው ኃይለጊዮርጊስ፣ ተስፋለም ወልደየስ፣ ኤዶም ካሳዬ፣ አቤል ዋቤላ፣ አጥናፍ ብርሀኔ፣ ማህሌት ፋንታሁን፣ ናትናኤል ፈለቀ፣ ዘላለም ክብረት እና በፈቃዱ ኃይሉ ይገኙበታል፡፡

ስለአዲሶቹ ታሳሪዎች አዲስ ዜና ከአሜሪካ የመንግስት መምሪያ ምላሽ የሚጠበቅ ነበር፡፡ ኦህ እንዴት ያሰለቻል! የመንግስት ቃል አቀባይ የሆኑት ጄን ሳኪ በዲፕሎክራሲያዊ መልኩ እንዲህ በማለት ገልጸው ነበር፣ “የኢትዮጵያ መንግስት ለእስር የዳረጋቸውን እስረኞች ጉዳይ እንደገና እዲመረምር እና በአስቸኳይ እንዲፈታቸው እንጠይቃለን፡፡ ይህንን ጥያቄ በቀጥታ ለኢትዮጵያ መንግስት ያቀረብነው በተጨባጭ በመሬት ላይ ያለውን እውነታ ከግንዛቤ በማስገባት ካለን አሳሳቢ ሁኔታ በመነሳት ነው፡፡ እናም በእርግጥ እኛ ከረዥም ጊዜ ጀምሮ በኢትዮጵያ ስለፕሬስ ነጻነት እና ሀሳብን በነጻ መግለጽ መከልከል ያለንን ስጋት በተደጋጋሚ በመግለጽ የኢትዮጵያ መንግስት የእራሱን ህገመንግስት ሙሉ በሙሉ እንዲያከብር ተማጽዕኖ ስናደርግ ቆይተናል፡፡“

እ.ኤ.አ ጁን 2012 የኢትዮጵያ ነጻ ጋዜጠኞች በይስሙላው ፍርድ ቤት ክስ በተመሰረተባቸው እና የረዥም ጊዜ እስራት በተፈረደባቸው ጊዜ ቃል አቀባይ ቪክቶሪያ ኑላንድ እንደዚሁ ተመሳሳይ ንግግር በማድረግ እንዲህ ብለው ነበር፣ “የኢትዮጵያ መንግስት በበርካታ ጋዜጠኞች እና በተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲ አባላት ላይ የጸረ ሽብር አዋጁን በመጠቀም የመሰረተው ክስ አሳስቦናል…የነጻ ጋዜጠኞች መታሰር በመገናኛ ብዙሀን እና ሀሳብን በነጻ በመግለጽ መብት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ይኖረዋል፡፡ በኢትዮጵያ ስላለው የሰብአዊ መብት አያያዝ ሁኔታ ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር የውይይት መድረክ በመክፈት ሀሳብን በነጻ የመግለጽ እና የመገናኛ ብዙሀን ነጻ ማድረግ የዴሞክራሲያዊ ማህበረሰብ ግንባታ ወሳኝ ሚና የሚጫወቱ መሆናቸውን በማስመልከት ሀሳባችንን ግልጽ አድርገናል፡፡“ እንግዲህ እንደዚህ ባለ የሰብአዊ መብት ሁኔታ ነው በኦማ አስተዳደር በተግባር እየተተረጎመ ያለው፡፡

ፕሬዚዳንት ኦባማ ከተሳሳተው የአሜሪካ ታሪክ ምዕራፍ የጎን ተሰልፈዋልን?

ኦባማ መጀመሪያ ፕሬዚደንት ሲሆኑ የስልጣን የመክፈቻ ንግግራቸው እንዲህ ብለው ነበር፣ “አሜሪካ በከፍተኛ የስልጣን እርከን ላይ ያሉ ባለስልጣኖች እውቀቱ ወይም ደግሞ ራዕይ ስላላቸው ብቻ አይደለም የምንተገብራቸው ሆኖም ግን የእኛ ህዝቦች የአያት ቅድመ አያቶቻችን መርሆዎች ታማኞች ሆነን ለመቀጠል ካለን ጽኑ ፍላጎት አንጻር ነው፡፡“ “ኦባማ ከአፍሪካ አምባገነኖነች ጎን በሚቆሙበት ጊዜ ከአያት ቅድመ አያቶቻችን መርሆች እና ከመመስረቻ ሰነዶች ተግባራዊ መሆን ጋር በጽናት ቆመዋልን?” የአሜሪካ ታላቁ የነጻነት አዋጅ የመመስረቻ ሰነድ የሚከተለውን ይላል፣

…መንግስታት ትክክለኛውን ስልጣን ከህዝቦች ፈቃድ በማግኘት የተዋቀሩ የሰዎች ስብስቦች ናቸው፡፡ የትኛውም ዓይነት መንግስት ለዓላማዎች ጎጅ ሆኖ ከተገኘ ይህንን መንግስት ለመለወጥ ወይም ደግሞ ለማስወገድ እና ደህንነታቸውን እና ደስታቸውን ለማረጋገጥ የሚያስችል በእነዚህ መርሆዎች ላይ በመመስረት የመንግስትን ኃይል ማዋቀር የሰዎች መብት ነው፡፡ ተከታታይ የሆኑ የመብት ረገጣዎች መፈጸም እና ከመብት ውጭ መሄድ እንዲሁም ባልተለያየ መልኩ አንድን ነገር በተግባር ማሳየት እራሳቸውን የለየላቸው አምባገነኖች በሚሆኑበት ጊዜ እንደዚህ ዓይነት መንግስታትን ከጫንቃቸው ላይ አሽቀንጥረው ለመጣል እና ለእነርሱ የሚስማሙ መንግስታትን ለወደፊቱ ደህንነታቸው ሲባል መመስረት የህዝቡ ስራ ነው…”

ኦባማ ስልጣንን ከጠብመንጃ አፈሙዝ በመያዝ ትክክለኛውን የህዝብ ይሁንታ ሳያገኙ በጉልበት ስልጣንን ጨብጠው ህዝብን በማሰቃየት ላይ ከሚገኙ የአፍሪካ ወሮበላ ገዥዎች እና አምባገነኖነች ጎን በሚቆሙበት ጊዜ ከነጻነት አዋጁ ጎን ቆመዋል ማለት ይቻላልን?

የአሜሪካን ነጻነት የሚያውጀው ታላቁ የሰብአዊ መብት ጥበቃ ሰነድ የሚከተሉትን ኃላፊነቶች ይሰጣል፣
…ኃይማኖትን የማያከብር ወይም ደግሞ እምነትን ለማራማድ ክልከላ የሚጥል፣ በዚህም ሳቢያ ሀሳብን በነጻ የመግለጽ መብትን የሚሸብብ ወይም ደግሞ ነጻውን ፕሬስ የሚገድብ እና በነጻነት መሰብሰብን የሚከለክል እና ቅሬታን ለማቅረብ የሚከልክል መንግስት ህግ ሆኖ ሊወጣ አይችልም…ማንም ሰው ቢሆን ህይወትን፣ ነጻነትን ወይም ደግሞ ንብረትን ከህግ አግባብ ውጭ ሊያጠፋ ወይም ሊገድብ አይችልም፡፡

በቢሊዮን የሚቆጠር ዶላር የእራሳቸውን ዜጎች ለሚፈጁ የአፍሪካ አምባገነኖች (ባለፈው ሳምንት በኢትዮጵያ ያለው ገዥ አካል 47 የዩኒቨርስቲ ተማሪዎችን መግደሉን መዘገቡን ልብ ይሏል)፣ ነጻ ጋዜጠኞችን በእስር ቤት ለሚያማቅቁ የእምነት ነጻነትን ለሚያፍኑ፣ ዜፈጎች ሀሳባቸውን በመግለጻቸው ምክንያት የሚሰቃዩበት፣ በነጻ የሚሰበሰቡ ዜጎችንን የሚያስፈራሩበት እና የሚያሸማቅቁበት ያለምንም ተጠያቂነት ዜጎቻቸውን በሙስና ከሚዘርፉ ሌቦች ጎን ነው ኦባማ በትክክለኛ ምዕራፍ ተሰለፍኩ የሚሉት?

አብርሀም ሊንከን በጌቲስበርግ ንግግራቸው ላይ እንዲህ ብለው ነበር፣ “በእግዚአብሄር ፈቃድ ይህች አገር አዲስ የውልደት ነጻነትን የሚያጎናጽፍ የህዝብ መንግስት፣ ለህዝብ የቆመ ከመሬት አይጠፋም“ ብለው ነበር፡፡ ፕሬዚዳንት ኦባማ ይህንን ሲሉ በአፍሪካ እጃቸው በደም ከተጨማለቀ ወሮበላ መንታፊ ገዥዎች ለመንታፊዎች ከተቋቋሙት “አዲስ የውልደት ነጻነት” ጎን መሰለፋቸውን ያመላክታልን?

የታሪክ ክስና ዳኝነት በኦባማ ላይ፣

ታሪክ ትክክለኛ የሆነ፣ ትክክለኛ ያልሆነ እና ውጣውረድ የሞላበት ከሆነ ታሪክም መክሰስም መዳኘትም ይቻላለል፡፡ የታሪክ ዳኝነት ሊሆን የሚችለው ኦባማ በትክክለኛው የታሪክ ምዕራፍ ላይ አልተሰለፉም፣ እናም ታሪክ እራሱ ከኦባማ ጎን አይደለም፡፡ ኦባማ ሁልጊዜ ከትክክለኛው የታሪክ ምዕርፍ ጎን እንደሚሰለፉ ይናገራሉ፣ ሆኖም ግን እውነታው ሲመዘን በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ ጎን ከተሰለፉት ጋር አብረው ተሰልፈው ይገኛሉ፡፡ ተግባር በተለይም የተሻለ ተግባር ከመናገር የበለጠ ይናገራል እናም በኦባማ ላይ የቀረበው ክስ በአፍሪካ ላይ በተሳሳተው የታሪክ ምዕራፍ ላይ በመሰለፋቸው የተመሰረተ ክስ ነው፡፡

በኦባማ ላይ የቀረበው ክስና ዳኝነት በአፍሪካ ከእርሳቸው በፊት ካገለገሉት ከጆርጅ ቡሽ ያነሱ ተግባራትን ነው ለአፍሪካ ያከናወኑት የሚል ነው፡፡ (ጆርጅ ቡሽን አልመርጣቸውም ወይም ደግሞ አልደግፋቸውም፡፡ ሆኖም ግን ስልጣን ለመስጠት ብቻ እውነታውን መናገር የለብኝም፡፡ በአሁኑ ጊዜ በስልጣን ላይ ሆነው ስልጣናቸውን እንዴት እየተጠቀሙበት እንዳሉ፣ የዜጎችን መብት በምን ዓይነት ሁኔታ እየደፈጠጡ እንዳሉ፣ ስልጣናቸውን ያለአግባብ እየተጠቀሙ እንዳሉ እና በአጭሩ ስልጣናቸውን ለበጎ ነገር መጠቀም ያለመቻላቸውን ያመላክታል፡፡) ቡሽ ገንዘባቸውን አፋቸው በተናገረው ቦታ ላይ ያስቀምጡ ነበር እናም በቢሊዮኖች የሚቀጠሩ ዶላሮች ኤች አይቪ ኤድስን ለመዋጋት እና በአፍሪካ የበሽታው ሰለባ የሆኑትን ወገኖች ለማገዝ ይጠቀሙበት ነበር፡፡ ኦባማ በግንባር ቀደምትነት ለዓለም አቀፍ የኤድስ ፕሮግም የሚውል በመቶ ሚሊዮኖች የሚቆጠር ገንዘብ ቅነሳ አድርገዋል፡፡ እንደ ዋሽንግተን ፖስት ዘገባ ከሆነ እ.ኤ.አ በ2012 በጠቅላላ 214 ሚሊዮን ዶላር ቅነሳ አድርገዋል፡፡ ይህም “በአሜሪካ ፕሬዚዳንቶች ታሪክ ለመጀመሪያ ጊዜ ይህንን ቀሳፊ የሆነውን እ.ኤ.አ በ1980ዎቹ በሬጋን አስተዳደር ጊዜ የተከሰተውን በሽታ ለማስወገድ አሜሪካ ተጨባጭነት ያለው ትግል ስታደርግ የቆየችበትን“ ኦባማ እ.ኤ.አ በ2014 ተጨማሪ 50 ሚሊዮን ዶላር ለመቀነስ ሀሳብ አቅርበው ነበር፡፡ የታሪክ ዳኝነት ሲመዘን ቡሽ በአፍሪካ የመጀመሪያ ገዳይ የነበረውን ወባን ከአፍሪካ ምድር ለማስወገድ አመርቂ የሆነ አስተዋኦ አድርገዋል፡፡ ቡሽ ለአፍሪካ ደኃ አገሮች የእዳ ቅነሳ አድርገዋል፡፡ ኦባማስ የፈየዱት ነገር ይኖር ይሆን?!? ካለስ እስቲ እንስማው፣ እንየው፡፡

