ቴዲ አፍሮና የቢራው ፖለቲካ (ክንፉ አሰፋ)

January1/2014

በጋዜጠኛ ስህተት የወጣች አንዲት ጽሁፍ ምክንያት 18 ሺህ ፊርማ በኢንተርኔት መሰበሰቡን ሰማን። ጽሁፉን ያሳተመው መጽሄት ስህተቱን አረመ። ይቅርታም ጠየቀ። ዘመቻው ግን እንደቀጠለ ነው። ቴዲ አፍሮ ይንን እንዳልተናገረ መግለጫ ቢሰጥም ጉዳዩ እልባት ሊያገኝ አልቻለም።   ከቶውንም አንድነታችንን የማይፈልጉ ምእራባውያን ጭምር ይህችን ምክንያት በመያዝ ጉዳዩን ማረገብ ጀመሩ። አንድ የዳች ጋዜጣ አጼ ምኒሊክን ከሂትለር ጋር አመሳስሎ በመጻፍ ጋዜጣውን በዚህ ሳምንት አሰራጭቷል! ያለ አንዳች መረጃ። “ለነጮች እጄን አልሰጥም!” ብሎ አድዋ ላይ ስላዋረዳቸው ምኒሊክን ለማንቋሸሽ ምንም መረጃ አያስፈልጋቸውም።

እልፍነሽ ቀኖ የተባለች የኦሮምኛ ሙዚቃ አቀንቃኝ በአንድ ወቅት በለቀቀችው ነጠላ ዜማ ምክንያት ማእከላዊ እስር ቤት ታስራ ነበር። ምርመራውን የሚያካሂዱት ሰዎች በመጀመርያ የዘፈኑ ግጥም ወደ አማርኛ እንዲተረጎም አደረጉ። በግጥሙ ምንም አይነት የወንጀል ነገር ሲያጡ ግጥሙ “የህግ ትርጉም ይደረግለት” ሲሉ አዘዙ። የህግ ትርጉሙም ብዙ ስላላስኬዳቸው ለግጥሙ የፖለቲካ ትርጉም እንዲሰጠው አደረጉና ሙዚቀኛዋን “ጥፋተኛ ነሽ” ሲሉ ከሰሱ።  የፖለቲካ ትርጉሙ “ይህን ያለችው እንዲህ ለማለት ነው…”  ከማለት ተነስቶ አቀንቃኝዋ በልቧ አስባው ይሆናል የሚለውንም ያካተተ ነበር። በኢትዮጵያ “የፍትህ ሰዎች” የምናስበውንም ያውቁ ኖሯል።

የበደሌ ቢራ አድማ ጠሪዎች ቴዲ አፍሮ በልቡ ያሰበውን የማንበብ ሃይል እንዳላቸው አናውቅም። እሱ ግን የተባለውን ነገር እንዳልተናገረ ገልጾላቸዋል።

አጼ ምኒሊክ ኢትዮጵያን አንድ ለማድረግ ያከሄዱት ጦርነት “ቅዱስ ጦርነት ነው” ወይንም “አይደለም” የሚለውን ሙግት ለግዜው ወደጎን እንተወው። ምክንያቱም የዚህ ውይይት ውጤጥ የኦሮሞ ህዝብ አሁን ላለበት ችግር የሚፈይደው አንዳች ነገር የለም። የህሊና አይኖቹን ክፍት አድርጎ ለሚመለከት ሁሉ፤ የዛሬው የኦሮሞ ህዝብ ችግር የበዴሌ ቢራን ከመጠጣት እና ካለመጠጣት የላቀ ነው። ለነገሩ እንጂ 90 በመቶ የሚሆነው የኦሮሞ ህዝብ የሚተዳደረው በግብርና፤ ኑሮውም ከእጅ ወደ አፍ በመሆኑ የበደሌ ቢራን የመጠጣት አቅሙም ሆነ እድሉ የለውም። የዚህ ዘመቻ መሪ ተዋንያን የሆነው ጃዋር መሃመድ እንደነገረን ከሆነ ደግሞ 90 በመቶው የኦሮሞ ህዝብ የሙስሊም እምነት ተከታይ ነው። በሙስሊም አልኮል “ሃራም” ነው።

“እስር ቤቱ ሁሉ ኦሮምኛን ይናገራል!” ያለው ማን ነበር? አዎ! የስርዓቱ ቁንጮ የነበረው ስዬ አብርሃ ነው። ስዬ ስልጣን ላይ በነበረበት ወቅት ከርቸሌ ታስረን የነበርን ጋዜጠኞች የእነ ኦቦ ባይራን ጉዳይ እያነሳን በኦነግ ስም በግፍ ለታሰሩት ስንጮህ የዝሆን ጆሮ ነበር የሰጠን።  አቶ ስዬ አብርሃ አይኑ የተከፈተውና ጆሮው ኦሮምኛን መስማት የጀመረው እጆቹ  የኋሊት ታስረው ቃሊቲ ሲወርድ ነበር። በእርግጥ ማየት ማመን ነው። ያየውንና የሰማውን በመመስከሩ ሊመሰገን ይገባዋል። ልብ በሉ። እስረኛው ሳይሆን እስር ቤቱ ነው ኦሮምኛ እየተናገረ ያለው።

ሂዩማን ራይትስ ዋች ሰሞኑን በለቀቀው ዘገባ፤ በኦሮሞ ወገናችን ላይ እየተፈጸመ ያለውን አስከፊ ስቃይ በድምጽና በምስል ጭምር አሰራጭቷል። ይህንን ስቃይ ለማስቆም የፌስቡክ ታጋዮቹ ስንት ሺህ ፊርማ እንዳሰባሰቡ አልነገሩንም። የበዴሌ ቢራን የኦሮሞ ህዝብ እንዳይጠጣ በ24 ሰዓታት ውስጥ 18 ሺ ፊርማ ተሰብስቧል ብለውናል።

እርግጥ ነው። “ሰብአዊ መብት ይከበር!” የሚል ዘመቻ ከመጀመር ይልቅ “ቢራ አትጠጡ!” ማለቱ ቀላል ሊሆን ይችላል።  በምእራቡ አለም የሚመረተውን ሄነከን ቢራ ራሳቸው እየተጎነጩ  ይህንን ቀጭን ትእዛዝ ሲያስተላልፉ ግን በዚያ ትልቅ ህዝብ ላይ እያሾፉበት መሆኑን የዘነጉት ይመስላል።

የኦሮሞ ልሂቃን ግራ ያጋቡኛል። ይህን ስል ያለምክንያት አይደለም።  በአባ ጅፋር ግዛት ተወልጄ በኦሮሞ ባህል ታንጼ ነው ያደግኩት።  በደሙ ብቻ ‘ኦሮሞ ነኝ’  እያለ ከሚመጻደቀው ይልቅ የኦሮሞን ህዝብ ማንነት ጠንቅቄ አውቀዋለሁ። ቋንቋው፣ ባህሉና ስነልቦናው ውስጡ ሰርጎ ሳይገባ በደሙ ብቻ ራሱን እየለካ ከህልም እና ከቅዠት አለም ውስጥ ገብቶ የኋሊት ከሚራመደው በተሻለ መንገድ።  …    እናም አንድ የኦሮሞ ህዝብ አውቃለሁ።  በቋንቋው፣ በባህሉና በታሪኩ የሚኮራ ህዝብ።  ታታሪና ሰራተኛ ህዝብ።  ከሌላው ጋር ተዋልዶና ተከባብሮ በፍቅር አብሮ የሚኖር ህዝብ።   የኦሮሞ ህዝብ  ከሌላው ወገኑ ጋር በደም ተሳስሯል። ሃቁ ይህ ነው። ግና ፖለቲከኞቹ ከዚህ ህዝብ በሁለት ሺህ ማይልስ ርቀው በምእራቡ አለም በሚሰሩት ስራ ይህንን ትልቅ ህዝብ እጅግ ትንሽ የሚያደርግ መሆኑን ያስተዋሉት አይመስለኝም።

በቅርቡ ሳውዲ አረቢያ በወገኖቻችን ላይ የጸመችውን ግፍ ለመቃወም በአለም ዙርያ ያለ ኢትዮጵያዊ በጋራ በሚጮህበት ወቅት አንድ እንግዳ ክስተት በኢንተርኔት ላይ ወጥቶ አየን። “ሳውዲ አረቢያ ኦሮሞን አትግደሉ፣ ኦሮሞ ኢትዮጵያዊ አይደለም፣ ኦሮሞ ወንጀለኛ አይደለም።” የሚል መፈክር የሚያሰሙ ሰዎች ለብቻቸው ሰልፍ ወጡ። እነዚህ ሰዎች የተሰለፉት “ኦሮሞን አትንኩ። ሌሎቹ ግን ወንጀለኞች ስለሆኑ ይገባቸዋል” የሚል መልእክት ለማስተላለፍ ነበር።  መቼም ከማንም ሰብአዊ ፍጡር እንዲህ አይነት ኢ-ሰብአዊ አባባል አይጠበቅም። ድርጊታቸው ያሳፍራል። አንገትም ያስደፋል። ይህ አሳፋሪ ድርጊት እኔን እንዲህ ካሸማቀቀኝ፤  አፈር ስንፈጭ ያደግነው በኢትዮጵያዊነታቸው የሚኮሮ የኦሮሞ ልጆች ቢያዩት ምን ሊሉ እንደሚችሉ በምናቤ እስል ነበር።  በዚያ ትልቅ ሕዝብ ስም አደባባይ ወጥተው፣ ተግባራቸው ግን ማስተዋል የተሳነው ትንሽ ህዝብ ነበር።  ያንን ኩሩ ህዝብ እንዲህ … እንዲህ እያሉ ሊያሳንሱት አየን።

እ.ኤ.አ. በ1998 ገደማ አቶ ዳዊት ዮሃንስ በሆላንድ ውስጥ ህዝባዊ ስብሰባ ጠርቶ ነበር። ከስብሰባው መሃል አንድ ሰው ከመቅጽበት ተነስቶ ‘ለኦቦ ነጋሶ ጊዳዳ የሚያደርሱልኝ ጥብቅ መልእክት አለኝ’ አለ። ስብሰባውን የሚመራው አቶ ዳዊት ዮሃንስም ሰውዬው ተነስቶ መልእክቱን እንዲናገር ፈቀደለት። ሰውየው ከመቀመጫው ተበሳ።

“ፊንፊኔ መሃል ላይ ያለው የምኒሊክ ሃውልት በአስቸኳይ እንዲነሳ ይንገሩልን!” አለ ፊቱን ቅጭም አድርጎ በኩራት እየተናገረ።  በስብሰባው የነበርን ሰዎች ግን ለተናጋሪው አፈርን። ያሳፈረን ይህንን መልእክት ማስተላለፉ አልነበረም። ሰውየው ሊናገር ከመቀመጫው ሲነሳ ሌላ አንገብጋቢ ጉዳይ ያነሳል ብለን ገምተን ስለነበር እንጂ።  ‘ሰዎች በዘራቸው (በኦሮሞንታቸው) ብቻ የሚታሰሩት፣ የሚሰቃዩትና የሚገደሉት እስከመቼ ነው?’ የሚል መልእክት ነበር የጠበቅነው። ምክንያቱም ወቅቱ በቁጥር 20 ሺህ የሚደርስ የኦሮሞ ተወላጆች የጦር ካምፕ እስረኛ እንዲሆን ካደረጉ በኋላ፤ የኦነግ መሪዎች በባሌ ሳይሆን በቦሌ እየተሸኙ የወጡበት ሰሞን ነበር።  የኦነግ መሪዎች ከህወሃት ጋር በጋራ መስርተውት የነበረውን ቻርተር ረግጠው በመውጣታቸው ምክንያት ኦሮሞው ወገናችን የህይወት መስዋእትነት ጭምር ይከፍል የነበረበት ወቅት።

ዳዊት ዮሃንስም አግባብ ያለው ጥያቄ መሆኑን ከተናገረ በኋላ መልእክቱን ለርእሰ-ብሄሩ እንደሚያደርስ ቃል ገብቶ ሄደ።  መልእክቱን ለዶ/ር ነጋሶ ያድርስ፤ አያድርስ የታወቀ ነገር የለም። ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ በዚያን ወቅት የሃገሪቱ ርዕሰ-ብሄር ነበሩ። እንኳንና የተባለውን መልእክት ሊያስፈጽሙ፤  እሳቸውም የዛ ስርዓት ሰለባ ሆነው አየን።

የአጼውን ሃውልት ግን ዛሬ በባቡር ሃዲድ ስራ ምክንያት ከነበረበት ስፍራ እንዲነሳ አድርገውታል።

የተዛባ ታሪክ ይዘን፣  ጥላቻን ብቻ በምናባችን አርግዘን የት እንደምንደርስ አላውቅም። አሁንም በመፍትሄው ላይ ሳይሆን በችግሮቹ ላይ ተወጥረናል።  የምኒሊክ ሃውልት ተነሳም አልተነሳ እንደ እንስሳ ለሚታደነው የኦሮሞ ህዝብ ምን ፋይዳ አለው?  “በእስር ያሉ ወገኖቼ ይፈቱ!” ለማለት እንኳን ሞራል ሳይኖረን አእምሯችንን በአፈ-ታሪክ ብቻ ወጥረን አንዲት ኢንች እንኳን ወደፊት መራመድ እንዳልቻልን ለምን አናስተውልም?

አጼ ምኒሊክ ኢትዮጵያን ግዛት አንድነት ለማስፋፋት ባደረጉት ጦርነት ወንጀል ፈጽመው ከሆነ አጽማቸው ወጥቶ ለፍርድ ይቅረብ ነው የምትሉት?  ወይንስ ይህ ትውልድ የዚያ ወንጀል ውርስ አለበት? ውርስ ካለበትስ ማን ነው ወራሹ? አማራው? ጉራጌው ወይንስ ኦሮሞው?  እንደ ዘረኞች፣ ደም መለካት ካለብን እኚህ መሪ ከአማራም፣ ከኦሮሞም፣ ከጉራጌም ይወለዳሉ። ጠለቅ ብለን ከሄድን ደግሞ ራስ ጎበና ዳጬን በዚያ ስእል ውስጥ እናያለን። ምእራብ እና ደቡብ ኢትዮጵያን በሃይል የያዙና ያስገበሩ የአጼው የጦር መሪ። ራስ ጎበናን ልንጠላቸው እንችል ይሆናል። ኦሮሞነታቸውን ግን ልንክደው አንችልም።   የወንጀል ውርስ በተዋረድ (guilt by association)  ውስጥ ከገባን የኦሮሞን ህዝብም በአእምሯችን ለፈጠርነው ወንጀል ወራሽ ልናደርገው ነው።

የቴዲ አፍሮ “ጥቁር ሰው” አልበም  የሚያሞግሰው ኢትዮጵያን ከወራሪ ጠላት የታደጉትን ጀግኖች ነው። እነ ፊታውራሪ ሃብተጎርጊስ ዲነግዴን እና እነ ባልቻ አባ ነፍሶ። ቴዲ አፍሮ ለነዚህ ጀግኖች ባያቀነቅንላቸውም ከታሪክ መዝገብ ላይ ልንፍቃቸው አንችልም። የታሪክ ተመራማሪዎች ስለነዚህ ጀግኖች የጻፉት አፈ-ታሪክ ወይንም ድርሰት አይደለም። በጀግኖቹ የምንኮራው በዘራቸው ሳይሆን የሰሩት ገድል ነው። በ’ጥቁሩ ሰው’ የተመራው ይህ የጸረ-ቅኝ ግዛት ገድል ከኢትዮጵያ አልፎ ለመላው አፍሪካና ለጥቁር ህዝቦች ነጻነት ትልቅ አስተዋጽኦ አድርጓል። ይህ ሊዋጥላችሁ የሚገባ እውነታ ነው። በዚያ ገድል የሚያፍሩ ካሉ የራሳቸው ጉዳይ። መላው የአፍሪካ ህዝብ ግን ይኮራበታል። የአለም ጥቁር ህዝብም ሲያስታውሳቸው ይኖራል።

ዘር እየቆጠርን ከሄድን ብዙ የሚጎረብጡ ነገሮችን ልናነሳ ነው። በግዛት ማስፋፋቱ ሂደት ግን አንድ ሃቅ አለ።  ኦሮሞ ብቻ ሳይሆን ህልቀ መሳፍርት ኢትዮጵያዊ አልቋል። ይህ ደግሞ የድንበር መስፋፋት፤ እድገት እና ስልጣኔ ይዞት የሚመጣው ችግር እንጂ አንድን ህዝብ ለመጨረስ ጥናት ተደርጎ የተሰራ እንዳልሆነ ታሪኩን ከስር መሰረቱ ማየቱ ይበጃል። ችግሩ በእኛ ላይ ብቻ ሳይሆን በአያሌ ሃገሮች እንደተከሰተ የታሪክ መዛግብት ይነግሩናል። በ17ኛው ክፍለዘመን የተከሰተው የኢንዱስትሪ አብዮት ሳብያ እንኳን ከሁለተኛው የአለም ጦርነት የማይተናነስ እልቂት ነበር።

አጼ ምኒሊክን ከጀርመኑ ኦቶ ቮን ቢስማርክ ጋር የሚያመሳስሉ ምሁራንም አሉ። እርግጥ ነው ጀርመን  አሁን የያዘችውን ግዛት ቅርጽ እንድትይዝ ያደረገው ፕሩሲያዊው ቢስማርክ ነው። ቢስማርክ የጀርመንን አንድ ታላቅ ኤምፓየር ለመፍጠር አንባገነን፣ ሃይለኛና ጦረኛ መሆን ነበረበት። ታዲያ ይህችን ሃያል ሃገር በመመስረቱ ጀርመኖች አልጠሉትም። ይልቁንም የጀግንነት ስያሜ ለግሰውታል። አያሌ የመታሰቢያ ሃውልቶችንም አቁመውለታል።

ቢስማርክ የህግ ምሁር ነበር። አጼ ምኒሊክ ግን መደበኛም ሆነ ዘመናዊ ትምህርት የተማሩ ሰው አልነበሩም። ከታሪክ እንደምንረዳው በአጼ ልብነድንግል ዘመነ መንግስት፤ የግራኝ አህመድ ወረራን ተከትሎ የነበረውን መከፋፈልና መተላለቅ ለማስቆም መሪዎች ተነሱ።  ሃገርን አንድ የማድረጉን ትግል አጼ ዮሃንስ ጀመሩት፣ አጼ ቴዎድሮስ ቀጠሉበት ከዚያም እምዬ ምኒሊክ ተረከቡት።

አጼ ምኒሊክ ለአመታት በኦነግ ሰዎች ተወግዘዋል። ውግዘቱ አሁንም እታገልለታለው የሚሉትን ህዝብ ችግር ሲፈታው አለየንም። በ1991 ከህወሃት ጋር ጋብቻ ፈጽመው የምኒሊክ ቤተ-መንግስት ሲገቡ ይናገሩት የነበረውን ሁሉ ረሱት። ከቶውንም ያነሱት የነበረው የኦሮሞ ህዝብ የመብት ጉዳይ ሳይሆን የስልጣን ጥያቄ ለመሆኑን አረጋገጡልን።  የሽግግር መንግስቱን ቻርተር ሲያጸድቁ “ኢትዮጵያዊ አይደለንም” የሚለውንም ሳያውቁ ዘንግተውት ነበር። ከገዢው ፓርቲ ጋር የጀመሩት ግዚያዊ ጋብቻ በፍቺ ሲጠናቅቅ የምኒሊክ ጠላትነት መፈክራቸውን እንደገና አነሱት።