ባለፈው ጁን ኦባማ አፍሪካን በጎበኙበት ጊዜ የጨለመውን የአፍሪካ አህጉር ለማብራት በሚል በርካታ የኤሌክትሪክ ፕሮጀክቶች ግንባታ ለማከናውን ተነሳሽነትን አሳይተዋል፡፡ “አፍሪካን በኃይል ለማጎልበት” በሚል መርህ ለሚቀጥሉት አምስት ተከታታይ ዓመታት በስራ ላይ የሚውል 7 ቢሊዮን የአሜሪካ ዶላር እንዲሁም ከዚሁ በተጨማሪ የግል ዘርፉን ለማጠናከር በሚል 9 ቢሊዮን ዶላር በተጨማሪነት ለመመደብ ቃል ገብተው ነበር፡፡ እስከ አሁን ባለው ተጨባጭ ሁኔታ ግን ኦባማ ያጠናከሩት የወታደራዊ እና የገንዘብ ድጋፍ በማድረግ የአፍሪካን ወሮበላ ገዥዎች ኃይል ማጠናከር ብቻ ነው፡፡ እነዚህ ቃል የተገባለቸው በቢሊዮን የሚቆጠሩ ዶላሮች በባዶ ተስፋ በጆንያ ታጭቀው ለጨለማው አፍሪካ ወሮበላ አምባገነኖች የሚደርሱ ከሆነ ለመንታፊ የአፍሪካ አምባገነኖች በውጭ አገር ለከፈቷቸው የሂሳብ አካውንቶቻቸው እንደ ገና ዛፍ መብራት ከመስጠት ያለፈ ለብዙሀኑ የአፍሪካ ህዝብ የሚፈይዱት አንዳች ነገር አይኖርም፡፡

የታሪክ ዳኝነት ሲመዘን ኦባማ ለአፍሪካ ባዶ የተስፋ ቃላትን እና በማነብነብ ላይ ያነጣጠረ ባዶ ተስፋ ሆኖ ይገኛል፡፡ ላለፉት የመከኑ ቃል ኪዳኖች እንደገና ሌላ አዲስ ቃል ኪዳኖችን ይገባሉ፡፡ “በሺዎች የሚቆጠሩ አፍሪካውያን/ት ወደ ዩናይትድ ስቴትስ በመምጣት በምርጥ ዩኒቨርስቲዎቻችን በመግባት እውቀታችሁን ማበልጸግ የሚያስችል አዲስ ፕሮግራም ተመቻችቷል“ የሚል አዲስ ቃል ኪዳን ገብተዋል፡፡ በአፍሪካ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ አፍሪካውያን/ት በወሮበላ አምባገነኖች ስቃያቸውን የሚያዩት ወጣቶች የወደፊተ ዕጣ ፈንታ ሲተን ምን ምን ማድረግ ይቻላል?
የታሪክ ዳኝነት ሲመዘን ኦባማ በአፍሪካ የሚኖሩ ህዝቦች በእርሳቸው ቃል ኪዳን “ተስፋ እና ለውጥ” የወደፊት ጥሩምባ ጥሪ እምነት ጥለው የነበሩት ተስፋቸው ሲሟጠጥ ማየት አሳዛኝ ሁኔታ ነው፡፡ የኦባማ “የተስፋ መጠናከር” ምንም ያለማድረግ ተስፋ እና በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ አፍሪካውያን/ት የባዶ ተስፈኛነት ምዕናባዊ ድርጊት ነው፡፡ የታሪክ ክሱ “ምንም የተደረገ ለውጥ እንደሌለ እናምናለን፡፡!“ በአፍሪካ ከወሮበላ አምባገነኖች እና ከእነርሱ ግብረበላ ሎሌዎቻቸው በስተቀር ማንም ቢሆን በኦባማ ላይ እምነት የለውም፡፡ የኦባማ “አዎ እንችላለን“ በተግባር ሲመነዘር “በአፍሪካ ውስጥ የሰብአዊ መብቶችን ሁኔታ ለማሻሻል ምንም ነገር ማድረግ አንችልም“ የሚል ግልባጭ ትርጉም ይዞ እናገኘዋለን፡፡

በአፍሪካ የተስፋ መጠናከር፣

ኦባማ እንዲመረጥ ሽንጤን ገትሬ ስታገል እና ሌሎችም ለኦባማ ደምጽ እንዲሰጡ ድጋፍ ሳሰባስብ ነበር፡፡ ይህንን ጉዳይ ግልጽ ላድርገው፡፡ ኦባማን በመደገፌ መቆርቆር ስሜት አይሰማኝም፡፡ አ..ኤ.አ በ2008 በተደረገው ምርጫ ኦባማ እንዲመረጡ ድጋፍ ባደረግሁ ጊዜ ያ ድርጊት ቆንጆ ሀሳብ ሆኖ ይታየኝ ነበር፡፡ እ.ኤ.አ. በ2012 ምንም ምርጫ የሌለው ሆንኩ፡፡ ስለሚት ሮምነይ ምን ማለት እችላለሁ?! ጆን ሁንትስማን በሬፐብሊካን የምርጫ ዝርዝር ውስጥ አልነበረም፡፡ ምናልባትም እ.ኤ.አ በ2016 ሊሆን ይችላል፡፡

እ.ኤ.አ በ2008 ኦባማን ለመምረጥ የእኔ ውሳኔ የተመሰረተው ፍላጎታዊ እና የመጀመሪያው አፍሪካዊ አሜሪካ በመሆናቸው ብቻ አልነበረም፡፡ ኦባማ በህዝብ ላይ ያላቸውን አስተዋጽኦ ሪከርድ በማየት የተደረገ ጥንቃቄ የተሞላበት ምርጫ ነበር፡፡ ከዩናይትድ ስቴትስ ሴኔት የህግ አገልግሎት ፋይላቸውን አጥንቻቸዋለሁ፣ እዲሁም ኦባማ HR 2003ን (ኢትዮጵያ ዴሞክራሲ እና ተጠያቂነት አዋጅ 2007) የሚያደንቁት እና ድጋፍም የሚያደርጉበት ስለነበር ነው፡፡ በኢሊኖይስ ህግ በደህንነት ፕሮግራሞች እና ዝቅተኝ ገቢ ላላቸው የህብረተሰብ ክፍሎች ድጎማ እንዲሰጣቸው እንዲሁም የቤተሰብ ሰራተኞች ከታክስ ነጻ እንዲደረጉ ሲያደርጉ የነበሩትን አስተዋጽኦ ከግንዛቤ በማስገባት ነበር ምርጫየን ያደረግሁት፡፡ በኢሊኖይስ ግዛት ሰራተኞች ከስራ እንዳይባረሩ እና ትላልቅ የምርት ተቋማትም እንዳይዘጉ ሲያደርጉት የነበረውን ጥረት አደንቃለሁ፡፡ እንዲሁም በተለያዩ አጋጣሚዎች ሲያደርጓቸው የነበሩት መሳጭ እና ተያያዥ ንግግሮች እና በሚያቀርቧቸው በመረጃ ላይ በተመሰረቱ ጭብጦች እና የፖሊሲ መርሆዎች እገረም ነበር፡፡ “የአባታቸው ህልሞች” የሚለውን መጽሀፋቸውን በአንድ ቅምጥ በማንበብ፣ ሌሎችን መጣጥፎች እና ንግግሮቻቸውን በማዳመጥ እደሰት ነበር፡፡ በሀርቫርድ የህግ ትምህርት ቤት በነበራቸውን የአመራር ብቃት እና አካዳማያዊ ጥረት፣ በችካጎ የህግ ትምህርት ቤት በማስተማር ብቃታቸው ላይ ኩራት ይሰማኝ ነበር፡፡ እንደ መምህር እና የህገ መንግስት ባለሙያነቴ በሚያሳዩት አጋራዊ መንፈስ ኦባማ ጥሩ ብቃት ያላቸው ሰው አድርጌ እቆጥራቸው ነበር፡፡

ኦባማ የመጀመሪያው አፍሪካዊ አሜሪካ ፕሬዚዳንት መሆን በመቻላቸው ተጨማሪ እሴታቸው ነበር፣ ሆኖም ግን ይህ ለእኔ ወሳኙ ነገር አይደለም፡፡ እ.ኤ.አ በ1968 ሮበርት ኬኔዲ ያደረጓቸው ነብያዊ ንግግሮች ለእኔ እና ለሌሎቸ በሚሊዮን ለሚቆጠሩ ዜጎች አስገራሚዎች ነበሩ፡፡ እንዲህ ብለው ነበር፣ “እ.ኤ.አ በሜይ 1968 በሚቀጥሉት 40 ዓመታት ውስጥ እኔ የያዝኩትን ተመሳሳይ ስልጣን ጥቁር ሊይዘው ይችላል…“ “የኦባማ የአሜሪካ ፕሬዚዳንት ሆነው መመረጥ በዓለም ላይ በሚገኙ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ዜጎች ሁሉ በተለይም በዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ እና በአፍሪካውያን/ት “የተስፋን መጠናከር” በአሜሪካ በእራሷ በጉልህ እየታየ ስለሆነ የኦባማ ዕጩ ፕሬዚዳንት ሆነው መመረጥ ተቀባይነትን አግኝቷል– በአሜሪካ የማይቻለው የሚቻል ሆኖ ታይቷል፡፡ የኦባማ አባት ግንድ ከኬንያ መሆን በብዙ ሚሊዮን ለሚቆጠሩ አፍሪካውያን/ት ተስፋ የሰጠ ክስተት ስለነበር ኦባማ አፍሪካን በዩናያትድ ስቴትስ የውጭ ፖሊሲ ማውጣት እና በሰብአዊ መብት አያያዝ ላይ ጠንካራ ሚና በመጫወት የአፍሪካን ቦታ ከፍ ያደርጋሉ የሚል ግምትን አሳርፎ ነበር፡፡ በእነዚህ ምክንያቶች በኦባማ ላይ እምነት የመጣል የተስፋ ጥንካሬ ነበረኝ፡፡

የተስፋ ውሸት፣

ባለፉት ጥቂት ዓመታት ከኦባማ ያልተከበሩ ቃል ኪዳኖች እና በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ አፍሪካውያን/ት ባዶ ተስፋዎች ምክንያት ከተስፋ ውሸቶች ጋር ግብግብ ገጥሜ እገኛለሁ፡፡ ሴናተር ኦባማ “የተስፋ መጠናከር“ በሚለው መጽሀፋቸው ላይ የአሜሪካንን የውጭ ፖሊሲ በሰብአዊ መበቶች ጥበቃ ላይ የተመሰረተ መሆኑን በመግለጽ ጆን ኬኔዲን በመጥቀስ እንዲህ የሚል መልዕክት አስተላልፈዋል፣

በመንደሮች እና በጎጆዎች ያላችሁ በዓለም ላይ ግማሹን የምትይዙት የብዙሀኑን የመሰቃየት ማሰሪያ ገመድ ለመበጠስ የምትታገሉ ያለንን መልካም አጋጣሚ ሁሉ በመጠቀም የፈለገውን ያህል ጊዜ ቢወስድም እንኳ እራሳቸውን እንዲያግዙ ለማስቻል እንደግፋቸዋለን፣ ይህንን የምናደርገው ኮሚኒስቶች ስለሚያደርጉት ሳይሆን ወይም ድግሞ ድምጻቸውን ለማግኘት አይደለም፣ ሆኖም ግን ፍትሀዊ እና ትክክለኛ ስለሆነ ብቻ ነው፡፡ ነጻ የሆነ ህብረተሰብ ሌሎችን ደኃ የሆኑ ዜጎችን መርዳት ካልቻል ጥቂት ሀብታም የሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎችንም ማገዝ አይችልም፡፡

ለለውጥ አስፋለጊነት በሚያወሳው ንግግራቸው ሴናተር ኦባማ እንዲህ የሚል ጽሁፍ አቅርበው ነበር፣ “ባለፈው ምዕተ ዓመት በተደረገው ከእንግሊዞች አገዛዝ ነጻ ለመውጣት ጋንዲ ባደረጉት ዘመቻ፣ በፖላንድ የተደረገው የጋራ እንቅስቃሴ፣ ከጸረ አፓርታይድ ጋር በደቡብ አፍሪካ የተደረገው የነጻነት ዘመቻ ስኬታማ ስራ ምክንያት ዴሞክራሲ የአካባቢ መነቃቃት ውጤት ነው፡፡ ሌሎች ሰዎች የእራሳቸውን ነጻነት ለመቀዳጀት እንዲችሉ ማደፋፈር እና ልናግዛቸው ይገባል…መብቶቻቸው እንዲከበሩላቸው መብታቸው የተረገጡትን በአካባቢ አመራሮች ስም ልንናገርላቸው እንችላለን፣ የእራሳቸውን ህዝቦች መብት በተደጋጋሚ በሚደፈጥጡ አምባገነኖች ላይ የኢኮኖሚ እና የዴፕሎማሲ ጫና መጣል ይኖርብናል…“

“መብቶቻቸውን በተነጠቁ ዜጎቻችን ስም እንዲናገሩላቸው እና ነጻነታቸውን እንዲያስመልሱ“ ፕሬዚዳንት ኦባማ ለሚከተሉት ጀግና ኢትዮጵያውያን/ት ጥቂት ቃላትን ሊናገሩላቸው ይገባል፡ እስክንድር ነጋ፣ ርዕዮት ዓለሙ፣ ዉብሸት ታዬ፣ አንዷለም አራጌ፣ ኦልባና ሌሊሳ፣ በቀለ ገርባ፣ አቡባከር አህመድ፣ አህመዲን ጀበል፣ መርከቡ ኃይሌ፣ ሶሎሞን ፈጠነ፣ ዘሪሁን ተስፋየ፣ አናንያ ኢሳያስ፣ ፋሲካ ቦንገር፣ ጀሚል ሽኩር፣ ሰይፈ ጸጋየ፣ የሽዋስ አሰፋ፣እመቤት ግርማ፣ ዮናስ ከድር፣ እየሩሳሌም ተስፋው፣ አበራ ኃይለማርያም፣ አበበ መከተ፣ ብሌን መስፍን… አስማማው ኃይለጊዮርጊስ፣ ተስፋለም ወልደየስ፣ ኤዶም ካሳዬ፣ አቤል ዋቤላ፣ አጥናፍ ብርሀኔ፣ ማህሌት ፋንታሁን፣ ናትናኤል ፈለቀ፣ ዘላለም ክብረት እና በፈቃዱ ኃይሉ…? ከዚህ የተስፋ ጥንካሬ ማህጸን ውስጥ የወጣ የውሸት ተስፋ ነው! “ኦ በመጀመሪያ ጊዜ ማታለል በጀመረንበት ጊዜ ምን ዓይነት የተወሳሰበ ድር እያደራን ነው”

የተስፋ እጥረት፣

ኦባማ በኢትዮጵያ እና በአፍሪካ ላሉ አምባገነኖች እያዩ ያላዩ ያሉ በመምሰል እየተመለከቱ ነው፡፡ ለዓመታት ፕሬዚዳንት ኦባማ ለፕሬዚዳንት ሮናልድ ሬጋን ከበሬታን ሰጥተዋል፡፡ ምናልባትም ከሮናልድ ሬጋን ታሪክ መማር ይችላሉ፡፡ “እያንዳንዱ መንግስት የራሱ የሆነ ልዩ ባህሪ አሉት እናም ያ ባህሪ ከጠፋ መንግስቱም ይወድቃል፡፡ አምባገነናዊነት በተንሰራፋበት ስርዓት ፍርሀት አንዱ ነው፡፡ ህዝቡ አምባገነኑን መፍራት ባቆመ ጊዜ አምባገነኑ ስልጣኑን ያጣል፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ አገር ወካይ መንግስት በተዋቀረበት አገር ትልቅ ክብር እና ሞገስ ነው፡፡ ክብር እና ሞገስ በሌለበት ጊዜ መንግስቱ ይወድቃል፡፡ የፖለቲካ ጥርጣሬ እና የሞራል ጥያቄ ያለባቸውን መንገዶች እንመርጣለን? ክብር እና ሞገስን በመተው በእውነታ ላይ ብቻ እንኖራለን?… ይህ ከሆነ ከምናውቀው በላይ ለታሪክ ቆሻሻ መጣያ እየቀረብን ነው፡፡“ የታሪክ መጨረሻው በምጻት ቀን እና በሰው ልጅ ክብር እና ሞገስ መካከል ስልጣንን አላግባብ መጠቀም ሊሆን ይችላልን?

የታሪክ ዳኝነት ፕሬዚዳንት ኦባማ ለሚመጣው ትውልድ የአፍሪካ ዋና አባካኝ ተብለው የሚታወቁበት ይሆናል፡፡ እኛ አፍሪካውያን/ት በኦባማ ላይ ያለንን ተስፋ አቁመናል፡፡ ከባርነት በማምለጥ የነጻነት ሻምፒዮን የሁኑትን ታላቁን አሜሪካዊ የፍሬድሪክ ዳጉላስን ወርቃማ ቃላት በመዋስ፣ ”ማንኛውም ሰው በዝግታ ለምን ግድየለሽ እንደሚሆን እስቲ ተመልከቱ፣ እናም በእነርሱ ላይ የሚጫኑትን የኢፍትሀዊነትን እና ስህተትን ትክክለኛ መለኪያ ታያላችሁ፣ እናም ይህ ጉዳይ በቃላት፣ ወይም በኃይል ወይም በሁለቱም እስካልተወገደ ድረስ ድርጊቱ ይቀጥላል፡፡ የአምባገነኖቹ ወሰን በተጨቆኑት የዝምታ ጽናት ደረጃ ይገለጻል፡፡“

የኢትዮጵያ ህዝብ ጽናት ወሰኑ እስከምን ድረስ ነው? የአፍሪካ ህዝብስ?

ኦባማ ለኢትዮጵያ ደንታ አላቸውን? ለአፍሪካስ? ኦባማ ለማናቸውም ደንታቸው የላቸውም!
ኢትዮጵያ በክብር ለዘላለም ትኑር!
ሚያዝያ 28 ቀን 2006 ዓ.ም

የወያኔ ጥላቻ ፍሬ (ፕ/ር መስፍን ወልደ ማርያም)

May 11/2014

ወያኔ ለትግራይ ሕዝብ ሀብትንና ብልጽግናን አመጣ ብለው የሚያምኑ ሰዎች ብዙ ናቸው፤ ወያኔ የሥልጣን ወንበሩ ላይ በመውጣቱ ትግሬዎች ሁሉ አልፎላቸዋል ተብሎ ይታመናል፤ በተለይ በአውሮፓና በአሜሪካ የሚኖሩ ኢትዮጵያውያን በዚህ ላይ የጠነከረ እምነት አላቸው፤ በዚህ ጉዳይ ላይ ከኢትዮጵያ ውጭ ብዙ ውይይትም ይሁን ንትርክ ይደረጋል፤ በኢትዮጵያ ውስጥ ግን የተፈራ ርእስ ነው፤ ውስጥ-ውስጡን እንጂ አደባባይ አይወጣም፤ ይህንን ጉዳይ በኢትዮጵያ ውስጥ አደባባይ ለማውጣት ጊዜው የደረሰ ይመስለኛል፤ አረጋዊ በርሄ፣ ገብረ መድኅን አርአያ፣ አስገደ ገብረ ሥላሴ፣ አብርሃ ደስታ (አሥር ቢሞሉልኝ ደስ ይለኝ ነበር!) እየደጋገሙ ቢያነሡትም ሌሎች በቁም-ነገር የተቀበሉት አይመስልም፤ ሕዝቡ ግን በራሱ መንገድ እየተናገረና ምስክርነቱን እየሰጠ ነው፤ በመቀሌ የተሠራውን የመኳንንት መንደር ሕዝቡ አፓርቴይድ ብሎ ሲሰይመው፣ በአዲስ አበባ የተሠራውን መንደር መቀሌ ብሎ ሲሰይመው እየመሰከረ ነው፤ ‹‹የለሁበትም!›› እያለ ነው።

የትግራይ ሕዝብ መደህየቱ አልበቃ ብሎት ሲለምንም እየተሳቀቀ ነው፤ የሚለምነው ትግሬ ለብዙ ሰዎች ትግሬና ወያኔ አንድ መስሎ እንደሚታየው ያውቃል፤ አብዛኛው ሰው በወያኔ ላይ ያለውን ስሜት ያውቃል፤ ስለዚህም ሲለምን ሰዎች በወያኔ ላይ ያላቸውን ስሜት ስለሚያራግፉበት እየተሸማቀቀ ነው፤ አንድ የትግራይ ቄስ ከአርሲ ነኝ አሉኝና ለምን እውነቱን አይናገሩም ስላቸው እውነቱን ስናገር የማገኘው ስድብ ብቻ ነው አሉኝ፤ እኒህ ሰው ምን በወጣቸው የወያኔን ኃጢአት ተሸካሚ ይሆናሉ፤ በሌላ በኩል ደግሞ በትግሬነቱ የተጠቀመ አለ፤ እኔ የማውቀው የደርግ ወታደር የነበረ ትግሬ ቆስሎ ከውትድርና ወጣና በአንድ የመንግሥት መሥሪያ ቤት የጥበቃ ሥራ ላይ ነበር፤ በጣም ይቸግረው ነበር፤ ሚስቱ ሕመምተኛ ነበረች፤ የቤት ኪራይ መክፈል ይቸገር ነበር፤ ዛሬ ግን የሚለብሰው ልብስ ሌላ ነው፤ ከኑሮውም ተርፎ ለሲጃራና ለጫት እያወጣ ነው፤ ወይም ሌሎች እያወጡለት ነው፤ ትግሬነታቸው ብቻ እንዲህ የደላቸው በጣም፣ በጣም ጥቂቶች ናቸው፤ ስለዚህም በወያኔ አገዛዝ ትግሬ ሁሉ ተጠቅሞአል ማለት ከጉልሁ እውነት ጋር የሚጋጭ ስሕተት ነው፤ አብርሃ ሰዎች ትግሬ ሁሉ ተጠቃሚ ሆኗል ሲሉ ‹‹ያመኛል›› ማለቱ ይገባኛል።

ወያኔ ትግሬ በመሆኑ ብቻ ትግሬ ሁሉ ዕዳ አለበት ማለት እንደወያኔ ማሰብ ነው፤ ወንጀል በዘር አይተላለፍም፤ እያንዳንዱ ሰው ለሠራው ሥራ ሁሉ ኃላፊነትን ይወስዳል፤ ጊዜው ሲደርስ ውጤቱንም ለመቀበል ይገደዳል፤ ይህ የሚሆነው ሰው ሁሉ በመንፈሳዊ ኃይል በጎ መንፈስ አድሮበት፣ አእምሮው በትምህርት ተገርቶ በትክክል ማሰብ ሲችል ነው፤ የኢትዮጵያ ሕዝብ አሁን በአለበት ሁኔታ በጎ መንፈስ የራቀው ይመስላል፤ አእምሮም ጭራሹኑ በእኩይ መንፈስና በጥላቻ እየዛገ ነው፤ ስለዚህ ያስፈራል፤ በደቡብ ሱዳን ሁለት መቶ ሰዎች በዘር ተለይተው ታረዱ ሲባል ያስፈራል፤ በናይጂርያ፣ በኮንጎ የሚካሄደውን የዘርና የሃይማኖት እልቂት ስንሰማ ያስፈራል፤ በ1997 ዓ.ም. መለስ ዜናዊና አዲሱ ለገሰ እንዳስታወሱን የሩዋንዳ የጎሣ እልቂት በብዙ ሰዎች አእምሮ ውስጥ አለ፤ የቅርብ ተኳሽ የሆነው የአግዓዚ ጦርም አድፍጦ መጠበቅ ያስፈራል፤ ሌላውም ይህንን አውቆ አድፍጦ መጠበቁ ያስፈራል፤ ሰማይ ጠቀስ የሠሩት፣ የሥልጣን ኃላፊነትን ችላ ብለው በሥልጣን የሚነግዱና የሚከብሩት፣ የማይኖሩበትን ሕንጻ የሚክቡት፣ ከሕዝብ ጋር ያላቸው የአይጥና የድመት ኑሮ ያስፈራል፤ አቶ አስገደ ወያኔ መደንገጡን ይነግረናል፤ መደንገጥ የማይቆጣጠሩት ፍርሃት ነውና አደጋ ያመጣል፤ አደጋው አደጋን ይጠራል፤ ይህም ያስፈራል።