የዘር ፖለቲካው ስካር ሞቅ ብሎ በነበረበት በዚያን ወቅት እንደቀልድ ይነገር የነበረ አንድ ቁም ነገር አለ። አንድ የምግብ ቤት በር ላይ በላቲን ፊደል “አማራ መግባት ክልክል ነው!” የሚል ጽሁፍ ሰፍሯል። የጽሁፉ ትርጉም ያልገባው አንድ የአማራ ተወላጅ ጎራ ብሎ ምግብ አዘዘ። አስተናጋጆቹ የሰውየው ድፍረት አስደነገጣቸው። ባለስልጣን ስለመሰላቸው አስተናገደዱት። ዳግም እንዳይመለስም እጥፍ ዋጋ አስከፈሉት። ሰውየው በድጋሚ ሲመጣ ሶስት እጥፍ አስከፈሉት። በሌላ ግዜ ከአምስት ጓደኞቹ ጋር መጥቶ ምግብ አዘዘ። ከተስተናገደ በኋላም አራት እጥፍ ቢል አቀረቡለት።  በዚህ ግዜ ቲፕም ጨምሮ ሰጣቸው።  የሆቴሉ ባለቤት በነጋታው “አማራ መግባት ክልክል ነው!” የሚለውን ጽሁፍ አንስቶ “ኦሮሞ መግባት ክልክል ነው!” በሚል ቀየረው።

በአሁኑ ዘመን ከበድ አለ እንጂ፣ ሰዎችን በጎሳ አደራጅቶ ከማሳደም የቀለለ ትግል የለም። ደም ከውሃ ይወፍራል እንዲሉ፤ ሰዎች በጋራ የሚጋሩትን ነገር እያነሱ ስነልቦናዊ ዘመቻ ማድረግ ስኬት ሊኖረው ይችላል። ዘለቄታ ግን አይኖረውም። የዘር ፖለቲካ ልክ እንደ ስካር ነው። ይሞቃል ከዚያም ይበርዳል። በርግጥ በሞቅታ ግዜ የሚፈጠረው አደጋ ቀላል ላይሆን ይችላል። እ.ኤ.አ. በ1993 በምስራቅና በምእራብ ኢትዮጵያ የተፈጸመው አሰቃቂ ወንጀል ለዚህ ዋቢ ነው። የኦነግ ልሂቃን የ19ኛውን ክፍለ ዘመን ጉዳይ እየደጋገሙ ያነሱልናል።  በ21ኛው ክፍለ ዘመን በራሳቸው እጅ የተፈጸመው ግድያ ግን በብሄራዊ ቴሌቭዥን ጭምር እንድናየው ተደርጓል።  ነብሰ-ጡር ሴቶች በጩቤ ሆዳቸውን እየተሰነጠቁ ሲገደሉ አየን። ነብስ ያላወቁ ሕጻናትና የ90 አመት አዛውንት ጭምር ከተራራ ላይ እየተወረወሩ ሲጣሉም የአይን ምስክሮች ነን። እነዚህ ሰዎች የምናስታውሰው ይህን በመሰለ ወንጀል ብቻ አይደለም። ድርጊቱ የቂምና የቁርሾ አሻራ ጥሎ አልፏል።

ይህ ሁሉ በደል በዘመናችን ተፈጸመ። በዳዮቹ ግን አሁንም በቀልን አርግዘው ይጓዛሉ።

የበደሌ ቢራን አለመጠጣት የኦሮሞን ችግር የሚፈታ ከሆነ፤ መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ቢራውን መጠጣት ያቁም። የአኖሌን ሃውልት መሰራት ለኦሮሞ ህዝብ ፍትህ የሚያመጣ ከሆነ ደግሞ፤ ሃውልቱ በየከተማው ይገንባ። ግና ይህ ሃውልት ለመጭው ትውልድ ጥሎት የሚያልፈው ቂምና በቀልን እንጂ፤  ለሚታገሉለት ህዝብ የፍትህ ጥያቄ ዋስትናው ምን እንደሆነ ልንረዳው አልቻልንም።  አሁን ያለው ትውልድ ያልፋል። ከዚህ ትውልድ በኋላ ለሚወለዱት ልጆች ጥለንላቸው የምናልፈው ቅርስ ጥላቻ፣ ቂም እና በቀል ብቻ ይሆናል።

ከዘመናችን ታላቅ ሰው ከኔልሰን ማንዴላ አንድ ነገር እንማር። ማንዴላ የደቡብ አፍሪካን ብቻ ሳይሆን የአለምን ፖለቲካ የለወጠ የፖለቲካ ነብይ ነው። ይህንን ሲያደርግ የፖለቲካ ፎርሙላ አልነበረውም። ክፉን ነገር በበጎ ለማሸነፍ ወሰነ። ጥላቻን በፍቅር ለወጠ። ልክ እንደ ክርስቶስ፣ የበደሉትን ሁሉ ይቅር ብሎ በፍቅር አሸነፋቸው። ታሪክ ሰርቶ አለፈ። ስሙም ከመቃብር በላይ ለዘልአለሙ ይኖራል።

ዶ/ር ነጋሶ ከፓርቲ ፖለቲካ ለመሰናበት ከጫፍ ደርሰዋል

Janaury1/2014

በታሪክ ትምህርት ከጀርመን ሀገር በፒኤችዲ በላቀ እውቀት የተመረቁት፣ በኢትዮጵያ የፖለቲካ ታሪክ ከተማሪዎች ንቅናቄ፣ በኦነግ፣ በኦህዴድ/ኢህአዴግ እና በአንድነት/መድረክ የፖለቲካ ቆይታ ያደረጉት፣ በግል ስብዕናቸው በገዢውም በተቃዋሚውም አባላት ከበሬታንና ተወዳጅነትን ያተረፉት የ70 ዓመት ዕድሜ ባለፀጋ የሆኑት ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ ከፓርቲ ፖለቲካ ለመሰናበት ከጫፍ ላይ መድረሳቸውን አስታወቁ።

ዶ/ር ነጋሶ ለሁለት ዓመት በሊቀመንበርነት ሲመሩ የነበሩት የአንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ ፓርቲን (አንድነት) የምርጫ ጊዜያቸውን በማጠናቀቅም ኃላፊነታቸውን ለተተኪያቸው ኢንጂነር ግዛቸው ሽፈራው አስረክበዋል። የቀድሞው የኢፌዲሪ ፕሬዝደንት ከገዢው ፓርቲ ጋር በሃሳብ ከተለዩ በኋላ ለእምነታቸው በርካታ ውጣ ውረድን ማሳለፋቸው ይታወቃል። ባለፈው ቅዳሜና እሁድ ፓርቲው አዲስ አበባ ውስጥ ባካሄደው ጠቅላላ ጉባኤው መጠናቀቂያ ላይ በፓርቲው ለነበራቸው ገምቢና አዎንታዊ ቆይታ ሽልማት አበርክቶላቸዋል።

ዶ/ር ነጋሶ ፓርቲው በቅርቡ “የሚሊዮኖች ድምፅ ለነፃነት” በሚለው ሕዝባዊ ንቅናቄ በቀዳሚነት በመሳተፍ አባላት ሲታሰሩ በመታሰር ጭምር ከፍተኛ አስተዋፅኦ በማድረግ ተወዳጅነትና ተደናቂነትን አትርፈዋል።

ይሁን እንጂ ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ ወደተቃዋሚው ጎራ በመቀላቀል ሲጀመር የስድስት ፓርቲዎች አሁን ደግሞ የአራት ፓርቲዎች ግንባር የሆነውን “መድረክ” እውን እንዲሆን በርካታ ጥረት አድርገዋል። ነገር ግን ጥረታቸው በብዙሃኑ የአንድነት አባላትን ያሳመነ ባለመሆኑና ውትወታቸው ሚዛን ባለመድፋቱ በ1993 ዓ.ም ከገዢው ፓርቲ ጋር ገጥሟቸው ከነበረው የኀሳብ ልዩነት ጋር ሊቀራረብ የሚችል የኀሳብ ልዩነት አጋጥሟቸዋል።

የኀሳብ ልዩነቱ በዶ/ር ነጋሶ በኩል መድረክ “በግንባር” አደረጃጀት መቀጠል ሲፈልጉ ብዙሃኑ የአንድነት አባላት ግን በሦስት ወር ውስጥ አንድነት ከመድረክ ጋር ያለውን ግንኙነት ላይ እልባት እንዲሰጥ፣ ውህደትም ቅድሚያ እንዲሰጠው የሚል ውሳኔ በፓርቲው የጠቅላላ ጉባኤ በኩል አሳልፏል።

“በብዙሃን የኀሳብ የበላይነት እገዛለሁ” የሚሉት ዶ/ር ነጋሶ፤ መድረክ በግንባርነት መቀጠሉ ይጠቅማል በሚል የፀና አቋም መያዛቸውን ለሰንደቅ ጋዜጣ አረጋግጠዋል። የእሳቸው ኀሳብ ሙሉ በሙሉ ተቀባይነት የሚያጣ መሆኑንም ሲያረጋግጡ ከአንድነት ፓርቲ እንደሚለቁና ከእንግዲህ እስከ ህይወታቸው ፍፃሜ በፓርቲ ፖለቲካ ውስጥ ተሳትፎ እንደማያደርጉ፣ በግል ተሳትፎአቸው ድምፃቸውን በልዩ ልዩ መንገድ እያሰሙ እንደሚቀጥሉ አረጋግጠዋል።

“በግንባር” እና በ“ውህደት” መካከል የሚዋልለው የኢንጂነሩ ሹመትና የዶ/ሩ ሽኝት

January1/2013


አንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ ፓርቲ (አንድነት) ከተመሠረተ በኋላ ሦስተኛ መደበኛ ጠቅላላ ጉባኤውን ሰሞኑን አካሂዷል። ፓርቲው “የቅንጅት ወራሽ” በሚል መርህ ወይዘሪት ብርቱካን ሚደቅሳን ሊቀመንበር በማድረግ ጉዞውን ከጀመረ በኋላ በርካታ ውጣ ውረዶችን አልፏል። በ2002ቱ ሀገር አቀፍ ምርጫ ዋዜማ የቀድሞው የሕወሓት ከፍተኛ አመራርና የመከላከያ ሚኒስትር የነበሩትን አቶ ስዬ አብርሃንና የቀድሞ የኢፌድሪ ፕሬዝደንት ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳን በአመራር አሳትፎ ጉዞውን ቀጥሏል።

ፓርቲው ሁለቱን ታዋቂ ግለሰቦች በአመራር ደረጃ ካሳተፈ በኋላ ፓርቲው ለሁለት የመከፈል አደጋውን በመቀነስ ህልውናውን አስጠብቆ ዘልቋል። ምንም እንኳ በወቅቱ “መርህ ይከበር” ብለው በፓርቲው መጠነኛ የፕሮግራም ለውጥ ላይ ጥያቄ ያነሱ አካላት በዚህ ወቅት “ሰማያዊ” በሚል መጠሪያ ፓርቲ መመስረታቸውም የሚታይ ሐቅ ነው። በዛን ጊዜ የተቀሰቀሰው የፖለቲካ አለመግባባት አሁን በተጨባጭ ሁለት ፓርቲ እንዲኖር ማድረጉም መሬት የረገጠ እውነታ ነው።

በአንድነት የውጣ ውረድ የፖለቲካ ሂደት ውስጥ በምርጫ 2002 ዓ.ም ዋዜማ “መድረክ” መፈጠሩም ይታወቃል። አንዳንድ የአንድነት ፓርቲ አባላት መድረክ የአንድነት የጦስ ዶሮ አድርገው ያዩታል። ያም ሆኖ ኢህአዴግ 99.6 በመቶ ውጤት እንዳገኘ በገለፀበት “ምርጫ 2002” መድረክ የተሻለ ተፎካካሪ እንደነበር አይዘነጋም።

ብዙዎች “ባልተጠናቀቀ ፕሮግራም” ወደ ምርጫ ገብቷል፤ የብሔርና ሕብረብሔር በአንድ አጣምሯል፣ በመሬት ፖሊሲ፣ በፌዴራሊዝምና በሃገሪቱ ሌሎች ወሳኝ ጥያቄዎች ላይ የጋራ መግባባት አልደረሰም በማለት የሰላ ትችት ቢያቀርቡበትም ባለፉት ሁለት ዓመታት መድረክ ግን ከተራ ቅንጅት ወደ ግንባር ለማደግ ችሏል። ይሁን እንጂ መድረክ ወደ “ግንባር” ማደጉ ያላጠገባቸው በርካታዎች ናቸው።

ከሰሞኑ በአንድነት ፓርቲ ጠቅላላ ጉባኤ ከተነሱ አጀንዳዎች መካከልም የመድረክ በተለይም የፓርቲ የውህደት ጉዳይ አንዱ ነው። ተቃዋሚ ፓርቲዎች በምርጫ ዋዜማ ስለ ውህደት የማሰባቸው ጉዳይ የተለመደ ነው። በዚህ አሁን ባለንበት ጊዜም የ2007ቱ የምርጫ ዋዜማ የውህደት ድምጾች ከየአቅጣጫው እየተደመጡ ነው።

በአንድነት ጠቅላላ ጉባኤ የፓርቲው ሊቀመንበር ሆነው የተመረጡት ኢንጂነር ግዛቸው ሽፈራው የበርካታ ፓርቲዎችን ስም በመጥራት “የእንዋሃድ” ጥሪ አሰምተዋል። ከሁሉም በላይ ቀደም ሲል አቶ ልደቱ አያሌው ሲመሩት የነበሩትን ኢዴፓ እና ውህደት አስፈላጊ ነው ብሎ ለማያምነው ሰማያዊ ፓርቲ ጭምር ጥሪ አድርገዋል። ይህ ጥሪ ለአንዳንዶች “እንዳያማህ ጥራው እንዳይበላህ ግፋው” ቢመስልም ኢንጂነር ግዛቸው ግን የውህደት ሃዋርያ ሆነው ቀርበዋል።

ውህደትን በተመለከተ የአንድነት ፓርቲ ጠቅላላ ጉባኤ በሦስት ወራት ውስጥ እልባት እንዲሰጠው መወሰኑም ታውቋል። አሁን በውህደት ጠረጴዛ ላይ የተቀመጡ በርካታ የውህደት ሰነዶች አሉ። የውህደት ሰነዶቹ በአፋጣኝ ተግባራዊ እንዲሆኑ “አዲሱ” የአንድነት ሊቀመንበር እጅ ላይ ወድቀዋል።

አንድነት ፓርቲ ባዘጋጀው የአምስት ዓመት ስትራቴጂክ እቅድ መሠረት ፓርቲዎችን ማሰባሰብ አንዱ አላማው ነው። “ማሰባሰብ” የሚለው ቃል በግልፅ “ማዋሃድ” የሚለውን ባይተካም ፓርቲው የተበታተኑ ፓርቲዎችን በአንድ ላይ እንዲሆኑ ማድረጉ ጤናማ አካሄድ እንደሆነ የሚስማሙ ብዙዎች ናቸው። በዚህም መነሻ ባለፉት ወራት ውስጥ በርካታ የውህደት ጥያቄዎች ወደ አንድነት ፓርቲ እያመሩ ነው።

ከሁለት ዓመት በፊት በዲአፍሪክ ሆቴል በተካሄደው የፓርቲው ጠቅላላ ጉባዔ ላይ “የፖለቲካ ኃይሌ ተሟጦ አልቋል” በማለት ከፖለቲካው መድረክ የተገለሉት ኢንጂነር ግዛቸው ሽፈራው ውስብስቡን የውህደት ማመልከቻ የመመርመር ታሪካዊ ኃላፊነት የወደቀባቸው ይመስላል። ኢንጂነር ግዛቸው የወጣቶች ሚና መጉላት እንዳለበት ደጋግመው ቢገልፁም፤ የታሪክ አጋጣሚ ሆኖ ፓርቲው በእጃቸው ላይ እንዲወድቅ ሆኗል። አንድነት ፓርቲን በቅርብ የሚከታተሉ ወገኖች የኢንጂነር ግዛቸውን በድጋሚ ወደ አመራር መምጣት ከተገነዘቡ በኋላ “ፓርቲው ወደ ፊት ተራመደ ወይስ ወደኋላ” ብለው እንዲጠይቁም አድርጓቸዋል። አንዳንዶች ደግሞ የኢንጂነሩን መመረጥ በተቃዋሚ ፓርቲዎች ካምፕ የአመራር ንጥፈት ማሳያ አድርገውታል።

በሌላ በኩል የኢህአዴግ ፋሽን የሆነው “መተካካት” በተቃዋሚው ጎራ ውጤታማ እንዳልሆነም የሚገልፁ አልጠፉም። በተመሳሳይ መንገድ የእነ አቶ አዲሱ ለገሰን ወደ አመራር መመለስ በማየት በገዢውም ሆነ በተቃዋሚ ጎራ “መተካካት” ሳይሆን በስልጣን “መመላለስ” አድርገው የተገነዘቡም ይመስላል።

የሀገሪቱን ፖለቲካ በትውልድ መነፅር የሚለኩ ወገኖች ዛሬም ቢሆን “የ60ዎቹ ትውልድ” የሀገሪቱን የፖለቲካና ኢኮኖሚ ተቆጣጥሯል የሚል ቅሬታ እየተደመጠ ነው። አንድነትም ቢሆን የወጣት አመራር በማጣቱና በመቸገሩ በኢንጂነር ግዛቸው ስር መጠለሉን እንደመረጠና አማራጭም እንዳጣ በመግለፅ በማሳያነት የሚያቀርቡ አሉ።

በሌላ በኩል አንድነት ፓርቲ ኢንጂነር ግዛቸውን በሊቀመንበርነት ቢመረጡም ፓርቲውን በበላይነት በሚመራው የስራ አስፈፃሚ አባላት (ካቢኔ) መካከል 60 በመቶ ወጣቶች እንዲሆኑ መወሰኑ አሁንም የአንድነት ፓርቲ በወጣቶች የሚመራ ፓርቲ ነው ወደሚል ስሜት የሚያደሉ ወገኖች እንዲበራከቱ መንገድ ጠርጓል።

በአጠቃላይ ፓርቲው በወጣቶች ከመመራቱም ጋር በተያያዘ “ቅንጅትና ግንባር” እያሉ ትግሉን ከማስታመም ባለፈ የተበታተነውን የፓርቲዎች ኃይል በውህደት አማካኝነት ለማሰባሰብ ከፍተኛ ወኔ የተንፀባረቀበት ጉባዔ ነበር።

ይሁን እንጂ የቀድሞው የአንድነት ፓርቲ ሊቀመንበር ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ ግን የውህደት ሂደት ላይ ጥያቄ አንስተዋል። ከጉባኤው በኋላ ለሰንደቅ ጋዜጣ እንደተናገሩት በአንድነት ፓርቲ የሁለት ዓመት የሊቀመንበርነት ዘመናቸው አልሰራሁም ብለው ከሚቆጫቸው ጉዳዮች መካከል የመድረክና የአንድነት ግንኙነት አለመጠናከር አንዱ ነው። ዶ/ር ነጋሶ በፓርቲው የአመራር ዘመናቸው መድረክ ወደ “ግንባር” ማደጉ ተስፋ የሰጣቸውና ተገቢም የፖለቲካ እርምጃ እንደነበር ይገልፃሉ። ውህደቱ ግን ገና 

በአንፃሩ የሰሞኑ የአንድነት ጉባኤን ተከትሎ ለፓርቲዎቹ የተደረገው የውህደት ጥሪ በመርህ ደረጃ ተቀባይነት ያለው ጥሪ ቢሆንም ከተቀመጠው ጊዜና ካሉት አስቸጋሪ ሁኔታዎች አንፃር ተግባራዊነቱ ላይ ጥርጣሬ እንዳላቸው ነው ዶ/ር ነጋሶ የገለፁት። አዲሱ የአንድነት ሊቀመንበር ኢዴፓን ጨምሮ ለሁሉም ፓርቲዎች የውህደት ጥሪ ያስተላለፉበት መነሻ “ጊዜ አጠፋን” ከሚል ስሜት እንደሆነ የሚጠቅሱት ዶ/ር ነጋሶ “የእኔ አቋም ከአራቱ የፓርቲዎች የትብብር አይነቶች “ውህደት” የሚለው ላይ ጥያቄ አለኝ። በተለይ የመድረክና የአንድነት ግንኙነት ላይ ለጊዜው የሚያዋጣው መድረክ “ግንባር” ነው ብለዋል።