በትግራይ ዙሪያ ያለው ምንድን ነው? የትግራይ ሕዝብ በየትኛው አቅጣጫ ነው አንደልቡ እየተዘዋወረ ለመሥራትና ለመኖር የሚችለው? ወያኔ የትግራይን ሕዝብ ከሰሜን ከወገኑ ከኤርትራ ሕዝብ ጋር ደም አቃብቶታል፤ በደቡብ-ምሥራቅ ከወሎ መሬት ቆርሶ የወሎን ሕዝብ ቂም አስቋጥሯል፤ በደቡብ-ምዕራብ ከጎንደር መሬት ቆርሶ የጎንደርን ሕዝብ ቂም አስቋጥሯል፤ የራስን ወገኖች አስቀይሞ ሱዳንን በመሬት ለመደለል የሚደረገው ጥረት ሁሉ ፋይዳ የለውም፤ ሱዳን ለራሱም ያልበጀ አገር መሆኑ እየታየ ነው፤ ወደፊት ደግሞ ይበልጥ ይታያል፤ በትግራይ ውስጥ ደግሞ ወያኔ የፈጠረው አፓርቴይድ የወያኔን የኑሮ ደረጃ ወደሰማይ ሲያስጠጋው፣ የቀረውን ወደአንጦርጦስ የደሀነት ገደል ውስጥ ከቶታል፤ በዚህም ምክንያት በአዲስ አበባ ከተማ ከነልጆቻቸው እየተዘዋወሩ የሚለምኑ ሞልተዋል፤ ይህ ልመናም ለወያኔ ለመገበር ነው፤ ብዙዎቹ እንደሚናገሩት የሚለምኑት የማዳበሪያ ዕዳቸውን ለወያኔ ለመክፈል ነው።

ወያኔ ከሀያ ዓመታት በላይ አፍንጫ እየያዘ ያስከፈለውን የሚመልስበት ጊዜ እየተቃረበ ነው፤ ጥያቄው ወያኔ እንዲመልስ የሚገደደው እንዴት ነው? የሚል ነው፤ጥላቻ ወደንዴት፣ ንዴት ወደቁጣ ተለውጦ ሲገነፍል ምጽዓት ደረሰ ማለት ነው፤ ሁሉምሰው ራቁቱን ይሆናል፤ አንደአውሬ ከጥፍሩና ከጥርሱ በቀር ሌላ መሣሪያ አይኖረውም፤ ሰው ሁሉ በክፋት ወደአውሬነት ይለወጣል፤ ጠመንጃና ቦምብ አያገለግሉም፤ ሕንጻው ምሽግ አይሆንም፤ መኪናው፣ ባቡሩ፣ ታንኩ ከቆመበት አይነቃነቅም፤ የትም አያደርስም፤ ጭፍራ ሁሉ በየራሱ ፍዳ ታንቆ እንኳን ለሌላ ሊተርፍ ለራሱም የማይበቃ ይሆናል፤ ለነገሩ ጌታና ሎሌም የለም፤ ሁሉም በአውሬ እኩልነት የተፋጠጠ ነው፤ ርኅራኄ ተሟጦ፣ መግል ያዘለ ልብ ፈርጦ፣ ውይይትና ክርክር አብቅቶ፣ ጥርሱን ያገጠጠና ጥፍሩን የሳለ መንጋ በደም የሚራጭበት ሁኔታ ነው።

ሌላ አገር እንዲህ አልሆነም፤ እዚያ አገር እንዲህ አልሆነም፤ የሚባል ነገር የለም፤ እኛ ዘንድ ሌላ ነው፤ የኢትዮጵያ ደሀዎች እንባ የእግዚአብሔርን ሰማይ አጨቀየው!

ክፋት እንደእሳት ይቃጠላል፤ ኵርንችቱንና እሾሁን ይበላል፤ ጭፍቅ የሆነውንም ዱር ያቃጥላል፤ ጢሱም ተትጐልጕሎ እንደዓምድ ይወጣል፤ በሠራዊት ጌታ በእግዚአብሔር ቁጣ ምድር ተቃጥላለች፤ ሕዝቡም እሳት እንደሚበላው እንጨት ሆኖአል፤ ሰውም ለወንድሙ አይራራም፤ ሰው በቀኙ በኩል ይነቅላል፤ ይራብማል፤ በግራም በኩል ይበላል፤ አይጠግብምም፤ እያንዳንዱም የክንዱን ሥጋ ይበላል፤ ምናሴ ኤፍሬምን፣ ኤፍሬምም ምናሴን ይበላል፤… ኢሳይያስ 9/18-21

ትንቢተ ኢሳይያስ ለሩዋንዳውያን ብቻ አይደለም፤ ጥላቻና ክፋት በተዘራበት ቦታ ሁሉ ውጤቱ ጥፋት ነው፤ ምናሴ ኤፍሬምን በልቶ አይቀርም፤ ኤፍሬምም ምናሴን ይበላዋል።

በአዲስ አበባ ዙሪያ ገበሬዎች የሚፈናቀሉት ያለ በቂ ዝግጅት ነው ተባለ

May 11/2014

     
  ከግማሽ ሚሊዮን እስከ 2 ሚሊዮን ብር ካሣ የተከፈላቸው ገበሬዎች አሉ በተከፈላቸው ካሣ ንድግ ጀምረው የተሳካላቸው ጥቂቶች ናቸው
“ቦታው ለሪል እስቴትና ለልማት ይፈለጋል ተብለን የእርሻ መሬታችንና የመኖሪያ ቦታችን በመንግስት ከተወሰደብን አራት አመታት ሞላን” ይላሉ - በሰበታ አዋስ ወረዳ እያረሱ ይኖሩ እንደነበር የገለፁ አርሶአደሮች፡፡ ለእርሻ መሬት እንደየስፋቱ ከግማሽ ሚሊዮን ብር በላይ ካሳ የተከፈላቸው ገበሬዎች መኖራቸው አይካድም፡፡ ለመኖሪያ ቤትም 24 ሺ ብር ድረስ ካሳ እንደተከፈላቸውና ቤት መስሪያ ቦታ እንደሚሰጥም ቃል ተገብቶላቸው እንደነበር የተፈናቀሉ ገበሬዎች ያስታውሳሉ፡፡ “ከዛሬ ነገ ቦታ ተሰጥቶን ባለችን ብር ጭቃ ቤት እንሰራለን ብለን ብንጠብቅም ቄሱም ዝም መፅሀፉም ዝም ሆነ” ብለዋል - ገበሬዎቹ፡፡ የአራት ልጆች አባት የሆኑት የሰበታ አካባቢ ገበሬ፤ መሬታቸው ከተወሰደባቸው በኋላ ስለገጠማቸው ህይወት ሲናገሩ፤ “ስድስት ቤተሰብ ይዤ ሰበታ ከተማ ሁለት ጠባብ ክፍሎችን ተከራይቼ በጭንቀት መኖር ጀመርኩ፡፡ ገንዘቡ ለቤት ኪራይ፣ ለቀለብ፣ ለልጆች ት/ቤት፣ ለትራንስፖርት ሲወጣ፣ በአጭር ጊዜ ተሟጦ ለችግር ተጋለጥኩ” ብለዋል፡፡ ከአካባቢው በርካታ አርሶ አደሮች አብረዋቸው እንደተፈናቀሉ የሚናገሩት አርሶአደሩ፤ አቅመ ደካማው ለረሀብና ለእርዛት ተጋልጦ፣ ለልመና እጁን ሲዘረጋ፣ ጉልበት ያለው የቀን ስራ እየሰራ ኑሮውን ሲገፋ፣ ተማሪዎች ትምህርታቸውን እያቋረጡ ወደ ሰው ቤት ሰራተኝነትና ሴተኛ አዳሪነት ሲገቡ መመልከት ክፉኛ እንደሚያሳምም ተናግረዋል፡፡ ከአካባቢው በዚህ መልኩ የእርሻ መሬታቸውን ካጡ አርሶአደሮች መካከል ወደ ንግድ ገብተው የተሳካላቸው ሶስት ሰዎች ብቻ እንደሆኑ የጠቆሙት ተፈናቃዩ፤ የቀረው ግን በካሳ መልክ ያገኘውን ገንዘብ ለቤት ኪራይና ለቀለብ አውጥቶ በአካባቢው ብዙ ማህበራዊ ቀውስ መከሰቱንና እስካሁንም እልባት እንዳልተገኘለት በቁጭት ይናገራሉ፡፡ ሱሉልታ አካባቢ በግብርና ይተዳደሩ የነበሩ አንድ ሌላ አርሶአደር ደግሞ መሬታቸው ለልማት ሲወሰድ 19 ሺ 200 ብር ካሳ ማግኘታቸውን ይናገራሉ፡፡ ገንዘቡን ይዘው ወደ ከተማ በመምጣት፣ ቤት ተከራይተው ከሶስት ልጆቻቸውና ከሚስታቸው ጋር ለጥቂት ወራት ቢኖሩም፣ ኑሮው በዚያው መልክ መቀጠል አልቻለም ይላሉ፡፡ “ብሩ እየመነመነ ሲሄድ ትልቋን ልጄን ወንድሜ እንዲያስተምርልኝ ጫንቾ ልኬ፣ ሁለተኛዋ ልጄ ሰርታ ራሷን እንድትችል አዲስ አበባ ዘመድ ጋር አስጠግቼ፣ ቀን ቀን ዘመዶቼን እያገለገለች ማታ ማታ ትማራለች” ያሉት የቀድሞው አርሶ አደር፤ ትንሹን ወንድ ልጄንና ባለቤቴን ይዤ የቀን ስራ እየሰራሁ፣ ባለቤቴ ሰው ቤት እንጀራ እየጋገረችና ልብስ እያጠበች፣ በምናገኛት ገቢ ኑሮን እየገፋን ነው ብለዋል፡፡ “እህል ከጎተራ ዝቆ እንደልቡ ልጆቹን መግቦ መኖር የለመደ አርሶ አደር፤ ከለመደው ባህልና ወግ ውጭ ሲሆን ብስጭቱና ቁጭቱ ጤና ያሳጣዋል፤እኔም የዚህ ችግር ሰለባ ሆኜ ያለ እድሜዬ አርጅቻለሁ፤ ባለቤቴም ሁለት ሴት ልጆቿ ከጉያዋ እርቀው ሲበተኑ፣ ቀን ማታ እያለቀሰች ሌላ ራስ ምታት ሆናብኛለች” ያሉት አባወራው፤በአካባቢያችን የእኛ አይነት ችግር የደረሰባቸው በርካታ አርሶ አደሮችን ብታነጋግሩ፣ ከእኛ የበለጠ ችግር ውስጥ መሆናቸውን ትረዳላችሁ ሲሉ ሁኔታው የከፋ መሆኑን ጠቁመውናል፡፡ ከኦሮሚያ ልዩ ዞን አስተዳደር ወረዳዎች አንዷ በሆነችው ዱከም አካባቢ አርሶ አደር የነበሩት አቶ ደሜ ፈዬራ (ስማቸው ተለውጧል) ኢስተርን ኢንዱስትሪ ዞንን ጨምሮ ለሌሎች የኢንዱስትሪ ልማቶች ከተወሰደባቸው የእርሻ መሬት ዳጎስ ያለ ካሳ ማግኘታቸውን ይገልፃሉ - የገንዘብ መጠኑን መጥቀስ ባይፈልጉም፡፡ ከ4 ዓመት በፊት ባገኙት በዚህ የካሳ ክፍያ፣ በዱከም ከተማ አንድ የሸቀጣ ሸቀጥ ንግድ መደብር እንዲሁም ባለ 5 ክፍሎች መኖሪያ ቤት እና ያገለገለ አይሱዙ መኪና ወደ 1 ሚሊዮን ብር ገደማ አውጥተው እንደገዙ ይናገራሉ፡፡ መኪናዋ የተገመተውን ያህል አገልግሎት መስጠት ባትችልም የንግድ ሱቁና የከተማ መኖሪያ ቤቱ ግን ለቤተሰቡ ሁነኛ የኑሮ ዋስትና ሆኗቸዋል፡፡ አቶ ደሜ፤ የእርሻ መሬታቸው ለልማት እንደሚፈለግ ከባለስልጣናት በሰሙ ጊዜ፣ ከሚወዱት የግብርና ሙያ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ሊቆራረጡ እንደሆነ በማሰብ ከመጨነቅ ውጭ ቤተሰባቸውን በምን እንደሚያስተዳድሩ ግራ ገብቷቸው እንደነበር ያስታውሳሉ፡፡ ልጆቼ ፊደል የቆጠሩ መሆናቸው በጀኝ የሚሉት አባወራው፤ በልጆቻቸው ብርታት የተሰጣቸውን የካሣ ገንዘብ፣ ለቤተሰቡ ዋስትና በሚሆን ነገር ላይ ለማዋል እንደቻሉ ይናገራሉ፡፡ ከምወደው የግብርና ሙያ ብለያይም ፈጣሪ ይመስገን ሳልቸገር እኖራለሁ ብለዋል፡፡ እሳቸው የገንዘብ አጠቃቀሙን በማወቃቸው ለችግር ባይጋለጡም ከቅርብ ወዳጆቻቸው መካከል የተሰጣቸውን ገንዘብ ቁም ነገር ላይ ሳያውሉ በመቅረታቸው፣ ዛሬ ለከፋ ችግር የተጋለጡ እንዳሉ ይናገራሉ፡፡ አንድ ወዳጃቸው፣ መኖሪያ ቤት ገላን ከተማ ውስጥ ከገዙ በኋላ በቀሪው ሚኒባስ ታክሲ ቢገዙም፣ ኑሮን ማሸነፍ አቅቷቸው በችግር እየተንገላቱ መሆናቸውን ይጠቅሳሉ፡፡ የተሰጣቸውን ገንዘብ በየመጠጥ ቤቱ አራግፈው፣ የቀን ሰራተኛና በረንዳ አዳሪ የሆኑ በቅርብ የሚያውቋቸው ገበሬዎች እንዳሉም አቶ ደሜ ይናገራሉ፡፡ ሀገር ባደገና በዘመነ ቁጥር ከከተሜነት ጋር መተዋወቅና መለማመድ የግድ ነው የሚሉት ገበሬው፤ ነገር ግን መንግስት የእርሻ መሬትን ለኢንቨስትመንት ሲፈልገው፣ አስቀድሞ የገበሬውን መውደቂያ ሊያጤን ይገባል ይላሉ፡፡ ዝም ብሎ መሬቱ ለልማት ይፈለጋልና የካሳ ክፍያህን ተቀብለህ ተነስ ማለት ለገበሬው ከብርሃን ወደ ጨለማ የመጓዝ ያህል ነው የሚሉት አባወራው፤ መንግስት አስቀድሞ የስራ ፈጠራና የኑሮ ዘይቤዎችን የሚያመላክቱ ስልጠናዎችን መስጠትና ሁኔታውንም እስከመጨረሻው መከታተል አለበት ሲሉ በአፅንኦት ተናግረዋል፡፡ የኢንዱስትሪ መስፋፋት ገበሬውን ከይዞታው አያፈናቅልም፣ የእርሻ መሬቱንም አይነጠቅም የሚለው የመንግስት መከራከሪያ ተቀባይነት የለውም ያሉት አንድ የህግ ባለሙያ፤ ቤተሰቦቻቸው በኢንዱስትሪ መስፋፋት ምክንያት የእርሻ መሬታቸው ሙሉ ለሙሉ ተወስዶባቸው፣ወደ ከተማ መፍለሳቸውን ይናገራሉ - በርካታ የአካባቢው አርሶአደሮች በዚህ መልኩ ከምርት አቅራቢነት ወደ ሸማችነት መሸጋገራቸውን በመጠቆም፡፡ በፊንፊኔ ዙሪያ ኦሮሚያ ልዩ ዞን ውስጥ የሚገኙት ገላን እና ዱከም በተለይ በጤፍ አብቃይነታቸው የሚታወቁ ሲሆን ስንዴ፣ ሽምብራ፣ ጓያና ምስር የአካባቢው ገበሬዎች የሚታወቁባቸው ምርቶች እንደሆኑ የአካባቢው ተወላጅ የሆኑት የህግ ባለሙያው ይናገራሉ፡፡ አዲስ አበባና የዙሪያዋ ፊንፊኔ ልዩ ዞን ማስተር ፕላንን አስመልክቶ ለውይይት በቀረበው ሰነድ ላይም፣ በአጠቃላይ በልዩ ዞን ከ1.3 ሚሊዮን በላይ አርሶ አደሮች እንዳሉ መጠቀሱን አውስተዋል፡፡ የእነዚህ አርሶ አደሮች ምርት ዋነኛ የገበያ መዳረሻ ደግሞ አዲስ አበባ ነች፡፡ የገላን፣ የዱከም እንዲሁም በአዲስ አበባ አስተዳደር ስር የሚገኙት ገላን ጉራ፣ ቂሊንጦ፣ ኮዬና ፈጨ የሚባሉ የአርሶ አደር አካባቢዎች፣ ቀደም ሲል ለአዲስ አበባ ህዝብ እህል አቅራቢዎች እንደነበሩም ነጋዴዎች ይመሰክራሉ፡፡ በአቃቂና ሳሪስ ገበያ በእህል ነጋዴነታቸው የሚታወቁት አቶ ቶሎሳ ሁንዴ፤ በአቃቂና ገላን ከተሞች መካከል ባለው መንገድ ላይ በሳምንት ሁለት ቀን ማክሰኞ እና ቅዳሜ ሚዛናቸውን ሸክፈው እህል ለመገብየት የሚወጡ ሲሆን ማታ ላይ የሸመቱትን በአይሱዙ ጭነው አቃቂ ወደሚገኘው የእህል መጋዘናቸው ይሄዳሉ፡፡ ማክሰኞ በጅምላ የሸመቱትን ረቡዕ ለሳሪስ ገበያ ሲያቀርቡ፣ ቅዳሜ የሸመቱትን ማክሰኞ ለአቃቂ ገበያ እንደሚያቀርቡም ነጋዴው ይናገራሉ፡፡ አንዳንዴም በተለይ የደሞዝ ወቅት ሆኖ፣ የችርቻሮ ሸማች በርከት ሲል በሰራተኞቻቸው አማካኝነት እንደተፈላጊነቱ እያመላለሱ ይሸጣሉ፡፡ በአሁን ሰአት ግን እንደድሮው ከገበሬው ጤፍ እና ስንዴ እንደልብ ማግኘት አልተቻለም የሚሉት ነጋዴው፤በተለይ በክረምት ወቅት ገበሬዎቹ ራሳቸው ሸማቾች እንደሚሆኑ ይገልፃሉ፡፡ እህል ትሸምታላችሁ ሲባሉም “መሬታችን ተወስዶ በማለቁ ነው” የሚል መልስ እንደሚሰጡ ነጋዴው ተናግረዋል፡፡ የአካባቢው አርሶ አደር እንደ ነጋዴ እህል ቸርችሮ መሸጥን እምብዛም አለመደውም የሚሉት አቶ ቶሎሳ፤ አንዳንዶች ለእርሻ መሬታቸው ግምት ተሰጥቷቸው የግብርና ስራቸውን ካቆሙ በኋላ፣ ነጋዴ ለመሆን ይሞክሩና የስራውን ፀባይ ባለማወቅ ለኪሳራ ተዳርገው፣ ራሳቸውንም ቤተሰባቸውንም ለችግር ያጋልጣሉ ብለዋል፡፡ በርካታ ወዳጆቼን መጥቀስ እችላለሁ የሚሉት ነጋዴው፤ አንዳንድ አርሶ አደር አንዱ ያደረገው ለኔም አይቅርብኝ በሚል ገንዘቡን ዘላቂ ባልሆነ ጉዳይ ላይ አውሎ ባዶ እጁን ይቀራል በማለትም የአንድ ወዳጃቸውን ተመክሮ ይጠቅሳሉ፡፡ “የእርሻ መሬቱ ለልማት ተፈልጎ በመንግስት ሲወሰድ ወደ 750 ሺህ ብር ገደማ ካሳ ተከፈለው፤ ግማሹን መኖሪያ ቤት ሰራበትና ግማሹን ሚኒባስ ታክሲ ገዛበት፡፡ ለቤተሰቡ መተዳደርያ ተብላ የተገዛችው አሮጌ ሚኒባስ ግን የተገዛችበትን ዋጋ ሩብ ያህል እንኳ ሳትመልስ በዘጠኝ ወሯ ከአገልግሎት ውጪ ሆነች፡፡ ወዳጄ በመጦርያ እድሜው አካባቢው በሚገኝ አንድ የጠጠር ማምረቻ ድርጅት ውስጥ በጥበቃነት ተቀጥሮ በሚያገኛት 650 ብር ወርሃዊ ደሞዝ ቤተሰቡን ለማስተዳደር ቢታትርም የኑሮ ውድነቱን መቋቋም አልቻለም፡፡ ይሄኔ የቀረችውን ጥቂት ጥሪት አሟጦ፣ ሁለት ሴት ልጆቹን ከትምህርት ገበታቸው ላይ በማፈናቀል፣ ወደ አረብ ሃገር ሰደዳቸው” ሲሉ ተናግረዋል፡፡ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ውስጥ በአርሶ አደር አካባቢነታቸው የሚታወቁት ገላን ጉራ፣ ኮዬ፣ ፈጨ እና ቂሊንጦ የተባሉ አካባቢዎች ለጋራ መኖሪያ ቤቶች፣ ለዩኒቨርሲቲና ለቢራ ፋብሪካ ግንባታዎች እንዲሁም ለተለያዩ የኢንዱስትሪ ልማቶች ይፈለጋሉ በሚል በርካታ አርሶ አደሮች ከእርሻ መሬታቸውና ከመኖሪያ አካባቢያቸው መፈናቀላቸውን ምንጮች ይናገራሉ፡፡ ሪፖርተሮቻችን በአካባቢው ተገኝተው እንደታዘቡት፣ በተለይ ለኮንዶሚኒየም እና ለቢራ ፋብሪካ ግንባታ ቁጥራቸው ከ50 የሚልቅ አርሶ አደሮች ከቀዬአቸው ተነስተው እዚያው አካባቢ በተሰጣቸው ተለዋጭ መሬት ሰፈረዋል፡፡ አብዛኞቹ ቦታዎችም የቤት እና የዩኒቨርሲቲ ግንባታ እየተከናወኑባቸው ነው፡፡ በርካታ የመሰረተ ልማት ግንባታዎችም እየተካሄዱ ነው፡፡ በቅርቡ ከንቲባ ኩማ ድሪባ፤ ለ3 መቶ ሺህ ነዋሪዎች የሚሆን የጋራ መኖሪያ ቤት ግንባታ በአካባቢው ላይ መጀመሩን መግለፃቸው የሚታወስ ሲሆን የአርሶ አደር አካባቢ የነበረው ሥፍራንም ወደፊት ዘመናዊ ከተማ እንደሚሆን ተናግረዋል፡፡ ካነጋገርናቸው የአካባቢው አርሶ አደሮች ስሜ አይጠቀስ ያሉን የ65 ዓመቱ አዛውንት፤ ከሁለት ዓመት በፊት ወደ 8 ሄክታር የእርሻ መሬታቸው ለጋራ መኖሪያ ቤቶች ግንባታ በሚል መወሰዱን ይናገራሉ፡፡ በወቅቱ ከወረዳው እና ከከተማ አስተዳደሩ የመጡ አመራሮች፤ የእርሻ መሬት ይዞታ ማረጋገጫ ደብተር ሊሰጣቸው መሆኑን በመግለፅ በካሬ ሜትር መለካት እንደጀመሩ፣ ገበሬውም የይዞታ ማረጋገጫ ደብተር ይሰጠኛል በሚል ተስፋ ተባባሪ እንደሆነ አስታውሰው፤ ኋላ ላይ ግን ቦታው ለልማት ስለሚፈለግ ለመኖሪያ ቤታችሁ ምትክ ቦታና ግምት ይሰጣችኋል፤ ለእርሻ መሬታችሁም ከመሬቱ ላይ የሚገኘው የ10 ዓመት አላባ (ትርፍ) ተሰልቶ ካሳ ይከፈላችኋል እንደተባሉ ይገልፃሉ፡፡ ገበሬው ምንም አይነት ስነልቦናዊ ዝግጅት ሳያደርግ መተዳደሪያ መሬቱ እንደተወሰደበት የሚጠቅሱት አዛውንቱ ገበሬ፤ ለእርሻ መሬት በካ.ሜ 18ብር ከ50 ሳንቲም ተሰልቶ ክፍያ ሲፈፀም የመኖሪያ ቦታ ግምት 9 ብር ከ25 ሣንቲም ተሠልቶ ክፍያ መፈፀሙን ያስታውሣሉ፡፡ “ለእርሻ መሬቱ የ10 አመት አላባ ተሠልቶ ይከፈላችኋል የተባለው ግን እንዴት እንደተሰላ አላውቅም” የሚሉት ገበሬው፤ የእርሻ መሬት ካሣ፣ የመኖሪያ ቦታና ቤት ግምት እንዲሁም፣ የመፈናቀያ ካሣን ጨምሮ ከግማሽ ሚሊዮን እስከ 2 ሚሊዮን ብር ለእያንዳንዱ አርሶ አደር እንደተከፈለ ይጠቁማሉ፡፡ አብዛኛው አርሶ አደር በተሰጠው ምትክ ቦታ ላይ በተለምዶ አሞራ ክንፍ የሚባለውን የጭቃ ቤት እንደገነባና በተረፈው ገንዘብ ለወደፊት የኑሮ ዋስትና ይሆነኛል ያለውን ንብረት እንደገዛበት የጠቆሙት አዛውንቱ፤ ነቃ ያለው በከተማ የመኖሪያ ቤት ገዝቶ በማከራየት ኑሮውን ሲደጉም፣ ግንዛቤ የሌለው ደግሞ ስለተሽከርካሪ ምንነት በሚገባ ሳይረዳ ተሽከርካሪ በመግዛት፣ አጠቃቀሙን ባለማወቅ ለኪሣራ እየተዳረገ መሆኑን ይገልፃሉ፡፡ አንድም ገበሬ ከመኖሪያው የተፈናቀለ የለም የሚለው የመንግስት ባለስልጣናትን መግለጫ እንደማይቀበሉት የተናገሩት አዛውንቱ፤ ሩቅ ሳይሄዱ እዚሁ አዲስ አበባ ውስጥ በሚገኙ የገበሬ አካባቢዎች ተዘዋውረው ቢመለከቱ፣ እውነታውን ይረዳሉ ብለዋል፡፡ አሁን በተሰጠን የመኖሪያ ቦታም ቢሆን ተረጋግተን ለመኖራችን ዋስትና የለንም የሚሉት እኚሁ አስተያየት ሰጪ፤ “ዙሪያውን ባለ ፎቅ መኖሪያ ቤቶች ተገንብተው፣ እኛ የጭቃ ቤታችንን ይዘን ማንም የሚያስቀምጠን የለም፤ ወደፊት ተነሺ ናችሁ የሚባሉ ወሬም እየተናፈሰ ነው” ይላሉ፡፡ አቶ ኤርሚያስ ሙሉጌታ በሙያቸው የማህበረሰብ ሰራተኛ (Social Worker) ናቸው፡፡ ላለፉት ሰባት ዓመታት በሙያው ማገልገላቸውን ይናገራሉ፡፡ አንድ ሰው ወይም ማህበረሰብ ከነበረበት አካባቢ ባህልና የአኗኗር ዘይቤ ሲፈናቀል ሊደርስበት ስለሚችለው ችግር ሲያስረዱ፡፡ “አንድ ማህበረሰብ ወይም ግለሰብ በምንም መልኩ ከኖረበት ባህል ወግና አካባቢ ባይለይ ጥሩ ነው፤ ግድ ሆኖ መልቀቅ ካለበት ግን ሊሟሉ የሚገቡ ቅድመ ሁኔታዎች መሟላት አለባቸው” ብለዋል፡፡ አንዱና የመጀመሪያው ጉዳይ የስነ-ልቦና ዝግጅት እንደሆነ ጠቅሰው፤ ሁለተኛ ደግሞ በጉዳዩ ዙሪያ ወደፊት ስለሚያጋጥሙ ሁኔታዎች እና መሰል ጉዳዮች በቂ ግንዛቤ መፍጠር እንደሆነ ባለሙያው ይናገራሉ፡፡ ከትውልድ ቀዬ፣ ከለመዱት ሙያና የአኗኗር ዘይቤ መፈናቀልም ለከፍተኛ ምስቅልቅል እንደሚዳርግ የተናገሩት ባለሙያው፤ አንድ አርሶ አደርን ገንዘብ ሰጥተነው “ሂድ ነግድ” ብንለው አሊያም በንግድ ሥራ ጥርሱን የነቀለ አንድን ነጋዴ፣ ጥሩ ጥሩ በሬዎች አዘጋጅተን ሞፈርና ቀንበር አቀናጅተን “ሂድ እረስ” ብንለው የማይሆን ነገር ነው ይላሉ፤ አቶ ኤርሚያስ፡፡ “ይህ ማለት ግን ነጋዴውም ገበሬ፣ ገበሬውም ነጋዴ መሆን አይችሉም ማለት አይደለም” የሚሉት ባለሙያው፣ ነጋዴውን ጥሬ ገበሬ ለማድረግ የስነ ልቦና ዝግጅት፣ የሙያ ስልጠናና ምክር እንዲሁም በዘርፉ የሰለጠነ አማካሪና በቂ ጊዜ መስጠት እንደሚያስፈልግ ገልፀው፤ ገበሬውንም ጥሩ ነጋዴ ለማድረግ ተመሳሳይ ጉዳዮችን ማሟላት እንደሚስፈልግ ይናገራሉ፡፡ በዚህ በኩል የሚመለከተው አካል በተለይ መንግስት በጉዳዩ ላይ ትኩረት ሰጥቶ ለተፈናቃዮች የስነ-ልቦና ዝግጅት ስልጠናና የምክር አገልግሎት እንዲያገኙ ካላደረገ፣ መዘዙ ለራሱ ለመንግስት በመሆኑ ጥንቃቄ ያስፈልጋል ሲሉ አስተያየታቸውን ቋጭተዋል፡፡ ከጥቂት ሳምንታት በፊት የአዲስ አበባና ፊንፊኔ ዙሪያ ኦሮሚያ ልዩ ዞን ማስተር ፕላንን የተቃወመው የኦሮሞ ፌዴራላዊ ኮንግረስ ፓርቲ አመራር አቶ ገብሩ ገብረማርያም፤ ኦሮሚያ ውስጥ ገበሬዎች እየተፈናቀሉ፣ በአጠቃላይ በሚሊዮን የሚቆጠር ሄክታር መሬት ለተለያዩ ፕሮጀክቶች እንደተሰጠ እናውቃለን ብለዋል፡፡ አብዛኛውም ለአበባ እርሻ ልማትና ለኢንዱስትሪ ዞን እየዋለ ነው ያሉት አመራሩ፤ በተለይ በዱከምና ቢሾፍቱ አካባቢ መንግስት ቁጥሩ በውል የማይታወቅ ገበሬ አፈናቅሎ፣ መሬት ለባለሀብት ሠጥቷል ብለዋል፡፡ ገበሬው ብዙ ቤተሰብ የማፍራት ልማድ እንዳለው የጠቀሱት አቶ ገብሩ፤ በመፈናቀሉ ራሱን ብቻ ሳይሆን ቤተሰቡም ተጐጂ ነው ይላሉ፡፡ ገበሬው ከመሬቱ እንዲለቅ ሲደረግም ተገቢው ካሣ ተሰጥቶት እንዳልሆነም ከተለያዩ አካባቢዎች የሚቀርቡ ቅሬታዎችን መነሻ አድርገው አቶ ገብሩ ይናገራሉ፡፡ ይህ በሆነበት ሁኔታ ህዝብ በሚገባ ሳይመከርበት በድንገት አዲስ ፕላን አውጥቶ ለመተግበር መሯሯጡ ቀውስ ማስከተሉ አይቀርም ብለዋል፡፡ በኦሮሚያ በሚገኙ ዩኒቨርሲቲዎች አዲሱን ማስተር ፕላን አስመልክቶ የተነሣውን ተቃውሞ ተከትሎ በማረጋጋት ስራ ላይ ከተጠመዱ የፌደራል መንግስት ባለስልጣናት መካከል አንዱ የሆኑት አፈ ጉባኤ አባዱላ ገመዳ፤ የጋራ ማስተር ፕላኑ አርሶ አደሩን ያፈናቅላል የተባለው አሉባልታ እንደሆነ ገልፀው፤ እቅዱ የአንድም አርሶ አደር መሬት እንደማይነካ ተናግረዋል፡፡