“ከፓርቲዎች ጋር የተለያዩ ሕብረቶች መፍጠር ይቻላል። በተለይም በምርጫ በሰብአዊ መብት፣ በሕግ የበላይነት ትብብር መፍጠር ያስኬዳል። ከዚህ አለፍ ሲሉ ጠንካራ መዋቅራዊ ግንኙነት በማድረግ ለተወሰነ ጊዜም ቢሆን እንደ ኢህአዴግ ግንባር ፈጥረው መሄድ ይችላሉ። ይህንን ደረጃ ካለፉ ደግሞ ወደ ውህደት ይሄዳሉ” ብለዋል።

ከዚህ አንፃር ባለፉት ሁለት ዓመታት የእሳቸው አመራር በሁለት መንገድ ውጤታማ እንዳልነበረ አምነዋል። አንደኛውና ዋነኛው የመድረክ/አንድነት ግንኙነት ላይ ከልብ ሆኖ ያለመስራት ችግር ነው። በዚህ ረገድ አንድነት ጨምሮ የመድረክ አባል ፓርቲዎች በተናጠል ከራሳቸው ፕሮግራም ባለፈ የጋራ ፕሮግራም ለሆነው የመድረክ ፕሮግራም በኩል ጠንካራ ስራ አልተሰራም ብለዋል። ከዚህ አኳያ ብዙ ጭቅጭቆች ስለነበሩ ውጤታማ እንዳልሆኑም ገልፀዋል።

በዶ/ር ነጋሶ እምነት የመድረክና የአንድነት ፕሮግራምን በማስፈፀም በኩል መንታ ኀሳብ መኖሩ ውጤማ እንዳይኮን መሰናክል መፍጠሩን ነው የገለፁት፤ ለዚህ ደግሞ ኃላፊነቱን የሚወስደው “የእገሌ ድርጅት ነው” ማለት አስቸጋሪ እንደሆነ ነው የሚገልፁት። “በአንዳንድ ድርጅቶች አንድነትን ጨምሮ የጋራውን ፕሮግራም በአግባቡ አልተሰራም። ሌሎቹም በዚያው መጠን የመድረክ ፕሮግራም በቆራጥነት አላስፈፀሙም” ብለዋል።

በሁለተኛ ደረጃ ውጤታማ ያልሆኑበት የስራ አፈፃፀም ፓርቲው ባዘጋጀው የአምስት ዓመት ስትራቴጂክ ሰነድ መሠረት በህዝብ ግንኙነት በኩል በርካታ ስራዎች ቢሰሩም የምርጫ ማኒፌስቶ በማዘጋጀት በኩል ብዙ ርቀት አለመኬዱን እንዲሁም በስትራቴጂክ እቅዱ መሠረት ሻዶ ካቢኔ እና ፓርላማ እናቋቁማለን የሚል እቅድ ብንይዝም አልተሳካልንም ብለዋል። በውጤት ረገድ ፓርቲው አዲስ እይታ እንዲኖረው በማድረግና “የሚሊዮኖች ድምፅ ለነፃነት” የሚለው የሕዝብ ንቅናቄ አርኪ ተግባር እንደሆነም ሳይገልፁ አላለፉም።

የአንድነትና መድረክ ግንኙነት በተመለከተም በስልጣን ዘመናቸው ግንኙነቱ በሙሉ ልብ ላይ የተመሠረተ እንዲሆን ያልተቆጠበ ጥረት ሲያደርጉ እንደነበር ገልፀዋል። በፓርቲውም ውስጥ ከመድረክ ጋር በገባነው የቃል ኪዳን ውል መሠረት መንቀሳቀስ እንዳለባቸው ሲወተውቱ ቢቆዩም በኢንጂነር ግዛቸው በኩል ጉልህ ሆኖ የወጣው “ግንባር አንፈልግም” የሚለው ጉዳይ የእሳቸው ውትወታ የተሳካ እንዳልነበር፣ የጠቆመ አጋጣሚ ነው ብለዋል።

“እኔ ወደ አንድነት የመጣሁት በመድረክ ምክንያት ነው። አንድነት መድረክ ውስጥ ስገባ ፕሮግራሙ ከተስማማኝ በአንድነት በኩል መድረክን ለማገልገል ነው። አሁን ግን ኢንጂነር ግዛቸው ውህደት ብለዋል። በእኔ እምነት ቃል በገባነው መሠረት መድረክ በግንባር ካልቀጠለ እኔ ከአንድነት ጋር የለሁም” የሚሉት ዶ/ር ነጋሶ የ“ግንባር” አደረጃጀት በአሁኑ ወቅት ለሁሉም ፓርቲዎች ጠቃሚ ነው። ውህደት በችኮላ ሳይሆን በሂደት የሚመጣ ነው ብለዋል።

ሌላው ዶ/ር ነጋሶ የአንድነት ፓርቲ ሆነው በተመረጡት ወቅት “አንድነት ፓርቲን ወደ ኦሮምያ ክልል ያሰርፃሉ” የሚለው አስተያየት በመጀመሪያ በአስተያየቱ እንደማይስማሙ የገለፁት ዶ/ር ነጋሶ፤ እሳቸው ሲሰሩ የነበሩት በሁሉም ክልሎች እንደነበር አስረድተዋል። በእሳቸው የአመራር ቆይታም እሳቸው የኦሮሞ ተወላጅ ስለሆኑ ወደ አንድነት አመራር የመጡት የኦሮሞን ሕዝብ ለመሳብ ነው የሚለው አመለካከት የተሳሳተ ነው ብለዋል።

በእሳቸው የአመራር ዘመን ከገዢው ፓርቲ ጋር ድርድር አለመደረጉን በተመለከተም የሚያስቆጫቸው ጉዳይ እንዳለ ዶ/ር ነጋሶ ተጠይቀው፤ የኢህአዴግ አቋም አስቸጋሪ መሆኑን፣ የፖለቲካ ተፈጥሮአዊ ባህሪ መወያየት ቢሆንም የውይይት በሩ መዘጋቱ እንደሚያሳዝናቸው ገልፀዋል። “እንደ ግለሰብም ሆነ እንደ ፓርቲ መነጋገር መርሃችን ነበር። ጭብጨባ የሚያምረው በሁለት እጅ ነው። በአንድ እጅ ማጨብጨብ አይቻልም። አሁንም ሆነ ወደፊት በዚህች ሀገር ዴሞክራሲያዊ ሂደት እንዲጎለብት የውይይት መድረክ ክፍት መሆን አለበት። ይሁን እንጂ ኢህአዴግ ለድርድር ዝግጁ አለመሆኑ ያሳዝናል። ይህንንም በተመለከተ አንድ ሰው ሊቀመንበር ስለሆነ ብቻ አያሳካውም። ጥረቱ የጋራ ስለሆነ ኢህአዴግ ድርድርን ባለመቀበሉ ባዝንም በግሌ ግን የሚቆጨኝ የለም” ብለዋል።

በመጨረሻም በመድረክና በአንድነት መካከል ያለው ግንኙነት “ግንባር” የማይሆን ከሆነና እሳቸው ከአንድነት ጋር የሚለያዩ ከሆነ ያሳለፉት ጊዜ እንደባከነ ይቆጠር ይሆን ወይ? ለሚለው ጥያቄም “የሚቆጨኝ ነገር የለም። ጉዳዩ የትግል ጉዳይ ነው። ህሊናን የማይነካ፣ በመርህ ጉዳይና በእምነት ጉዳይ ልዩነት እስከሌለ አብሮ መስራት ይቻላል። የእምነትና ህሊናን የሚነኩ ጉዳዮች ከተቻለ ለማሳመን ካልሆነ በሰላም መለያየት ነው። ይህንን በምልበት ጊዜ ለምን “ውህደት” የሚል አቋም ያዙ ብዬ ሰዎችን መውቀስ አልፈልግም። በተፈጥሮዬም የሰዎችን አቋም አከብራለሁ። የራሴን አመለካከት ለማስረፅ የምሄደውን ርቀት ያህል የሌሎችን አቋም አልጋፋም” ሲሉ ዶ/ር ነጋሶ መልሰዋል።

እንደሚጠበቀው ከአንድነት ፓርቲ ጋር የኀሳብ ልዩነት ከተፈጠረ ቀሪው ህይወታቸው ምን ሊሆን እንደሚችል የተጠየቁት ዶ/ር ነጋሶ በማናቸውም ጉዳይ ላይ እስከህይወት ፍፃሜአቸው ኀሳባቸውን በመስጠት፣ በሀገሪቱ ዴሞክራሲያዊ ስርዓት እንዲጎለብትና የኢኮኖሚ ተጠቃሚነትና ማኅበራዊ ፍትህ ላይ በማናቸውም መልኩ ድምፄን እያሰማሁ እቀጥላለሁ ብለዋል። “ነገር ግን በአንድ ፓርቲ ፕሮግራም ወይም ሕገ-ደንብ ተግባር ውስጥ ገብቼ የፓርቲ ፖለቲካን ለማራመድ ፍላጎት የለኝም። በቀጣይም ሁሉም ፓርቲዎች ሁሉን በሚያይ ዓይን እቀጥላለሁ” ሲሉ አጠቃለዋል።

አራት የፌዴራል ፖሊስ አባላት በግድያ ወንጀል ጥፋተኛ ተብለው ታሰሩ

Janaury1/2014

በቂም በቀል ተነሳስተውና አስበው፤ አንድን ሰው በእንጨት ዱላ ደብደበው ገድለዋል ሲል የፌዴራሉ ዐቃቤ ሕግ ክስ የመሰረተባቸው አራት የፌዴራል ፖሊስ አባላት ጥፋተኛ ሆነው በመገኘታቸው በ6 ዓመት ከ7 ወራት እና በ5 ዓመት ከ6 ወር ፅኑ እስራት እንዲቀጡ የፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት 3ኛ ወንጀል ችሎት በትናንትናው ዕለት የቅጣት ውሳኔ ሰጠ።

አንደኛ ተከሳሽ ምክትል ሳጅን ብሩክ ሽፈራው፣ ሁለተኛ ተከሳሽ ኮንስታብል ኃይላይ አርአያ፣ ሶስተኛ ተከሳሽ ኮንስታብል ፀጋዬ ወ/አረጋይ እና አራተኛ ተከሳሽ ሆነው የቀረቡት ኮንስታብል ታዬ ጭንዲን የፌዴራሉ ዐቃቤ ሕግ የመሰረተባቸው ክስ ሁለት ሲሆን፤ በ1ኛው ክስ ስር አንደኛ፣ ሁለተኛ እና ሶስተኛ ተከሳሾች ላይ የቀረበው ዝርዝር፣ ተከሳሾቹ በዋና ወንጀል አድራጊነት ተካፋይ በመሆን ሰውን ለመግደል አስበው ሰኔ 2 ቀን 2004 ዓ.ም በግምት ከሌሊቱ 6 ሰዓት ሲሆን በአዲስ አበባ ከተማ በንፋስ ስልክ ላፍቶ ክፍለ ከተማ ቀበሌ 09/14 ልዩ ቦታው ጎፋ ማዞሪያ አካባቢ ጨካኝነታቸውን በሚያሳይ ሁኔታ 1ኛ ተከሳሽ ምክትል ሳጅን ብሩክ ሽፈራው ሟች ሃሚድ ወዳጆን በእንጨት ዱላ ጭንቅላቱን እና ጀርባውን ደጋግሞ ሲመታው፤ 2ኛ እና 3ኛ ተከሳሾችም የሟችን ጭንቅላት በዱላ በመምታት ጉዳት እንዲደርስበት ከማድረጋቸውም በተጨማሪ ራሱን በመከላከል በማይችልበት ሁኔታ በመግደላቸው በፈፀሙት ከባድ የሰው መግደል ወንጀል ተከሰዋል ይላል።

የፌዴራሉ ዐቃቤ ሕግ በ2ኛ ክስ ዝርዝር ስር የጠቀሰው አራተኛ ተከሳሽ ኮንስታብል ታዬ ጭንዲን ሲሆን፤ ኮንስታብሉ ከ1ኛ እስከ 3ኛ ያሉትን ተከሳሾች ለመርዳት አስቦ ከላይ በክሱ የተጠቀሰው ድርጊት ሲፈጸም የሟች ሀሚድ ወዳጆ ሶስት ጓደኞች ለመገላገል ሲሉ የታጠቀውን ክላሽ በመደገን እንዳይገላግሉ የከለከላቸው በመሆኑ በፈፀመው አባሪ በመሆን ከባድ የሰው መግደል ወንጀል ተከሷል ሲል ያትታል።

በዐቃቤ ሕግ የቅጣት ማክበጃነት የቀረበው ተከሳሾቹ የፖሊስ አባል ሆነው ህግና አሰራርን እያወቁ ተቃራኒ በሆነ መንገድ ወንጀል መፈፀማቸውና በግብረ አበርነት ጭካኔ የተሞላበት ድርጊት መፈፀማቸው የወንጀሉን ከባድነት ያሳያል ብሏል። ተከሳሾቹ በበኩላቸው እንደቅጣት ማቅለያ ያቀረቡት ሀሳብ ከዚህ ቀደም የወንጀል ሪከርድ የሌለባቸው መሆኑንና የቤተሰብ አስተዳዳሪዎች መሆናቸውን ሲሆን ፍርድ ቤቱም የሁለቱንም ወገኖች ሀሳብ ተቀብሎ መርምሯል።

የግራቀኙን የክስ ክርክር ሲያደምጥ የቆየው የፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት 3ኛ ወንጀል ችሎት አራቱንም የፌዴራል ፖሊስ አባላት በፈፀሙት ወንጀል ጥፋተኛ ናቸው ያለ ሲሆን፤ በትናንትናው ዕለት (ታህሳስ 22 ቀን 2006 ዓ.ም) ደግሞ 1ኛ እና 2ኛ ተከሳሾችን በ6 ዓመት ከ7 ወር ፅኑ እስራት ሲቀጣ 3ኛ እና 4ኛ ተከሳሾችን በ5ዓመት ከ6 ወር ፅኑ እስራት እንዲቀጡ ወስኖባቸዋል።

እ.ኤ.አ የ2013 ዓመት የኢትዮጵያ የአቦሸማኔው (ወጣቱ ትውልድ) መነሳሳት ሲገመገም፣

January 1/2014

ከፕሮፌሰር አለማየሁ ገብረማርያም

ትርጉም በነጻነት ለሀገሬ

እ.ኤ.አ በጃንዋሪ 2013 “እ.ኤ.አ 2013 የኢትዮጵያ የአቦሸማኔው ትውልድ ዓመት ይሆናል“ በማለት ትንበያ ሰጥቸ ነበር፡፡ እንዲህ ስልም ቃል
ገብቸ ነበር፣ “የኢትዮጵያ ወጣቶች ለፍትህና ለዴሞክራሲያዊ ስርዓት ግንባታ የሚያደርጉትን ትግል ለመደገፍ እና ወደ ላቀ ደረጃ ከፍ እንዲል የእራሴን ሙሉ አስተዋጽኦ እንደማደርግ እንዲሁም ትግሉ ወደ አዲስ ምዕራፍ እንዲሸጋገር ወጣቱ ትውልድ እንዲነሳሳ ሳደፋፍር ነበር፡፡” በዚህም መሰረት ጀግኖቹ ወጣቶች ትግላቸውን ቀጥለው ከፍ ወዳለ ደረጃ ላይ አድርሰውታል፡፡ ለወጣቶቹ እንዲህ በማለትም ተማጽኘ ነበር፣ “ብዙዎቹን ወጣቶች፣ ለመድረስ፣ ለማስተማር እና የበለጠ ግንዛቤ እንዲያገኙ ጥረት አድርጉ፡፡” ከዚህ አንጻር ቃሌን ሙሉ በሙሉ በማክበር ስኬታማ ስራ በመሰራቱ የተሰማኝን ኩራት ለመግለጽ እወዳለሁ፡፡

እ.ኤ.አ ዴሴምበር 2013 በአሜሪካ በአርሊንግተን ከተማ ከሰማያዊ ፓርቲ ሊቀመንበር ከይልቃል ጌትነት ጋር በመገናኘቴ ታላቅ ደስታ እና ክብር የተሰማኝ ሲሆን ለወደፊትም ከኢትዮጵያ የአቦሸማኔው (ወጣቱ ትውልድ) ጋር ያለኝን የትግል አጋርነት በጽናት እንደምቀጥል ቃል ገብቻለሁ፡፡

እ.ኤ.አ በዴሴምበር 2013 የአቦ-ጉማሬው (የወጣቱ እና የቀድሞው ትውልድ) ትውልድ በሰላማዊ ትግሉ ሂደት በንቃት ከሚሳተፈው ከኢትዮጵያ አቦሸማኔ ትውልድ ጋር ያለውን የትግል አጋርነት ይፋ አድርጓል፡፡ እንዲህ ብዬ ተናግሬም ነበር፣ “የአቦ-ጉማሬው ትውልድ አባል መሆኔ በኩራት እንድሞላ አድርጎኛል፡፡” በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ የአቦ-ጉማሬ ትውልድን “የመፍጠር” አስፈላጊነት ከምንም በላይ ተቀዳሚ ተግባር ሆኖ ተገኝቷል፡፡ የአቦ-ጉማሬው ትውልድ በአፈጣጠሩ የጉማሬው (የቀድሞው ትውልድ) አባል ሲሆን በተግባራዊ ድርጊቱ ግን እንደ አቦሸማኔው (ወጣቱ ትውልድ) የሚያስብ፣ አቦሸማኔውን የሚመስል እና እንደ አቦሸማኔው ሁሉ የክንውን ድርጊቶችን የሚፈጽም የማህበረሰብ ክፍል ነው፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የአቦ-ጉማሬው ትውልድ የጉማሬውን (የቀድሞውን ትውልድ) ድክመቶች በሚገባ የተረዳ እና እነዚህን ግድፈቶች በማስወገድ የወጣቱን ትግል ወደ ላቀ የእድገት ምዕራፍ ለማሸጋገር በአንድ ዓላማ ለአንድ ዓላማ የሚሰራ የህብረተሰብ አካል ነው፡፡

የአቦ-ጉማሬው ትውልዶች ድልድይ ገንቢዎች ናቸው፡፡ ወጣቱን ከቀዳሚው ትውልድ የሚያገናኙ ጠንካራ የትውልድ ድልድዮችን የሚገነቡ ናቸውና፡፡ ህዝቦችን በዴሞክራሲ፣ በነጻነት እና በሰብአዊ መብት ጥበቃ የሚያስተሳስሩ ድልድዮችን ይገነባሉና፡፡ በትውልድ ቦታቸው እና አካባቢያቸው ተጠርንፈው የተያዙ ህዝቦችን የሚያገናኙ እና ጥልቅ የጎሳ ሸለቆዎችን ሰንጥቀው የሚያቋርጡ ድልድዮችን  የሚገነቡ ናቸውና፡፡ በቋንቋ፣ በኃይማኖት እና በክልል ተነጣጥለው የተቀመጡ ህዝቦችን የሚያገናኙ ድልድዮችን ይገነባሉና፡፡ ደኃውን ከሀብታም የሚያገናኙ ድልድዮችን የሚገነቡ ናቸውና፡፡ ብሄራዊ ዕርቅ ለማውረድ እና የብሄራዊ አንድነትን ለማምጣት ህዝቦችን የሚያገናኙ ድልድዮችን የሚገነቡ ናቸውና፡፡ በአገር ቤት ውስጥ ያሉትን ወጣቶች በውጭ አገር ከሚኖሩት የዲያስፖራ ወጣቶች ጋር የሚያገናኙ ድልድዮችን ይገነባሉና፡፡