መድረክ በግጭቱ ከ45 በላይ ሰዎች ሞተዋል አለ

May 11/2014
ሰሞኑን ከጋራ ማስተር ፕላኑ ጋር በተገናኘ በተነሣው ሁከት በዩኒቨርሲቲዎች እና በኦሮሚያ ከተሞች የፀጥታ ሃይሎች በወሰዱት እርምጃ በአጠቃላይ ከ45 ሰዎች በላይ መሞታቸውንና በርካቶች መቁሰላቸውን እንዲሁም በመቶዎች የሚቆጠሩ መታሠራቸውን ምንጮች አረጋግጠውልኛል ሲል መድረክ አስታወቀ፡፡ በደረሰው የሰው ህይወት መጥፋትና የንብረት ውድመት ሃዘኑን የገለፀው መድረክ፤ ክስተቱ ገዥው ፓርቲ ለጉዳዩ ወቅታዊ እና ህገ - መንግስታዊ መፍትሔ ለመስጠት ባለመቻሉ የተፈጠረ መሆኑን ጠቁሞ፤ ይሄም ኢህአዴግ ሀገሪቱን እየመራ ያለው በስሜታዊ የሃይል እርምጃ እንጂ በሠለጠነ አግባብ አለመሆኑን ያመለክታል ብሏል፡፡ የችግሩ መነሻ የጋራ ማስተር ፕላኑ ለየከተማዎቹ ነዋሪዎች ቀርቦ ግልፅ ውይይት ባለመካሄዱ የተፈጠረ የአረዳድ እና የትርጉም መዛባት ነው ያለው ፓርቲው፤ በቀጣይ ችግሩን በአስቸኳይ ለማስወገድና ሠላም እንዲሰፍን መንግስት ሊወስዳቸው የሚገቡ እርምጃዎች ያላቸውን ዘርዝሯል፡፡

የጋራ ልማት ሥራዎች በጋራ ውይይትና መግባባት የዜጐችንና የክልሎችን መብቶችና ጥቅሞች ባከበረ መልኩ እንዲካሄዱ ማድረግ፣ ዜጐች በሚያደርጉት የተቃውሞ ሠልፎች ላይ የሃይል እርምጃ ከመውሰድ መታቀብና ሙሰኛ ባለስልጣናትን በአግባቡ መቆጣጠር እንዲሁም ዜጐች ከመሬታቸው ሲፈናቀሉ፣ ተገቢውን ካሣ መክፈል …የሚሉት ይገኙበታል፡፡ “የብሔር ግጭት በሃሮማያ ዩኒቨርሲቲ የሠላማዊ ተማሪዎችን ህይወት አደጋ ላይ ጥሏል” ያለው ፓርቲው፤ የፀጥታ ሃይሎች ባሉበት ሁኔታ ግድያና ድብደባ መፈፀሙ አሣፋሪ ነው ብሏል፡፡ በድርጊቱ የተሳተፉ ደብዳቢዎችም ለፍርድ እንዲቀርቡ ፓርቲው ጠይቆ፤ የተበተኑ ተማሪዎች ተሰባስበው በሠላማዊ መንገድ ትምህርታቸውን የሚቀጥሉበት ሁኔታ ሊመቻችላቸው ይገባል ብሏል፡፡ ለዜጐች ህይወት መጥፋትና አካል መጉደል መንግስት ሃላፊነት ወስዶ እንዲክሣቸው፣ የታሠሩት ዜጐችም ሆኑ የተቃዋሚ ፓርቲ አባል በመሆናቸው ብቻ የታሠሩ 35 የኦፌኮ (መድረክ) የቅርንጫፍ ፅህፈት ቤት አመራሮች በአስቸኳይ እንዲፈቱ ፓርቲው ጠይቋል፡፡

በነገው እለት ጥያቄውን በሠላማዊ ሰልፍ ለማካሄድ አቅዶ የነበረው መድረክ፤ ከእውቅና ሠጪው አካል ጋር በቦታ መረጣ ላይ ባለመግባባቱ፣ የተቃውሞ ሰልፉ ለግንቦት 10 እንደተላለፈ የፓርቲው የስራ አስፈፃሚ አባል አቶ ጥላሁን እንደሻው ገልፀዋል፡፡ በሌላ በኩል በሰዎች ህይወት እና ንብረት ላይ ጉዳት በማድረስ ተቃውሞን ለመግለፅ የሚደረገውን ሙከራ ያወገዘው ኢዴፓ፤ መንግስት ህግና ስርዓት እንዲከበር የማድረግ ሃላፊነትና ግዴታ ያለበት መሆኑን ጠቅሶ፤ በአመፅ መልክ በሚገለፁ ተቃውሞዎች ላይ የሚወሰደው እርምጃ ጥንቃቄ የተሞላበትና በተቻለ መጠን በሰዎች አካልና ህይወት ላይ ጉዳት የማያስከትል መሆን እንደሚገባው ገልጿል፡፡ ፓርቲው በተጨማሪም ስለ ደረሰው የሰው ህይወት ጥፋትና ንብረት ውድመት ተጠያቂው በገለልተኛ አካል እንዲጣራና እርምጃ እንዲወሰድ ጠይቋል፡፡

የችግሩ ምንጭ፣ ማንነትን መሠረት ያደረገው የፌደራል ስርአቱ ነው ያለው ፓርቲው፤ መፍትሔው የፌደራል አደረጃጀቱና ፖሊሲዎች ለአገር አንድነትና ለጋራ ልማት በሚበጅ መልኩ እንዲሻሻሉ ማድረግ እንደሆነ ጠቁሟል። መንግስት ባለፈው ሣምንት ባወጣው መግለጫ፤ በሁከቱ በድምሩ 11 ሰዎች መሞታቸውንና በርካቶች ቆስለው፣ ንብረትም እንደወደመ ማስታወቁ ይታወሳል። በሌላ በኩል የኢትዮጵያ ጋዜጠኞች መድረክ ታሳሪያዎቹን አስመልክቶ ባወጣው መግለጫ እስረኞቹ በምርመራ ወቅት ከህግ አግባብ ውጪ ድብደባና ስቃይ እየተፈፀመባቸው መሆኑ እንዲሁም ጉዳዩን አስመልክቶ ከመንግስት ይፋዊ መግለጫ አለመሰጠቱ እና ባለስልጣናት እርስ በእርሱ የሚጋጭ ምላሽ እየሰጡ መሆናቸው ያሳስበኛል ብሏል፡፡ ስለ ጋዜጠኞቹ እና ብሎገረቹ መንግስት የጠራ መረጃ እንዲሰጥ የጠየቀው ማህበሩ በእስር ቤት ያለው የአያያዝ ሁኔታም በእጅጉ እንደሚያሳስበው ገልጿል፡፡

የኦሕዴድ ከፍተኛ አመራሮች በማስተር ፕላኑ የተነሳውን ተቃውሞ ለማርገብ ተጠምደዋል

May 11/2014

የኦሮሞ ሕዝብ ዴሞክራሲያዊ ድርጅት (ኦሕዴድ) ከፍተኛ አመራሮች በኦሮሞ ተወላጅ የዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች ተቀስቅሶ የተስፋፋውን ተቋውሞ ለማርገብ ያለፈውን ሳምንት በሥራ ተጠምደው አሳልፈዋል፡፡

የአዲስ አበባና የዙሪያዋ የኦሮሚያ ልዩ ዞን የተቀናጀ የጋራ ማስተር ፕላን ለሕዝብ ውይይት ይፋ መሆኑን ተከትሎ ባለፈው ሳምንት በኦሮሚያ ክልል ውስጥ የሚገኙ ዩኒቨርሲቲዎች የሚማሩ የኦሮሞ ተወላጆች የቀሰቀሱት ተቃውሞ፣ በተለይ በአምቦ ከተማና አካባቢው ተዛምቶ ሕይወት ማለፉና ንብረት መውደሙ ይታወሳል፡፡

በአሁኑ ወቅት ተቃውሞው የቀዘቀዘ ቢሆንም፣ በዩኒቨርሲቲዎቹ ሙሉ በሙሉ ትምህርት ማስቀጠል አለመቻሉን በተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች ለመረዳት ተችሏል፡፡ በተለይ ችግሩ በተከሰተባቸው የአምቦና አካባቢው እንዲሁም በባሌና በወለጋ አካባቢ ከፍተኛ የኦሕዴድ አመራሮች የአካባቢውን የአገር ሽማግሌዎችና የሃይማኖት አባቶች ሰብስበው ሲያነጋገሩ ሰንብተዋል፡፡ ከፍተኛ ግጭትና ተቃውሞ በተስተዋለበት የአምቦ ከተማና አካባቢው በመገኘት ኅብረተሰቡን ለማወያየት የተጓዙት የኦሕዴድ ምክትል ሊቀመንበር ወ/ሮ አስቴር ማሞ፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አፈ ጉባዔና የኦሕዴድ ማዕከላዊ ኮሚቴ አባል አቶ አባዱላ ገመዳ ናቸው፡፡

የኦሕዴድ መካከለኛ አመራር የሆኑ የዞን አመራሮች ደግሞ በሰበታ፣ በሆለታ፣ በቡራዩና በተለያዩ አካባቢዎች ተመሳሳይ ውይይቶችን ከኅብረተሰቡ ጋር ተገናኝተው ሲያካሂዱ ሰንብተዋል፡፡

በሁሉም ውይይቶች ላይ እየተነሳ ያለው ማስተር ፕላኑ በጭራሽ የኦሮሚያ ክልልን መሬት ቆርሶ ለአዲስ አበባ እንደማይሰጥ፣ ዓላማው በአዲስ አበባና በአካባቢዋ በሚገኙ የኦሮሚያ ከተሞች መካከል ተመጋጋቢ ልማትን ማምጣት የሚቻል መሆኑን የሚያስገነዝብ ቢሆንም፣ በይበልጥ ግን ትኩረት እየተሰጠ ያለው ብጥብጡን ያነሱት በኢትዮጵያ ውስጥ ሰላምን ማየት የማይፈልጉ ወገኖች ስለመሆናቸው የሚገልጽ እንደሆነ ሪፖርተር ያነጋገራቸው አንዳንድ የስብሰባው ተካፋዮች ገልጸዋል፡፡

በአምቦ፣ በጉደርና በአካባቢው የሚገኙ የኅብረተሰብ ክፍሎችን ያነጋገሩት አፈ ጉባዔ አባዱላ ገመዳ ይህንኑ አስተሳሰብ በኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ሲያንፀባርቁ ተስተውለዋል፡፡ በውጭ ኃይሎች የተጠመዘዘ ተቃውሞ መሆኑን የተናገሩት አቶ አባዱላ፣ የኦሮሞ ተወላጅ የዩኒቨርሲቲ ተማሪዎችም ሆኑ ነዋሪዎች በጉዳዩ ላይ ማንኛውንም ጥያቄ የማንሳትና ምላሽ የማግኘት መብት እንዳላቸው ገልጸዋል፡፡

ማስተር ፕላኑ በሕዝብ ተቀባይነት ማግኘት ካልቻለ ተግባራዊ እንደማይደረግ ፍንጭ የሰጡት አቶ አባዱላ፣ ‹‹በሕዝብ ተቀባይነት ያላገኘ ጉዳይን አንፈጽምም፡፡ ይህንን ሕዝቡም ሆነ ኦሕዴድ ያውቁታል፡፡ ኦሕዴድ የሚመራው መንግሥትም ያውቀዋል፤›› ብለዋል፡፡

ባለፈው ሐሙስ ዕለት የአዲስ አበባ ጂቡቲ የባቡር መስመር ግንባታ የሐዲድ ዝርጋታን ለማስጀመር በድሬደዋ የተገኙት ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለ ማርያም ደሳለኝም፣ አጋጣሚውን በመጠቀም ከድሬዳዋ የአገር ሽማግሌዎችና የሃይማኖት አባቶች ጋር መክረዋል፡፡

ከኦሕዴድ አመራሮች ጋር ተመሳሳይ የሆነ ምክንያት ያስቀመጡት ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለ ማርያም፣ ‹‹አገሪቱን የመገነጣጠል ፍላጎት ያላቸው ወገኖች የቀሰቀሱት ብጥብጥ ነው፤›› ሲሉ ተደምጠዋል፡፡

በማስተር ፕላኑ የተደናገሩ መኖራቸውን በመገንዘብ ‹‹ይችን አጋጣሚ እንጠቀም›› ያሉ የውጭ ኃይሎች ብጥብጡንና ተቃውሞውን እንደቀሰቀሱ አስረድተዋል፡፡

‹‹ተማሪዎችን በሚገባ እናስረዳለን፣ የጠላትን ሴል አንድ በአንድ ለይተን መልክ እናስይዛለን፤›› ሲሉ ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለ ማርያም አስታውቀዋል፡፡

የኦሮሚያ ክልልና የፌዴራል መንግሥት ባደረጉት ጥረት በተለያዩ አካባቢዎች የተነሱት ብጥብጦች መርገባቸውን አንድ የኦሮሚያ ክልል ባለሥልጣን ለሪፖርተር ገልጸው፣ ከተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎችና ከተማሪዎች ጋር በስፋት ውይይት እየተደረገ ነው ብለዋል፡፡ ተቋርጦ የነበረው የመማር ማስተማር ሒደትም እንደሚጀምር አስታውቀዋል፡፡

በሁከቱ ምክንያት በሰው ሕይወት ንብረት ላይ ከፍተኛ ጉዳት መድረሱ የሚታወስ ሲሆን፣ መንግሥት 11 ሰዎች መሞታቸውን መግለጹ አይዘነጋም፡፡

ጠበቆች የታሰሩ ጋዜጠኞችንና ጦማሪያንን የማያገኙ ከሆነ ጥብቅና አንቆምም አሉ

May 11/2014

-ሁለት ጦማሪያን መደብደባቸውን ለፍርድ ቤት አስታወቁ

‹‹ግብረ አበሮቻቸውን መያዝና የምስክሮች ቃል መቀበል ይቀረናል›› የፌዴራል ፖሊስ መርማሪ ቡድን

‹‹ችሎቱ ጠባብ ስለሆነ እንጂ ጉዳዩ የሚታየው በግልጽ ችሎት ነው›› ፍርድ ቤት

በህቡዕ ተደራጅተው በአገር ውስጥና በውጭ አገር ካሉ አሸባሪዎች ጋር ግንኙነት በመፍጠር፣ ኅብረተሰቡንና መንግሥትን ለማተራመስ ሲንቀሳቀሱ ተገኝተዋል በሚል ተጠርጥረው በእስር ላይ የሚገኙት ጋዜጠኞችና ጦማሪያን ጠበቆች፣