በእ.ኤ.አ 2013፣ የኢትዮጵያ ወጣቶች የእራሳቸውን የኃይማኖት ጉዳይ እራሳቸው በሚፈልጉበት መልክ ማስተዳደር እንዲችሉ እና በእምነታቸው ላይ የሚካሄደውን የመንግስት ጣልቃገብነት በመቃወም በሰላማዊ ሰልፍ ብሶታቸውን በመግለጻቸው ብቻ በገዥው አካል ብዙሀን መገናኛ ዘዴዎች ረበየለሽ እና ግዙፍ የፕሮፓጋንዳ ዘመቻ ተካሂዶባቸዋል፣ በታጠቁ ኃይሎች በዘፈቀደ ከህግ አግባብ ውጭ በቁጥጥር ስር እንዲውሉ ተደርገዋል፣ በየማጎሪያ እስር ቤቶችም እንዲጋዙ ተደርገዋል፡፡ ሀገር በቀል የእስልምና አክራሪዎች እና አሸባሪዎች “የኃይማኖት ጦርነት” በማወጅ በኢትዮጵያ ውስጥ የእስላም መንግስት ማቋቋም ይፈልጋሉ በሚል ሰበብ በህዝብ ዘንድ ለማጋለጥ በማሰብ ገዥው አካል “ጅሃዳዊ ሃራካት” (“የኃይማኖት ጦርነት እንቅስቃሴ“ የሚል ርዕስ በመስጠት ለአንድ ሰዓት የዘለቀ “ዘገባዊ ፊልም” አዘጋጅቶ በአየር ላይ አውሏል፡፡ ያ የሞራል ዝቅጠት የተንጸባረቀበት፣ ሆን ተብሎ ዜጎችን ለማጥቃት በማለም እና ለምንም የማይጠቅም እርባናየለሽ ዘገባዊ ፊልም ለህዝብ በማሳየት የኢትዮጵያ ሙስሊም ወጣቶች በናይጀሪያ በመንቀሳቀስ በህዝብ ላይ ጅምላ ፍጅት በማድረስ ላይ የሚገኘው ቦኮ ሃራም የተባለው ጽንፈኛ እስላማዊ አክራሪ ድርጅት ተከታዮች እና የአልቃይዳ ታዛዦች እና አሸባሪዎች ናቸው በማለት ወጣቶቹን ከህዝብ ነጥሎ ለማሳየት የታለመ ነበር፡፡ ያንን አስቀያሚ እና መቅንየለሽ ዘገባዊ ፊልም በጣም አድርጌ እኮንነዋለሁ፡፡ ምክንያቱም “ውሸቶች ታጭቀውበታል፣ ዓይን ያወጡ ደረቅ ውሸቶች፣ የተወገዙ ውሸቶች እና ሞራለቢስ ቅጥፈቶች፡፡ ‘ጅሃዳዊ ሃራካት’ የእነዚህ የአራት ቀጥፈቶች ጥቅል አንድ መጠሪያ ስም ነው::”

በእ.ኤ.አ የ2013 የእኔን ልዩ ጀግኖች አክብሪያለሁ፡፡ ለጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ እና ለጋዜጠኛ ርዕዮት ዓለሙ ልዩ ክብር እሰጣለሁ፡፡ ምክንያቱም እነዚህ ሁለቱ ጋዜጠኞች በአሁኑ ጊዜ በአገራችን ኢትዮጵያ በአምባገነኑ ገዥ አካል እየታሰሩ፣ እየተሰቃዩ፣ ከህግ አግባብ ውጭ ብይን እየተሰጠባቸው፣ እና የማስፈራሪያ ውርጅብኝ እየተፈጸመባቸው ለሚገኙት ወጣት ኢትዮጵያውያን ጋዜጠኞች ቋሚ ተምሳሌት በመሆናቸው ነው፡፡ እነዚህ ጋዜጠኞች ለእኔ ልዩ ናቸው፣ ምክንያቱም በኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች እንዲከበሩ፣ በአሁኑ ጊዜ ከአምባገነኖች ጋር እተካሄደ ያለውን ትግል እና የኢትዮጵያ ወጣቶች ለነጻነት የሚያደርጉትን ተጋድሎ የሚወክሉ የወጣቱ ቀንዲል በመሆናቸው ነው፡፡ እውነትን እና ትክክለኛውን መርህ ከመያዝ በስተቀር ሌላ ምንም ዓይነት የሚዋጉበት ነገር የላቸውም፡፡ ቅጥፈትን እና ውሸትን በእውነት ጎራዴ ድል ያደርጋሉ፡፡ ብዕርን ብቻ በመታጠቅ ተስፋ ማጣትን በተስፋ፣ ፍርሀትን በድፍረት፣ ቁጣን በምክንያታዊነት፣ እብሪትን በክብር፣ ድንቁርናን በዕውቀት፣ ታጋሽየለሽነትን በትዕግስት፣ ጭቆናን በትግል፣ ጥርጣሬን በመተማመን፣ እና ጭካኔን በሩህሩህነት ይዋጋሉ፡፡ ከሁሉም በላይ ደግሞ እነዚህ ጋዜጠኞች በስልጣን ላይ ላሉት እና ስልጣናቸውን ለታዕይታ ለሚያወሉ፣ ስልጣንን አላግባብ ለሚጠቀሙ፣ ስልጣናቸውን ከተሰጣቸው ስልጣን በላይ ለሚያውሉ እና ስልጣናቸውን መከታ በማድረግ በሙስና ለሚዘፈቁ ባለስልጣናት ትኩረት በመስጠት ፊት ለፊት በመግጠም እውነት እውነቱን እስከ አፍንጫቸው ድረስ ይነግሯቸዋል፡፡

እ.ኤ.አ በ2013 በኢትዮጵያ ጥልቀት እና ስፋትን በመያዝ ተንሰራፍቶ የሚገኘውን አስደንጋጩን ሙስና ዓለም ተመልክቷል፡፡ ሙስናው በየትኛውም ኢከኖሚያዊ እና ማህበራዊ ዘርፍ ላይ ተንሰራፍቶ ይገኛል- በኮንስትራክሽን፣ በቴሌኮሙኒኬሽን፣ በመሬት፣ በጤና፣ በፍትህ፣ እና በትምህርት፡፡ በትምህርት ላይ የሚፈጸም ሙስና ምናልባትም በጣም የአውዳሚነት ባህሪ ይኖረዋል፣ ምክንያቱም በወጣቱ የህብረተሰብ ክፍል ላይ ጠንከር ያለ አሉታዊ ተጽዕኖ ስለሚያስከትል ነው፡፡ ኔልሰን ማንዴላ ትምህርትን አስመልክቶ እንዲህ ብለዋል፣ “ትምህርት ዓለምን ለመለወጥ የምትጠቀምበት ጠንካራ መሳሪያ ነው፡፡“ በኢትዮጵያ ላለው ገዥ አካል ግን ድንቁርና ለውጥን ለመከላከል እና በስልጣን ኮርቻ ላይ ተፈናጥጦ ለመኖር የሚያገለግል ጠንካራ መሳሪያ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ገዥው አካል የተሳሳተ መረጃ በመስጠት፣ የውሸት መረጃ በመጋት፣ የማሳሳቻ ለውጥ በማቅረብ፣ አቅጣጫቸውን የሳቱ ሀሳቦችን በማሰራጨት፣ ጊዜ ያለፈባቸውን መፈክሮች እና ካለፉት ዘመናት የመከኑ ቀኖናዎችን በመምዘዝ እና ለወጣቱ በማቅረብ የሀሰት የፕፓጋንዳ ዳቦ በማስገመጥ ላይ ይገኛሉ፡፡ ኢትዮጵያን ደንቆሮ ንጉሶች፣ ንግስቶች፣ ልዑላን እና ልዕልቶች የነገሱባት “የደንቆሮዎች ግዛት” እንድትሆን አድርገዋታል፡፡ የትምህርት ሙስና የወደፊቱን ወጣት ትውልድ እድል ይሰርቃል፡፡ እውቀትን ለማግኘት፣ ህይወታቸውን ለመለወጥ፣እና የአገራቸውን ዕጣፈንታ ለመወሰን የሚያገለግሏቸውን ዕድሎች በመዝጋት ለዘላለም የዕውቀት እና የምሁርነት ሽባ አድርጓቸው ይቀራል፡፡ ማልኮም ኤክስ በውል እንዳጤኑት፣ “ያለ ትምህርት በዚህች ዓለም ላይ የትም መሄድ አይቻልም” ብለዋል፡፡ በዚህ በወጥመድ በተያዘ እና ቁጥጥር ባለበት ዓለም እና ሙስና በተንሰራፋበት የትምህርት ስርዓት የኢትዮጵያ ወጣቶች የትም መሄድ ይችላሉን?

እ.ኤ.አ በዴሴምበር 2013 አጋማሽ የኢትዮጵያ ወጣቶች ቃልኪዳናቸውን አድሰዋል፡፡ ሰማያዊ ፓርቲ በኢትዮጵያ ያሉ የፖለቲካ እስረኞች እንዲፈቱ፣ የኃይማኖት ነጻነት እንዲከበር፣ ሰብአዊ መብቶች እንዲጠበቁ እና የህገ መንግስት እና ህዝባዊ ተጠያቂነት መኖርን በመጠየቅ በሺዎች የሚቆጠሩ ወጣቶች በአገሪቱ ማዕከል በሆነችው በአዲስ አበባ ከተማ የተቃውሞ ሰልፍ አካሂደዋል፡፡ በወጣቱ ስራ አጥነት፣ በዋጋ ግሽበት እና በተንሰራፋው ሙስና ላይ አስቸኳይ እርምጃ እንዲወሰድ ገዥውን አካል ጠይቋል፡፡ እኔ በዚህ ሁኔታ በጣም ተመስጫለሁ፡፡ “በኢትዮጵያ ወጣቶች ረዥሙ የነጻነት እና የክብር ጉዞ ተጀምሯል፡፡ በጣም ቆንጆ ነገር ነው፡፡ በጣም ቆንጆ ነገር ነው፣ ምክንያቱም ሰላማዊ ነው፡፡ በጣም ቆንጆ ነገር ነው፣ ምክንያቱም የአንዲት አገር ኢትዮጵያ ውድ ልጆች እርስ በእርሳቸው በመዋደድ እና በአገር ፍቅር ስሜት ሆ ብለው በአንድነት ሆነው ድምጻቸውን ከፍ አድርገው እንዲህ እያሉ ሲጮሁ ነበር፣ “ከዚህ በኋላ ምንም ዓይነት ትዕግስት የለንም! ለውጥ እንፈልጋለን!”

በሰማያዊ የአቦሸማኔ (ወጣቱ ትውልድ) መነሳሳት ጊዜ የኢትዮጵያ ወጣት የህብረተሰብ ክፍል የለማ ምናባዊ አስተሳሰቡን በመጠቀም አዲስ ልዩ የሆነ ለውጥ በኢትዮጵያ ሀገሩ ለማምጣት እየተነሳ ነው በማለት የክርክር ጭብጤን ሳቀርብ ነበር፡፡ ወጣቶቹ አዲሲቷን የጀግኖች ሀገር የሆነች ኢትዮጵያን ለመፍጠር ያልማሉ፡፡ በዘር ክፍፍል ላይ የተመሰረተችውን፣ በጎሳ አፍቅሮ የተዋቀረችውን፣ የኃይማኖት ጽንፈኝነት እና አፍቅሮ ዘረኝነትን አካታ የተመሰረተችውን አሮጊቷን ኢትዮጵያ አይፈልጉም፡፡ የጾታ እኩልነት እንዲሰፍን ይፈልጋሉ፡፡ በድፍረትም እንዲህ በማለት እጠይቃለሁ፣ “ወጣቶቹ የራሳቸው የሆነች ኢትዮጵያ ለምን አትኖራቸውም? የእኛ የእራሳችን የሆነች ኢትዮጵያ አለችን፣ ወጣቶቹ የራሳቸው ኢትዮጵያ እንድትኖራቸው ጊዜው አሁን አይደለምን?”

እ.ኤ.አ በሳመር 2013 ፕሬዚዳንት ኦባማ አፍሪካን በጎበኙበት ጊዜ የኢትዮጵያን ወጣት የህብረተሰብ ክፍል በስፋት ለመድረስ ስል በማዘጋጃቸው ትችቶቼ ላይ ተጨማሪ ፈጠራ ለመጨመር በማሰብ ሁለት “ፍላሽ ድራማ” (ትያተር) ጭውውቶችን አካትቼ ነበር፡፡ በዚያ ጽሁፌ ላይ የተጠቀሱት ሁለቱ ተዋሃኒዎች ኦባማ ለምን “ወደ አፍሪካ እንደመጡ” በእርግጠኝነት የሚያውቁት ነገር አልነበረም፡፡ የንግግራቸው ዳህራ እንደሚከተለው ቀርቧል፡፡

…
ዱማ፡ አሃ! ኦባማ ወደ ትውልድ አሁጉሩ ወደ አፍሪካ ተመልሶ መጣ፣ ጥሩ ነው ሹዲ
ሹዲ፡ የለም፣ ከአፍሪካውያን ጋር ለመነጋገር ነው የመጣው

ዱማ፡ ለመነጋገር?  ጣፋጭ ንግግር? ጠንካራ ንግግር? ትንሽ ንግግር? የሰላም ንግግር?
የጦርነት ንግግር? የሚተገበር ንግግር? ንግግር ብቻ?  የስሜት ንግግር? ትርጉመቢስ ንግግር?
ርካሽ ንግግር? ገንዘብ ይናገራል… ንግግር፣ ንግግር፣ ንግግር…?
…
ከኦባማ የአፍሪካ ጉብኝት በኋላ ሁለቱ ወጣት ተዋሃኒዎች የእራሳቸውን ዳኝነት ሰጡ፣
…

ሹዲ፡ ኦባማ መጡ እና ሄዱ…
ዱማ፡ ኦባማ መጡ እና አዩ፣ ግን ምን አሸነፉ? አገኙ?
ሹዲ፡ ኦባማ መጡ፡፡ አዩ፡፡ ተመልሰው ሄዱ፡፡

በእ.ኤ.አ 2013 ፕሬዚዳንት ኦባማ “አፍሪካን ማጠናከር” በሚል ለጀመሩት ተነሳሽነት የአፍሪካን ወጣቶች ለማጠናከር የእራሴን ጠቃሚ ምክሮች ልለግሳቸው ሞክሬ  ነበር፡፡ “አፍሪካን ከማጠናከራቸው” በፊት ወጣቱን እንዲያጠናክሩት፡፡ ፕሬዚዳንት ኦባማ አፍሪካ የኃይል (ኤሌትርክ) ችግር እንዳለባት እንደሚያውቁ እና ለዚህ ችግር መወገድም አጋር እንደሚሆኑ የተናገሩትን ንግግር እኔም እስማማለሁ፡፡ አፍሪካ በኃይል ስልጣን ከሚባልጉ፣ በኃይል ስልጣናቸውን አላግባብ ከሚጠቀሙ፣ በኃይል ስልጣናቸውን እና ኃላፊነታቸውን ከሚያደበላልቁ እና በኃይል ስልጣናቸውን ትክክል በማስመሰል አላግባብ ከሚጠቀሙ ሌባ መሪዎች ፕሬዚዳንት ኦባማ በእርግጥም አፍሪካን ባለ ኃይሎች እያጠናከሩ ነው፡፡ ጥያቄው አፍሪካን ከማጠናከሩ ላይ አይደለም፣ ነገር ግን አሜሪካ በብዙ ቢሊዮን የሚቆጠር ዶላር በእየዓመቱ በእርዳታ፣ በብድር እና በቴክኒክ እገዛ ሰበብ ኃያላን አምባገነን አፍሪካውያን ገዥዎች ኪስ እያጨቀች ኃይል የሌላቸውን የአፍረካ ህዝቦች እንዴት መጠበቅ እንደሚቻል ከማወቁ ላይ ነው፡፡ ኦባማ አፍሪካውያንን ማጠናከር ከፈለጉ ተራ አፍሪካውያን ህዝቦችን ስልጣናቸውን አላግባብ ከሚጠቀሙ እና በስልጣን ከሚባልጉ አምባገነን ገዥዎች መዳፍ በመጠበቅ የማጠናከር ስራውን መጀመር ይችላሉ፡፡ የፖለቲካ ስልጣኑን ይዘው የወጣቱ እምቅ ኃይል ጎልቶ እንዳይወጣ እንቅፋት የሚሆኑበትን እንዲሁም ብዝበዛ እና ስልጣንን አላግባብ መጠቀምን በማስቆም የወጣቱን ኃይል ማጠናከር አለባቸው፡፡ በየዓመቱ የሚለገሰውን በቢሊዮን የሚቆጠር የዶላር ዕርዳታ የአፍሪካ የሌባአምባገነኖችን ኃይል በመቀነስ በመቶ ሚሊዮኖች የሚቆጠረውን የአፍሪካ ወጣቶችን ኃይል ማጠናከር ይኖርባቸዋል፡፡

አ.ኤ.አ በማርች 1963 የተካሄደውን የአሜሪካ የሲቪል መብቶች እንቅስቃሴን የመሩትን ወጣቶች 50ኛ ዓመት በዓል በዋሽንግተን ዲሲ አክብሪያለሁ፡፡ በ26 ዓመታቸው የአሜሪካንን የሲቪል መብቶች እንቅስቃሴ የጀመሩትን እና ፍቅር የነገሰበት ማህበረሰብን ለመመስረት ማርቲን ሉተር ኪንግ “በህብረተሰቡ ህይወት የይዘት ለውጥ እንዲሁም በኑሮው የመጠን ለውጥ“ በሚያመጡት ነገሮች ልዩ ትኩረት ሰጥተው ሲታገሉ ነበር፡፡ የማርቲን ሉተር “ፍቅር የነገሰበት ማህበረሰብ” ከዘረኝነት፣ ከድህነት እና ከጦረኝነት ነጻ የሆነ ማህበረሰብ ነው፡፡ ፍቅር እና ፍትህ የነገሰበት ማህበረሰብ በእትማማቾች እና በወንድማማቾች ፍቅር እና መተሳሰብ መርሆዎች ላይ በመመስረት ለህይወት ትርጉም የሚሰጥ ነው፡፡ ማርቲን ሉተር ኪንግ እንዲህ ብለዋል፣ “የዘመናችን ዋና የፖለቲካ እና የሞራል ጥያቄዎች መልስ ሰላማዊ ትግል ነው፡ ጭቆናን እና ኃይልን በሰላማዊ መንገድ ለማስወገድ ጭቆንና እና ኃይልን አለመጠቀም የሰው ልጅ ፍላጎት መሆን አለበት፡፡ የሰው ልጅ በቀልን፣ ኃይልን እና አሉታዊ የአጻፋ ምላሽ የመስጠት መንገዶችን በማስወገድ በሰዎች መካከል ያሉትን ግጭቶች በሰላም መፍታት አለበት፡፡ እንግዲህ የዚህ ሁሉ መሰረቱ ፍቅር ነው፡፡”  ሲሉ ማርቲን ሉተር ኪንግ ተናግረዋል::

እ.ኤ.አ በ2013 “የኢትዮጵያ ወጣቶች ህዳሴ” እውን እንዲሆን ጥሪ አቅርቢያለሁ፡፡ እንዲህ በማለት የክርክር ጭብጤን አቀርባለሁ፡፡ በኢትዮጵያ እውነተኛ “ተሀድሶ”, “እንደገና የመወለድ” ወይም “እንደገና የመፈጠር” ዓይነት ዕድል እንዲመጣ ከተፈለገ ሊመጣ የሚችለው በወጣቱ ደም፣ ላብ እና እንባ ብቻ እንጅ በአምባገነኖች ወይም በእነርሱ አፈቀላጤዎች ከሚፈበረክ የውሸት ፕሮፓጋንዳ አይደለም፡፡ ሀገሪቱን ወደ ኢኮኖሚ ተሀድሶ ለመምራት የጦሩ ጫፍ ኢትዮጵያውያን/ት ወጣቶች ናቸው:: ኢኮኖሚዉን የሚንቀሳቀሱት ኢትዮጵያውያን/ት ወጣት ኢንተርፕሪነሮች መሆን እንዳለባቸው፡፡ ወጣት ኢትዮጵያውያን/ት ምሁራን የዕውቀት ኃይል ሽግግርን በግንባርቀደምትነት መምራት ይጠበቅባቸዋል፡፡ ወጣት የኢትዮጵያ ሳይንቲስቶች እና ኢንጅነሮች አገሪቱ እራሷን እንድትችል እና ዓለም አቀፋዊ ተወዳዳሪነቷም እንዲጎለብት ጥረት ማድረግ ይኖርባቸዋል፡፡ ወጣት የኢትዮጵያ የህግ ባለሙያ ወጣቶች የፍትህን ጎራዴ መታጠቅ ይኖርባቸዋል፡፡ ወጣት የኢትዮጵያ መሪዎች ጠንካራ የማህበራዊ እና የፖለቲካ ለውጥ አራማጆች በመሆን የ21ኛው ክፍለ ዘመን የተከበረች እና ኩሩ ኢትየጵያን መመስረት አለባቸው፡፡

እ.ኤ.አ በ2013 በሳውዲ አረቢያ የሚኖሩ የኢትዮጵያ ወጣት ስደተኛ ሰራተኞች ለአስደንጋጭ የሰብአዊ መብት ጥሰቶች ተዳርገዋል፡፡ የሳውዲ ፖሊሶች፣ የደህንነት ሰራተኞች እና ዘራፊዎች ኢትዮጵያውያን/ት ዜጎችን በመንገድ ላይ በማደን የመደብደብ፣ የማሰቃየት እና አንዳንድ ጊዜም የመግደል ወንጀሎችን ፈጽመውባቸዋል፡፡ የሳውዲ ፖሊሶች ኢትዮጵያውያን/ት ዜጎችን ሲያሰቃዩ የሚያሳዬውን የቪዲዮ ክሊፕ መመልከት ለህሊና የሚሰቀጥጥ ነገር ነው፡፡ የሳውዲ አረቢያ ፖሊሶች እና የደህንነት ኃይሎች ኢትዮጵያውያን/ት ዜጎችን በየመንገዶች ላይ ሲያሳድዱ፣ ሲያጠቁ እና ሲገድሉ የሚያሳየው የቪዲዮ ክሊፕ ትርምስ በሰው ልጆች ዘር ላይ የተፈጸመ የሰብአዊ መብት ወንጀል ዋና ማረጋገጫ ነው፡፡ በኢትዮጵያ ያለው ገዥ አካል “የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር” “የሳውዲ አረቢያ ባለስልጣኖች በህገወጥ ስደተኛ ኢትዮጵያውያን/ት ዜጎች ላይ ያሳለፉትን ውሳኔ እና ህገወጥ ኢትዮጵያውያንን/ትን ወደ ሀገራቸው በመመለሱ ፖሊሲ ላይ ኢትዮጵያ ያላትን አክብሮት ትገልጻለች፡፡” በማለት በሳውዲ አረቢያ ያለው ገዥ አካል በስደተኛ ኢትዮጵያውያን/ት ላይ ለፈጸመው የሰብአዊ መብት ድፍጠጣ ይቅርታ ጠይቀዋል፡፡ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሩ እንዲህ ሲሉም አክለዋል፣ “አገሮች በጦርነት ላይ በሚሆኑበት ጊዜ ህገወጥ ናቸው የሚሏቸውን ዜጎች እንደዚህ ያለ ወደ አገራቸው የመመለስ ፈጣን እርምጃ ቢወስዱ ህዝብም ሊቀበለው እና ሊረዳው ይችላል፣ ሆኖም ግን በሰላማዊ ጊዜ እንደዚህ አይደረግም” በማለት የሳውዲ አረቢ ገዥ አካል በኢትዮጵያውያን/ት ስደተኛ ሰራተኞች ላይ የፈጸመውን ሁኔታ ገልጸዋል፡፡ በሌላ አገላለጽ ስደተኛ ኢትዮጵያውያን/ት ሰራተኞች ለተፈጸሙባቸው የመብት እረገጣዎች እራሳቸውን ተጠያቂ ማድረግ አለባቸው ማለት ነው፡፡ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሩ ለጥንቱን አባባል “የሚያጎርስህን እጅ በፍጹም አትንከስ” አዲስ ትርጉም ሰጥተውታል፡፡

የእኔን አፍሪካዊ ጀግና ታላቁን ኔልሰን ማንዴላን ደህና ይሁኑ ብዬ የምሰናበትበት ጊዜ ነበር፡፡ ኔልሰን ማንዴላን በፍጹም ላገኛቸው አልቻልኩም፣ ባገኛቸው እንዴት ደስ ባለኝ! ለማግኘት የምፈልገው ደግሞ በዓለም ላይ እጅግ ከተከበሩት ሰው ጋር ተገናኝቸ ነበር በማለት ለስሜቴ ክብር ለመስጠት አይደለም፣ ነገር ግን ለአፍሪካውያን ክብርን፣ ኩራትን እና ሞገስን ላጎናጸፉት እኒያን ጀግና ኔልሰን ማንዴላን በዚህ አጋጣሚ “አመሰግናለሁ” የምትለዋን ቃል በትህትና ለማቅረብ እንጅ፡፡

ኔልሰን ማንዴላ ድልድይ ቀያሽ ነበሩ፡፡ ዘርን፣ ጎሳን እና የህብረተሰብ መደብን የሚያገናኙ ድልድዮችን ገንብተዋል፡፡ ኔልሰን ማንዴላ እሳት አጥፊ ነበሩ፡፡ በዘር እና በጎሳ ጥላቻ ተቀጣጥሎ የነበረውን ቤት እሳት በማጥፋት በደቡብ አፍሪካውያን ዘንድ እውነት እና ዕርቅ እንዲሰፍን አድርገዋል፡፡ ኔልሰን ማንዴላ መንገድ ቀያሽ ነበሩ፡፡ በረዥሙ ጉዞ ወደ ነጻነት የሚያደርሱ በስም “ደግነት” እና  “ዕርቅ” የሚባሉ ሁለት መንገዶችን በመገንባት የተናገሩትን በተግባር አሳይተዋል፡፡ ኔልሰን ማንዴላ የህንጻ ንድፍ ነዳፊ/architect ነበሩ፡፡ በአፓርታይድ አመድ ላይ በብዙሃን ዘር ዴሞክራሲ የተዋበውን ማማ ገንብተዋል፡፡ ኔልሰን ማንዴላ የልዩ ተሰጥኦ ባለቤት ነበሩ፡፡ ከባርኔጣ ላይ ጥቁር እና ነጭ እርግቦችን በአንድ ጊዜ በመልቀቅ በነጻነታቸው ተንፈላስሰው እንዲበሩ አድርገዋል፡፡ ኔልሰን ማንዴላ ለዘላለም የሚኖር የለውጥ ሐዋርያ ነበሩ፡፡ ጥላቻን በፍቅር፣ ፍርሃትን በወኔ፣ ጥርጣሬን በእምነት፣ ታጋሽየለሽነትን በትዕግስት፣ ቁጣን በመግባባት፣ ጥላቻን በስምምነት፣ እና ቅሌትን በክብር የሚለውጡ ነበሩ፡፡

የማንዴላን መልዕክት ለኢትዮጵያውያን/ት ወጣቶች አስተላልፌአለሁ፡፡ “ፍቅር የነገሰበትን የኢትዮጵያን ማህበረሰብ ለመመስረት ደግ ነገርን አድርጉ፣ ይቅርታን እና እርቅን አውርዱ፡፡ የስኬት ቃልኪዳን ባይኖርም ሞክሩ፣ ውድቀት እንዳለ ብታውቁም ሞክሩ፣ ጥርጣሬ ያለ እና እርግጠኝነት የጎደለ መሆኑን ብታውቁም ሞክሩ፡፡ ደክማችሁ እና መቀጠል የማትችሉ መሆኑን ብታውቅም እንኳ ሞክሩ፡፡ ተስፋ በማይኖርበት ጊዜም ሞክሩ፡፡ ዓላማችሁን ካሳካችሁህ በኋላም ቢሆን ሞክሩ፡፡ ማንዴላ እንደሞከሩት ሁሉ ሞክሩ፡፡”

እ.ኤ.አ በ2013 የሰማያዊ ፓርቲ አስረጅ ምስክርነት ሆኘ ቀርቢያለሁ፡፡ በመጀመሪያ ደረጃ ሰማያዊ ፓርቲን የምደግፍበት ምክንያት ከወጣቶች፣ በወጣቶች፣ ለወጣቶች፣ የተቋቋመ የፖለቲካ ፓርቲ ስለሆነ ነው፡፡ ሰማያዊ ፓርቲ የአብዛኛውን የኢትዮጵያን ህብረተሰብ ፍላጎት እና ጥቅም ሊወክል የሚችል ፓርቲ ስለሆነ ነው፡፡ በአሁኑ ጊዜ ከኢትዮጵያ ህዝብ ከ35 ዓመት የዕድሜ ክልል በታች ያለው የህብረተሰብ ክፍል 70 በመቶውን ይሸፍናል፡፡

በአሁኑ ጊዜም የኢትዮጵያ ወጣቶች ለዴሞክራሲ፣ ለህግ ልዕልና፣ ለነጻነት እና ለሰብአዊ መብት ጥበቃ ሲባል የደም፣ የላብ እና የእንባ መስዕዋትነት በመክፈል ላይ ይገኛሉ፡፡ የኢትዮጵያ ምርጡ እና ብሩህ አዕምሮ ያለው ወጣት እየተቀጣ፣ ፍርደገምድል ፍርድ እየተበየነበት፣ እየታሰረ፣ እና ጸጥ እረጭ ብሎ እንዲገዛ እየተደረገ ነው፡፡ ከእነዚህ የወጣት ዝርዝር የመጀመሪያው እረድፍ ላይ የሚገኙት ብርቱካን ሚደቅሳ፣ እስክንድር ነጋ፣ አንዷለም አራጌ፣ ርዕዮት ዓለሙ፣ በቀለ ገርባ፣ አቡበካር አህመድ፣ ውብሸት ታዬ፣ ኦልባና ሌሊሳ፣ አህመዲን ጀቤል፣ አህመድ ሙስጣፋ፣ ተመስገን ደሳለኝ፣ በቅርቡ ከህይወት የተለየው የኔሰው ገብሬ እና ሌሎች ለቁጥር የሚያታክቱ ትንታግ የኢትዮጵያ ወጣቶች ናቸው፡፡ “የሰማያዊ ፓርቲ ንቅናቄን” የኢትዮጵያ ወጣቶች ለእራሳቸው እና ለወደፊቱ ትውልድ የሚተላለፍ ህልማቸውን እና ሀሳቦቻቸውን የሚተገብር ድርጅታዊ ተቋም አድርጌ እወስወደዋለሁ፡፡ ዝምታውን ከዚህ በኋላ እናቁም እና “ከሰማያዊ ፓርቲ ንቅናቄ” ጎን በመሰለፍ ድጋፋችንን እንድንሰጥ ለሁሉም ህዝቦች ተማጽዕኖዬን አቀርባለሁ፡፡

የኢትዮጵያ ወጣቶች፡ ከተኛችሁበት እንቅልፍ በመንቃት እንደ አንበሳ በመነሳት እና እንደ አቦሸማኔ በመወርወር “ውዲቱን ኢትዮጵያ” ገንቡ፣

በኢትዮጵያ እ.ኤ.አ በ2013 የአቦሸማኔዎች ትውልድ ዓመት ዋና የመነጋገሪያ ርዕስ ሆኖ ያለፈው ከድንቁርና፣ ከጎሳ ጥላቻ፣ ከዘር አድልኦ እና ከጾታ ኢፍትሀዊነት የጸዳች “ውዲቷን ኢትዮጵያ” ተገንብታ የማየትን ህልም ወጣቶቹ በፍጹም በፍጹም እንዳያቆሙ የሚለው ነው፡፡ ዓመቱ የኢትዮጵያ አቦሸማኔዎች የስኬት ዓመት ነው ማለት እችላለሁ፣ ሆኖም ግን ስራዎቻቸው ገና ሙሉ በሙሉ አልተከናወኑም፡፡ ከፊታቸው ገና ረዥም እና አስቸጋሪ ጉዞ ይጠብቃቸዋል፡፡ የኢትዮጵያ ወጣቶች ከመጨረሻው ግባቸው ከመድረሳቸው በፊት በጣም አደገኛ የሆኑ ሸለቆዎችን የማቋረጥ፣ ድንጋያማ እና ቀጥ ያሉ ተራራዎችን የመውጣት፣ እና  ጎርፍ የሞላው ወንዞችን የመሻገር ተግባራትን ማለፍ ይጠብቃቸዋል፡፡ ጉዟቸውን በድፍረት እንዲቀጥሉ እማጸናለሁ፡፡ እ.ኤ.አ በ1819 የእንግሊዝ ሙሰኛ፣ ጨካኝ እና ቀጣይነት ያለው የአምባገነን አገዛዝ ጥቃትን በመቋቋም በሰላማዊ ትግሉ ሲፋለሙ ለነበሩ ወጣቶች ድጋፍ ይሆን ዘንድ ፔርሲ ባይሸ ሸሌይ የቋጠሯቸውን ስንኞች እንድያጣጥሙ እጋብዛቸዋለሁ፣
…

ታላቅ ስብሰባ ይደረግ፣
በታልቅ ግነዛቤ፣
በነጠሩ ቃላቶችም አውጁ፣
አምላክ ነጻ አድርጎ ፈጥሯችዋልና፣
…
አምባገነኖቹም ከደፈሩ፣
ከማሀላችሁ ታጥቀው በፈረሳቸው ይጋልቡ
ይውጉ ይቁረጡ ይጨፍጭፉ
እንደልባቸው ያርጉ፡፡
…
በታጠፉ እጆች እና አተኩረው በሚያዩ ዓይኖች፣
አለቅንጣት ፍርሃት አለመገረም፣
ሲገድሉ ሲያርዱ ልብ በሏቸው፣
ቁጣቸው እስኪበርድላቸው፡፡
…
ከዚያም ከእንቅልፋቸው እንደነቁ አንበሶች ተነሱ፣
በቁጥር የለሽ ብዛታቸሁ፣
በንቅልፍ የጣሉባችሁን የእስር ሰንሰለቶች እንደጤዛ አራግፏቸው፣
እናንተ ሺ ናቸሁ፣ እነርሱ ግን ጥቂት፡፡
…

የኢትዮጵያ ወጣቶች፡ እንደ አንበሶች ተነሱ! እንደ አቦሸማኔዎች ተሰንዘሩ!

ታህሳስ 22 ቀን 2006 ዓ.ም

ስለ ዳግማዊ ምንሊክ የ” ኒዎርክ ታይምስ ” ጋዜጣ (ኅዳር 7/1909 ዓም እ ኤ አቆጣጠር) የዛሬ 96 አመት የፃፈው ፅሁፍ ለአሁኑ ትውልድ ታሪካዊ ማስረጃ ነው

January1/2014

ጉዳያችን የተሰኘው ብሎግ ያቀረበውን ጡመራ  እንዲህ አቅርበንላችኋል ፣ ጉዳያችን ብሎግን ከልብ እናመሰግናለን 

ዳግማዊ አፄ ምንሊክ ፎቶ 

ኢትዮጵያ በየዘመኗ በሕልውናዋ ላይ የተቃጣባት የመበታተን አደጋን ያለፈችበት መንገድ የጦርነት መንገድ ብቻ አይደለም።ሆኖም ግን ከነበሩን የግጭት ታሪኮች በዘለለ በሕዝብ ዘንድ ተወዳጅ የነበሩ እና በሕዝብ ዘንድም የተወደዱ  መሪዎች ነበሩን።ከእነኝህ ውስጥ ዳግማዊ ምንሊክ አንዱ ነበሩ። አፄ ምንሊክ ሀገር የማስተዳደር ጥበብን የተማሩት በአፄ ቴዎድሮስ እጅ ሆነው እድገታቸውን በንጉሡ ቤተመንግስት ማድረግ ከጀመሩበት ጊዜ ጀምሮ መሆኑን ብዙዎች ይስማማሉ።ንጉሡ የቀደሙ አባቶቻቸው አፄ ቴዎድሮስ እና አፄ ዮሐንስ ኢትዮጵያን አንድ የማድረግ አላማቸው እውን እንዲሆን ያደረጉ እድለኛ ንጉስም ናቸው።

አፄ ምንሊክ ኢትዮጵያን አንድ ከማድረግ አልፈው እስከ ኬንያ፣ሱዳን እና ሱማልያ ግዛት ድረስ ዘልቀው ገብተው በቅኝ ግዛት ይማቅቁ የነበሩ ህዝቦችን ነፃ ያወጣሉ የሚል ስጋት የነበረባቸው  እና በወቅቱ በእነኚሁ የጎረቤት ሃገራት  ላይ የጥቅም ፍላጎት የነበራቸው የአውሮፓ ሃገራት በብርቱ ተፈታትነዋቸው ነበር።በመሆኑም አዲስ የድንበር ውል ከኢትዮጵያ ጋር የመፈራረም ፍላጎት ከእንግሊዝ፣ፈረንሳይ እና ኢጣልያ በኩል ጥያቄ መነጻቱን የወቅቱ የታሪክ ድርሳናት ያወሳሉ።

ዛሬ ዛሬ በምንሊክ ላይ ታሪካዊ መሰረት የሌላቸው ቀድሞ አፄ ምንሊክ የቅኝ ግዛት ጥማታቸውን በገቱባቸው እና ቂም በያዙ ፀሐፊዎች የተፃፉ ናቸው ብለው ከሚነግሩን አስገራሚ ''የታሪክ'' ፅሁፎች ውስጥ ''በምኒሊክ ዘመን እስከ አስር ሚልዮን ኦሮሞዎች አለቁ'' የሚል ፅሁፍ በአንዳንድ የማህበራዊ ድህረ ገፆች ተለቀው ሲነበቡ መመልከት  አስገራሚ የሰሞኑ ክስተት ነው።በፖለቲካው አለም በቂ ርዕዮተ አለምም ሆነ ፖለቲካዊ ፍልስፍና የጠፋባቸው አንዳንድ ወገኖች ''ትርፋማ'' ብለው ያሰቡት የዘር ፖለቲካ በኢትዮጵያውያን መካከል መዝራት እና ከመቶ አመት በፊት  የሆነውን የታሪክ ክስተት የአሁኑን ትውልድ በመውቀስ ትኩረት ለማግኘት ሲታትሩ መመልከት የዘመኑ አስቂኝ ተውኔት ነው።ዳግማዊ ምንሊክ ገና ብዙ የሚጠና ፖለቲካዊ፣ማኅበራዊ እና ወታደራዊ ክህሎት ባለቤት ለመሆናቸው በወቅቱ ከወጡት የዓለማችን ድንቅ ጋዜጦች አንዱ የ ኒውዮርክ ታይምስን እትም መመልከት ይበቃል።

ከእዚህ በታች በሚገኘው የኒውዮርክ ታይምስ ኅዳር 7/1909 ዓም እ ኤ አቆጣጠር እትም ላይ የኢትዮጵያ ጠቅላላ ሕዝብ ብዛትን 7,000,000 (ሰባት ሚልዮን) መሆኑን ያስቀምጣል። እዚህ ላይ አንዳንድ እራሳቸውን የታሪክ ምሁራን ነን በሚል ባልተጨበጠ ይልቁንም በምኒሊክ የቅኝ ግዛት ህልማቸው ከተደናቀፈባቸው ቂመኛ ፀሐፊዎች አነበብን የሚሉት እና የኦሮምኛ ተናጋሪ ኢትዮጵያውያንን ያማለሉ መስሏቸው  ''ምንሊክ 10 ሚልዮን ኦሮሞ ገደሉ'' እያሉ ኢትዮጵያ ከነበራት የህዝብ ብዛት (7 ሚልዮን) በላይ  ቁጥር ሲጠሩ እፍረት አልተሰማቸውም።