ተጠርጣሪዎቹን ማግኘትና ማነጋገር ካልቻሉ፣ ሁኔታውን ለፍርድ ቤት አስረድተው ጥብቅና መቆማቸውን እንደሚያቋርጡ ተናገሩ፡፡

ጠበቆቹ ጋዜጠኞቹና ጦማሪያኑ በቁጥጥር ሥር ከዋሉበት ከሚያዝያ 17 እና 18 ቀን 2006 ዓ.ም. ጀምሮ ፍርድ ቤት እስከቀረቡበት እስከ ሚያዝያ 29 ቀን 2006 ዓ.ም. ድረስ፣ ከቤተሰብም ሆነ ከሕግ አማካሪዎቻቸው ጋር አለመገናኘታቸውን ገልጸው ለፍርድ ቤት ጠበቆቹ በማመልከታቸው፣ በሦስት የምርመራ መዝገብ ተከፋፍለው ሚያዝያ 29 እና 30 ቀን 2006 ዓ.ም. በፌዴራል የመጀመሪያ ደረጃ ፍርድ ቤት አራዳ ምድብ አንደኛ ወንጀል ችሎት ሲቀርቡ ፍርድ ቤት በቤተሰብና በሕግ አማካሪዎቻቸው እንዲጎበኙ አዞ እንደነበር ገልጸዋል፡፡

የፍርድ ቤቱን ትዕዛዝ ተከትለው ግንቦት 1 ቀን 2006 ዓ.ም. ጠበቆቹ አቶ አመሐ መኮንንና ዶ/ር ያሬድ ለገሰ በፌዴራል ፖሊስ ወንጀል ምርመራ ማዕከል (ማዕከላዊ) ማልደው የተገኙ ቢሆንም፣ ‹‹ስብሰባ ላይ ስለሆንን በዚህ ሳምንት አናገናኝም፤›› በመባላቸው ሳያገኟቸው እንደተመለሱ ጠቁመዋል፡፡

በመሆኑም የፍርድ ቤት ትዕዛዝ የማይከበርና ተጠርጣሪዎቹን ካላገኟቸው፣ ለመጨረሻ ጊዜ ግንቦት 6 ቀን 2006 ዓ.ም. ሄደው፣ የማያገናኟቸው ከሆነ፣ ሕገወጥ ሥራን መተባበር ስለሚሆን ለፍርድ ቤቱ አስታውቀው ጥብቅናቸውን እንደሚያቆሙ ተናግረዋል፡፡

ጋዜጠኞቹና ጦማሪያኑ ሚያዝያ 29 እና 30 ቀን 2006 ዓ.ም. ለሁለተኛ ጊዜ ፍርድ ቤት ቀርበዋል፡፡ ሚያዝያ 29 ቀን የቀረቡት ጋዜጠኛ ተስፋለም ወልደየስ፣ ጋዜጠኛ ኤዶም ካሣዬ፣ ጋዜጠኛ አስማማው ኃይለጊዮርጊስ፣ ጦማሪያን ናትናኤል ፈለቀ፣ ጦማሪያን አጥናፉ ብርሃኔ፣ ጦማሪያንና መምህር ዘለዓለም ክብረት ናቸው፡፡

ስድስቱም ተጠርጣሪዎች በአራዳ ምድብ ችሎት ቅጥር ግቢ ተሰብስበው ሲጠብቋቸው በነበሩት ቤተሰቦች፣ ጓደኞች፣ ዲፕሎማቶችና ጋዜጠኞች አጠገብ ሲያልፉ፣ ከኤዶም በስተቀር አምስቱም እጃቸው በካቴና ታስረውና ወደ መሬት እያዩ ስለነበሩ አንዳቸውም ማንንም ቀና ብለው አላዩም፡፡ ጋዜጠኞችና ከተለያዩ ኤምባሲዎች የተገኙ ዲፕሎማቶች ወደ ችሎት ለመግባት ሲጠጉ፣ አንድ የፍርድ ቤት ተላላኪ ‹‹ችሎቱ ጉዳዩን የሚያየው በዝግ ነው›› ሲል አጃቢ ፖሊሶችና የፌዴራል ፖሊስ አባላት በመከልከላቸው፣ ተጠርጣሪዎቹ የተናገሩትን ወይም መርማሪው ቡድን ያቀረበባቸውን የጥርጣሬ ክስ መስማት አልተቻለም፡፡

ፍርድ ቤቱ የመርማሪ ቡድኑንና የተጠርጣሪዎቹን ጠበቆች ክርክር ከጨረሰ በኋላ ፖሊስ የጠየቀባቸውን ተጨማሪ ጊዜ ቀጠሮ ፈቅዶ ሲጨርስ፣ በዕለቱ በችሎት ተገኝተው የነበሩት ጠበቃ አመሐ መኮንን ከችሎቱ ሲወጡ በቤተሰቦች፣ በጋዜጠኞች፣ በዲፕሎማቶችና በሌሎች ታዳሚዎች ተከበቡ፡፡ ‹‹ምን ተባሉ?›› ለሚለው የሁሉም ጥያቄ ማብራራት የጀመሩት ጠበቃ አመሐ፣ ‹‹እኛ ተጠርጣሪዎቹን አግኝተን ማነጋገር ባለመቻላችን፣ መከራከር አልቻልንም፡፡ አንዳንድ መከራከሪያ ሐሳብም የወሰድነው በደንብ ተደራጅቶና ተዘጋጅቶ የመጣው መርማሪ ፖሊስ ካቀረበው የምርመራ ውጤት ላይ ተነስተን ነው፤›› ካሉ በኋላ፣ መርማሪ ፖሊሱ ያቀረበውን የምርመራ ውጤትና የሚቀረውን አብራርተዋል፡፡

መርማሪ ፖሊሱ በተጠርጣሪዎቹ ላይ ስላገኘው የምርመራ ውጤት ለፍርድ ቤቱ ያስረዳውን ነጥብ የገለጹት አቶ አመሐ፣ የ2007 አገራዊ ምርጫ ከመድረሱ በፊት ኅብረተሰቡን አነሳስተው በመንግሥት ላይ አመፅ ለመቀስቀስ፣ በህቡዕ ተደራጅተው በአገር ውስጥና በውጭ አገር ካሉ አሸባሪዎች ጋር ግንኙነት መፍጠራቸውን፣ ሥልጠና መውሰዳቸውንና ሌሎችን ለማሠልጠን ሲንቀሳቀሱ እንደተደረሰባቸው ማስረዳቱን ገልጸዋል፡፡ ተጠርጣሪዎቹ ሌሎችን ለማሠልጠንና ለመምራት ገንዘብ በመቀበል የመገናኛ መሣሪያዎችን፣ ላፕቶፖች፣ ኮምፒዩተሮችና ሌሎች ቁሳቁሶችን መግዛታቸውንም መርማሪው ማስረዳቱን አቶ አመሐ አክለዋል፡፡

ተጠርጣሪዎቹ በኬንያና በተለያዩ የአውሮፓ አገሮች ሄደው ሥልጠና መውሰዳቸውንና እነሱም ሌሎችን ለማሠልጠን እየተንቀሳቀሱ እንደነበርም መርማሪው ፖሊስ ለፍርድ ቤቱ ማስረዳቱን አቶ አመሐ ገልጸዋል፡፡

መርማሪ ፖሊስ ያልተያዙ ግብረ አብሮቻቸውን መያዝ እንደሚቀረው፣ የምስክሮች ቃል አለመቀበሉን፣ የያዛቸውን የተለያዩ ሰነዶች ለይቶ ማስተርጎምና  የቴክኒክ ምርመራም እንደሚቀረው በመግለጽ ተጨማሪ የምርመራ ጊዜ እንዲሰጠው ፍርድ ቤቱን መጠየቁን ጠበቃው አስረድተዋል፡፡

በተጠርጣሪዎቹ የተገለጸላቸው ነገር ባይኖርም ከመርማሪ ፖሊሱ ሐሳብ በመነሳት፣ ጠበቃ አመሐና ጠበቃ ዶ/ር ያሬድ ባቀረቡት መቃወሚያ፣ የተጠርጣሪዎቹን ግብረ አበሮች ለመያዝ እነሱን ማሰር እንደማያስፈልግ፣ ምክንያቱም የሚያዙ ግብረ አበሮች ስላሉ በዋስ ቢለቀቁ ያስጠፉብናል ከተባለ እስካሁን ሊኖሩ እንደማይችሉ፣ ፖሊስ ሰነዶቹንም ስለወሰደና  በግሉ ሊያስተረጉም ስለሚችል ተጠርጣሪዎቹን ማሰር አስፈላጊ አለመሆኑን፣ ተጨማሪ የሚፈልገው ማስረጃ ካለም መጀመሪያውኑ ምርመራውን አጠናቆ መያዝ ይገባው እንደነበር በማስረዳት፣ ተጠርጣሪዎቹ በዋስ እንዲለቀቁ ማመልከታቸውን ተናግረዋል፡፡

በተጨማሪም የተጠርጣሪዎቹ የዋስትና ጥያቄ የሚታለፍ ከሆነ ላለፉት 12 ቀናት የሕግ አማካሪዎችም ሆኑ ቤተሰቦቻቸው እንዳይጠይቋቸው መከልከል ሕገ መንግሥቱን መጣስ በመሆኑ፣ ተጠርጣሪዎቹ መጎብኘት እንዲችሉ ፍርድ ቤቱ ትዕዛዝ እንዲሰጥ መጠየቃቸውን አክለዋል፡፡

ሚያዝያ 30 ቀን 2006 ዓ.ም. ፍርድ ቤት የቀረቡት ጦማሪያን በፍቃዱ ኃይሉ፣ አቤል ዋበላና ማሕሌት ፋንታሁን ናቸው፡፡ መርማሪ ፖሊስ በሌሎቹ ተጠርጣሪዎች ላይ ያቀረበው የምርመራ ውጤትና የሚቀረው የምርመራ ሒደት አንድ ዓይነት መሆኑን የገለጹት ጠበቃ አመሐ፣ ለየት ያለ ነገር የቀረበው ጦማሪያን ፍቃዱና አቤል በምርመራ ወቅት መገረፋቸውን ለፍርድ ቤት ማስረዳታቸው ነው፡፡ መርማሪዎች እንደገረፏቸው ያስረዱ ሲሆን፣ መርማሪ ፖሊስ ግን ተጠርጣሪዎቹ ያሉት ነገር ሊሆን እንደማይችል ተከራክሮ ሐሰት መሆኑን ለፍርድ ቤት በማስረዳት ድርጊቱን ማስተባበሉን ገልጸዋል፡፡ ፍርድ ቤቱ ድርጊቱ ተፈጽሞ ከሆነ አግባብ አለመሆኑን በመግለጽ፣ በሕግ ባለሙያዎችና በቤተሰቦቻቸው የመጎብኘት መብት እንዳላቸው በመግለጽ ማስጠንቀቁንና ትዕዛዝ መስጠቱን አስረድተዋል፡፡

ፍርድ ቤቱ ሌላው ያነሳው የተጠርጣሪዎቹ ጉዳይ በግልጽ ችሎት እየታየ መሆኑን ሲሆን፣ የተከለከለው በዝግ ለማየት ሳይሆን ቦታው ጠባብ በመሆኑ እንደሆነ አስረድቶ፣ ሚያዝያ 30 የቀረቡት ተጠርጣሪዎች የቅርብ ቤተሰባቸውን ተናግረው እንዲያስገቡ ተጠይቀው፣ እንዲገቡ ማድረጋቸውን ጠበቃ አመሐ ገልጸዋል፡፡ ዲፕሎማቶችና ጋዜጠኞች ግን አልገቡም፡፡ ተጠርጣሪዎቹ ወደ ችሎት ሲገቡ በፍርድ ቤቱ ቅጥር ግቢ የነበሩ ታዳሚዎች ጩኸት በማሰማታቸው በሚቀጥለው ቀጠሮ ይህ የሚደገም ከሆነ፣ ፍርድ ቤቱ ቅጥር ግቢ እንዳይገቡ እንደሚከለከል ፍርድ ቤቱ አስታውቋል፡፡

በተጠርጣሪዎቹ ላይ ፖሊስ የጠየቀው ጊዜ ተፈቅዶለት ለግንቦት 9 ቀን 2006 ዓ.ም. ተለዋጭ ቀጠሮ ሰጥቷል፡፡