''ማን ያውራ የነበረ'' እንዲሉ የኒውዮርክ ታይምስ  ጋዜጣ ኅዳር 7/1909 ዓም እ ኤ አቆጣጠር እትም ላይ ጋዜጣው አዲስ አበባ በነበረ  በልዩ ዘጋቢው አማካይነት ስለንጉሡ እና ኢትዮጵያ ፖለቲካዊ እና ምጣኔ ሃብታዊ ሁኔታ ፅፎ ነበር።ጋዜጣው  አፄ ምንሊክ እና አስተዳደራቸውን ከገለፀበት አረፍተ ነገር  ውስጥ እነኝህ ይጠቀሳሉ  -

- ኢትዮጵያን ወደ ህገመንግስታዊ የንጉሥ አስተዳደር ለመቀየር ሂደት ላይ መሆኗን፣

- የኢትዮጵያ ህዝብ ብዛት 7 ሚልዮን መሆኑን፣

- አፄ ምንሊክ ንጉሰ ነገስት ሲሆኑ ጦርነት የነበረው የአፄ ዮሐንስ ተተኪ  እሳቸው መሆናቸውን ካልተቀበሉት ጋር ብቻ እንደ ነበር፣

- የአውሮፓውያንን ስልጣኔ ወደሀገራቸው ለማምጣት የባርያ ንግድን ከመዋጋታቸውም በላይ ነፃ ትምህርት ዕድል ዜጎች እንዲያገኙ መሰረት መጣላቸውን፣

- ምንሊክ እራሱ ልዩ ችሎታ ያላቸው ሰው መሆናቸውን። ከችሎታዎቻቸው መካከል  ዲፕሎማት፣የፋይናንስ ባለሙያ እና  ወታደር የሚሉት እንደሚጠቀሱ እና

- እንደ ዲፕሎማት እና ወታደር የጣልያንን ወረራ ኢትዮጵያ እንድታሸንፍ ያደረጉበት ጥበብ መሆኑን፣

የሚሉ ይገኙበታል።የጋዜጣውን ሙሉ ፅሁፍ ከእዚህ በታች ያለውን ሊንክ ከፍተው ያንብቡ።

 የኒውዮርክ ታይምስ  ጋዜጣ ኅዳር 7/1909 ዓም እ ኤ አቆጣጠር እትም ለማንበብ ይህንን ሊንክ ይክፈቱ።

Published: November 7, 1909 Copyright © The New York Times

http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf res=F50A12F63A5A15738DDDAE0894D9415B898CF1D3

የ“ኢትዮ ምህዳር” ዋና አዘጋጅ እንደገና ተከሰሰ

December 31/2013

የኢትዮ ምህዳር ዋና አዘጋጅ ጋዜጠኛ ጌታቸው ወርቁ፤ ከንግድ አሰራርና ሸማቾች ባለስልጣን ጋር በተገናኘ ሐሙስ እለት ማዕከላዊ ምርመራ ድረስ ተጠርቶ ቃል እንዲሰጥ ተደረገ፡፡ በባለስልጣኑ ለፖሊስ ያመለከተው፣ ህዳር 23 ቀን 2006 ዓ.ም “የንግድ አሰራርና ሸማቾች ባለስልጣን ቅሬታ ቀረበበት” በሚል ርእስ በጋዜጣው ላይ ባወጣው ዜና ሳቢያ እንደሆነ ጋዜጠኛ ጌታቸው ተናግሯል፡፡ 

የመስሪያ ቤቱ ሰራተኞች ቢሯችን ድረስ መጥተው የዜና ጥቆማ ሲሰጡን፤ መስሪያ ቤቱ ዘመድ አዝማድ በሙስና የሚሰባሰቡበት ሆኗል በማለት የጽሑፍና የቃል መረጃ አቅርበውልናል የሚለው ጋዜጠኛ ጌታቸው፤ ጋዜጠኛ ልከን ስራ አስኪያጁን ለማነጋገር ብንሞክርም ሳይሳካ ወደ ህዝብ ግንኙነት ክፍል እንድንሄድ ነው የነገረን ብሏል፡፡ እዚያም ቢሆን ጥያቄዎቻችሁ ኢሜይል አድርጉልኝና መልስ እሰጣለሁ ብሎ እንደዘገየብንና እንዳልተሳካልን አካተን ዜናውን ሰርተነዋል ብሏል ጋዜጠኛው፡፡

 በ15 ቀኑ በኢትዮጵያ ብሮድካስት ባለስልጣን በኩል ቅሬታ ሲደርሰን፤ ቅሬታ ካለው እናስተናግዳለን ብለን መልስ ሰጥተናል ያለው ጋዜጠኛ ጌታቸው፤ ሐሙስ እለት ወደ ማእከላዊ ምርመራ ተጠርቼ ቃሌን እንድሰጥ ከተደረግሁ በኋላ በዋስትና ተለቅቄያለሁ ብሏል፡፡ “ኢትዮ ምህዳር” ጋዜጠኞች በአዋሳ ዩኒቨርሲቲ ክስ ቀርቦባቸው በቀጠሮ ቀን ለመከራከር በተጓዙበት አጋጣሚ በስራ ባልደረባቸው ላይ አደጋ እንደደረሰባቸው ይታወሳል፡፡ ለሁለት ቀናት በለገጣፎ ፖሊስ ጣቢያ ታስረው እንደነበረም አዘጋጁ ተናግሯል፡፡

ባለትዳሯን ከሌላ ወንድ ጋር ስትሳሳሚ ፎቶ አንስቼሻለሁ፤ይህንንም ፎቶ በፌስቡክ አለቀዋለሁ ብሎ አስፈራቷል በሚል ክስ የታሰረው አርቲስት ዳንኤል በዋስ ተፈታ

january 1/2014

አንዲት ባለትዳር ሴትን ከሌላ ወንድ ጋር ስትሳሳሚ ፎቶ አንስቼሻለሁ ይህንንም ፎቶ በፌስ ቡክ አለቀዋለሁ ብሎ በስልክና በአካል አስፈራርቷል በሚል ክስ ተመስርቶበት የታሰረው አርቲስት ዳንኤል ተገኝ ፍርድ ቤት ቀርቦ በዋስ መለቀቁን የዘ-ሐበሻ ዘጋቢዎች ከአዲስ አበባ ገለጹ።

ከዚህ በፊት በነበረው የዜና እወጃችን አርቲስት ዳንኤል ተገኝ መታሰሩን የዘገብን ሲሆን ዜናውን ተከታትለን እንደምንዘግብ ቃል በገባነው መሠረት ዛሬ የዘ-ሐበሻ ዘጋቢዎች ጉዳዩን በቅርበት ሲከታትሉ ነበር የዋሉት። አርቲስቱ “ወንድ ጋር ስትሳሳሚ ፎቶ አንስቼሻለሁ ይህንንም ፎቶ በፌስ ቡክ አለቀዋለሁ ብሎ በስልክና በአካል አስፈራርቷል” በሚል ከቀረበበት ክስ በተጨማሪ ከዚህችው ወ/ሮ ፊልም እሰራለሁ ብሎ 500 ሺ ብር እንደተቀበለና በማጭበርበር ክስ ቀርቦበት እንደነበር ይታወሳል።

ዘጋቢዎቻችን አርቲስት ዳንኤል ክስ በዋስ ስለመፈታቱ እንጂ ለፍርድ ቤቱ ስንት እንዳስያዘ የጠቀሱት የለም። ሆኖም ግን አርቲስቱ ሌላ ቀጠሮ ተሰጥቶት ዋስትና አስይዞ ተፈቷል።

ዘ-ሐበሻ

ኢትዩጵያ ህጻናትን ወደ ውጭ በጉዲፈቻ ስም በመላክ ከአፍሪካ ቀዳሚ መሆኑዋና መረጃዎች አመለከቱ

December 31/2013

ታህሳስ ፳፪( ሃያ ሁለት )ቀን ፳፻፮ ዓ/ም ኢሳት ዜና :-በቅርቡ የወጡ መረጃዎች እንዳሳዩት በአፍሪካ ባለፉት 6 ዓመታት በጉዲፈቻ ስም ወደ ውጭ ከተላኩት 34 ሺ 342 ህጻናት ውስጥ 63 በመቶ ወይም 21 ሺ 365 ሰዎችን በመላክ ቀዳሚ ናት።

በሃገሪቱ በሰራተኛ እና ማህበራዊ ጉዳይ ፈቃድ የተሰጣቸው በመቶዎች የሚቆጠሩ ጉዳይ አስፈፃሚ የጉዲፊቻ ደላሎች ተበራክተዋል፡፡ በአብዛኛው ለጉዲፈቻ በሚቀርቡ ህፃናት የህይዎት ታሪክ ላይ የሚጻፈው ” ተጥለው የተገኙ ወይም ወላጆቻቸውን  በህይዎት ያጡ ” የሚል በመሆኑ በልጆቹ ህይወት ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ አለው።

የሴቶች እና ህፃናት ሚኒስቴር የሆኑት ወ/ሮ ዘነቡ መንግስት ህጻናቱን ወደ ውጭ ለማላክ ለፍርድ ቤት የሚያስከፍለው 25 ብር ብቻ መሆኑን ይናገሩ እንጅ፣ የጉዲፈቻ አሳዳጊዎች፣ አንድ ህጻን ለማግኘት እስከ 20 ሺ ዶላር እንደሚከፍሉ ይናገራሉ፡፡

የደቡብ ክልል የሴቶች እና ህፃናት ሃላፊ የሆኑት ወ/ሮ መሰረት መስቀሌ  በህፃናት የሚነግዱ አካላት በርካታ መሆናቸውን ይገልጻሉ፡፡ ኢትዩጵያ ያወጣችው አማራጭ የህፃናት መመሪያ በራሱ ሙሉ አለመሆኑንና ለችግሩ መባባስ ከፍተኛ አስተዋጽኦ ማድረጉንም ይገልፃሉ፡፡ በርካታ የፖሊስ እና የመንግስት አካላት ” ህጻናት ወደ ውጪ ቢሄዱ ይለወጣሉ” የሚል አመለካከት መያዛቸው ስህተት ነው የሚሉት ሃላፊዋ፣ በደቡብ ክልል እንደወጡ የቀሩ ልጆችን የሚጠብቁ እናቶች ዛሬም መንግስትን እያማረሩ ነው ፡፡

ኢቲቪ በቅርቡ ባቀረበው ዘገባ 832 ህጻናት በየአመቱ ከኢትዮጵያ ይወጣሉ ብሎአል። ይሁን እንጅ ከፌደራል መደበኛ ፍርድ ቤት የተገኘ መረጃ እንደሚያሳየው በ2005 ብቻ 2 ሺ 201 ህጻናት ከአገር እንዲወጡ ፈቃድ ተሰጥቷል።
ከአፍሪካ ሀገራ ላይቤራ እና ዛምቢያ ጉዲፊቻን በማገድ ለህጻናቱ በቂ እንክብካቤ እንደሚሰጡ አስታውቀዋል። በኢትዮጵያ ጉዲፈቻ ለመጀመርያ ጊዜ የሕግ ከለላ የተሰጠው በ1952 ዓ.ም. በወጣው የፍትሐ ብሔር ሕግ ነው፡፡

Imprisoned Ethiopian Journalist Denied a Medical Treatment. By Betre Yacob.

December 31/2013

By Betre Yacob.

 Journalist Woubshet TayeeAn Ethiopian Journalist Woubshet Taye, who is serving his sentence in Kality Prison in Addis Ababa, is being denied a Medical Treatment. He is suffering from severe renal calculus (kidney stone).

Woubshet Taye is among a number of journalists who have been prosecuted under the anti-terrorism law in Ethiopia. He was imprisoned, and convicted for his work as the deputy editor of the now-defunct weekly newspaper, Awramaba Times.

Woubshet told to journalists, who were visiting the prisoners of conscience in Kality a week ago, that although the doctors in the prison’s clinic told him that his case was severe, he has been given no medical treatment yet.

“They told me that my case required urgent treatment in well equipped hospital, but I have not yet been transferred to such a hospital for unknown reason”, he explained. “They told me that there was nothing to do for me. They are even not voluntary to give me anti pain drugs.” he added.

“I feels sever pain, mostly in the area between my ribs and hip”, Woubshet told to the journalists, adding “It has now begun to prevent me from sleeping.” According to Woubshet, since recent days he has even begun to see blood in his urine.

Sentenced to 14 years imprisonment, Woubshet was transferred to Zeway, a facility far from his family. He first began to felt the symptoms while he was there. He came back to Kality when his health condition got worsened.

Woubshet Taye’s wife, Berhane Tesfaye, fears that Woubshet’s health condition may worsen and cause further deadly complications. “The international community should understand what is going on against him and exert pressure on the government to be responsible and allow him adequate medical treatment” she said.

Woubshet is a father of a son of 3 years old. According to reports, because of his jail, his family is suffering from serious economic problems. Woubshet is the recipient of the “CNN African Journalist of the Year” award.

“Brutal Bribe Seekers”

last week a letter written by Woubshet Taye was smuggled out of the prison and published on a local news paper, Ethio-Mhidar. In the letter, he reveal the presence of corruption in Kality Prison saying that sick prisoners are often asked bribe by the person’s officials to get permission to receive medical treatment out of the prison.

However, the journalist said nothing in the letter whether he is asked a bribe or not.

According to many, denial of providing necessary medical treatment is what the prison administration uses as retaliation against prisoners of conscience and political prisoners.

Ze-Habesha Website may contain advice, opinions, and statements of various information and content providers. The Website neither represents nor endorses the accuracy of information or endorses the contents provided by external sources. All blog posts and comments are the opinion of the authors.

“አንድነት” ከ1ሺ በላይ የቁጫ ነዋሪዎች መታሰራቸውን ተቃወመ

December 31/2013

ፓርቲው ዛሬና ነገ አዲሱን ፕሬዚዳንት ይመርጣል

በደቡብ ክልል፣ በጋሞ ዞን በቁጫ ወረዳ፣ ከመብት ጥያቄ ጋር በተያያዘ ከ1ሺ በላይ ነዋሪዎች መታሰራቸውን “አንድነት” ፓርቲ ተቃወመ፡፡ በቁጫ ማህበረሰብ ላይ የሚደርሰው የመብት ረገጣ እንዲቆም ለማሳሰብ ሰላማዊ ሰልፍ አደርጋለሁ ብሏል፡፡ ከትላንት በስቲያ ፓርቲው በፅ/ቤቱ “የቁጫ ህዝብ ጥያቄ የሚፈታው የዜጎች መብት ሲከበር ነው” በሚል በሰጠው መግለጫ፤ በቁጫ ወረዳ ህዝብ ላይ እየደረሰ ያለው የሰብአዊ መብት ረገጣ እየተባባሰ በመምጣቱ፣ በፓርቲው ከፍተኛ አመራር የሚመራ ቡድን ወደ ሥፍራው በመላክ መረጃ ካሰባሰበ በኋላ፣ በወረዳው ያለውን የፖለቲካ አለመረጋጋት መርምሮ ውሳኔ ማስተላለፉን ጠቁሟል፡፡ በፓርቲው ብሄራዊ ኮሚቴ ፀሀፊ እና የጠቅላላ ጉባኤ አዘጋጅ ኮሚቴ አባል በአቶ ትእግስቱ አወል የተመራው ቡድኑ፤ በቁጫ ለአራት ቀናት ባደረገው የመረጃ ማሰባሰብ ስራ 1015 ሰዎች በሰላም በር ፖሊስ ጣቢያ፣ በአርባ ምንጭና በጨንቻ ወህኒ ቤቶች እንደታሰሩ ማረጋገጡ ተገልጿል፡፡ ህዳር 14 ቀን 2006 ዓ.ም አቶ ዛራ ዛላ የተባሉ የሁለት ልጆች አባት፣ ኮዶ ኮኖ በተባለ ቀበሌ ውስጥ በጥይት ተመትተው ህይወታቸው ማለፉን የገለፁት የቡድኑ መሪ፤ አባወራው በጥይት ሲመቱ የወረዳው አስተዳዳሪ አቶ የስጋት ሳንታ፣ የገዢው ፓርቲ የወረዳው ድርጅት ጉዳይ ሀላፊ አቶ አሸብር ደምሴ እና የወረዳው የፀጥታ ሀላፊ አቶ አያኖ መለና በስፍራው እንደነበሩ ከአይን እማኞች መረዳታቸውን ተናግረዋል፡፡

የወረዳው ህዝብ በአካባቢው ምንም አይነት ልማት ባለመካሄዱና በፖለቲካውና በኢኮኖሚው ዘርፍ እንዲሳተፍ ዕድል ባለማግኘቱ፣ በቁጭት የማንነትና የመብት ጥያቄ ማንሳቱን የገለፁት አቶ ትዕግስቱ፤ ይሄን ተከትሎም የመብት ረገጣና የማፈናቀል ተግባር እየተባባሰ መጥቷል ብለዋል፡፡ የፓርቲው የብሄራዊ ም/ቤት አባል፣ የድርጅት ጉዳይ ምክትል ኃላፊና የደቡብ ቀጠና ሀላፊ የሆኑት አቶ ዳንኤል ሺበሺ በበኩላቸው፤ “የወረዳው ህዝብ ተወላጅ እንደመሆኔ የአካባቢውን ህዝብ እንግልትና የመብት ጥሰት ጠንቅቄ አውቀዋለሁ” ካሉ በኋላ፤ የመብት ጥሰቱ እንዲቆም የአካባቢው ሽማግሌዎች ጠ/ሚኒስትሩን ለማነጋገር አዲስ አበባ ድረስ መጥተው ሰሚ በማጣት መመለሳቸውን ተናግረዋል።

“በህዝቡ ላይ በሚደርስበት እንግልት እና የሰብአዊ መብት ጥሰት ዙሪያ መፍትሄ ለማፈላለግ እንቅስቃሴ ሳደርግ ከአካባቢው ባለስልጣናት ተደጋጋሚ ዛቻና ማስፈራሪያ ደርሶብኛል” ብለዋል-አቶ ዳንኤል፡፡ የመብቱ ጥሰቱ እንዲቆም መንግስት እርምጃ መውሰድ አለበት ያሉት አቶ ዳንኤል፤ ይሄ ካልሆነ ግን ፓርቲያቸው በቁጫ ወረዳ የተቃውሞ ሰልፍ ለማካሄድ ማቀዱን ገልፀዋል፡፡ የፓርቲው የድርጅት ጉዳይ ሀላፊና የጠቅላላ ጉባኤ አዘጋጅ ኮሚቴ ሰብሳቢ አቶ ስዩም መንገሻ በበኩላቸው፤ የሰብአዊ መብት ጥሰት በክልል ብቻ ሳይሆን በአዲስ አበባም መባባሱን ጠቅሰው፤ ዛሬና ነገ ፓርቲው ለጠራው ጠቅላላ ጉባኤ አዳራሽ ለማግኘት ብርቱ ፈተና እንደገጠማቸው ተናግረዋል፡፡

የልኡካኑ መሪ አቶ ትዕግስቱ አወልን ጨምሮ ሰባት አባላት በአካባቢው ባለስልጣናት “አፍራሽ ተልዕኮ ይዛችሁ መጥታችሁ ስለሚሆን እንጠረጥራችኋለን” ተብለው ከአራት ሰዓታት በላይ መታሰራቸውን ገልፀዋል፡፡ የብሔራዊ ምክር ቤቱ ልዑካን ባቀረቡት ሰፊ ሪፖርት ላይ ውይይት ከተደረገ በኋላ ፓርቲው ባለ ሰባት ነጥብ የአቋም መግለጫ አውጥቷል፡፡ “በቁጫ ህዝብ ላይ እየደረሰ ያለው የመብት ረገጣ በአስቸኳይ እንዲቆም፣ የደረሰውን ሰብአዊና ቁሳዊ ጉዳት የሚያጣራ ገለልተኛ ወገን እንዲቋቋምና እንዲጣራ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንዲወስን፤ ቁሳዊ፣ አካላዊና ስነ ልቦናዊ ጉዳት የደረሰባቸው ዜጐች የሞራል ካሳ እንዲከፈላቸው፣ የቁጫ ወረዳ ተወላጅ በሆነው የፓርቲያችን ከፍተኛ አመራር ላይ እየደረሰ ያለው ማሳደድና ማዋከብ በአስቸኳይ እንዲቆም” ሲል በአቋም መግለጫው የጠየቀው ፓርቲው፤ ይህ ካልሆነ ግን ከፍተኛ ሰላማዊ ሰልፍ በመጥራት ተቃውሞውን እንደሚገልፅ አስታውቋል። ይህ በእንዲህ እንዳለ ፓርቲው ዛሬና ነገ በሚያካሂደው ጠቅላላ ጉባኤ፤ የሥራ አስፈፃሚ ኮሚቴ፤ የብሔራዊ ምክር ቤት አባላትን፣ የኦዲትና ቁጥጥር ኮሚሽን ሪፖርትን የሚያዳምጥ ሲሆን የውሳኔ ሃሳቦችንም እንደሚያሳልፍ ይጠበቃል፡፡ ፓርቲው በሁለቱ ቀናት ጉባኤ አዲሱን ፕሬዚዳንት እንዲሁም የምክር ቤትና የኦዲት ቁጥጥር ኮሚሽን አባላትን እንደሚመርጥ የተገለፀ ሲሆን የፓርቲውን ፕሮግራምና ደንብ የማሻሻያ ረቂቆች መርምሮም እንደሚያፀድቅ ታውቋል፡፡

የ“ኢትዮ ምህዳር” ዋና አዘጋጅ እንደገና ተከሰሰ

December 31/2013

የኢትዮ ምህዳር ዋና አዘጋጅ ጋዜጠኛ ጌታቸው ወርቁ፤ ከንግድ አሰራርና ሸማቾች ባለስልጣን ጋር በተገናኘ ሐሙስ እለት ማዕከላዊ ምርመራ ድረስ ተጠርቶ ቃል እንዲሰጥ ተደረገ፡፡ በባለስልጣኑ ለፖሊስ ያመለከተው፣ ህዳር 23 ቀን 2006 ዓ.ም “የንግድ አሰራርና ሸማቾች ባለስልጣን ቅሬታ ቀረበበት” በሚል ርእስ በጋዜጣው ላይ ባወጣው ዜና ሳቢያ እንደሆነ ጋዜጠኛ ጌታቸው ተናግሯል፡፡ 

የመስሪያ ቤቱ ሰራተኞች ቢሯችን ድረስ መጥተው የዜና ጥቆማ ሲሰጡን፤ መስሪያ ቤቱ ዘመድ አዝማድ በሙስና የሚሰባሰቡበት ሆኗል በማለት የጽሑፍና የቃል መረጃ አቅርበውልናል የሚለው ጋዜጠኛ ጌታቸው፤ ጋዜጠኛ ልከን ስራ አስኪያጁን ለማነጋገር ብንሞክርም ሳይሳካ ወደ ህዝብ ግንኙነት ክፍል እንድንሄድ ነው የነገረን ብሏል፡፡ እዚያም ቢሆን ጥያቄዎቻችሁ ኢሜይል አድርጉልኝና መልስ እሰጣለሁ ብሎ እንደዘገየብንና እንዳልተሳካልን አካተን ዜናውን ሰርተነዋል ብሏል ጋዜጠኛው፡፡

 በ15 ቀኑ በኢትዮጵያ ብሮድካስት ባለስልጣን በኩል ቅሬታ ሲደርሰን፤ ቅሬታ ካለው እናስተናግዳለን ብለን መልስ ሰጥተናል ያለው ጋዜጠኛ ጌታቸው፤ ሐሙስ እለት ወደ ማእከላዊ ምርመራ ተጠርቼ ቃሌን እንድሰጥ ከተደረግሁ በኋላ በዋስትና ተለቅቄያለሁ ብሏል፡፡ “ኢትዮ ምህዳር” ጋዜጠኞች በአዋሳ ዩኒቨርሲቲ ክስ ቀርቦባቸው በቀጠሮ ቀን ለመከራከር በተጓዙበት አጋጣሚ በስራ ባልደረባቸው ላይ አደጋ እንደደረሰባቸው ይታወሳል፡፡ ለሁለት ቀናት በለገጣፎ ፖሊስ ጣቢያ ታስረው እንደነበረም አዘጋጁ ተናግሯል፡፡

አርቲስት ዳንኤል ተገኝ ታሰረ

December 31/2013

(ዘ-ሐበሻ) በኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ይተላለፍ በነበረው ገመና ድራማ የዶ/ር ምስክርን ገፀ ባህርይ ወክሎ የተወነውና በተለያዩ ፊልሞች ላይ የተወነው አርቲስት ዳንኤል ተገኝ መታሰሩን የዘሐበሻ ዘጋቢዎች ከአዲስ አበባ ገለጹ። አርቲስቱ የታሰረው በካራማራ ፖሊስ ጣቢያ ሲሆን ዛሬ ፍ/ቤት ይቀርባል፡፡ የጊዜ ቀጠሮ ተጠይቆበት ለቀጣዮቹ 14 ቀናት እስር ቤት እንደሚቆይም ይጠበቃል፡፡

የዘ-ሐበሻ ዘጋቢዎች የአርቲስቱን የክስ መዝገብ በመጥቀስ እንደዘገቡት ዳንኤል የታሰረበት ምክንያት አንዲት ባለትዳር ሴትን ከሌላ ወንድ ጋር ስትሳሳሚ ፎቶ አንስቼሻለሁ ይህንንም ፎቶ በፌስ ቡክ አለቀዋለሁ ብሎ በስልክና በአካል በማስፈራራቱ ነው፡፡ አርቲስቱ ከዚህችው ወ/ሮ ፊልም እሰራለሁ ብሎ 500 ሺ ብር እንደተቀበለና በማጭበርበር ክስ እንደቀረበበት በተለያዩ ሚዲያዎች በዘገቡ ይታወቃል፡፡( ስለዚሁ ጉዳይ ባለፈው ቅዳሜ ለንባብ የበቃው ቁም ነገር መፅሄት ሁለቱንም ወገኖች ማነጋገሩ ይታወቃል) ሰለጉዳዩ ተከታትለን እናቀርባለን።

በዶ/ር ብርሃኑ ነጋ “ዴሞክራሲና ሁለንተናዊ ልማት በኢትዮጵያ”ና በሁለት ተጨማሪ መጽሀፎች ላይ የቀረበ አጭር አስተያየት – ከፋሲል የኔዓለም (ጋዜጠኛ)

December 31/2013

በፖለቲካው ዓለም ጉልህ ስፍራ ያላቸው ዶ/ር ብርሃኑ ነጋ “ዲሞክራሲና ሁለንተናዊ ልማት በኢትዮጵያ” በሚል ርዕስ የጻፉትን አዲስ መጽሃፍ ያነበብኩት ዘግይቼ ነው ፤ ለመዘግየቴ ሶስት መሰራታዊ ምክንያቶች ነበሩኝ፣ አንዱና ዋናው ዶ/ሩ በተለያዩ ፖለቲካዊና ኢኮኖሚ ጉዳዮች ላይ ያላቸውን አመለካከት በመገናኛ ብዙሃን በስፋት ስላቀረቡ በመጽሀፉ ውስጥ እምብዛም አዲስ ነገር ያቀርባሉ የሚል እምነት ስላልነበረኝ ነው። ሁለተኛው ምክንያት ደግሞ ዶ/ሩ ራሳቸው በከፊል የጠቀሱት ነው፣ “ በአገሪቱ ለዲሞክራሲያዊ ስርዓት የሚደረገው ትግል ውስጥ ጉልህ ሚና እየተጫወተ ያለ የተቃዋሚ ድርጅት አመራር አባል መሆኑን ሲመለከት፣ ከቅንጦትም ባሻገር በተወሰነ ደረጃ “ የስራ ፈትነት” ወይንም የበለጠ ጠርጣራ ( cynic) ለሆነ ሰው “ በተግባር ስራ ለመስራት ካለመቻል “ የመጣ፤ ተግባራዊ ድክመትን ለመሸፈን የሚደረግ ሙከራ ሊመስል ይችላል” የሚለው ነው። ሶስተኛው ምክንያቴ ደግሞ ፣ ፋሽን በሚመስል መልኩ በአገር ቤት የሚኖሩ ፖለቲከኞች በተከታታይ መጽሃፎችን በማሳተማቸው ለእነሱ ቅድሚያ ለመስጠት በመፈለግ ነው።

ዶ/ር ብርሃኑን ያነበብኩት ሁለቱ ታዋቂ ፖለቲከኞች፣ ዶ/ር መረራ ጉዲና “የኢትዮጵያ ፖለቲካ ምስቅልቅል ጉዞና የሕይወቴ ትዝታዎች -ከኢትዮጵያ ተማሪዎች ንቅናቄ እስከ ኢህአዴግ” እንዲሁም ኢ/ር ሃይሉ ሻውል “ ሕይወቴ እና የፖለቲካ እርምጃዬ” በሚሉ ርዕሶች ያሳተሙዋቸውን መጽሃፎች ካነበብኩ በሁዋላ በመሆኑ፣ በሶስቱም ስራዎች ላይ መጠነኛ ንጽጽር ለማድረግ አስችሎኛል።

ዶ/ር መረራ ከተማሪዎች እንቅስቃሴ እስከ ዛሬ ያለውን የአገራችንን ፖለቲካ ግሩም በሆነ መንገድ አቅርበዋል፤ መጽሃፉ ብዙ አስቂኝ ገጠመኞች የተካተቱበት በመሆኑ ፣ በቋንቋና በዓርትዖት በኩል የሚታይበትን ጉልህ ችግር አይተን እንዳላየን እንድናልፈው ያስገድደናል። መጽሀፉ በጥሩ ዓርታዒ እንደገና ቢታረምና ቢታተም “ የተዋጣላቸው” ከሚባሉት የአገራችን መጽሀፎች ተርታ የመመደቡ እድል ከፍተኛ ነው። ዶ/ር መረራ የአገራችንን ህልውና እየተፈታተነ የመጣውን፣ በ1960ዎቹ ተዘርቶ በእነ አቶ መለስ ዜናዊ አገዛዝ ተኮትኮቶ ያደገውን የብሄር ፖለቲካ መነሻ ፣ ያመጣውን ግሳንግስ እና የግሳንግሱን ማራገፊያ መፍትሄ አስቀምጠዋል። መፍትሄ ብለው ያስቀመጡትም በመጽሀፉ የመጨረሻ ገጽ እንደሚከተለው ሰፍሯል፣ “ …ለታሪክም ለህዝብም አስቀምጬ (ማለፍ) የምፈልገው መሰረታዊ ነጥብ ፣ አብዛኛው የትግራይ ሊሂቃን “ ስልጣን ወይም ሞት” ብሎ ስልጣን ላይ የሙጥኝ እስካለ ድረስ ፣ አብዛኛው የአማራ ሊህቃን በአጼዎች ዘመን የነበረውን የበላይነትን መልሼ አገኛለሁ ብሎ የሚገፋውን የሕልም ፖለቲካ እስካልተወ ድረስ፣ ብዙሃኑ የኦሮሞ ሊህቃን ኦሮሚያን ለብቻ የማውጣቱን ሕልም እስካልተወ ድረስ ሀገራችን ከአደጋ ቀጠና የምትወጣ አይመስለኝም። በሌላ ቋንቋ ለነዚህ መሰረታዊ በሽታዎቻችን መድሃኒት እስካላገኘን ድረስ ኢትዮጵያ ዘላቂ ሰላምም ሆነ ዲሞክራሲያዊ አስተዳደርን ፈጽሞ የምታገኝ አይመስለኝም።” ( ገጽ 264)። ምንም እንኳ “አብዛኛው” የሚለው ቃል አወዛጋቢ ሊሆን እንደሚችል ቢሰማኝም ፣ ዶ/ሩ ያቀረቡት የመፍትሄ ሃሳብ በትኩረት ሊታይ እንደሚገባው ሳላስታውስ አላልፍም፤ በተለይ” እነዚህ የሶስቱ ብሄሮች ሊህቃን ህልማቸውን እንዲተው ማድረግ የሚቻለው እንዴት ነው?” የሚለው ጥያቄ ለእኔ ቁልፍ ይመስለኛል። ዶ/ር መረራ በዚህ ዙሪያ የተብራራ መልስ ቢሰጡ ኖሮ መጽሃፋቸውን የበለጠ ሙሉ ማደረግ ይችሉ ነበር እላለሁ።

የኢንጂነር ሃይሉ መጽሀፍ የአገራችንን የፖለቲካ ችግር ከግለሰቦች ባህሪ ጋይ ያያዘው በመሆኑ ብዙም ክብደት የሚሰጠው ሆኖ አላገኘሁትም፤ ንድፈሃሳባዊ ትንተናዎች ይጎድሉታል፣ የተዓማኒነት ችግሮችም አሉበት( በተለይ ከቅንጅት መሪዎች ጋር ስለነበረው የሽምግልና ሂደትና ከዚያ በሁዋላ ስለተፈጠሩት ኩነቶች) ፤ ለተተኪው ትውልድ የሚሰጠው ትምህርት ስለመኖሩም በእጅጉ እጠራጠራለሁ፤ በእርግጥ ኢ/ር ሃይሉ ብዙ ውጣውረዶችን አልፈው እስካሁን በህይወት ለመቆየት መቻላቸው እድለኛ ሰው እንደሆኑ በመጽሃፋ ለማየት ችለናል፣ አገራቸውን የሚወዱ ሰው መሆናቸውንም አስገንዝቦናል። ኢ/ር ሃይሉ የዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳን መንገድ በመከተል መጽሀፉን በሌላ ሰው በማስጻፋቸው ስለጸሃፊነት ችሎታቸው አስተያየት ለመስጠት አያስችልም ።

የዶ/ር ብርሀኑ “ዲሞክራሲና ሁለንተናዊ ልማት በኢትዮጵያ” የሚለው ርዕስ ዘጊ ወይም ለማንበብ የማይጋብዝ ነው፤ በትምህርቱ አለም የዘለቁና የጥናትና ምርምር ወረቀቶችን ለማንበብ ፍላጎት ያላቸው ምሁራን ካልሆኑ በስተቀር፣ እንደ እኔ አይነቱ ተራ አንባቢ በርዕሱ ማልሎ መጽሀፉን ለማንበብ ስለመነሳሳቱ እጠራጠራለሁ። መጽሀፉ ውጫዊ ገጽታው ባያማልልም ውስጣዊ ይዘቱ ግን ድንቅ ነው። እንደምንም የጀመርኩትን መጽሀፍ እየተጨነቁና እየፈራሁ፣ እያዘንኩና ከራሴ ጋር እየተሟገትኩ፣ እግረ-መንገዴንም የጸፊውን እይታ፣ የትንታኔ እና የቋንቋ አጠቃቀም ችሎታ እያደነቁኩ ጨርሸዋለሁ። መጽሀፉን እንደጨረስኩ የተናደድኩበት ነገር ቢኖር ጻሃፊው የኢትዮጵያን ችግሮች እንዲያ አድርገው ካቀረቡ በሁዋላ መፍትሄውን በይደር በመተዋቸው ነው።

ከዚህ ቀደም የአገራችንን ሁለተናዊ ችግሮች ማለትም የፖለቲካ፣ የኢኮኖሚ፣ የተፈጥሮና የህዝብ ብዛትን በአንድነት አጣምሮ፣ በአገራችን ህልውና ላይ የደቀኑትን ፈተናዎች ቅልብጭ አድርጎ ያሳየ ከገብረህይወት ባይከዳኝ “መንግስትና የህዝብ አስተዳደር” በሁዋላ የተጻፈ መጽሀፍ ስለመኖሩ እጠራጠራለሁ፤ ይህን ስል ሌሎች ድንቅ የፖለቲካ መጽሃፎች አልተጻፉም እያልኩ አይደለም፤ የዶ/ር ብርሃኑን መጽሀፍ ለየት የሚያደርገው የተለያዩ የፖለቲካና የኢኮኖሚ ችግሮችን ለይተው በማውጣት እርስበርስ ያላቸውን ትስስር ከግሩም ትንተና ጋር ሁሉም ሊረዳውና ሊጠቀምበት በሚችለው መንገድ ማቅረባቸው ነው ። (የምጣኔ ሀብት ትምህርት ( economics) የማይገባው ሰው እንኳ ቢሆን፣ መጽሀፉን አንብቦ ስለአገራችን ኢኮኖሚ ለመረዳት አይሳነውም።) መጽሃፉ የባራክ ኦባማን The Audacity of Hope እንዳስታወሰኝ ብገልጽ ያጋነንኩ አይመስለኝም፣ አጋነኸዋል የምትሉኝ ካላችሁም ” አንብቡትና ሞግቱኝ።

የዚህ መጽሀፍ ትልቁ መልእክት፣ ለእኔ እንደገባኝ፣ “የአገራችን ችግር ዲሞክራሲያዊ ስርዓትን በመገንባት ይፈታል” የሚለው አስተሳሰብ እንደሚታሰበው ቀላል አለመሆኑንና ከአሁኑ መፍትሄ ካልተበጀለት በሁዋላ ላይ ይዞት የሚመጣው ችግር ቀላል አለመሆኑን ማሳየት ነው ። የብሄር ፖለቲካው በዲሞክራሲያዊ ስርዓት ግንባታ ላይ የሚኖረው ተጽእኖ፣ በአገራችን ልማትን ለማምጣት የሚገጥሙ ፖለቲካዊና መዋቅራዊ ችግሮች፣ ከአካባቢ ውድመትና ከህዝብ ብዛት ጋር ተያይዞ በመጽሀፉ በዝርዝር ቀርቧል። በአሁኑ ጊዜ በአገራችን እየታየ ያለውን የገቢ አለመመጣጠንም 1500 ብር የሚያወጣውን የአንድ መለኪያ ውስኪ ግብዣ በምሳሌነት በማንሳት በደቡብ አፍሪካ እንደታየው በአገራችንም ለወደፊቱ ይዞ ሊመጣ የሚችለውን ጣጣ ጸሀፊው በደንብ አሳይተውናል።

መጽሀፉ የውጩ ፖለቲካ በአገራችን ፖለቲካ ላይ የሚያሳርፈውን ተጽዕኖ እንዲሁም የአለማቀፉ የንግድ ስርዓት በኢትዮጵያ እድገት ላይ ያለውን ተጽእኖ ቢያካትት ኖሮ የበለጠ ድንቅ ይሆን እንደነበር አስባለሁ ። ከዚያ በተረፈ ግን መፍትሄዎቹ በሌላ ክፍል እንደሚቀርቡ መገለጹ በመጽሀፉ ላይ በቂ ክርክር እንዳይነሳ ያደረገው ይመስለኛል። በመጽሀፉ በቀረቡት ችግሮች እና ትንተናዎች ላይ ተቃውሞ የሚኖረው ሰው ይኖራል ብየ አላስብም፣ ተቃውሞ የሚነሳው ችግሮችን ለመፍታት በሚቀርቡት የመፍትሄ ሀሳቦች ላይ እንደሚሆን በመገመት ቀጣዩ መጽሃፍ አወያይ ( አካራካሪ) ይሆናል እላለሁ።

ስለአገራቸው እንቅልፍ አጥተው የሚያድሩ ሁሉ መጽሀፉን እንዲያነቡት እመክራለሁ ( የዶ/ር መረራንም ጨምሮ)። በተለይ በሰላማዊው የትግል ሜዳ ለመፋለም የሚያስቡ ጀማሪም ሆኑ ነባር ፖለቲከኞች የብርሀኑን መጽሀፍ በማንበብና በምርጫ ክርክር ወቅት ይዞ በመቅረብ ( የመፍትሄው መጽሀፍ ቶሎ እንደሚደረስ በመገመት) ምርጫውን ሊያሸንፉ እንደሚችሉ አልጠራጠርም፤ ስልጣኑን ይረከባሉ ብዬ ባላስብም።

የገዢው ፓርቲ ያለመረጋጋት እና ቀጣይ የመድበለ ፓርቲ ዕጣ ፈንታ (አቶ ግርማ ሠይፉ )

December 31/2013
ግርማ ሠይፉ 

ፓርቲና መንግሰት ተቀላቅለዋል ብለን ስንል ትርጉሙ ብዙ እንደሆነ አንባቢ ይረዳዋል ብዬ አምናለሁ፡፡ ይህ
መረዳት ኢህአዴጋዊ አንባቢዎችን የሚጨምር አይመስለኝም፡፡ በእነሱ መስመር ምን ችግር አለው ብለው ጉንጭ
አልፋ ክርክር ለመግጠም የሚችላቸው የለም፡፡ ከላይ የሚገኙት ቱባ ባለስልጣናት አውቀው የሚያደርጉት
በስልጣን መቆያ ስለሆነ አውቆ አጥፊ ብለን ልንፈርጃቸው እንችላለን፡፡ ቀሪው ጀሌ ግን አውቆም ይሁን ሳያውቅ
ከላይ በሚወድቅለት ፍርፋሪ ተደልሎ የሚያደርገው ነው፡፡

 የፓርቲና መንግስት መቀላቀልን ለማስረዳት አንድ
ምሳሌ ላሳይ፡፡ ባለፈው ሳምንት ሀርብ ወንድማችንን አንዱዓለም አራጌን ልጎበኝ ወደ ቃሊቲ ወህኒ ቤት ወርጄ
ነበር፡፡ እንደ ቀድሞ መንገላትት አልደረሰብኝም፡፡ ሀጎስ የሚባል የወህኒ ቤቱ ኃላፊ ሌላ ሀጎስ መድቦልኝ በስርዓት ተሰተናግጄ ነው
የወጣሁት፡፡ መግቢያው ሰዓት እስኪደርስ ግን በመግቢያ በር ላይ ያሉትን ማስታወቂያዎች ሳነብ አንዱዓለም ከጎበኘሁት የቆየሁ መሆኑን የተረዳሁት ህዳር 11 የተለጠፈ ማስታወቂያ ሳነብ ነው፡፡

ማስታወቂያው እንዲህ ይላል “33ኛ ው የብአዴን ምስረታ በዓል ህዳር 14 በድምቀት ስለሚከበር በቀጠሮ ማረሚያ ቤት አዳራሽ ከቀኑ በ7፡00 ሰዓት እንድተገኙ” ይልና በማስከተል “የቀድሞ ብአዴን፣ ሕውሃት እና ኦህዴድ ታጋይ የነበራችሁ በክብር ተጋብዛችኋል” ብሎ ከመጨረሱ በፊት “በዕለቱ ከቀኑ 6፡00 በከፍተኛ ጥበቃ ማረሚያ ቤት ሰርቪስ እንደተዘጋጀ” በመግለፅ ማስታወቂያው ያበቃል፡፡ ገረመኝ ምን ያስገርማል እንደማትሉ ተሰፋ አደርጋለሁ፡፡ የተከበራችሁ የምርጫ ቦርድ ኃላፊዎች እባካችሁ ፓርቲዎች ሁሉ እኩል ከሆኑ ለእኛም ይህ ዕድል ይመቻችና በቀጣይ የአንድነት ፓርቲ የምስረታ በዓልን በከፍተኛ ጥበቃ እስር ቤት ከሚገኘው ወንድማችን ጋር አብረን እንድናከብር ይደረግልን፡፡

 ልብ በሉ እንግዲ አንድነት ፓርቲ የምስረታ በዓሉን “በማረሚያ ቤት” በሚገኝ አዳራሽ አይደለም በህግ የሚጠበቅበትን የጠቅላላ ጉባዔ በግል ሆቴል እንዳያካሂድ የመንግሰት ማፊያ ቡድን እየተከታተለ በሚያስፈራራበት ሀገር ውስጥ ያለምንም ይሉኝታ የቃሊቲ “ማረሚያ ቤት” ፖሊሶች የብአዴንን ልደት በመንግስት አዳራሽ በመንግሰት ሰርቪስ ያከብራሉ፡፡ ቁምነገሩ እነዚህ የስራዊት አባላት ከማንኛውም የፖለቲካ ፓርቲ አባልነት ገለልተኛ የመሆን ግዴታ ሁሉ ያለባቸው መሆኑን በመዘንጋት እና በማን አለብኝነት የሚፈፀሙት ድርጊት እንደሆነ መረዳት ይኖርብናል፡፡ መንግሰትና ፓርቲ ተቀላቅለው ውሃና ወተት መሆናቸውን ብዙ ምሳሌዎች አቅርበን ይፋ ማድረግ ያለብን ይመስለኛል፡፡ ዛሬ ግን ይህ መንግሰትና ፓርቲ ቅልቅል ዋናው አጀንዳችን አይደለም፡፡ ኢህአዴግ ከመንግሰት ጋር ተቀላቅሎም ቢሆን የተረጋጋ ቁመና አለው ወይ?የሚለው ለዛሬ ዋናው ነጥብ ሆኖ ይቀጥል፡፡ ምንም ጥርጥር የሌለው ግን መንግሰትን በወተት ብንመስለው፤ ወተት ውስጥ ውሃ በዝቶ ወተቱ ለዛ አጥቶዋል፡፡ ብዙ ሰዎች ኢህአዴግ እንደ ፓርቲ እንዲሁም መንግሰት እንደ መንግሰት ለቀጣይ ምርጫ የፖለቲካ ምህዳሩን ለማሻሻል ፍላጎት ሊኖራቸው ይችላሉ ወይ? የሚለውን ጥያቄ በአዎንት ለመመለስ ብዙ ሰዎች እየተቸገሩ ይገኛሉ፡፡ እኔም የዚህ ሃሳብ ከሚጎትታቸው ሰዎች ውሰጥ ልመደብ እችላለሁ፡፡

ከጠቅላይ ሚኒስትር መለስ ዜናዊ ሞት በኋላ የኢህአዴግ መሪ በሌላ ሰው እጅ ስለገባ አዲሱ ጠቅላይ ሚኒስትር በመርዕ ደረጃ እንቀበለዋለን የሚሉትን የመድበለ ፓርቲ ስርዓት ለመተግበር ከጫካ ፖለቲካ አዙሪት ወጥተው ያሰባሉ የሚል ፅኑ ዕምነት አሳድሬ የነበረ ሲሆን አሁን ግን የምናየው ከጠቅላይ ሚኒስትሩ ሞት በኋላ ያለፉት 18 ወራቶች ይህን ተሰፋ የሚመግቡ ሳይሆኑ ኢህአዴግመረጋጋት የተሳነው መሆኑ ነው፡፡ ይህ መረጋጋት ማጣት ደግሞ በድፍረት የፖለቲካ ሜዳውን ለመክፈት መንገድ የሚዘጋ ይመሰለኛል፡፡   ያለ መረጋጋቱ ምልክቶች ምንድናቸው ብለን እንፈትሽ፡፡

የገዢው ፓርቲ በጥሩ ቁመና ላይ ቢሆንልን በሀገራችን ዘላቂ የመድበለ ፓርቲ ስርዓት ለመገንባት ዕድል ጭምር ይሆናል የሚል እምነት ያለን ሰዎች ብዙ ነን፡፡ ያለመታደል ሆኖ አሁን የምናየው ሁኔታ ይህን ተሰፋ የሚያዳብር አይደለም፡፡ ከአቶ መለስ ዜናው ሞት በኋላ ፖለቲካው የሾፌር ለውጥ ሲያደርግ ሾፌሩ የፖለቲካ ስትራቴጂና አካሄድ ለውጥ ባይኖር እንኳን በጥንቃቄ በመንዳት ተሳፋሪዎችን ሳያንገጫግጩ ለማድረስ ይችላሉ የሚል ሃሳብ ነበረኝ፡፡ አሁን እየተደረገ ያለው ግን ምርጫ ለማሸሸነፍ ይረዳናል ያሉትን ፕሮፓጋንዳ አጠናክረው የቀጠሉ ነው የሚመስለው፡፡ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ያለመሳካት የሚያስጠይቃቸው ሳይሆን ስለ አሰቡት ብቻ የሚያስመሰግናቸው አድርገው እየወሰዱት ነው፡፡ ለዚህም ያለምንም ተቀናቃኝ ለቀጣይ አምስት ዓመት በስልጣን መቆየት አለብን ብለው የወሰኑ ይመስላል፡፡ ይህን ውሳኔ ደግሞ ተግባራዊ ለማድረግ ለወሰነ ፓርቲና መንግሰት በሩን ለተቃዋሚ ነፃ ውድድር ክፈት ማድረግ አደጋ አለው ነው የሚሉት፡፡ባጠቃላይ ሲታይ ኢህአደግ በአዲሱ ትውልድ እራሱን ለማደራጀት የቻለ ፓርቲ አይደለም፡፡ በዚህም መነሻ ከጀማሪ እሰከ ነባር ታጋዮች የመንግሰትን ሹመት ቦታዎች እንደ ካርታ ፕወዛ ሲቀያየሩት እንጂ አዲስ ነገረ ማየት አልቻንም፡፡ የሁለት ሺ ሁለት ምርጫን ተከትሎ መንግሰት የመሰረተው ኢህአዴግ አባል ፓርቲዎቹ መንግሰት ከመሰረቱበት ክልል የመረጋጋት ሁኔታ አይታይበትም፡፡ ለዚህ ማሳያ የሚሆነው የክልል ርዕሰ መስተዳድሮች የምረጫ ዘመናቸውን መጨረስ አልቻሉም፡፡ የአዲሱን ጠቅላይ ሚኒሰትረ ሰራ መጀመር አስመልክቶ ብዙ ለውጥ የለም ብለው በጉድለት መሙላት የጀመሩት ኢህአዴጎች ትንሽ ሳይቆዩ ነው “እንደ ምክትል ጠቅላይ ሚኒሰትር”በሚል የብሔር ተዋፅኦ ያገነዘበ ሹመቶች ይፋ የተደረጉት፡፡ ግርማ ሠይፉ ማሩ መተካካት ብለው አዳዲሰ ፊቶች ያሳዩናል ብለን ተሰፋ ስናደርግ በአማካሪ ሰም ሁሉንም የቀድሞ የአባመተካካት ብለው አዳዲሰ ፊቶች ያሳዩናል ብለን ተሰፋ ስናደርግ በአማካሪ ሰም ሁሉንም የቀድሞ የአባል ድርጅት መሪዎች (አባይ ፀኃዬ፣በረከት ሰምኦን፣ ኩማ ደመቅሳ፣ ካሱ ኢላላ) የፖሊሲና ምርምር አማካሪ አድርጎ ማሰባሰብ ምን የሚሉት መተካካት እንደሆነ ግልፅ ባይሆንም ጥናትና ምርምር የብሔር ጥንክር ይፈልግ እንደሆነ ሰለማይገባኝ የፓርቲው ያለመረጋጋት ምልክት አድርጌ ለመገመት የሚከለክል ነገር ያለ አይመስለኝም፡፡

ትልቁ የኦሮሚያ ክልል ከምርጫው ማግሰት ጀምሮ ክልሉን እንዲመሩ የአቶ መለስ ግርፍ ናቸው የሚባሉት አቶ አለማየሁ አቶምሳ
ቢረከቡትም ከሶስት ዓመት በላይ ለሶስት ወር እንኳን አመራር መስጠት የቻሉ አይደሉም፤ እንደዚያም ሆኖ ኦሮሚያ ክልል ለክልል ፕሬዝዳንትነት ማስታወቂያ አውጥቶዋል ተብሎ እስኪሾፍ ድረስ ቦታው ክፍት ነው፡፡ ይህ የሚያሳየው ክልሉ ርዕሰ መስተዳድር ቢኖርም ባይኖርም ችግር የለም የሚያስብል ነው፡፡ ወጣቱ ምክትል ርዕስ መሰተዳድረ ወይም ሌሎች ወጣት የኦህዴድ አባላት ይህ ቦታ ቢገባቸውም ሊስጣቸው ያልተፈለገበት ምክንያት ግልፅ አይደለም፡፡ በአሁኑ ይዞታ እስከሚቀጥለው ምርጫ ድረስ ኦሮሚያ ርዕስ መስተዳድር ሳይኖረው ይቀጥላል፡፡ ከቀጣዩ ምርጫ በኋላ ወጣቶቹ ታግለው ይይዙታል ወይም ከጎምቱዎቹ አንዱ የፌዴራል ሚኒስትር ቦታውን ትቶ ክልሉን ይረከብ ይሆናል፡፡ መቼም ይህን ትልቅ ክልል ለወጣት ይሰጡታል ማለት ከባድ ነገር ነው፡፡

“ደቡብ” ክልል የምርጫ ዘመን የሚጨርሱ የፖለቲካ ሰዎችን ማቅረብ የቻለ አይደለም፡፡ ሁሉም እንደሚያውቀው የደቡብ ክልል በሲዳማ እና በወላይታ በዋነኝነት ግብግብ ያለበት ክልል ነው፡፡ ለኢህአዴግ አጋር ፓርቲዎች ጠቅላይ ሚኒስትር ቦታ እንደማይታሰብ ሁሉ፤ ለደቡብ ክልልም ከሲዳማ ውጪ የክልል ርዕሰ መሰተዳደር አይታሰብም የሚሉ ብዙ ናቸው፡፡ ሌሎች የክልሉ ህዝቦች እንዴት እንደሚያዩት ወደፊት ይታያል፡፡ በ1997 ምርጫ ቦታውን ይዘውት የነበረው አቶ ኃይለማሪያም ደሳለኝ (ከወላይታ)፤ ለአቶ ሽፈራው ሸጉጤ (ሲዳማ) አስረክበው መጥተዋል፡፡ ይህች በክልል የተደረገች መፈንቅለ ወንበር አቶ ኃይለማሪያምን ለጠቅላይ ሚኒስትርነት ስታበቃ፤ ወንበር ፈንቃዩን ደግሞ ትምህርት ሚኒሰትር ብቻ አድርጋለች፡፡

 በ2002 ምርጫ በኋላ ቦታው ላይ የቀጠሉት አቶ ሽፈራው አሁንም ለሲዳማው የቀድሞ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒሰትር አስረክበው ወደ ትምህርት ሚኒስትር ሹመት ይሁን ሽረት መጥተዋል ማለት ነው፡፡ መቼም ወላይታ የጠቅላይ ሚኒስትር ቦታም የክልልም ይሰጠኝ ሰለማይል ይህ የምርጫ ዘመን ደቡብ በሲዳማ መሪነት ይጠናቀቃል ብለን ልንወስድ እንችላለን፡፡ ይገርማል ሀገር በብቃት ሳይሆን በእንዲህ ዓይነት የብሔር ኬሚስትር ሲተዳደር፡፡ ይህ መረጋጋት ያሳያል የሚል ካለ ከመገረም ውጭ ምንም ማድረግ አይቻልም፡፡ በቅርቡ ደግሞ የአማራ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ከስልጣናቸው በቃኝ ብለው ለቀዋል፡፡ የአቶ አያሌው ጎበዜ በቃኝ ምክንያቱ ብዙ ነው፡፡ አንድ አንዶች በቅርቡ ከሱዳን ጋር ከተደረገ ስምምነት ጋር ያያይዙታል፡፡ ይህ እውነት ነው ቢባል ከክል መስተዳደርነት ተነስቶ አምባሳደር በመሆን አይደለም የሚገለፀው፤ ይልቁንም የልዩነትን ሃሳብ ለህዝብ በመግለፅ እንጂ፡፡

ለማነኛውም አቶ አያሌው መተካካት ነው ብለውናል፡፡ መተካካት እንዳልሆነ ሁሉም የሚያውቀው ቢሆንም ደከመኝ ብለው ወደ ሌላ አድካሚ ስራ ተመድበዋል፡፡ የውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤታችን እንደ አለመታደል ሆኖ የጡረታና የመታከሚያ ቦታ መሆኑ ነው፡፡ ከፍተኛ ደረጃ ሚኒስትር የነበሩ ሰዎች አምባሳደር ሆነው ሲሄዱ አስገራሚ ነገር ነው፡፡ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር የነበረ ሰው ለአንድ ዳይሬክቶሬት ተጠሪ ለመሆን አምባሳደር ሲሆን ጉዳዩ ሌላ እንደሆነ ይገባናል፡፡ ሌሎችም የጡረታ ቦታዎች እንዳሉ ማወቅ አለብን ወደፊት በስፋት እንመለስበት ይሆል፡፡ የክልሎች ርዕሰ መስተዳድሮች በቃለ መሃላ የያዙትን ቦታ መጨረስ ያለመቻል መረጋጋት ነው ከተባልን “መቼስ ማል ጎደኒ” ከማለት ውጭ ምን ይደረጋል፡፡የትግራይ ክልል በእውነቱ ከአቶ መለስ ሞት በኋላ ኢህአዴግን የሚያጠናክሩ አመራሮች የሚልክ በስብሰባም አጀንዳ አሰቀማጭ ሳይሆን ክልሉም በአዲስ አበባና መቀሌ ቡድን ተከፍሎ የሚንገራገጭ እንደሆነ ነው የምንስማው፡፡ ከአሁን በኋላ በድንገት ያጣውን የጠቅላይ ሚኒስትርነት ቦታ ለማግኘት ቢያንስ ሃያ ዓመት በላይ እንደሚያስፈልገው ብዙዎች ይስማማሉ፡፡ ከጠቅላይ ሚኒስትርነት በመለስ ያሉትን ቦታዎች አጠናክሮ ለመያዝም ባለፈው ጊዜ የፓርቲው መሪ የነበሩት አቶ መለስ የድርሻቸውን ተወጥተዋል የሚያስብል ምንም ምልክት የለም፡፡

ጠላት ከሩቅ አይመጣም በሚል ታሳቢ ቤታቸውን እንዳዳከሙት ይታመናል፡፡ አሁን የህውሃት ችግር ታጋዮችን በወጣቶች
ለመተካት የሚደረገው ጥረት ነው፡፡ የትግራይ ነፃ አውጪ በሚል የሚጠራ ድርጅት ደግሞ ይህን ሊያሳካ አይችልም፡፡ ሕውሃትን የሚጠጉ በሙሉ ለፖለቲካ ትግል ሳይሆን ለኢኮኖሚ ጥቅም እንደሆነ እስከ አሁን ያለው ተሞክሮ ያሳየናል፡፡ አንድ አንዶች የሀገሪቱን ፖለቲካ የሚያሽከረክረው ህውሓት ነው ሲሉኝ በምን አቅሙ የምለው ለዚህ ነው፡፡ የአጋር ፓርቲዎችም ቢሆን ከዚህ የተለየ አይደለም፡፡ የአጋር ክልሎች ርዕሰ መስተዳድሮች ደግሞ ሲነሱ በመጀመሪያ ወደ ፌዴራል
የሚኒስትር ደኤታ ወይም ተመጣጣኝ ቦታ እንዲመጡ ማድረግ ነው፡፡ ሶማሌ፣ ቤኒሻንጉል፣ ጋምቤላ ርዕሰ መስተዳድሮች ይኽው ነው የተደረገው፡፡ እነዚህ ሁሉ ሲደመሩ ኢህአዴግ ተረጋግቶ ለመድበለ ፓርቲ ስርዓት በሩን ከፍቶ ይጫወታል የሚለው ተሰፋ እጅግ የጠበበ ይመስላል፡፡ ይልቁንም ዋነኛ ስትራቴጅስቱን በድንገት በሞት መነጠቅ ብቻ ሳይሆን በቂ ተተኪ ባለማፍራት የሚንገራገጭ ፓርቲ ከስጋት ነፃ የሆነ ምርጫ ለማድግ ሊወስን እንደሚችል መጠርጠር ተገቢ ነው፡፡ ኢህአዴግ ይህ ትንተና ትክክል አይደለም ካለተ በሩን መክፈቱን የሚያሳይ እርምጃ በመውስድ መረጋጋቱን ሊያረጋግጥልን ይገባል፡፡ ለማነኛውም …… ከእኛ ምን ይጠበቃል የሚለው የአማራጭ ኃይሎች ስራ ይመስለኛል፡፡ አማራጭ ሆኖ ለመገኘት ጠንክሮ መስራት የግድ ነው፡፡